Landinformatie Israël
Openingstijden
De meeste winkels zijn van zondag t/m donderdag open van 9.00 tot 19.00 uur. Winkels kunnen gesloten zijn tussen 13.00 en 16.00 uur. Op vrijdag zijn de openingstijden van 9.00 tot 13.00 uur. Op zaterdag is de sabbat en zijn de winkels gesloten. Op de vooravonden van joodse feestdagen sluiten de joodse winkels vroeg in de middag. Christelijke winkels zijn op zondag gesloten en islamitische op vrijdag. De meeste banken zijn van maandag tot en met woensdag open van 8.30 tot 12.30 uur, virjdag 8.30 tot 12.00 uur en op zondag, dinsdag en donderdag van 8.30 tot 12.30 uur en 16.00 tot 17.30 uur. Tijdens de sabbart ligt het openbare leven vrijwel volledig plat. Met uitzondering van Tel Aviv, Eilat en Arabische steden zoals Nazareth en Akko.
Telefoon en internet
Mobiel bellen is in Israël vrijwel overal mogelijk. Bijna in het hele land heeft u goed bereik. Bellen met uw mobiele telefoon of de vaste telefoon vanuit de hotelkamer kan erg duur zijn. Ter plekke kunt u ook een goedkoop lokale simkaart aanschaffen. Hiermee belt u voordeliger dan met uw Nederlandse simkaart.
De meeste hotels en restaurants bieden gratis Wi-Fi. In een groot deel van het centrum van Tel Aviv en Jeruzalem is Wi-Fi. Ook zijn er veel internetcafés.
Nuttige adressen
Ambassade van Israël
Buitenhof 47
2513 AH Den Haag
Tel.: 070 376 0500
Fax.: 070 376 0555
Verkeersbureau Israël
Postbus 3240
1001 AA Amsterdam
Tel.: 020 612 8850
Fax.: 020 689 4288
Website: tel@minbuza.nl
Tijdsverschil
Tijdens de zomertijd en wintertijd in Israël is het een uur later dan in Nederland. Let op: tussen de vrijdag voor de laatste zondag in maart en de laatste zondag in maart is het 2 uur later dan in Nederland.
Veiligheid
Wij adviseren u voor vertrek de meest recente informatie van het Ministerie van Buitenlandse zaken te lezen, zodat u goed op de hoogte bent van de situatie op uw bestemming. Bekijk hier alle praktische reisinformatie over Israël. (opent in een nieuw venster)
Geldzaken
De munteenheid van Israël is de Nieuwe Israëlische Shekel (NIS). Als u hier klikt, vindt u de actuele wisselkoers. In Israël kunt u met uw bankpas (met Maestro- of Cirruslogo) en/of creditcard geld opnemen (ATM). Let op: tegenwoordig zetten banken een extra beveiliging op uw bankpas, waardoor u niet zomaar buiten Europa kunt pinnen. Dit moet eerst geactiveerd worden bij uw bank.Via de website van uw bank activeert u vóór vertrek de instelling van uw bankpas tijdelijk naar ‘Wereld’.
De meeste hotels, restaurants, tankstations en winkels accepteren creditcards. In het buitenland is voor betalen met creditcard vrijwel altijd een pincode nodig. Let u er wel op, dat er niet met uw creditcard wordt gefraudeerd. Gebruik van een bankpas is meestal goedkoper dan gebruik van een creditcard. De kosten verschillen per bank, per bankpas en per creditcard.
AAls u hier klikt kunt u bij GWK Travelex uw buitenlandse valuta bestellen.
Paspoort en visum
Uw paspoort moet minimaal 6 maanden geldig zijn na vertrek uit Israël.
Een visum is niet nodig voor een verblijf van maximaal 90 dagen. Bij aankomst krijgt u een gratis bezoekersvisum voor de verblijfsperiode. Reizigers die niet de Nederlandse of Belgische nationaliteit hebben, dienen zelf zorg te dragen voor het visum. Hiervoor kunt u contact opnemen met de ambassade van Israël.
Kleding
Vanwege de hoge temperaturen die in Israel bereikt kunnen worden, is het aan te raden hier rekening mee te houden bij het inpakken van uw koffer. Luchtige, ruimvallende katoenen kleding is het meest comfortabel om te dragen. In sommige gebieden kan het in de avonden nog weleens afkoelen. Een vest of trui is dan handig om voor de zekerheid bij u te hebben.
U zult merken dat er meer deuren voor u opengaan, als u zich wat betreft kleding en gewoonten aanpast aan de cultuur in Israel. Enigszins bedekkende kleding is hier de norm. Het is daarom praktisch om comfortabele t-shirts/blouses met een korte en lange mouw mee ten nemen. Ook is het aan te raden broeken en rokken tot minimaal op of iets boven de knie mee te nemen. Hiermee zit u altijd goed. Met name in religieuze plaatsen of bezienswaardigheden zijn blote knieën, armen en schouders ongepast.
Eten en drinken
De Israëlische eetcultuur is één van de meest dynamische en vooral lekkerste ter wereld. Het is een culinaire smeltkroes van recepten en eetgewoonten uit meer dan zes verschillende werelddelen. De locatie aan de Middellandse Zeekust is een belangrijke bron voor de veelzijdige keuken met verse kwaliteitsproducten. In Israël worden groenten, fruit en zuivelproducten van zeer hoge kwaliteit geproduceerd. De eetcultuur is zeer geraffineerd en volgt de laatste trends. De grootste chefs van Israël hebben gestudeerd en gewerkt in de beste restaurants ter wereld. In Israël wordt door de meeste bewoners Koosjer gegeten. De levensmiddelen moeten zuiver zijn en bereid zijn volgens de oude Joodse spijswetten. Bijna elk hotel is Koosjer, maar de meeste restaurants niet. Restaurants die wel Koosjer zijn vertonen een certificaat en hebben aangepaste openingstijden.
In Israel worden veel gerechten gegeten die u ongetwijfeld bekend voorkomen, zoals hummus, baba ganoush en falafel. Maar er zullen misschien ook gerechten zijn die u niet kent, maar die zeker de moeite waard zijn om te proberen. De zogenaamde Burekas is hier een goed voorbeeld van. Krokante bladerdeeg gevuld met bijvoorbeeld kaas, spinazie, champions en vlees. De vulling kan echter verschillen. Indien u liever geen vlees eet, kunt u bijvoorbeeld Shakshouka proberen. Een gerecht van gepocheerde eieren in een sausje van tomaat, chilipeper en ui, op smaak gebracht met komijn, paprikapoeder en cayennepeper.
Om maag- en darmklachten te voorkomen is het belangrijk dat u niets eet dat ongekookt is of vooraf geschild. Het eten van salades is daarom af te raden. Wij adviseren u het drinken van kraanwater te vermijden, mits het gekookt is. U kunt overal water in flessen kopen.
Frisdranken zijn overal verkrijgbaar. Het is tevens een aanrader om de heerlijke verse vruchtensappen te proberen! Alcohol is over het algemeen in de meeste restaurants en hotels verkrijgbaar. Echter zijn er uitzonderingen. Zo is het in Jeruzalem een stuk moeilijker. In de oude stad zijn diverse eetgelegenheden waar geen alcohol wordt geschonken. Dit is dan enkel verkrijgbaar in een supermarkt of slijterij. Er zijn een aantal lokale bieren, zoals Goldstar en Maccabee die erg populair zijn en ook de lokale wijn is meestal van goede kwaliteit en zeer betaalbaar.
Indicatie prijzen eten en drinken
Lunch (in een restaurant) : tussen de € 10 en € 20
Diner (in een restaurant) : tussen de € 20 en € 30
Flesje water : in de winkel/hotel € 0,50 - € 2
Flesje fris : tussen de € 1,50 en € 4
Glas wijn : tussen de € 5 en € 10
Glas bier(lokaal) : tussen de € 5 en € 10
Gezond op reis
Reizen is intensief en daarom niet alleen ontspannend, maar soms ook vermoeiend. Na een vaak lange vlucht krijgt u te maken met tijdsverschil, u ziet en onderneemt veel en u verblijft in een relatief korte periode op meerdere plaatsen. Soms zitten er lange reisdagen tussen. Ook de temperatuurverschillen met Nederland en het andere eten kunnen soms even wennen zijn, hoewel de meeste reizigers dat juist waarderen aan een verre rondreis! Om optimaal te genieten is het belangrijk dat u goed naar uw lichaam luistert en ook af en toe rust neemt als dat nodig is.
Medicijnen
Wij adviseren u om een bescheiden reisapotheek mee te nemen. Denkt u hierbij aan pijnstillers, desinfecterende middelen, zonnebrand, (blaren)pleisters, middelen tegen koorts, uitdroging, diarree, verstopping en reisziekte. Daarnaast een middel tegen insectenbeten dat DEET bevat. Neemt u medicijnen of slaapmiddelen mee op reis? Checkt u dan met uw huisarts of deze middelen onder de zogenaamde Opiumwet vallen. Zo ja, dan is een Engelstalige medische verklaring van uw apotheek noodzakelijk, om problemen met de douane te voorkomen. Houdt u dit document in uw handbagage.
Vaccinaties en malariamiddelen
Wij raden u aan om altijd een deskundige te raadplegen over de benodigde vaccinaties en (malaria)middelen. De adviezen over voorkomende ziektes en middelen hiertegen wijzigen namelijk regelmatig. Advies vragen kan bij de GGD, uw huisarts of bij thuisvaccinatie. Klik hier om u aan te melden bij thuisvaccinatie.nl. Thuisvaccinatie komt bij u thuis voor de vaccinatie(s), ook in de avonduren. Na aanmelding nemen ze zo snel mogelijk contact met u op voor een afspraak. Met een volledig vaccinatieschema moet u 4 tot 6 weken voor vertrek beginnen.
Legionella
Wij raden u aan om, bij aankomst in uw hotelkamer, eerst het warme en dan het koude water (ook van de douche en het bad) twee minuten te laten doorstromen. Ventileer ondertussen goed (raam open) of verlaat de kamer even. In stilstaand water kan zich de legionella bacterie ontwikkelen, die u op deze manier doeltreffend bestrijdt.
Check uw reisverzekering!
NRV vindt het belangrijk dat u goed verzekerd op reis gaat. De kosten van medische verzorging in het buitenland of een onverwachte vlucht naar huis kunnen enorm oplopen. In veel gevallen zijn onze zorgverzekeringen niet toereikend in landen buiten Europa. Wie goed verzekerd op reis gaat voorkomt hoge kosten. U kunt daarom bij ons een annulerings- en/of reisverzekering (met werelddekking) afsluiten via A.S.R. Verzekeringen.
Bijzondere feestdagen
Religie in Israël
Israël is de bakermat van vele godsdiensten. Ruim 75% van de Israëli's is joods. Ongeveer 16% van de bevolking is moslim en de overige 9% is christen, druze of atheïst. Geloof en religie en met name de Joodse tradities bepalen het openbare leven in het land. De sabbat, van vrijdagmiddag tot zaterdagmiddag wordt strikt in acht genomen. Alle joodse winkels zullen sluiten en ook het openbaar vervoer zal niet meer rijden. Tijdens uw rondreis door Israël en met name in Jeruzalem zult u ook merken dat geloof en religie een hele centrale plek in neemt in het leven van de inwoners. Jeruzalem is voor joden, christenen en moslims één van de belangrijkste steden op aarde. Alle geloven hebben er ieder hun eigen heilige plekken.
Voor joden is de Tempelberg in Jeruzalem belangrijk. Hier staat de Klaagmuur, een overgebleven muur van de tweede tempel die ooit op de Tempelberg stond. De enige overgebleven muur, die ook wel de Westmuur wordt genoemd, is nu de plek waar joden bidden.
Ook voor moslims is de Klaagmuur zeer belangrijk. Hierop staan twee belangrijke islamitische heiligdommen, de Rotskoepel en de Al-Aqsamoskee. Het zijn na Mekka en Medina de belangrijkste heiligdommen voor moslims. Hier vandaan zou de profeet Mohammed naar de hemel zijn opgestegen.
Voor christenen is Jeruzalem de stad waar Jezus sterft aan het kruis en hij ook weer opstaat uit de dood. Op de plek waar dit zou zijn gebeurd staat de Heilige Grafkerk. Het is een belangrijke pelgrimsplek voor christenen die hier vaak arriveren over de Via Dolorosa. De route die Jezus volgde met een kruis op zijn rug, op weg naar zijn dood.
Sabbat
Alle openbare diensten in Israël zijn gesloten op Sabbat, net als de meeste particuliere bedrijven. Het openbaar vervoer (de treinen en bussen in de meeste steden) rijdt niet, en op veel plaatsen is het niet gemakkelijk een restaurant te vinden dat open is. Radio- en televisie-uitzendingen worden echter gewoon uitgezonden.
In religieuze wijken echter (in grote delen van Jeruzalem) wordt de godsdienstige betekenis van de Sabbat als een heilige dag zeer streng nageleefd. Veel straten zijn dan afgesloten voor het verkeer, waardoor men alternatieve routes en omwegen dient te vinden om van de ene plaats naar de andere te komen.
Purim
Purim is een van de vrolijkste joodse feesten en staat in het teken van de joodse koningin Esther van Perzië. Tijdens deze feestdag wordt het verhaal van Esther voorgelezen in de synagoge. Esther redde samen met haar oom Mordechai het leven van vele joden. De eerste minister van de koning wilde de gehele joodse bevolking van Perzië laten vermoorden. De Koning van Perzië vertrouwde zijn eerste minister en ging hiermee akkoord. Met behulp van een poeriem, liet de eerste minister het lot bepalen op welke dag dit zou gebeuren. Maar toen Mordechai, de oom van de koningin, hoorde wat de koning en de eerste minister van plan waren, ging hij direct naar zijn nichtje Esther. Hij smeekte Esther om naar de koning te gaan en te vragen om het joodse volk te redden. Toen koning Ahasveros besefte wat hij gedaan had, was het al te laat. De brieven waren uitgestuurd en brieven met een Koninklijke stempel konden niet meer ingenomen worden. Er werden nieuwe vonnissen gestuurd naar alle provincies, waarin de koning beval dat alle joden samen moesten komen om zich tegen de aanvallen te verdedigen. De joden vochten voor hun bestaan en wonnen de strijd.
De dag voor het feest wordt er gevast, zoals dat ook gebeurde in de dagen voordat koningin Esther aan haar man vroeg of hij het joodse volk kon redden. Het feest wordt uitbundig gevierd en lijkt een beetje op carnaval, waarbij de bevolking zich verkleed als koningin Esther of haar oom Mordechai. Aan het einde van de dag komen de joden bij elkaar om lekker te eten en te drinken. Een typisch gerecht dat gemaakt wordt is kiesjeliesj; gefrituurd koekdeeg met poedersuiker.
Belangrijke informatie
Purim valt altijd rond eind februari of in maart. Bijna alle Israëlische bedrijven zijn gesloten tijdens Purim.
Pesach
Pesach is een belangrijke periode in de joodse traditie. Vroeger leefden Israëliërs in Egypte en werden zij door de Egyptenaren tot slaaf gemaakt. Met Pesach wordt het einde van de joodse slavernij in Egypte herdacht en daarmee de bevrijding van de joodse bevolking uit die tijd. Pesach begint op de 15e dag van de Hebreeuwse maand van Nisan (meestal in april) en duurt zeven dagen plus Seder Nacht.
Deze feestdag wordt ook wel het Festival van de Vrijheid genoemd. Met name het stukje vrijheid wordt dan ook benadrukt in de rituelen en gebeden die centraal staan tijdens Pesach. Een ander belangrijk element is familie en samenhorigheid. Aan de vooravond van Pesach (Seder Nacht) verzamelen families om de ceremoniële Seder maaltijd te vieren. Hierbij is het een belangrijk Joods gebaar om anderen, die zelf geen familie hebben om Seder Nacht mee te vieren, uit te nodigen.
Een andere benaming voor Pesach is de vakantie van ongezuurd brood. Uit het verhaal van de Exodus blijkt dat de joden tijdens hun uittocht Egypte zo haastig moesten verlaten, dat zij geen tijd hadden om hun deeg en broden die zij hadden voorbereid te laten rijzen. Hierdoor is één van de belangrijkste regels van Pesach dat er geen voedsel wordt gegeten dat op de één of andere manier gerezen of gegist is of gemaakt is van één van de vijf voornaamste graansoorten (tarwe, rogge, gerst, haver en spelt). Dit wordt ook wel Chameets genoemd. Voorbeelden van voedsel dat tijdens Pesach niet gegeten of geserveerd wordt zijn normaal brood, pasta, rijst, mais, pinda’s, peulvruchten en ook bier wordt niet gedronken of geserveerd. In plaats daarvan eet men bijvoorbeeld paasbrood en matzes en wordt er gekookt met alternatieve voedingsmiddelen.
Bovendien mogen Joden dit soort drank en voedsel niet in huis hebben gedurende Pesach. Vandaar de beroemde Biur Chametz, oftewel de Pesach-schoonmaak, waarin het huis volledig wordt ontdaan van deze Chameets. Ook kookgerei dat in aanraking is geweest met Chameets, zal worden verwijderd.
Belangrijke informatie
Pesach valt altijd in maart of april. Zowel de eerste dag als de laatste dag van Pesach zijn heilige rustdagen, waarop het uitvoeren van productief werk strikt verboden is. Bijna alle Israëlische bedrijven zijn gesloten op deze dagen. De tussenliggende dagen (Chol ha-Mo'ed) zijn ‘halve’ rustdagen. Veel bedrijven zijn slechts een halve dag geopend (vaak de ochtenden) en families trekken er met elkaar op uit. Tijdens Pesach zullen hotels en joodse restaurants koosjer eten serveren en vervangen zij producten met Chameets voor alternatieve voedingsmiddelen.
Jom Hasjoa (Holocaust herdenkingsdag)
Tijdens de dag van de herdenking worden de miljoenen joden herdacht die zijn omgekomen tijdens de tweede wereldoorlog. De officiële naam van deze dag is Jom Hashoa Wehagewoera, de dag van vernietiging en heldendom. De joden schenken vooral aandacht aan het heldendom, aan de vele verzetsdaden tegen de nazi’s.
Op 19 april 1943 (14 nisan) kwamen de joden in Warschau in opstand tegen de nazi’s. De dag zou daarom eigenlijk op de joodse dag 14 nisan plaatsvinden, maar dit is precies voorafgaand aan Pesach. Daarom is besloten om 27 nisan te kiezen. Dit is acht dagen voor de joodse onafhankelijkheidsdag.
Belangrijke informatie
De herdenkingsdag valt altijd in april of mei. Bijna alle Israëlische bedrijven zijn gesloten tijdens Jom Hasjoa.
Jom Ha-atsmaoet (Onafhankelijkheidsdag 1948)
Op 14 mei 1948 (op de joodse kalender 5 ijar 5708) werd in Tel Aviv de onafhankelijkheidsverklaring van Israël voorgelezen. Hiermee werd Israël een zelfstandige staat. Sindsdien is 5 ijar jaarlijks een Nationale feestdag. Dit valt altijd in april of mei.
Op de onafhankelijkheidsdag worden er bepaalde psalmen voorgelezen waarin hoop en vrede het middelpunt zijn. De voorgaande dag is Jom Hazikaron, de dag van de herinnering. Op deze dag worden alle Israëlische doden uit oorlogen herdacht. Ook de Israëliërs die zijn omgekomen door terroristische aanslagen worden herdacht.
Belangrijke informatie
Bijna alle Israëlische bedrijven zijn gesloten tijdens Jom Ha-atsmaoet.
Rosh Hasjanah (Joods Nieuwjaar)
Rosh Hasjanah is het begin van het joodse nieuwjaar. Op de eerste en tweede dag van de maand Tisjri wordt het nieuwjaar gevierd. In de maand voorafgaand aan het nieuw jaar, bereidt de joodse bevolking zich voor op de feestdagen en het nieuwe jaar. Ze bidden, vragen vergeving en sturen wenskaartjes naar dierbaren. In deze maand wordt elke ochtend de op ramshoorn (sjofar) geblazen. De joden worden er aan herinnerd dat er een bijzondere en heilige periode aankomt. De eerste tien dagen na het nieuwe jaar zijn belangrijke dagen. De eerste twee dagen zijn Rosh Hasjanah en de laatste dag is Jom Kippoer. De dagen ertussen zijn de bekeringsdagen.
De diensten in de synagoge duren tijdens Rosh Hasjanah gemiddeld 4,5 uur. De synagoge is wit aangekleed tijdens deze periode, want wit staat symbool voor de volledige overgave aan God. Andere gewoontes tijdens Rosh Hasjanah zijn het eten van zoetigheid zoals stukjes appel met honing en het feestbrood Challa. Challa wordt gewoonlijk in een vlecht gebakken, maar tijdens Rosh Hasjanah wordt het brood rond gebakken, wat de bevolking eraan herinnert dat het jaar een kringloop is.
Belangrijke informatie
Rosh Hasjanah valt altijd in september of oktober. Bijna alle Israëlische bedrijven zijn gesloten tijdens Rosh Hasjanah. Tijdens de week erna zullen veel bedrijven slechts halve dagen geopend zijn (meestal in de ochtend).
Jom Kippoer (Grote verzoendag)
Jom ha-Kippoeriem, zoals Jom Kippoer officieel genoemd wordt, is ook wel de dag van de vergevingen. Deze dag wordt beschouwd als de belangrijkste en heiligste dag van het joodse jaar. Jom Kippoer is een dag waarbij de joden met zichzelf, de medemens en God in reine komen. Jom Kippoer valt meestal in september of oktober. Deze dag begint op de voorgaande avond bij zonsondergang. Tijdens Jom Kippoer mogen de joden niet werken, eten, drinken en zich wassen. Daarnaast dragen de joden tijdens deze feestdag geen leren schoeisel en ook gouden sieraden zijn niet gebruikelijk. De joodse bevolking gaat naar de synagoge om te lezen uit de Tenach. Ook krijgt iedereen de kans een herdenkingsgebed (jizkor) uit te spreken over overleden dierbaren.
Aan het einde van de dag wordt op de ramshoorn geblazen, wat betekent dat de bevolking weer mag eten en drinken. Na een dag vasten, komt de joodse bevolking bij elkaar. Als de zon onder gaat, eten zij traditionele gerechten als koffie met kaneel, haring-bietensalade en viskoekjes.
Belangrijke informatie
Jom Kippoer valt altijd in september of oktober. Op deze dag komt Israël echt tot stilstand. Bijna alle Israëlische bedrijven, winkels en restaurants zijn gesloten. Daarnaast ligt al het vervoer tijdens Jom Kippoer stil.
Sukkoth
Sukkoth is een joods pelgrimsfeest dat zeven dagen duurt. Tijdens dit feest herdenken zij dat de joden veertig jaar lang door de woestijn trokken en leefden in hutten gemaakt van palmbladeren. Om deze reden wordt dit feest ook wel het Loofhuttenfeest genoemd.
Veel joden leven nu tijdens de week in een zelfgemaakte tent van takken en bladeren in de tuin. Naast takken en bladeren zitten er nog een aantal eisen aan de hut. Zo moeten er bijvoorbeeld een bundeling gemaakt worden van verschillende takken en een citrusvrucht, die samen de loelav vormen. Tijdens het lezen van de Tenach wordt er per psalm een bepaalde richting op gezwaaid. Van oost, zuid, west, noord naar boven en beneden. De laatste twee staan voor de hemel en aarde.
De eerste twee dagen leven, eten en slapen de joden in de tent en ze luisteren naar de verhalen over de tocht van de joden door de woestijn. De eerste twee dagen werkt de joodse bevolking niet en wordt verwacht dat zij in de hutten verblijven. Alle zeven dagen wordt er een offer aan God geschonken. Sukkoth valt altijd tussen eind september en eind oktober.
Belangrijke informatie
Vooral de eerste twee en laatste dagen van Sukkoth zijn bijna alle Israëlische bedrijven gesloten. De tussenliggende dagen zijn ‘halve’ rustdagen. Veel bedrijven zijn slechts een halve dag geopend (vaak de ochtenden).
Chanoeka
Chanoeka is een joods feest en is in het jaar 165 voor Christus ontstaan door Judah Maccabeüs en zijn broers. Hiermee wordt jaarlijks met vreugde de inwijding van de Tempel in Jeruzalem gevierd. Drie jaar eerder was deze tempel al geplunderd door de Grieken, waarbij de joden massaal vermoord werden en het Jodendom onwettig werd verklaard. Ook werd de tempel door de Grieken ‘onrein’ gemaakt, doordat zij een varken op het altaar offerden. De joodse bevolking ziet het varken als onrein. Daarnaast wilden de Grieken een beeld van Zeus in de tempel zetten. In het jaar 70 werd deze tempel helaas weer verwoest, maar Chanoeka bleef bestaan. Chanoeka is het feest geworden van het behoud van de eigen joodse identiteit.
Chanoeka staat ook wel bekend als het feest van de lichtjes. Gedurende acht dagen wordt er een lichtje aangestoken. Elke dag een lichtje meer. Aan het einde van de acht dagen is de chanoekia kandelaar, met plaats voor negen kaarsen, vol. De sjamasj en de acht kaarsen die met de sjamasj aangestoken worden, vullen na acht dagen de chanoekia. De chanoekia wordt alleen gebruikt tijdens dit feest.
Belangrijke informatie
Chanoeka valt ieder jaar op een andere datum. De eerste dag van dit feest begint na zonsondergang van de 24e dag van de joodse maand kislew, wat meestal rond eind november/ begin december valt. Bijna alle Israëlische bedrijven zijn gesloten tijdens Chanoeka.
Elektriciteit
De netspanning is 230 V en de frequentie is 50 Hz. U heeft een ander type stekker nodig dan in Nederland. Het wordt aangeraden om een wereldstekker voor type H mee te nemen op reis.
Fooien
De Israëlische bevolking doet alles voor u met een glimlach, maar toch wordt er op een fooi gerekend als er hulp wordt geboden. Veel mensen die in het toerisme werken zijn afhankelijk van de fooi die ze krijgen. Een fooi is een uiting van waardering en wordt daarom erg op prijs gesteld. Wij raden u aan om contante sjekel bij u te dragen, zodat u altijd een passende fooi bij de hand heeft. Onderstaande bedragen geven u een idee van de fooien. Een fooi geven is niet verplicht, uiteraard bent u hierin vrij om zelf te beslissen.
Indicatie fooien
Chauffeur : ca. 8 sjekel (ca. 2 euro) per reisgezelschap per dag
Gids : ca. 15 sjekel (ca. 4 euro) per persoon per dag
Kamermeisje : ca. 4 sjekel (ca. 1 euro) per kamer per nacht
Kofferdrager : ca. 4 sjekel (ca. 1 euro) per koffer
Dit zijn de richtbedragen. Uiteraard kan de koers van de euro en de Israëlische sjekel wijzigen, waardoor de genoemde bedragen mogelijk anders worden.
Fotograferen
Over het algemeen is overal in Israel het maken van foto's toegestaan. Mensen vinden het vaak niet erg om gefotografeerd te worden, maar vraag dan wel altijd eerst om toestemming. Neem de tijd en maak contact. Laat ook het resultaat zien als u een foto heeft gemaakt. Respecteer het ook als zij niet op de foto willen. Dit kan met name voorkomen op religieuze plekken. Het is verboden om strategische plaatsen als vliegvelden, militair terrein, bruggen, overheidsgebouwen, havens en dergelijke te fotograferen.
Denkt u er aan voldoende geheugenkaartjes voor uw digitale (film)camera mee te nemen? Reservebatterijen en accu’s zijn buiten de grote steden meestal niet verkrijgbaar.
Beste reistijd
Ga voor meer informatie over de beste reistijd en het klimaat van Israël naar Beste reistijd Israël.
Taal
Israël is een meertalig land en men spreekt voornamelijk Hebreeuws, Arabisch of/en Engels maar ook Russisch, Frans, Spaans of andere talen.