Sumatra, Java, Bali, Gili & Lombok

Vrij 23-07 Dag 3

Een wandeling door de Arabische wijk in Kuala Lumpur. Straten vol met prachtige gewaden. Dit is wat anders dan de navel T-shirts in Nederland! Een bezoek aan Aziatisch kunst centrum. Een joekel van een gebouw en omdat het eten gisteren zo lekker was, gaan we weer Bangla eten met lekker pittige sauzen. Ach het is toch warm, dus wat hete saus kan er toch nog bij. We gaan vroeg naar bed want morgen is een reisdag.

Za 24-07 Dag 4 Kuala Lumpur – Jakarta

Vandaag vliegen we van K.L. naar Indonesië. Aankomst in Jakarta. Welkom en ontmoeting met de lokale Nederlandssprekende gids (zijn naam is Edison en onze chauffeur heet Tonto). Edison brengt ons gelijk naar het centrum van Batavia (een magische naam) we worden omringd door oude koloniale gebouwen. Omdat we gek zijn op textiel vragen we Edison en Tonto of ze ons nog naar het Nationaal museum kunnen brengen. Dit herbergt een schitterende collectie krissen, textiel, beelden, brons en natuurlijk de schatten van de sultan. Vervolgens transfer naar ons hotel. Over 500 meter doen we zo'n half uur. Ik heb nog nooit zo'n verkeersopstopping gezien. We zijn kapot.

Zo 25-07 Dag 5 Jakarta – Bogor – Bandung

Na het ontbijt gaan we met Edison en Tonto naar de oude Sunda Kelapa Haven. Hier liggen houten boten die door de Buginezen worden bemand Vervolgens rijden we door naar Bogor, (vroeger was dit Buitenzorg!) waar we een wandeling maken door de schitterende Botanische tuinen, die rond het Presidentiële Paleis liggen. Edison was hier 30 jaar lang werkzaam, dus hij verteld honderd uit. Daarna bezoeken we een theeplantage en een theefabriek. Ook brengen we een bezoek aan de gamelanmakers in een klein dorp. Langs uitgestrekte theeplantages rijden we verder richting Bandung, ook wel 'Parijs van het Oosten' genoemd.. In de namiddag komen we in Bandung aan . In de avond eten bij Kardjang Saté de beste saté van Indonesië. Jammer dat het bier uitverkocht is. Dat had er lekker bij gesmaakt.

Ma 26-07 Dag 6 Bandung

Een vrije dag in Bandung dus naar de fruitmarkt van Lembang. Edison weet weer honderd uit te vertellen! In de namiddag bezoeken we de beroemde Angklung school van Pak Ujo, waar Javaanse kinderen voor ons muziek spelen en zingen. Zelf doen we ook mee. Iedereen krijgt een angklung en met de hulp van de kinderen spelen we allemaal een paar populaire liedjes.

Di 27-07 Dag 7 Bandung – Jogjakarta

Met de trein door Java Vandaag worden we vroeg gewekt. Na een zeer beperkt 'early bird' ontbijt in het hotel worden we naar het treinstation van Bandung gebracht. Vandaar vertrekken we voor een schitterende en onvergetelijke treinreis dwars door Java, langs rijst terrassen en kleine dorpjes, naar 'de culturele hoofdstad van Java': Yogjakarta, in de volksmond kort 'Jogja' genoemd. Tijdens de treinreis eten we lekkere nasi goreng. De treinrit duurt ongeveer 8 uur en is zeer comfortabel. Na aankomst in Jogjakarta worden we naar ons hotel gebracht. In de lobby zit een gamalan orkest te spelen. We komen meteen in Stimmung!

Wo 28-07 Dag 8 Jogjakarta

Vandaag brengt Gilbert een bezoek aan de befaamde Prambanan Hindoe Tempels, het Paleis van de Sultan (Keraton), de wijk van de handwerklieden Kota Gede, een lokaal batik- en zilverfabriekje, en per 'becak' (fietstaxi) gaan hij naar het speciaal voor de Sultan gebouwde waterpaleis. Ikzelf lig ‘voor pampus’ en neem een time out. 's Avonds gaat het weer wat beter en ben fit voor de Soto Ajam (zeer goed gevulde kippensoep).

Do 29-07 Dag 9 Jogjakarta

Omdat ik gisteren verstek heb laten gaan rijdt Tonto nog extra naar de lokale vogel- en dierenmarkt, waar we exotische vogels, apen, slangen en andere tropische dieren zien. Hoogtepunt van deze dag is ongetwijfeld de inbegrepen ochtendexcursie naar de wereldberoemde Borobudur, één van de meest indrukwekkende boeddhistische tempels in de wereld, gelegen in een groene jungle-achtige omgeving, aan de voet van een vulkaan. 's Avonds genieten van een diner met een voorstelling van het Ramayana epos. Normaal duurt dit zo'n 7 uur. Maar deze is ingekort tot 3 uur. Maar ik heb al die tijd op het puntje van de stoel gezeten. Geweldig!

Vrij 30-07 Dag 10 Jogjakarta – Malang

Vandaag een lange, maar daarom niet minder spectaculaire reis van Jogjakarta, dwars door Centraal en Oost Java, naar Malang. Onderweg maken we regelmatige stops voor bezienswaardigheden en foto’s. We hebben veel plezier met z’n vieren. Daar Edisons Nederlands niet al te best is spreken we vooral Engels en Tonto kan dan ook meepraten. We leren veel Bahasa Indonesia wat ons gedurende de rest van de reis goed van pas komt. We leren het Merdeka liedje dat ons de rest van de dag niet meer uit de kop gaat. In Solo (Surakarta) bezoeken we het Mangkunegaran Paleis ook weer een paleis van een van de Sultanaten van Java : Multatuli herleeft. In de namiddag komen we aan bij ons hotel in Malang.

Za 31-07Dag 11 Malang

's Ochtends huren rijden we per becak naar het stadscentrum om te schoppen. We rusten uit in het park en de plaatselijke bevolking komt een voor een 'n praatje maken. Selemat soree. Apa kabar? Saya Bike! (Goede middag, alles goed? Ja hoor alles oké!) Per becak gaat het verder naar een oud koloniaal hotel waar we (tuurlijk) lekker eten. We maken kennis met een bejaarde Javaanse mevrouw die ook op vakantie is. 'Van oude mensen en de dingen die voorbij gaan'!

Zo 01-08 Dag 12 Malang – Makassar

Na het ontbijt in Malang vertrekken we naar de luchthaven van Surabaya gebracht, voor onze vlucht naar Makassar. We nemen afscheid van Edison en Tonto (heimelijk hebben we een traantje weggepinkt) Wat waren dit lieve mensen!!! Bij aankomst in Makassar ontmoeten we onze lokale Engelssprekende reisleider die ons naar ons hotel brengt. Even opfrissen en dan naar de haven van Makassar waar we gaan genieten van lekkere vis(Ikan pepesan) en een schitterende romantische zonsondergang vanaf fort Rotterdam. Het is net of je de nootmuskaat en kruidnagels nog ruikt die hier werden verhandeld.

Ma 02-08 Dag 13 Makassar – Torajaland

Vandaag maken we een dagtocht met een prive auto, chauffeur en gids, langs de Buginese paalhuizen op de vlakten van Zuid-Sulawesi naar de prachtige bergen en valleien van Torajaland, met sightseeing-stops en lunch onderweg. Aankomst, in de namiddag, in ons hotel.

Di 03-08 Dag 14 Torajaland

Vandaag en morgen staan in het teken van dagtochten in Toraja-land. Na het ontbijt in het hotel, de eerste kennismaking met de spannende cultuur van het mysterieuze Toraja-volk , zoals de graftomben, knekelgrotten, de hangende graven en de baby boom van Suya hier worden babydoodskistjes in een heilige boom bijgezet. Van hun overledenen maken de Toraja's levensgrote houten kopie- poppen:de 'Tau-Tau' die ze, zoals in het dorp Lemo, aankleden en uitstallen op balkons in de rotswanden. Zo kunnen ze waken over hun dorp. In het dorp K'ete K'esu zijn prachtige versierde, bootvormige daken en rijst schuren te zien.. We krijgen rijst gestoomd in bamboekokers met een hete sambal! Enak Enak (lekker) Mursalim is onze gids die héél veel weet te vertellen over de begrafenis rituelen. De offers die gebracht worden door de verschillende families zijn niet mis. Van alles wordt een uitgebreide administratie bijgehouden, want elk geofferd varken en geschonken karbau moet terug geven worden als iemand sterft uit de andere familie.

Wo 04-08 Dag 15 Torajaland

Vandaag brengen Mursalim en Sharif (de chauffeur) ons naar zo’n begrafenis. Een hele belevenis, maar het eigenlijke offeren hoeven we niet te zien. Dat geloven we wel. Vervolgens brengen we een bezoek aan de weverijen van Pallawa en Sa’dan,bekend om hun aparte ikat. De markt van Marante en de grote Tonkonan( te vergelijken met een woonhuis) van Nanggala met zijn 14 rijstschuren staat ook nog op ons programma. Hoge bootdaken!

Do 05-08 Dag 16 Torajaland – Makassar – Denpasar/Bali

Ontbijt in het hotel. Vanmorgen rijden we naar de luchthaven van Makassar voor onze vlucht naar Bali. Onderweg maken we een stop voor de lunch. Na aankomst op Denpasar, de luchthaven van Bali, worden we naar ons hotel in Zuid-Bali gebracht :in Nusa Benoa.

Vrij 06-08 Dag 17 t/m 26 Zuid-Bali

Een hele hoop dagen, die we gaan doorbrengen aan de kust van Zuid-Bali. We gaan heerlijk uitrusten van de indrukwekkende reis en volop genieten van het aangeboden strandvertier: snorkelen, vliegeren lekker eten en drinken..... We maken een tocht via Denpassar naar de olifanten grot Klungkung waar een plafond is te zien met het laatste oordeel, de vleermuis grot en daarna naar een bali Aga dorp. Zij leven helemaal geïsoleerd en noemen zichzelf de oudste bewoners van Bali

Zon 15-08 Dag 26

Helaas kasian Selamat Djalang de schitterende vakantie in Indonesië is voorbij. We worden bij ons hotel opgehaald en naar de luchthaven gebracht voor de vlucht naar Amsterdam.

Ma 16-08 Dag 27 Aankomst Amsterdam

Met de trein naar Heerlen en dan naar Landgraaf voor een lekkere nasi!

Dag 3 Jakarta, Bogor en reis naar Bandung

Al vroeg vertrokken uit het hotel voor een vol programma. Ons eerste reisdoel was een bezoek aan de oude haven. Ongelofelijk om te zien dat in de huidige tijd zakken cement met de hand via een loopplank vanuit het schip naar een vrachtwagen worden overgebracht. In het centrum hebben we een Wajang-museum bezocht. Dit kon niet iedereen bekoren. Daarna weer in de bus naar Taman Mini Indonesia. Dit is een heel groot park waar de verschillende provincies van Indonesië hun traditionele huizen hebben gebouwd. Door het strakke tijdschema zijn we bij één paviljoen gestopt en konden we even rondkijken. Verder in de bus richting Bogor voor een bezoek aan de botanische tuin. Het kostte veel tijd om er te komen door het drukke verkeer. In de tuin, waar het wel rustig was, werden we rondgeleid door een deskundige gids. Na het bezoek weer terug in de bus. We hoorden dat het verkeer op de mooie weg naar Bandung langs theeplantages helemaal vast stond, zodat we de tolweg moesten nemen. Een schrale troost, door het slechte weer (veel regen) hadden we toch niet van het uitzicht kunnen genieten. Over achten kwamen we aan in Bandung, in hotel Karang Stera. Ziet er mooi uit, een open eetruimte met uitzicht op water onder en langs de gebouwen. Buiten het hotel is het wat minder, bij het lopen langs de straat moet je opletten voor gaten en kuilen. We hadden niet gevraagd waar je heen kon gaan om te eten. Wij liepen de verkeerde kant op maar hebben toch een heel leuk Koreaans restaurant gevonden.

Dag 4 Bandung

Na een heerlijk ontbijt in de binnen / buitenruimte van het hotel vroeg vertrokken voor een bezoek aan de vulkaan Tangkuban Prahu. De krater zelf viel wat tegen. Daarna hebben we een wandeltocht gemaakt naar een lager gedeelte waar zwaveldampen uit de grond opborrelen. Je kunt er doorheen lopen. Dit sprak ons veel meer aan. De tocht was met een gids, een heel aardige man, die ook uitleg gaf over de bomen die we onderweg zagen. Minder was dat er een aantal ‘gidsen’ meeliepen met als uiteindelijk doel jou iets te willen verkopen voor veel te veel geld. De meesten hebben we kunnen afpoeieren, maar het gaf toch een wat naar gevoel. Vervolgens naar Ciater. Dit is een toeristische plek met een warmwaterbad van 42 graden. Heerlijk om even rustig maar niet te lang rond te zwemmen. Daar hebben we ook geluncht. Als het kon zouden we ’s middags nog naar een voorstelling gaan maar door het drukke verkeer lukte dat niet. Bij het hotel kregen we nu van onze gids te horen waar we heen moesten lopen voor het Parijs van Java, een heel groot winkelcentrum waar we wat hebben gegeten.

Dag 5 De treinreis van Bandung naar Yogyakarta

Weer vroeg uit de veren voor de treinreis naar Yogyakarta. Eli wilde niet het risico lopen dat we de trein van 07.00 uur zouden missen. We waren er ruim op tijd en konden we nog wat foto’s maken van de trein en het station. Het was een prachtige reis, het voelde alsof je in een gekoelde cocon door het landschap suisde. Gelukkig konden tijdens het rijden twee kleine zijdeurtjes open zodat je daar de warmte en het landschap kon voelen. Achter de trein liepen de mensen gewoon over de rails. Bij aankomst in Yogya regende het, maar gelukkig stond ons trouwe busje klaar voor het station en konden we, geholpen door de chauffeur met een paraplu, droog in de bus komen. We waren op tijd in het hotel zodat er gelegenheid was voor ontspanning aan het prachtige zwembad. Aan het eind van de middag werden we opgehaald voor een voorstelling van Ramayana, voorafgegaan door een diner. Het eten was heerlijk, van de voorstelling moest je houden.

Dag 6 Yogyakarta

Een fantastisch ontbijt met heel veel keus, vooral in zoetigheden. Omelet en zo was voor een enkeling al niet meer weggelegd. Om 08.00 uur vertrek voor een bezoek aan de Kraton, het paleis van de sultan de 10e. We hadden als gids een heel markante oude man met veel humor. Het wist verrassend veel van Nederland en had soms een onverwacht raadsel (bijv. wie is de moeder van Ramses?). Vanaf de Kraton gingen we in becaks naar de vogeltjesmarkt. Hier zijn naast vogels allerlei kleine dieren te koop. Eli had een lunch geregeld in een heel mooi Javaans restaurant. ‘s Middags nog een bezoek aan een zilverwerkplaatsje en een batikatelier met uiteraard ook een winkel.

Dag 7 Bezoek aan de tempels

Vandaag een van de hoogtepunten van de reis, het bezoek aan de Borobudur. Volgens het programma zouden we de tempel bij zonsopgang bezoeken maar na rijp beraad hebben we besloten wat later te gaan. Om negen uur in de ochtend is de tempel ook mooi. We hadden een jonge gids die heel veel wist. Maar zeker zo belangrijk zijn de mooie plaatjes die je er kunt schieten. De tempel is erg kwetsbaar door de zachte lavasteen en door het feit dat de stenen los op elkaar liggen zonder cement of andere hechting. Na weer een lekkere lunch was ons volgende reisdoel de Prambanan. Dit is een complex met vele hindoeïstische tempels. De gids was een wat oudere man met onderkoelde humor. Bij deze twee bezoeken was het heerlijk gewoon buiten te lopen en de warmte te voelen, ter afwisseling van de aircogekoelde bus.

Dag 8 Van Yogyakarta naar Malang

Dit keer niet met de trein maar met onze eigen bus, een reis van ongeveer 360 kilometer. Wat je onderweg ziet is bijna onbeschrijfelijk. Vooral het gedrag van de expres-bussen is waanzinnig. Ze halen in op de gevaarlijkste plekken, een keer zelfs aan de linkerkant, door de berm. Maar ook langs de weg is van alles te zien, je komt ogen en oren te kort. Tegen half zeven waren we in ons hotel. Nog snel wat gegeten want de volgende dag (of beter gezegd nacht) wachtte ons de tocht naar de Bromo-vulkaan.

Dag 9 Malang, tocht naar de Bromo

Even over half twee in de nacht vertrokken we met zeven personen om de zonsopgang bij de Bromo-vulkaan te kunnen zien Het eerste deel ging in onze eigen bus. Op een centrale parkeerplaats stapten we over in jeeps voor het laatste traject. En we waren niet de enigen! Volgens de gids waren er vandaag tweehonderd jeeps in touw. De zonsopgang viel nogal tegen. Misschien kwam het door een kleine wolk die net voor de zon zat toen die opkwam. Maar daarna was de aanblik van het landschap schitterend. Vooral de schaduwen van de verschillende kraterwanden. Het gebied om de Bromo zelf ziet er geweldig uit, het lijkt wat op een maanlandschap. Voor de liefhebbers had Eli ’s middags nog een citytour in de aanbieding. Wij hebben gepast en hebben even onze rust genomen.

Dag 10 Van Malang naar Kalibaru

Vandaag een rit van 260 kilometer. Voordat we met de rit naar Kalibaru begonnen wilde Eli ons toch nog een stukje van Malang laten zien. Aan het eind van de middag zouden we een opvangplek van weeskinderen bezoeken. Eli zou bellen dat we er aankwamen. Onderweg zijn we door enkele kampongs gereden en dan zie je pas goed hoe de Javanen op het platteland leven. Hierdoor kwamen we wel in tijdnood ook door het feit dat het in Oost-Java wat eerder donker wordt. Maar tegen half vijf waren we bij het weeshuis waar de kinderen ons al stonden op te wachten. We kregen een rondleiding door de plantage met verschillende soorten bomen en een klein rijstveld. Daarna koffie en een voorstelling van de kinderen. Ook Eli bleek goed te kunnen zingen. Inmiddels was het gaan regenen en was de duisternis ingevallen. Na een kort ritje kwamen we bij ons laatste onderkomen op Java, Margo Utomo. De wat ongezellige kamers lagen in een mooie tuin. In het restaurant nog wat gegeten en gezellig gekletst.

Dag 11 Van Kalibaru naar Bali

Dit keer een wekservice van het hotel met geklop op de deur. De koffers moesten om 06.00 uur gereed staan bij de deur van de kamer. Het regende bij ons vertrek dus we hebben weinig kunnen zien van ons onderkomen. Op weg naar de boot werd het al snel lichter en brak de zon weer door. De bus kon bijna direct de boot op, klaar voor vertrek richting Bali. Het was heerlijk uitwaaien tijdens de overtocht.. Na nog een laatste lunch op Bali reden we richting een centrale parkeerplaats waar de groep zich zou splitsen. De helft ging naar een hotel in Sanur en de andere helft naar een hotel in Benoa. Voor ons die naar Sanur gingen zou een busje geregeld zijn, maar daar bleek een misverstand over. Na wat stemverhef en gebel van Eli werd er binnen tien minuten vervoer voor ons geregeld. Na een ritje van een half uur kwamen we aan bij onze laatste etappeplaats, Puri Kelapa Garden Cottages in Sanur.

Jakarta

Na een lange reis, en een jetlag van 6 uur, een prima hotel met het beste ontbijt op Java. Wel valt de strenge beveiliging op. En het is wennen aan de warmte! Jakarta is druk en chaotisch. Een islamitisch land, dus de oproep voor het gebed, een uur voor het licht wordt, breekt je nachtrust. De morgen besteed aan rondtoeren in Jakarta, met een bezoek aan het plein waar het oude bestuurscentrum in de Nederlandse tijd was. Het Gouverneurskantoor is nog te zien. Verder vervallen, typisch Nederlandse, gebouwen rond het plein. We gaan ook langs de haven met houten schepen en het nationale monument. Lange rit naar Bandung verder die dag.

Bandung

's Avonds met de groep gewandeld en gedineerd in de buurt van het hotel. Leuk die combinatie oosterse winkeltjes en chaos en luxe westers winkelcentrum! Bandung is ook een drukke stad zonder iets bijzonders. 's Morgens de vulkaan Tangkuban Perahu bezocht, wat rondgekeken bij een theeplantage, een heetwaterbron, waar de dames zijn gaan zwemmen, en de heren pootjebaden. Het bezoek aan de Pak Ujo school ging niet door vanwege de regen. We werden afgezet bij een groot westers winkelcentrum en zagen daar de eerste stortbui! De koffers moesten al 's avonds met de bus mee.

Trein Bandung - Jogjakarta

Hier kreeg ik pas het gevoel dat de reis begon. De rit, over een overduidelijk door de Nederlanders aangelegd traject met oude stations, was comfortabel. Airco, vliegtuigstoelen. En dat is aan de ene kant prettig, aan de andere kant een ramp voor het maken van foto's en video, de ramen zijn vies en kunnen niet open! Op het balkon met open deuren hangend kan je toch wel mooie opnamen maken. Het ene rijstveld na het andere, heuvels en vulkanen op de achtergrond, het echte platteland van Java.

Yogjakarta

De oude hoofdstad van Java en nog steeds het culturele centrum zo te zien. Het hotel was in Javaanse stijl, gelijkvloers, zwembad, fraai en erg plezierig. Tijdens de dagen in Yogjakarta hebben het wereldwonder, de Borobodur, bezocht. Maar ook de wellicht nog fraaiere hindoe tempels van Prambanan. Het paleis van de sultan, het Keraton, was ook zeer de moeite waard. Fort Vredeburg in de buurt van het paleis gaf een beeld van de Nederlandse overheersing, al is het van binnen een nationalistisch museum, ter eer en glorie van de republiek. Fietstaxi's zijn aan mij niet besteed, evenals het batikverkoop fabriek bezoekje.

Malang

Na een lange en saaie busreis met een paar 'near death' ervaringen vanwege de rijstijl van de chauffeur, Data genaamd!, in Malang aangekomen. In het centrum zijn nog veel Nederlandse invloeden te zien, zoals (drukbezochte) kerken, en villa's in typisch jaren 30 stijl. Verder is ook deze stad de typische overbevolkte chaos van een stad in het Verre oosten. Om 02:00 uur al op, om naar de zonsopgang te kijken bij de Bromo vulkaan. En die was spectaculair, we hadden geluk met het weer dus. De vulkaan werkt nog, een behoorlijke klim omhoog na een verschrikkelijke hots en bots tocht in een aftandse fourwheel drive. Een tocht om nooit te vergeten, zo mooi en mijn nieren herinneren de klappen van de gaten in de weg ook nog dagen lang!

Kalibaru

Weer een lange dag in de bus. Pas in Kali Baru werd het leuk met een bezoek aan een weeshuis, omgeven door een plantage met alle bekende producten zoals rijst, kruiden en specerijen, pinda's en kokosnoten. Die nacht in een 'natuur' hotel doorgebracht. Geen airco, wel muggen en mieren. Warm, warm.

Kampong en overtocht naar Bali

Eerst een lange en prachtige wandeling door de kampong naast het weeshuis. Dit gaf een beeld hoe het leven daar toegaat. Mooie mensen, mooie natuur. Opmerkelijk hoe eenvoudig, rustig en sociaal het leven in deze gemeenschappen verloopt. De overtocht naar Bali, een korte zeereis, was aangenaam. Strakke zee, mooie luchten, frisse wind, volop zon (zoals een reisgenote de volgende dag ontdekte, roodverbrand!). De bustocht over Bali nam de rest en een stuk van de avond in. Niet vanwege de afstand, maar vanwege de files en de ernstige ongelukken, ze rijden op Bali nog meer als gekken dan op Java.

Hotel op Bali: Ramada Benoa

Het hotel op Bali was het luxe Ramada Beno. Luxe hotelkamer en mooie tuin en zwembad, en aan zee nog een zwembad aan het strand. Lekker gegeten op Bali, veel Japanse gerechten! Het Ramada is op zich wel een fraai hotel met een schitterende tuin en vriendelijk personeel. Maar vrij ver van alles. Slapen gaat prima, op Java wordt je 's morgens voor het licht wordt al wakker gemaakt door de oproep voor het gebed en op Bali mag je uitslapen!

Tempels op Bali

Na een rustdag op Bali eerst een dagtocht naar het noorden gemaakt met onderweg schitterende vergezichten over de rijstvelden. En een bezoek aan de tempel in het meer, Ulun Danu, mooie plaatjes. De laatste dag op Bali een halve tocht naar de koningstempel Taman Ayun, de apentempel en het hoogtepunt van Bali, de zonsondergang bij de zeetempel Tana Lot. Er is op Bali nog veel meer te zien, drie dagen is te kort! Het eiland is doordrenkt van de hindoe cultuur met om de paar meter een tempel met driemaal daags een offer. Het zuiden is vergeven van de toeristen, en Denpasar is een drukke stad. Ga naar het binnenland en je komt in een andere wereld!

Conclusie

Java: Redelijke wegen, chaotisch verkeer, De chauffeur op Java reed flink door. Op Bali zitten de wegen vol in Denpasar. Veel brommers, en het schiet alle kanten op. Goed opletten met oversteken! Behoorlijke verplaatsingen, dus lange dagen. De eerste dag in Jakarta was een zondag. Iedereen uit de stad dus naar Buitenzorg voor een dagje, en wij zijn er vanwege de files niet gekomen. De hotels op Java waren prima, altijd een goede schone kamer en werkend sanitair. Airco hebben ze overal. Drinkwater is overal te koop en behalve schoon, ook nodig vanwege de warmte. De buschauffeur verkoopt het ook, en dat is erg handig. Geld uit de automaat is geen probleem, dat kan op veel plekken. De meeste pinautomaten staan in een ruimte met airconditioning, en dat is overdag wel zo plezierig. Het Ramada Benoa op Java is een fraai hotel met een schitterende tuin en vriendelijk personeel. Het Ramada ver van alles. Een rustig hotel overdag en avond, met alleen in de ochtend een volle ontbijtzaal met uitstekend buffet. Het was een prachtige reis. Het mooie landschap, cultuur zoals tempels, natuur met rijstvelden/sawa’s en vulkanen, de vriendelijke mensen, de prima hotels, goede hygiëne (geen ziektes in de groep) een goed lopende reis, het was prima. Aanbevolen.

Voorbeelden

Sterk aanbevolen wordt om als taxi de BLUE BIRDS te nemen, of the BLUE EGG (zelfde organisatie). Deze werken met een tellersysteem dat start met IDR 5000. Dan zal blijken dat taxi’s zeer goedkoop zijn en de belangrijkste vorm van transport op het eiland. Maakt men gebruik van taxi’s zonder meter, dan betaalt je zeker veel meer dan nodig. Kijk bij restaurants naar de kleine letters op de menu kaart. Vaak worden over de menuprijzen nog 11% tax en 10% servicefee geheven, toch goed voor toeslag van 21%. Tip geven is dan niet meer nodig. Iets verder van het strand af of de hoofdstraat een restaurant zoeken scheelt gauw de helft in prijs met zeker gelijke kwaliteit. Waar men elders in Indonesië in de warungs (kleine eetrestaurantjes op straat) nog nasi goreng kan kopen voor IDR 4.000, varieert dat op Bali tussen de 25.000 en 60.000. Bij aankomst op het vliegveld staan helpers klaar om de koffer te verrijden in het karretje. Ticket afgeven en men zoekt zelf de koffer op de band op. Reken op tip van 10.000 (ca € 1). Om de verleiding om hun hulp in te schakelen te vergroten, heeft men de karretjes zorgvuldig buiten het gezicht van de toerist geplaatst. Nog niet buiten of men wordt bestormd door taxi chauffeurs die de koffers al uit de hand rukken en u naar plaats van bestemming willen brengen, voor goed geld. Aangeraden wordt om gebruikt te maken van het formele taxi-reserveringsbureautje, dat direct links bij de uitgang van de luchthaven te vinden is, waar men een correct tarief in rekening gebracht wordt, dat vooraf betaald wordt, en u bent niet meer blootgesteld aan ongewenste afzettingspraktijken. Later zal blijken, wanneer u van uw hotel een BLUEBIRD taxi terug neemt naar het vliegveld, dat u deze rit alsnog voor de helft van de som kunt maken. Overal in Bali staan mensen die u een kaart in de hand duwen waarop u een prijs aangeboden wordt. Vervolgens dringt men zich op om samen met u deze prijs te gaan ophalen. Mijn advies: niet op ingaan. Op Bali zijn wel 1000 geldwisselkantoortjes, massagesalons en verkopers van uitstapjes / reizen. Let bij de geldwisselaars op dat ze geen provisie in rekening brengen. Vraag dat vooraf, anders krijgt u alsnog een slechte koers. Wissel geen geld bij de hotels ed, want ze hanteren een erg onvoordelige koers. Meest gemakkelijk is het gebruik maken van de ATM / mastercard / creditcard voor de meest gunstige wisselkoersen. Massagesalons zeker proberen. In hotels liggen de tarieven doorgaans stuk hoger en is de kwaliteit niet beter. Ook blijken onderling grote verschillen in kwaliteit. Aardig om zelf te ontdekken. Bij de uitstapjes dient u er op bedacht te zijn dat alles onderhandelbaar is. Men biedt alles voor woekerprijzen aan, en daar hangt het geheel van uw eigen smaak af of u dat er voor over heeft. Het hele eiland rond per taxi, met de hele dag een chauffeur en auto tot uw beschikking kost ca € 60. Wees er dan wel op bedacht dat de chauffeur u naar plaatsen zal brengen waar u tarieven in rekening gebracht krijgt, die inclusief de provisie van de chauffeur zijn. Derhalve onderhandelbaar. Vraag in winkels ALTIJD naar de discount. Vraagt u het niet, dan krijgt u t niet ook, tenzij anders aangegeven. Bij goedkope winkels als Mata Hari krijgt u geen andere korting dan aangegeven, maar bent u heel gunstig uit gelet op prijs/ prestatie. Onbedoeld heeft dit reisverslagje een sterk accent gekregen op het geld, daarmee ons Nederlanders in het hart rakend. Dat is niet de bedoeling, maar kan voor sommigen onder u het plezier bederven als alles uit eigen ondervinding opgedaan wordt. De grote lijn is dat Bali een fantastisch vakantieadres is voor iedereen. Ik hoop er nog wel 20x heen te gaan.

2 maart

De transfer is geregeld naar ons hotel Ramada Benoa. Voor ons de derde keer, maar de anderen komen hier voor het eerst. De kamers zijn mooi groot evenals de badkamer. Het uitzicht valt erg tegen wij kijken tegen een hoge muur aan, dus vragen om een andere kamer die we de volgende dag krijgen met uitzicht op de tuin. Allen zijn zeer tevreden, en gaan naar het Tao restaurant met het mooie zwembad. Aan de overzijde van de weg aan het strand. Eten hier heerlijk en drinken koffie op het terras. Zijn allen voldaan, maar moe en gaan vroeg slapen.

4 maart

Onweer en plensbuien in de nacht, het is droog als we gaan ontbijten. Het ontbijt is heel goed en volop keus voor iedereen. Tijdens onze wandeling mogen we bij een Balinese familie binnen komen en foto’s maken, iedereen is druk bezig voor Balinees Nieuw Jaar. Vanavond is de Ogoh-Ogoh optocht, met grote angstaanjagende poppen. We gaan boodschappen doen want morgen is het Nieuw Jaar 1933 en dan mag niemand op straat, het is stil op Bali er is geen verkeer en ook komen er geen vliegtuigen binnen. Verblijven de hele dag bij het zwembad in de tuin van het hotel. Ook is het donker alle verlichting op straat en buiten het hotel is uit en op de kamers moeten de Gordijnen gesloten zijn. Het is een bijzondere ervaring. Dit jaar was 5 maart Nyepi Day.

6 maart

Wederom een heerlijk ontbijt en naar het zwembad aan het strand. Genieten van de rust en een milkshake onder de parasol. Maken een praatje met andere gasten en hebben een fijne dag.

7 maart

Vandaag de was naar de laundry gebracht, kunnen we om 5 uur weer ophalen. Het is net naast het hotel en erg goedkoop, 9 stuks voor 32.000 Rp = 2,80 euro. Om 9 uur worden we opgehaald door Putu de reisleidster en Mas de chauffeur. Wij maken de eerste excursie van de vijf, en bezoeken de Ulun Danu Tempel. Prachtig gelegen in het water van het Bratanmeer. Verder gaan we naar de koffieplantage, er is een Cevat kat die eet de beste koffiebonen en poept die uit dat is de duurste koffie op dit moment: 500 euro per kg. Drinken ook nog allerlei soorten thee. In het schaaltje zijn de uitgepoepte koffiebonen.

8 maart

Vandaag een rustdag aan het strand en vanavond met de taxi naar Warung Nyoman, in Nusa Dua. Taxi kosten 10.000 en gegeten met 4 personen voor 531.000 Rp.

9 maart

Om 9 uur ontbijt vandaag maken we een trip naar de vlindertuin in Tabanan. We zien de mooiste vlinders. Dan verder naar Tanah Lot, een Heilige Tempel waar je niet in mag. Als je geluk hebt zie je er een mooie zonsondergang. Later eten we een Red Snapper op het strand van Jimbaran.

10 maart

Weer een rustdag lekker bij het zwembad gelegen en een praatje gemaakt met een groep, die een rondreis gemaakt heeft en de laatste dagen op Bali verblijft.

11 maart

Om 8.30 komt Putu, onze vrouwelijke gids, ons halen: we gaan naar een Barongdans. En via een prachtige weg naar de Heilige Moeder Tempel Besakih. Er zijn heel veel kaartverkopers en kopen dan toch maar 8 stuks voor 10.000 Rp. Het is een prachtige Tempel en een mooi uitzicht. Dan krijgen we een sms van de kinderen en horen van de tsunami in Japan. Ze willen weten of wij veilig zijn, want het is een vreselijke ramp. Gelukkig blijft Bali buiten de gevaren zone.

12 maart

Vandaag veel regen; zitten op het terras koffie te drinken, en brengen de was naar de Laundry. In de middag is het droog en gaan we met glasboot naar de turtle zoo. De Zoo is erg veranderd, mooi opgeknapt en de schildpadden hebben nu een groot Bassin om te zwemmen. Ze herkenden ons van 2 jaar geleden, toch knap want er komen heel veel mensen.

13 maart

Vandaag heel veel regen, genieten op het terras van de geweldige plensbuien. Tevens weer een rustdag voor ons.

14 maart

Het is koffers pakken, om 12 uur vertrekken we naar hotel Jayakarta in Legian. Het is een groot hotel met mooie kamers al zijn ze een stuk kleiner dan in Ramada Benoa. Er zijn 3 zwembaden en een mooie tuin met veel ligbedden. Lekker gezwommen en gegeten, dan om 6 uur naar het strand genieten van de zonsondergang.

15 maart

Vandaag gaan we naar Ubud en Celuk en bezoeken een schilderijen Museum. Alleen Trudy gaat naar binnen, de anderen hebben geen zin en blijven buiten wachten. Het is een prachtige rit door een fantastisch landschap.

16 maart

Een stralende dag, een heerlijk ontbijt en zoeken een plaatsje in de schaduw met uitzicht op de hoge golven waar veel surfers hun kunsten vertonen. Aan het eind van de middag nemen we een taxi naar Kuta en drinken een biertje op het strand. Bezoeken ook het monument van de brand in de discotheek in 2002 midden in Kuta. Hebben gegeten in Poppies Lane1 met 4 pers voor 172.000 Rp. Met de taxi terug, nemen een afzakkertje op het terras, ’t is weer bedtijd.

17 maart

Vandaag gaan we naar Ulu Watu, een tempel waar veel apen wonen. Ze zijn soms erg agressief, pas op je sieraden en brillen. Van een toerist wordt zijn fototas gepakt en de aap zit boven in de boom. Ze gooien bananen naar boven en hopen dat hij ze vangt en de tas loslaat. Eindelijk lukt het en valt de tas naar beneden. Op het strand ontmoeten we oude bekenden, zoals Eky het vrouwtje waar we altijd wat dronken en Harry de ijsverkoper. Het was reuze gezellig.

18 maart

Lekker eten en lekker luieren bij het hotel. Heerlijk rustige dag.

19 maart

Eerst gaan we naar de olifantsgrot Goa Gajah. Het is warm en er zijn erg veel trappen. Ben blijft bij de ingang en koopt daar een prachtige wandelstok. Astrid koopt er 3 sarongs en ik maak een foto van een grote slang. Verder naar de Heilige bron, heel indrukwekkend om te zien. De mensen staan 6 rijen dik tot hun middel in het water en moeten 7 stralen water over hun hoofd laten lopen. Eén van de vele ceremonies. Verder naar het Baturmeer, we hebben geluk; we zien even de top van de vulkaan. De meeste tijd hangt de nevel om de top, de laatste uitbarsting was in 1963. Er zijn toen veel slachtoffers gevallen.

20 maart

De hele dag bij het zwembad en op het strand, de golven zijn hoog. Astrid en Bep letten even niet op en worden omver geworpen door een hoge golf. Snel terug naar onze ligbedden.

21 maart

Lekker lui dagje, maar om 5 uur nemen we een taxi naar Tuban. 2 jaar geleden zijn we in Patra Bali geweest, een mooi hotel, maar toen was er geen strand. Nu wel dus er is veel veranderd, ook het vervallen hotel is gerestaureerd en prachtig geworden. Wij gaan dineren bij Green Garden, dat is nog hetzelfde gebleven en hebben heerlijke saté.

22 maart

De lucht wordt steeds donkerder en even later regent het hard en ziet de zee zwart. De golven zijn geweldig hoog, na een kwartier is het droog en ruilen we de kletsnatte handdoeken om. Ik ga naar het internetcafé, voor 7000 Rp weet je het laatste nieuws. Astrid en Trudy gaan hun laatste geld opmaken aan onnuttige dingen volgens Anne, zoals sarongs, sieraden en olifantjes. En beginnen we aan de laatste avond in hotel Jayakarta.

23 maart

Na het ontbijt de koffers gepakt, een kopje koffie gedronken en even langs het strand gelopen. Om 13.00 komt Putu en brengt ons naar het vliegveld. En nemen hartelijk afscheid. We vertrekken 16.10 naar Jakarta, waar we 4 uur moeten wachten op de vlucht naar Dubai. Weer een overstap van 40 minuten, en landen de volgende ochtend om 7.45 uur op Schiphol. Het was een heerlijke vakantie.

19 juni

Zondag 19 juni de wekker ging om 6 uur, om 6.30 moesten we de koffer buiten de hotelkamer hebben staan, daarna heerlijk ontbijten en om 7.30 uur was iedereen in de bus. Het werd een dag met heel veel file. Zondag en vakantie op Java. Maar eerst een citytour door de stad. We hebben een foto stop gemaakt bij het nationaal monument, daar tegen over was de woning/paleis van de president. Er waren wegen afgezeten zodat iedereen op zijn vrije dag kon fietsen, ook zijn er veel sporten in het park. Daarna zijn we naar de oude Sinda Kelapa haven geweest, daar liggen de schepen die spullen halen en brengen naar de kleine eilanden. Ze lopen over smalle planken de schepen op, Ook hebben ze een kompas nodig maar zien aan de maan en sterren en de golven waar ze zijn. En tot slot naar de oude gebouwen van de VOC en daar hebben we koffie gedronken in café Batavia, het kost wat omgerekend 8 euro voor 2 koffie, maar de WC ‘s waren er schoon en de inrichting fantastisch, je proeft er de oude sfeer van vroeger nog. We zijn ook in een museum geweest, daar werden we geïnterviewd door schoolkinderen, ze waren verbaast dat we in Nederland aparte paden hebben waar je op kan fietsen, hier zijn ze het fietsen aan het promoten en zetten daarom de wegen af op de zondagen. Daarna op weg naar Bogor,ook wel de regenstad genoemd, we gingen daar naar de botanische tuien  (Kebun Raja Indonesia). Hier is ook het presidentiële Paleis Buitenzorg (Tijdens de Nederlandse kolonisatie van Indonesië, werd het Buitenzorg  genoemd en diende als zomerresidentie van de Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië). Ely vertelde dat de mannen hier 4 vrouwen mogen hebben. Dus hier woonde de 2de vrouw van president Soekarno. (De weg er naar toe hebben we vrijwel in file gereden) Er waren veel soorten bomen, een prachtige tuin, alleen ook hier gooien mensen zomaar veel afval neer. (De Kebun Raya Bogor is de oudste en meest vooraanstaande botanische tuin van Indonesië, met een oppervlakte van 87 hectare) Na onze wandeling door de tuin met een goed sprekende Nederlandse gids gingen we op weg naar de lunch en daarna op weg naar ons hotel in Bungur,het Karang setra hotel. Hier kwamen we om 19.30 aan, lekker en voor weinig in het Hotel gegeten samen met John en Anita uit Roosendaal, buiten op het terras. Morgenochtend weer om 6 uur uit bed dus voor nu lekker slapen.

20 juni

Maandag 20 juni naar de nog actieve vulkaan Tangkuban Perahu, daar hadden we de hele tijd “een verkoper/ gids” achter ons aan, aan het eind wilde ik hem geld geven maar hij zei nee dan raak ik mijn licentie kwijt. Hij wilde me wel 20 kaarten voor €6.50 verkopen, ik wil helemaal geen kaarten en vertelde hem geen me dan 1 kaart maar nee kon er 20 kopen, dus toen maar geen. We zijn ook nog gestopt bij de thee velden, dit zouden we de dag ervoor doen maar toen hebben we te veel file gehad. Erg leuk om te zien hoe ze thee plukken , met2 stukken van een jerrycan, Voor wat geld wilde ze wel dat we een foto konden maken (wat we natuurlijk allemaal doen). Daarna zijn we door gegaan naar de heetwaterbronnen van Ciater, het water was 42 graden en er zat zwavel in, we mochten er maar 15 min in anders kon je misselijk worden. We kregen daar ook een heerlijk lunch. Wij zijn niet mee geweest naar de muziekschool, maar naar ”Paris van Java”, een luxe winkelcentrum met veel dure winkels geweest. Daar eerst een bakkie bij de Starbucks en een wrap bij KFC. Weer een leuke dag..

21 juni

Dinsdag 21 juni, erg vroeg op vlug een ontbijt en om 6 uur naar het treinstadion voor een treinrit van 7 uur. Het was een prachtige rit, jammer dat de trein niet stopt voor een fotostop. De natuur is zo mooi en de tijd vliegt voorbij. Je denkt 7 uur dat is lang, maar het vliegt voorbij. We kregen allemaal een box met lunch voor in de trein, maar je kan ook lekkere dingen in de trein bestellen bv. soep, koffie enz. Bij het stadion van Jogjakarta werden we op gewacht door de chauffeur Ramly en assistent Jimmy die ons naar het luxe hotel Jayakarta brachten.

22 juni

Vandaag woensdag 22 juni een mooie en indrukwekkende dag,?vanmorgen dus heel vroeg opgestaan, ontbijt in de bus, er zaten 2 eieren in de lunchbox, die hebben we maar weggeven aan een vrouwtje die aan het bedelen was.? ?We zijn bij de borbudur geweest (,De Borobudur is een  boeddhistisch heiligdom) en we konden maar 6 hoog, dus geen 9, hebben de stupa's aangeraakt maar konden niet bij de Boeddha’s. (De Borobudur is gelegen bij de Merapi, de meest actieve vulkaan van Indonesië, en is gebouwd in de periode 750 - 850. De naam stamt mogelijk van het  Sanskriet "Vihara Buddha Ur", dit betekent vrij vertaald "boeddhistische tempel op de berg".De Borobudur is opgebouwd als een grote stoepa. De basis van deze stoepa is 123 bij 123 meter. De stoepa heeft negen etages; de onderste zes zijn vierkant, de bovenste drie rond. De etages vertegenwoordigen de boeddhistische kosmos. Op de bovenste etages bevinden zich 72 kleine stoepa's, die gebouwd zijn rondom één grote centrale stoepa. De grote stoepa staat symbool voor het Nirwana. De kleine stoepa's vertegenwoordigen van onder naar boven de weg die een boeddhist moet afleggen om uiteindelijk in het Nirwana te worden opgenomen. De open gaten in de onderste stoepa's staan op hun punt (de weg is nog onzeker) en in de bovenste stoepa's vlak, horizontaal (de weg is duidelijk, het geloof stevig). 's Ochtends dient de Borobudur nog steeds als gebedsoord. Een pelgrim loopt iedere etage zeven maal rond met de klok mee. In de stoepa's bevinden zich beelden van Boeddha ; wie door de gaten in de stoepa's deze beelden aan kan raken ontvangt, volgens het lokale bijgeloof (niet volgens het boeddhisme), het eeuwige geluk). Waarom niet dit vanwege de uitbarsting van de Merapi. Maar het is een indrukwekkend complex.? Op weg naar de borobudur hadden we al gezien hoe alles verwoest was door de vulkaan. Op de terug weg zijn we gestopt om foto's te maken, dus we waren echte “ramptoeristen”, ?ik was er best een beetje ontdaan door, hoe sterk de natuur is, echt verwoestend, iedereen was best stil in de bus toen we verder reden.? ?Weer terug en een dodenmans rit in de Becak(fietstaxi) naar het palies van de sultan Juliana noemde hem Henkie.? We hadden daar een gids met een glazenoog, die alle spreekwoorden van Nederland kon.? ?Daarna de gebruikelijke dingen als de batikfabriek, zilverfabriek en de wajangpoppen.?Oja vergeet ik bijna we zijn op de vogeltjes markt geweest, daar waren uilen, wasberen , apen, poezen, honden, vissen en natuurlijk vogels te koop en vleermuizen. Leuke puppy’s hadden ze daar.? ?Terug in het hotel nog even zwemmen, gisterenavond hadden we in het hotel gegeten, maar dat was erg duur. En het drinken ook €4 voor een kleine bier en €10 voor een GLAS wijn dus dat is niet grappig.? ?Dus had ik een idee, tegen over ons is de Carrefour moet je wel even de A4 over maar daar zou je best goedkoper drinken kunnen halen, ?We zijn er gekomen maar zoals in een goed islamitisch land geen drank in de winkel, dus toch maar weer aan het sap en de cola. Daar bij een Texaan (soort hamburger/kip tent) gegeten was trouwens goed te doen.

23 juni

Morgen donderdag 23 juni hebben we eigenlijk een vrije dag, maar we gaan naar de kampong met onze reisleidster Ely,?We gaan om 10 uur weg dus eindelijk even uitslapen en rustig genieten van ons uitgebreid ontbijtbuffet.? Eerst met de bus richting de Prambanan die we morgen gaan bekijken.? Maar daar aangekomen met de bendi (volgens mij heet dat zo, paard en koets), de kampong in.? Dit was een belevenis, langs de rijstvelden, naar een dorpje(kampong) daar stonden de kinderen al op ons te wachten, we hadden de zeepjes mee uit het hotel die hebben we uitgedeeld. ?Er waren er ook bij die de zakjes met plaatjes van de AH mee hadden en pennen en snoep, we hadden een hele stoet kinderen achter ons aan. Tip neem van huis iets mee voor de kinderen en voor de volwassenen zeep, kan je ook verzamelen in de hotels.?We zijn eerst bij een klein "familie fabriekje" wezen kijken waar Tofou gemaakt werd, ?Daarna naar de eenden die ze verhuren om de rijstvelden onkruid vrij te houden.? ?Naar de plaatselijke begraafplaats, de stenen hadden ze van de tempel gehaald, wat nu ook niet meer mag, zonde.?Onze plaatselijke gids die wederom goed Nederlands sprak, vertelde allemaal leuke verhalen 1 ervan ging over de geboorte beperking, ze slaan op een stuk hout een ritme dan weet iedereen je moet naar huis enz. maar ook is er een ritme voor de vrouwen dat ze s’ avonds hun medicijnen niet vergeten voor de geboorte beperking.? ?Daarna zijn we naar” Oma” geweest en mochten we in haar huisje kijken, ze sliep met de stier in 1 ruimte, de gids stopte haar geld toe, omdat we bij haar mochten kijken en wij gaven haar de hotelzeepjes.?Daarna naar mensen die” ping” maken een soort chips.? ?Ely koopt van alles voor ons om te proeven, allemaal snoep, vruchten enz en deelt dit uit in de bus. We hebben al gedroogde bananenschillen met kaas gehad, een soort toffee en allemaal verschillende soorten bananen, slangenfruit en nog meer soorten fruit.  Ook verteld Ely dat als we “Krok, krok” (kan iedereen overkomen, eten, slaap te kort) hebben ze wel iets mee heeft, dit heet Tjing Tjau Balsum, is smeert dit op je buik en dan gaat het over. Er zijn er in onze groep die ze daarmee geholpen heeft. Maar ook bananen helpen. En mango helpt als je niet kan. ? Weer in ons koetsje op weg naar de koffie met gebakken banaan en loempia. Ook hier zijn de sporen te zien van de Merapi , veel stof en de rivier is helemaal vies van al het as. (Sinds 26 oktober 2010 is de Merapi-vulkaan op Java actief. Dit is geen uitzondering voor deze vulkaan, want het is de zoveelste uitbarsting in het afgelopen decennium)? ?Ely zou iedereen een tip/fooi geven maar die van ons vroeg erom en was boos omdat we volgens hem te weinig gaf,hoorde later van Kees dat die van hun het ook probeerde. de rest had geen last, en ik zei nee ik heb niet meer. doei!!? ?Daarna naar het hotel voor een relax massage, heerlijk.? ?Op tijd gegeten en vroeg gaan slapen morgen weer om 5 uur op om naar Malang te gaan.

24 juni

Voor ik verder ga om te vertellen hoe de dag verlopen is eerst iets over het verkeer. Onze gids Ely vertelde de eerste dag al dat de Indonesiër niet “disiplin” is, niet in het verkeer, met afval, op plekken waar ze niets mogen verkopen maar toch doen enz. Het afval gooien ze zomaar op straat, ook op het mooie eiland Bali, er komen bussen met toeristen, ze eten uit van die plastic bakjes en gooien en dan zomaar neer, er is trouwens geen vuilnisbak te vinden, maar het word naderhand ook niet opgehaald (heb geen vuilniswagen gezien) Maar het verkeer is het ergst, ik had al vertelt dat er zoooveeeel scooters zijn, het is een ramp in het verkeer. De scooter is hier niet voor 1 of 2 maar je zit er met je hele gezin op, of je neemt alles mee en genoeg is hier niet genoeg, geen 5 voetballen maar minstens 50 voetballen. En ook 2 manden met eenden, brandhout noem maar op. En dit geld ook voor de auto en vrachtwagen, vol is niet vol kan best het dubbelen nog boven op. Maar dan het rijden, ik ben soms echt bang, inhalen waar het niet kan aan de binnenkant of de buitenkant en dan ook nog de scooters erlangs ook als het niet kan, en met je hele gezin erop. Vandaag zag ik papa, mama en een meisje van 4 jaar op de tassen die bij papa voor zijn voeten stonden, mama had een hele kleine baby in een doek vast en inhalen en gevaarlijk rijden je wil niet weten. Maar nu over vrijdag 24 juni de wake up call was om 5 uur, 5.30 moesten de koffers buiten de hotelkamerdeur staan, dus wij naar het uitgebreide ontbijt. We kregen van het Hotel een cadeau, een ratel zo één als we vroegen, toen we klein waren hadden. Wij waren allemaal wel gedisciplineerd dus op tijd in de bus richting de Prambanan. (Prambanan is het grootste Hindoe - Javaanse tempelcomplex in Indonesië. Prambanan betekent: "veel priesters") We kwamen als eerste daar aan er was nog niemand. Hier met onze gids die we gisteren ook hadden rondgelopen. Hij wist goed en veel te vertellen. Er was veel verwoest met de aardbeving van 2006, die was 10 min. Voor de Prambanan open was. En ook hier weer heel veel stof van de Merapie. Ze waren nu alles aan het restaureren maar nu met cement en gewapend beton er in zodat hij niet weer instort. Om 8.45 uur allemaal weer in de bus en ja dit was niet z’n leuke dag alleen maar in de bus. Wij zaten deze keer bijna voorin dus zien we al die auto’s, scooters die eigenlijk niet kunnen inhalen maar het toch doen. Het laatste stuk was berg op en af in het donker dus niet leuk, maar we hebben het overleeft. We stopte natuurlijk wel onderweg, eerst voor koffie met een stukje mokka gebak. En een prima lunch, foto stops, plas pauze, maar 360 km hier is erg ver. We kwamen om 19.15 uur aan in het hotel en weer een prima hotel. Om 00.15 uur de wekker voor de Bromo. (De Bromo is de bekendste vulkaan op het eiland Java, Indonesië. De berg is met 2392 meter zeker niet de hoogste berg van de regio, maar de ligging is wel zeer bijzonder. De vulkaan ligt samen met twee andere vulkanen in een zandzee van 8 bij 10 kilometer. De Bromo maakt deel uit van het Tenggermassief en is gelegen in het Nationaal Park Bromo Tengger Semeru dat in Oost-Java ligt. Een populaire activiteit is de zonsopgang bekijken vanaf de rand van de krater van de Bromo, midden in het betoverende maanachtig landschap) En deze rit was echt dood eng heen en terug, ik kwam misselijk uit het busje, het is een rit van ruim 3 uur. Cor sliep heeft niets van alles gemerkt maar ik wel dus. Maar oké het mag de pret in drukken. Aan gekomen bij de Bromo eerst maar een warme muts gekocht, ja ik weet het staat me niet, Cor zegt steen vast die staat je echt leuk, een roze muts, je wil wel wat het is erg koud, ook kregen we een mondkapje. In de jeep naar boven, daar aan gekomen naar boven lopen, en ja ik steunen en kreunen, Cor zeggen ja had je maar naar de sportschool gegaan, naast me een man die steeds zegt, Mama op het paardje. Nou nee ik kom best wel boven, het was erg donker en stijl en veel losse stenen. Maar ik ben boven gekomen en de rest ook . Anita kwam nog ten val maar gelukkig niets bezeerd .Omdat ook de Bromo aan het rommelen is, hier ook alles onder de As. We waren weer als eerste dus stonden vooraan, onze gids had een prima plaats voor ons uitgezocht. We moesten nog 1 uur wachten, het was helder, wel veel wind en rook en as van de Bromo maar een prachtig gezicht,( ja Suzanne het is echt mooi). Nadat de zon op gekomen was naar beneden, ook nu is het uitzichttrouwens prachtig. In de Jeep en naar de vulkaan. Je zag daar niets dus het mondkapje had je echt nodig en een bril. Op naar de tempel. De vrouwen we waren met 6 vrouwen en 6 mannen (de rest lag nog op bed) zijn bij de Jeep gebleven, de mannen zijn met de gids naar boven gegaan tot zo ver ze mochten, omdat de Bromo aan het rommelen is mag je niet naar de kraterrand vanwege al het zwavel. Toen ze grijs terug kwamen, wij waren ook helemaal grijs zijn we naar het restaurant gegaan voor ons ontbijt, een heerlijk ontbijt van het hotel, daar kregen we koffie en thee. Dit alles was is zo mooi je moet het gezien hebben, we hebben wel mooie foto’s maar het is altijd anders dan dat je er geweest ben. Nu nog terug, zal er niets meer over zeggen, maar verlang nu naar Bali, geen busrit meer maar morgen nog 200 km. Ga nu even mijn middagslaapje doen en zie jullie morgen weer.

26 juni

Na goed te hebben geslapen weer vroeg op, na een goed ontbijt de bus in op weg naar onze laatste stop voor Bali. We rijden richting Kalibaru, ongeveer 200 km maar denk achteraf dat het veel langer was. Onderweg zijn we gestopt voor koffie en een goede lunch. Daar kon je veel leuke souvenirs kopen, maar ja je weet kan niet direct beslissen en nu natuurlijk spijt ervan. Ze hadden daar een mooie vijver met grote koi karpers en ook verder op een bak metleguanen. Daarna verder het was een erg lange rit en aan het eind van de rit ging het regenen, we hebben veel file gehad ,het is vakantie in Indonesië. We hadden nog een extra excursie die Ely voor ons had, kosten 100.000 rp per persoon dat is ongeveer €8 pp. Ons excursie geld is nu bijna op maar dit was echt geweldig (Bedankt voor het cadeau meiden). We waren het allemaal spekzat, reden langs ons hotel dus iedereen had o jammer we willen onder de douche. We gingen naar een plantage van Mw. Harrink (ofzo) ( plantage Grote Tuin te Kalibaru, zie web- site Het schone streven) zij heeft 20 wees/arme kinderen bij haar wonen op de plantage, Daar gaan de kinderen naar de lagere school en daarna naar de middelbare school en dan geloof ik mogen ze nog 1 cursus doen. De kinderen hete ons welkom ,later hebben ze nog voor ons gedanst en ze hebben alles laten zien. We werden eerst dus welkom gehete en daar kregen we een hoed op en lavendelcrème om ons in te smeren tegen het ongedierte. Ze hebben daar klapperbomen, koffie, nootmuskaat, bananen cacao kruidnagel, kaneel, rijst te veel om op te noemen. We zijn over de hele plantage gelopen, Mw. Harrink heeft ons rond geleid en over alles iets verteld. Ze hebben daar klapperbomen, nootmuskaat,kruidnagel, kaneel, koffie, cacao, rijst en nog veel meer, te veel om op te noemen prachtige bloemen. We kregen nog koffie, gebakken banaan, een soort oliebol en ze trakteerde ons op zang en dans, natuurlijk moesten wij ook mee doen. Iedereen was gekeeld in mooie Javaanse kleding. De dames kregen een zelf gemaakte bloem in het haar en de mannen een kroon. Je kon er ook hele leuke dingen kopen en zo sponseerde je het goede doel hier, toch. Trouwens iedereen spreekt daar Nederlands. Dit was een geweldige afsluiting van de lange dag. Daarna naar ons hotel of te wel cottages. Inmiddels was het gestopt met zachtjes regenen en hadden we een tropische regenbui. Daar hadden we ook ons afscheidsdiner, ook het reisgezelschap van Fox was daar , zei vertelde dat het daar al 2 dagen zo regende. Doordat het zo regende hebben we niets van de mooie tuin van ons logeeradres gezien, wat heel jammer is. De volgende dag na wederom een goede nacht, zouden we eerst naar de lokale markt gaan, maar het regende nog steeds, dus rechtstreeks naar de haven. Dit ging allemaal redelijk snel. De boot moet je niets van voorstellen maar het vaart je naar het Godeneiland Bali. Daar aan gekomen, een klein stukje met de bus en meteen een fotostop voor de poort van Bali en daarna naar ons lunchrestaurant. Daar lekker gegeten, maar iedereen wilde nu wel naar hun hotel, maar jammer genoeg weer veel file en er kwam geen eind aan. Ook nu regende het weer. Onderweg hebben we natuurlijk wel apen gezien en veel versiering. Volgende week vrijdag en de donderdag daarop is er hier feest net zo iets als bij ons Kerstfeest maar da natuurlijk een Hindoe-feest. Maar uiteindelijk kwamen we laat aan in ons hotel Ramada resort in Tanjung Benoa. Na een heerlijke douche zijn we weer een beetje opgeknapt en kijken we om ons heen, En dit is een geweldig hotel, een mooie kamer in de tuin bij het zwembad, kunnen zo uit de kamer in het zwembad plonsen. Aan de andere kant van de weg nog een mooi zwembad, en de zee. We kunnen daar niet de zee in maar een pedelbusje kan ons naar een ander mooi strand brengen, nusa dua beach of als je dat zou willen naar Kuta beach. We hebben vandaag 2 excursies besproken, naar Ubud en naar Tanah Lot, voor de rest niets. Dus toch nog maar een keer terug naar Bali??? Maar eerst genieten van het mooie weer wat het inmiddels weer is en boek lezen en uitrusten van onze mooie reis door Java. Hoe meer we uitrusten hoe meer we genieten van al het moois wat we op Java gezien hebben, weg is de gedachten aan het vele reizen. Genieten doen we. We hebben eerst 2 dagen gerust op het strand gelegen met de pendelbus naar het winkelcentrum Bali Collection, een prachtig winkelcentrum met mooie maar dure winkels, maar je kan er wel lekkere koffie drinken bij de Starbucks (natuurlijk). s ’ avond lekker gegeten, de meeste restaurantjes willen je wel halen en terug brengen, maar het is een leuk stukje lopen, had misschien een zaklamp mee moeten nemen omdat de stoep/weg slecht is. Het Balinees eten is heerlijk en alles is leuk opgemaakt, zeker bij het eerste eettentje waar we langs komen, jammer dat er bijna nooit iemand zit, het eten is er heerlijk(volgens mij heet het Mimi). Voor op de hotelkamer halen we drinken links van het hotel, ze sturen je wel naar rechts maar dit kleine winkeltje en lieve vrouw is heel dicht bij het hotel ook makkelijk als je op het strand ligt en iets te drinken wil, Donderdag zijn we naar Ubud geweest, de gids was het nichtje van Ely, kletste net zo veel. Eerst naar Sanur om Familie van der Made op te halen en daarna door naar Ubud. Johan vroeg of we eerst naar de rijst velden konden, dus wij er heen en deze lagen zo mooi, wel op een erg druk punt maar met mooie winkeltjes. Voor we daar heen gingen zijn we ook nog naar een zilverfabriekje geweest, heel anders dan op Java. Na de rijstvelden zijn we naar de markt gegaan in het centrum van Ubud. En echt je kan er van alles kopen en goedkoop, ze zetten wel erg hoog in dus weet wat je wil betalen en anders jammer. Na het shoppen en een leuke wandeling door Ubud naar een Kecak dansvoorstelling (Het woord 'Kecak' is afkomstig van de 'cak cak' geluiden (spreek uit: tjak tjak) die worden gezongen door een koor van mannen ), net zo iets als Romeo en Julia maar dan in Bali. Emiel Ratelband was er ook, want er liep er 1 door vuur helemaal in tranche. De volgende dag zijn we naar de Tempel van Mengi geweest, gebouwd in het jaar 1634, een van de mooiste tempels van Bali. Er ligt een gracht om deze Tempel en de Koning heeft deze Tempel geschonken aan de bevolking, de tuin en het Tempelcomplex is netjes onderhouden. Dan naar het apenwoud Alas Kedaton , ik vond het maar niets dat ze bovenop je sprongen, maar Cor vond het wel erg leuk heb dus leuke foto’s kunnen maken. Er loopt wel iemand met je mee om is bij je vandaag te houden. Na afloop wil ze dat je mee gaat naar haar winkeltje en daar iets koopt. Daarna naar Tanah Lot (Pura Tanah Lot is een Balinese tempel pura) aan de westkust van Bali. Het ligt in zee boven op een rots. Bij laag water is de tempel net wel of net niet met droge voeten te bereiken over een zanddam (wantij) van zo'n twintig meter lang. De toegang is echter beperkt tot de eerste vijf meter van het mini eilandje. Op het toegankelijke deel is een 'grot' met een magische bron. Alhoewel de tempel in de zee ligt, komt er zoet water uit deze bron. Tanah Lot is een van de drukst bezochte toeristische attracties op Bali, de toegangsweg naar de tempel is dan ook een moeizaam voorbij te komen toeristenmarkt. Tegen zonsondergang stromen de vele terrassen met uitzicht op de tempel vol en ontstaat er een waar oerwoud aan fotostatieven). Maar we kwamen er te laat, het was erg druk op de weg, hebben wel mooie foto’s kunnen maken, maar niet de foto. Het was er trouwens wel erg mooi, ook zonder de zakkende zon, je kan niet alles mee hebben, toch. Ook dit was een geslaagde dag. De laatste 3 dagen willen we alleen nog zonnen en onze boeken uit lezen en natuurlijk een massage en pedicure. Ook deze dagen gaan te snel voorbij. Maandagavond 4 juli onze koffer inpakken en nog 1 keer lekker Balinees eten, terug op onze kamer gauw nog even op internet kijken, dit was wel het enige hotel waar we moesten betalen voor het gebruik van internet, niet veel 20.000 rp per uur. De volgende morgen nog 1 keer naar ons uitgebreide ontbijtbuffet en naar de balie om te vragen of we de kamer 1 uur langer mogen gebruiken, dit is geen probleem. Dus gauw nog 2 uurtjes naar het strand, douchen de koffers wegbrengen en bij het strand nog even lunchen. Om 14.00 uur kwam het busje om ons weg te brengen naar Denpasar waar de luchthaven is. Van Denpasar naar Jakarta daar een overstap en daarna op weg via Dubai naar Amsterdam. Woensdagmorgen om 8.10 uur komen we op Schiphol aan met vlucht GA88. Het toestel is bijna leeg van af Dubai dus heb heerlijk op 4 stoelen kunnen slapen. Op de luchthaven werden we opgehaald door Suzanne samen met onze kleinzoons. Gauw naar huis voor een echt bakkie koffie en terugkijkend op een onvergetelijke vakantie, met een leuke groep , goede reisleidster en een mooi en indrukwekkend Java en Bali. Tips: Bij ons in de groep had iemand “Billen/toeten”doekjes mee, er is vaak geen wc-papier en ook is het lekker om je handen er schoon mee te maken, neem in ieder geval desinfecterende gel mee voor je handen. Groetjes Cor & Wilma

Dag 2: vr 15 juli Aankomst Medan, Sumatra

Op Medan ontmoeten we onze reisleider Joe. Van de 17 personen die hij verwacht zijn er maar 8. De overige 9 blijken een toestel eerder hebben gevlogen van Jakarta naar Medan en in het hotel op ons te wachten. Na de algemene uitleg hebben we de rest van de dag vrij om bij te komen van de reis.

Dag 3: za 16 juli Medan - Bukit Lawang (ca. 87km)

’s Ochtend vroeg de koffers buiten de kamer zetten en dan gaan ontbijten. Na het ontbijt staan de koffers keurig in de bus. De dag begint met een bezoek aan de Grote Moskee (Masjid Raya uit 1906) in Medan. Daarna het uit 1888 daterende Maimoonpaleis (waar de sultan nog steeds met zijn familie woont) en de Chinese tempel. Hier zien we onder andere een bedrijfje dat offerandes voor overledenen maakt. Papieren huizen en dozen met papieren gebruiksvoorwerpen. Alles geschikt voor de verbranding. Vervolgens reizen we naar Bukit Lawang. Onderweg stoppen we bij een rubberplantage. Hier laat Joe ons een doerian proeven. De uitspraak: “smells like hell, tasts like heaven”, wordt door de meerderheid van de groep maar voor 50% correct bevonden. Onderweg ervaren we ook het verkeer op Sumatra: slechte wegen en passagiers hangend aan de bus, maar ook rustig op dak. We komen voor de lunch aan in Bukit Lawang. De lokale gids legt ons uit wat de optionele mogelijkheden zijn. We besluiten diezelfde middag het Gunung Leuser reservaat te bezoeken. Dit blijkt echt een topper te zijn. In het reservaat tref je niet alleen makaken en de uitgezette orang oetangs, maar ook wilde. Door houtkap en branden is de orang oetang veel leefgebied kwijtgeraakt. Hier probeert het WWF orang oetangs uit gevangenschap weer zelfstandig in de natuur te laten overleven. Mijn telelens heeft overuren gemaakt. Terug in de lodges genieten we aan de rivier nog van de laatste zonnestralen.

Dag 4: zo 17 juli Bohorok/Bukit Lawang – Medan – Berastagi (ca. 160km)

Na het ontbijt reizen we verder en bezoeken we een palmolieplantage, een krokodillenfarm en een lokale fruitmarkt. Het fruit dat we hier vinden heeft Joe ons in de bus al laten proeven.

Dag 5: ma 18 juli Berastagi – Parapat (ca. 116km)

Vandaag stoppen we onderweg naar Parapat in het Lingga dorp. Terwijl we worden ontvangen in een typisch Karo Batak huis, vertelt Joe over de leefwijze en demonstreert hij de pruimtabak die erg rode tanden geeft. Nadien rijden we door naar de Tongging heuvel met een schitterend zicht op het Tobameer en de 120m hoge Sipisopiso waterval. Het laatste bezoek van de dag is aan Pematang Purba. In dit 200 jaar oude dorp, bezoeken we het o.a. het koningshuis. Het hotel is direct aan het Tobameer gelegen en bevat aaneengeschakelde lodges die allemaal uitzicht hebben op het meer.

Dag 6: di 19 juli Tobameer Cruise

Vandaag maken we een cruise op het Tobameer, één van de hoogstgelegen en diepste meren te wereld. Op het dek van de boot genieten we van de zon, die dankzij de vaarwind niet zo warm aanvoelt. We starten met een traditionele dans die erg slecht werd uitgevoerd. Vooral de gezichten van de dansers bleven op sjagerijnig staan. Hierna bezoeken we het eiland Samosir, met onder andere het Ambarita Batakdorp. In dit dorp staat een 300 jaar oude stenen offerplaats met stenen stoelen waar recht werd gesproken. Joe demonstreert hoe vervolgens de straf voltrokken werd. Een lokale jongen was daarbij behulpzaam en wist ook precies “uch” te roepen toen Joe de uiteindelijke dodelijke steek toebracht. Na de lunch varen we naar het dorp Tomok. Hier bezoeken we de 200 jaar oude sarcofaag van Koning Sidabutar en andere oude graven. Daarna terug naar Parapat om nog even te zwemmen in het Tobameer.

Dag 7: wo 20 juli Parapat - Padang Sidempuan (ca. 218km)

Na het ontbijt rijden door de Bukit Barisan bergen naar Padang Sidempuan. Onderweg bezoeken we een lokale fruitmarkt en een bedrijfje waar kinderen pinda’s roosteren. Als wij het proberen blijkt het zwaar werk te zijn, maar wij beheersen het truukje van het omscheppen niet helemaal. Na de lunch bezoeken we warmwaterbronnen waar vulkanische gassen ons niet lang willen laten verblijven. Wat verder bezoeken we een waterval. Rondom de waterval is men bezig een soort waterparadijs te maken, maar de vorderingen gaan erg traag. De kruidentuin die we bezoeken heeft als speciale attractie een aapje (aan een touw) dat in een kokospalm klimt om een kokosnoot te plukken. Het aapje wordt beloond met een deel van de kokosnoot.

Dag 8: do 21 juli Padang Sidempuan - Bukittinggi (ca. 286km)

Vandaag reizen we door naar Bukittinggi, de culturele hoofdstad van de Minang stam. Het matriarchale familiesysteem zorgt dat vrouwen de baas zijn. Ze bezitten er het land en de huizen. Naar buiten toe vertegenwoordigen de mannen echter de familie. Onderweg mooie rijstvelden. We stoppen bij een rivier waar goudzoekers proberen hun kostje te verdienen. Waarschijnlijk verdienen ze meer aan de toeristen die een foto komen maken dan aan het gevonden goud. Vlak voordat we bij de evenaar komen, bezoeken we weer een warmwaterbron. Nu eentje met water tegen de 100 graden. In Bonjol stoppen we aan de evenaar. Gelukkig geen oplichters met waterbakjes. Wel T-shirtverkopers. Ik heb nu een polo waarop staat dat ik de evenaar ben overgestoken.

Dag 9: vr 22 juli Bukittinggi

De stadstoer begint met een schitterend uitzicht over de Sianok canyon waar ook de aapjes voor vertier zorgen, vooral als je een zakje aardnoten open maakt. In Pandai Sikat bezoeken we een houtsnijbedrijfje en een weverij. Verder bezoeken we een koffiebranderij en een bedrijfje waar ze een soort kroepoek maken van bananen. Ook imposant is het gerestaureerde traditionele huis wat we daarna bezoeken. In Bukkittingi bekijken we nog de lokale markt en de Jam Gadang, een klokkentoren die door de Nederlanders is gebouwd.

Dag 10: za 23 juli Bukittinggi - Padang - Jakarta

Op weg naar Padang stoppen we nog even bij een waterval om wat foto’s te maken. In Padang nemen we afscheid van reisleider Joe en de chauffeur met bijrijder en nemen we een binnenlandse vlucht naar Jakarta. Op het vliegveld ontmoeten we een nieuwe reisleider Dedy. Zijn Nederlands is vrij beperkt, maar hij maakt ons wel duidelijk dat we zo dadelijk de entreegelden van de excursies moeten voldoen, alsmede het geld voor de lunches en de fooienpot. Naast het hotel konden we pinnen en binnen het gepinde geld meteen weer afstaan. Voor niemand voelde dit goed, temeer daar wij als een schoolklasje weggezet werden en één voor één mochten verschijnen voor de drie man sterke afvaardiging van Marintur om alles te betalen.

Dag 11: zo 24 juli Jakarta – Bogor - Bandung (ca. 150km)

‘s Morgens vroeg op pad. We beginnen met een citytour door Jakarta. We zijn te vroeg bij het cafe Batavia, maar voor ons hebben ze het toch open gedaan. Schitterend interieur met veel oude foto’s. Je waant je terug in de tijd. Hier hebben we ook twee speciale koffies gedronken: Java koffie (even laten bezinken en voorzichtig drinken) en een Batavia koffie (Grand Manier, whiskey, expresso, bruine suiker en slagroom) en dat om 9:00. De wandeling door de haven kreeg er een andere dimensie door. In Bogor (voorheen Buitenzorg) krijgen we een rondleiding door de botanische tuin van een oude, maar zeer enthousiaste gids. Hij spreekt alsof hij de hele tuin zelf aangelegd heeft. Jammer dat de locals die hier een dagje uit spenderen, het is immers zondag, hun rommel overal achterlaten. Omdat het erg druk is rijden we niet over de Puncak pas, maar rijden we terug over Jakarta naar Bandung. Helaas komen we ook hier in de file, zodat we bijna een hele dag bus gehad hebben. De optionele excursie naar de Angklung school slaan we dan ook graag over.

Dag 12: ma 25 juli Bandung

De dag begint met een bezoek aan de nog actieve vulkaan Tangkuban Perahu. We worden met minibusjes naar de kraterrand gebracht. Het kratermeer is grijs van de as. We lopen langs de kraterrand en kunnen op verschillende plaatsen mooie foto’s maken. Vervolgens stoppen we bij een theeplantage. Dedy neemt ons mee de plantage in en geeft uitleg. Twee spelende meisjes krijgen van ons een ballon. Die hebben we altjd bij ons om aan bedelende kinderen te geven (zijn niets waard, maar geven een vrolijk gezicht). In Indonesië treffen we echter amper bedelaars aan. Nog voor de lunch arriveren we bij de heetwaterbronnen van Ciater. Rondom de bronnen is een spa gebouwd waar we kunnen baden in het toch wel erg hete water. Op de terugweg worden we opgeschrikt door een verkeersongeval. Enkele lichte motoren zijn erbij betrokken. We tellen twee doden en enkele zwaar gewonden. Java telt elk jaar tienduidenden verkeersdoden en veelal zijn dat berijders van lichte motoren, die soms met drie tot vier personen op één motortje zitten.

Dag 13: di 26 juli Bandung – Jogjakarta

Ook vandaag weer vroeg op, we smachten intussen naar een dagje uitslapen. De treinrit naar Jogjakarta staat op het programma. Onze bagage is gisterenavond al met de bus vertrokken. Het spoor doorkruist het gewone leven in tegenstelling tot de weg, die het leven nu net beïnvloedt. We zien het mooie landschap met vele mooie rijstvelden, waarin de altijd lachende mensen aan het werk zijn. Een foto maak je gewoon uit de openstaande treindeuren. Het hotel in Jogjakarta heeft een mooie tuin met diverse zwembaden. Wij gebruiken vooral het zwembad met volleybalnet. ’s Avonds hebben we een taxi genomen naar een buitengewoon goed restaurant in het centrum. De taxi kost maar 20.000 Rupiah (€1,60) voor vier personen.

Dag 14: wo 27 juli Jogjakarta - Borobudur - Jogjakarta

Opnieuw moeten we vroeg op. Nu eens niet omdat we een lange reis voor de boeg hebbeen, maar omdat de Borobudur het mooist is in het ochtendzonnetje. En inderdaad. De gids begint de rondleiding met enkele hoekjes vanwaar het zicht op de Borobudur adembenemend is. Je kunt je niet voorstellen dat dit bouwwerk lange tijd onder zand en as bedolven lag en pas in 1814 herontdekt is. Bij de uitbarsting van de Merapi in oktober 2010 is de Borobudur opnieuw met as bedekt. Aarbevingen hebben weinig invloed op het bouwwerk. De stenen zijn zo gemaakt en gestapeld dat ze beweging kunnen doorstaan. Na de Borobudur volgen nog een zilver- en batik fabiekje. Ook stoppen we op de plaats waar de lava van de Merapi in 2010 eindigde. De verwoeste huizen worden nog steeds geruimd. Met een fietstaxi leggen we het laatste stuk naar de Karaton, het paleis van de sultan, af. Het complex is maar beperkt toegankelijk voor toeristen. Vervolgens door naar de dierenmarkt die vooral een vogelmarkt blijkt te zijn. Na een bezoek aan een Wajangpoppenbedrijfje, waar we ook een voorstelling kregen, terug naar het hotel voor een paar uurtjes zwembad. Opnieuw een vermoeiende, maar mooie dag.

Dag 15: do 28 juli Jogjakarta

Een vrije dag, eindelijk uitslapen! Vandaag lekker rusten, zwemmen en een kleine excursie in de omgeving van Jogjakarta. Met paardenkoetsjes bezoeken we een tempel, een tofubedrijfje (lijkt veel op een kaasmakerij) en mogen we in het huis van een oude vrouw kijken. Lekker een relaxte dag.

Dag 16: vr 29 juli Jogjakarta - Malang (ca. 330km)

Omdat we 330 km moeten afleggen, moeten we weer vroeg op. We beginnen de dag echter met een bezoek aan de Prambanan, de grootste Hindoe tempel van Indonesië. Hier maken we ook een mooie groepsfoto met de Prambanan op de achtergrond. De drie hoofdtempels zijn gewijd aan Shiva, Brahma en Vishnoe. Tegenover deze drie hoofdtempels liggen drie kleinere tempels, gewijd aan Shiva's stier Nandi, Brahma’s rijdier Angsa (gans) en Vishnu's adelaar Garuda (tevens de naam van de Indonesische nationale luchtvaartmaatschappij). Bij de aardbeving van 2006 zijn de tempels zwaar beschadigd geraakt, maar inmiddels al weer flink gerestaureerd. De gids laat op zijn mobiele telefoon zien hoe hij zelf heeft meegeholpen met restauren. Hij loopt tenminste met een flinke steen rond. Die steen hebben wij ook gevonden ?. Net voor Malang krijgt de bus panne. De rem van het linkerachterwiel slaat vast. De chauffeur rijdt verder, maar na enige tijd wordt de stank ondraaglijk. Een medereiziger wordt hier ook echt onwel van. We besluiten te stoppen en weigeren verder te rijden, mede vanwege brandgevaar. Met taxi’s leggen we het laatste half uur af. De chauffeur is toch doorgereden met onze bagage.

Dag 17: za 30 juli Malang - (Bromo) - Malang

Deze dag hebben we vrij, maar omdat we deelnemen aan de Bromo expeditie is uitslapen er niet bij. Om 1:00 uur is de wake-up call! Met busjes rijden we gedurende twee uur richting vulkaan, waarna we overstappen in 4x4’s om weer zo’n uur te rijden. Wanneer we uitstappen moeten we nog een half uur lopen door iets wat als strandzand voelt, maar later vulkanische as blijkt te zijn. Ruim voor zonsopgang arriveren we op plaats van bestemming. Hier wachten we op de mooie zonsopgang. Achter ons ontwaakt een zandzee van 8x10km met daarin enkele vulkanen, waaronder de actieve Bromo. Na de zonsopgang zetten we koers naar de desolate zandvlakte, waarna we het laatste stuk naar de Bromo lopend afleggen, hoewel we ook voor een paardje hadden kunnen kiezen. We beklimmen de vulkaan en kijken in de rokende krater. Als we teruglopen richting 4x4’s hebben we weer een adembenemend uitzicht over de vlakte die net een hele grote krater lijkt (en dat waarschijnlijk ook is). Een wel erg mooie excursie, al moet je er wel erg vroeg voor op. Later op de dag schijnt het echter nog drukker en vooral warmer te zijn.

Dag 18: zo 31 juli Malang - Kalibaru (ca. 230km)

Vandaag is eigenlijk gewoon reisdag. Het hotel in Kalibaru is eenvoudig en het eten nog eenvoudiger. Porties zijn zo klein en de frietjes zo slecht gebakken, dat je net zo goed niet kunt eten. Voor Karin gold dat helemaal, want haar bestelling was vergeten.

Dag 19: ma 1 aug Kalibaru - Bali

Met de bus op de ferry arriveren we op Bali. Gelukkig is Bali Hindoeïstisch, want vandaag begint de Ramadan en dat hebben we afgelopen nacht geweten. De hele nacht hebben de drie moskeeën in de buurt van het hotel allerlei geluid geproduceerd. Vlak na aankomst op Bali rijden we door de poort van Bali, geheel uit lavasteen opgetrokken. Het resort op Sanur is eenvoudig, maar knus. Het personeel is erg vriendelijk en kent ons al snel persoonlijk. Sanur is een dorpje met gezellige strandboulevard vol met restaurantjes en winkeltjes. Van ons reisgezelschap van 17 verblijven 12 personen in dit resort.

Dag 20 di 2 aug: Sanur

Na het ontbijt krijgen we uitleg van de lokale vertegenwoordiger over de rest van ons verblijf en de optionele excursies. We hebben al afgesproken om morgen met z’n allen zelf op pad te gaan en de andere optionele excursies spreken ons niet aan. De rest van de groep gaat wel op olifantentocht, maar het aangeboden tochtje verbleekt bij de neushoornjacht per olifant in het Chitwanpark in Nepal van afgelopen Kerst. Vandaag blijven we in Sanur. We slenteren over het strand, laten ons masseren (ook op het strand, 4 euro voor een uur) en neemt Karin een pedicure en manicure, waarbij ook haar nagels worden gelakt met bloemetjesmotief. De cocktail die ze drinkt is duurder dan de hele behandeling. ’s Avonds gaan we met de hele groep in taxi’s naar Kuta. Het toeristisch centrum en dat hebben we geweten. Druk, druk, druk. We zijn blij dat wij in het rustigere Sanur zitten.

Dag 21 wo 3 aug: Bali tour

In plaats van mee te doen met de optionele excursies hebben we een eigen route uitgezet die de hele groep meedoet. Een busje van 12 was ons te min. We hebben voor €120 een 29-persoonsbus voor 10 uur geregeld. We starten met de Pura Taman Ayun, de Koninklijke tempel van Mengwi uit 1634. De tempel is omgeven door een gracht met lotusbloemen. We rijden door naar Pura Lunur Batukau. Een klein tempelcomplex dat op de route naar het noorden ligt. Eén van de hoogtepunten van deze dag zijn de rijstterassen van Jatiluwih. De bus voert ons door het gebied en we stoppen regelmatig om te genieten van schitterende uitzichten. Een keuze maken uit de foto’s is onmogelijk. Werijden door naar het Danau Bratan (Bratan meer) op 1200 meter hoogte en dat merken we. Het is hier koud. De hindoeïstische watertempel van Ulun Danu is gewijd aan de godin van het water Dewi Dunu. Het werd in 1633 gebouwd over verschillende eilandjes. De Meru, met elf daken is gewijd aan Shiva en zijn gemalin Parvati. Ook Boeddha (als reïncarnatie van Vishnoe) heeft een plaats in de hindoeïstische godentempel. Het Bratan-meer staat bekend als het "heilige bergmeer". We rijden terug via het Alas Kedaton, het heilige Apenbos. De uitbaters van de winkeltjes leiden ons rond op voorwaarde dat we achteraf vrijblijvend hun winkeltje bezoeken. We kopen aardnoten voor de apen en hebben een leuke tijd. De Pura Dalem zelf is niet toegankelijk, maar wel van buiten af te zien. Het volgende hoogtepunt is de gelegen aan de zuidelijke kliffenkust zeetempel van Tanah Lot. De chauffeur heeft zich keurig aan onze tijdsplanning gehouden en we zijn op tijd om van een spectaculaire zonsondergang te genieten. We zijn om 20:00 uur terug bij het hotel. De tocht heeft precies 10 uur geduurd. Bus, entreeprijzen en fooi voor buschauffer en begeleider waren €16 per persoon. Veel uitgebreider en goedkoper dan de aangeboden excursies. Maar met een onbekende groep was dit niet mogelijk geweest, die waren overal tijd verloren aan winkelen enzo. Herman en ik kregen nog een leuk aandenken van de groep voor onze inspanning. Het houten olifantje prijkt nu op onze wereldkaart naast Bali. Ook deze dag was een absolute topper van de vakantie.

Dag 22 do 4 aug

Aanvankelijk was het de bedoeling om aanstaande zondag door te reizen naar Frankrijk om daar nog drie weken te kamperen. De operatie van Frank gooit roet in het eten. We gaan niet. In plaats daarvan gebruiken we de laatste dagen op Bali om te lummelen. De rest van de groep gaat op olifantentocht en raften.

Dag 23 vr 5 aug

We worden pas om 15:30 naar het vliegveld gebracht. Tijd genoeg voor nog een massage en een lekkere lunch bij ons favoriete restaurant.

Dag 24: za 5 aug Amsterdam

Om half acht landen we op Schiphol. Op het moment dat we bij de bagagebelt aankomen, verschijnen onze koffers als eersten op de belt. We wachten nog even op het ariveren van de meeste groepsgenoten om afscheid te nemen en dan zit de vakantie er weer op.

Barong dansers en Luwak koffie

De volgende ochtend werden we om 8u opgewacht aan het hotel om aan de eerste excursie te beginnen. We zijn als eerste gestopt bij de Barong dansers, een culturele, prachtige dans. Dankzij een handleiding in het nederlands konden we volgen wat er zich afspeelde op het toneel. Daarna zijn we 3 verschillende dorpjes gaan bezoeken die elk bekend stonden om hun handwerk in zowel zilver, houtsnijwerk en schilderkunst. Hierna volgde de Balinese tuin waar er vooral koffie bomen staan. Hier wordt ook de beroemde Luwak koffie gemaakt deze koffie kost € 30 per kopje. Deze koffie is zo duur omdat een lokaal dier de koffiebonen opeet en daarna uitpoept, van die bonen wordt dan koffie gemaakt. Als laatste van die dag zijn we dan de waterbron tempel gaan bezoeken waarna we naar het tweede hotel in Ubud zijn gebracht.

Mountainbiken en raften

Vrijdag stond er mountainbike op de planning. We werden weeral in de ochtend opgehaald om dan met een busje naar de top van de Batur vulkaan te rijden. Hier kregen we een kleine lunch op de rand van de krater. Van hier uit zijn we dan de mountainbike opgeklommen om dan 2,5 uur te fietsen naar beneden. Tijdens deze fietstocht kregen we veel uitleg over de lokale gebruiken en religie. Eenmaal terug in het hotel zijn we naar het Monkey-forrest gewandeld. Hier hadden we een tros bananen gekocht die na 2 min al weg was. Van zodra je eten vast hebt komen ze als gekken op je af. Zaterdagochtend zijn we gaan raften op de Ayung rivier door de jungle. Hier hebben we hele mooie natuur gezien en ook prachtige hotels langst de rivier. Het was heel leuk en we hebben de tocht redelijk makkelijk overleefd. We waren er bijna 1 keer uitgevallen maar konden ons nog net vasthouden. Aan de aankomst wachtte de gids ons op om ons naar het volgende hotel te brengen in Pacung. Onderweg zijn we gestopt aan het olifanten reservaat waar we een ritje hebben gemaakt op de rug van Edo en zijn baas Dany.

Rijstvelden, tempels en massages

Zondag zijn we gaan rondtrekken door de rijstvelden met een lokale gids. Deze trekking duurde 3u. Dit vonden we de leukste excursie omdat het toch wel intensief was en omdat we heel veel uitleg kregen over de manier van werken op de rijstvelden. Tijdens deze tocht zijn we gestopt aan een warmwater bron. De gids had ons verteld reserve kleren mee te nemen en hier waren we achteraf dan ook heel blij mee. Volgens hem heeft deze bron ook een positieve werking voor de huid. Het is wel jammer dat het water veel ijzer bevat en dat onze kleren voor zo goed als weg te gooien zijn, zelfs na een wasbeurt door het hotel. In de namiddag zijn we door de gids naar de tempel in het meer gebracht. Een hele mooie locatie maar het was toen al redelijk mistig en fris geworden. Vandaar zijn we naar het twin Lake point gebracht vanwaar je de 2 meren kunt zien. Onderweg hebben we nog een vliegende hond ( lokale vleermuis = groot) en een grote slang vastgehouden. Op het einde van de dag stond ons een verfrissende kokosnoot en een massage te wachten.

Tanah Lot en Lembongan

Maandag zijn we dan met onze gids naar het mooiste rijstveld van Bali gereden (Jatiluweh) en onderweg nog gestopt bij een vlinderreservaat. Hier liepen ook heel veel insecten rond ( wandelende takken en torren/kevers). Om de rondreis in Bali te eindigen zijn we gestopt aan de Tanah Lot tempel, ook wel de tempel aan de zee genaamd. Terug in het hotel te Sanur waar we lekker 4 daagjes rust hebben. En geprofiteerd hebben van de vele watersporten aan de kust. Enkel woensdag was het nog eens vroeg opstaan om een trip, met de catamaran, naar het eiland Lembongan te maken. Dit hadden we geboekt hebben via onze reisleidster van NRV. Hier konden we van alle soorten activiteiten doen zoals snorkelen, met de waterscooter varen en op een banaan zitten. Het was een leuke daguitstap, alleen als je gevoelig bent voor zeeziekte dan is dit niet aan te raden. Donderdagavond zijn we gaan dineren in Jimbaran. Dit is het meest romantische wat we gedaan hebben tijdens deze vakantie. De voetjes in het zand, het geluid van de golven, zonsondergang, lekker kreeftje en een wijntje. Wat moet een mens nog meer hebben.

Nusa Dua

Vrijdag zijn we met een taxi vertrokken naar de laatste bestemming in Bali, namelijk Nusa Dua. Om daar 2 nachtjes te kunnen proeven van de luxe die het vijf sterren hotel Grand Mirage ons te bieden had. Lekker luieren op het strand met af en toe een cocktail aan de bar in het zwembad. Nu konden we ook uitgerust terug vertrekken richting thuis. En waren we klaar voor de verre reis. We hebben er met volle teugen van genoten en willen zeker nog eens terug komen naar Bali. Het eiland heeft ons har veroverd.

Wij hebben Ari dan ook hartelijk bedankt en zoals beloofd geven wij hem dan ook langs deze weg een pluim omwille van zijn super aangename, professionele begeleiding. Nog enkele woordjes over ons hotel. Padma Bali is een fantastisch hotel op alle vlakken. Wij zouden dit hotel om één reden niet meer boeken nml Legian en Kuta zijn niet bepaald ons ding. Veel te toeristisch. Gelukkig was daar noch in het hotel, noch aan het strand iets van te merken. Een pluim voor NRV. Onze eerste ervaring en zeker niet onze laatste.

Morgen 11/10 vertrekken wij voor 24 dagen naar Sumatra, Java en Bali. Gaan jullie op de hoogte houden via ons vakantie-mail adres .....!

Tja, waar zullen we beginnen. We zijn in elk geval veilig geland. Dit was de meest lange en toch ook wel vermoeiende reis die wij achter de rug hebben. Je zit echt heeeeeeel erg lang in de lucht. Om06.00 uur naar het station gebracht en 24 uur later waren we in Medan. Dubai, heel even eruit geweest en in Jakarta ging alles ook redelijk vlot. Toen hadden we het al gehad maar moesten nog 2 uurtjes vliegen om in Medan aan te komen. Garuda heeft redelijke beenruimte voor Harry's lange benen, eten was goed, dus daarover niets te klagen. Maar we zullen ons nog 3 keer bedenken eer wij weer zo'n lange vlucht maken. Dan is er nog een tijdsverschil van 6.5 uur. Dit dus naast die 24 u. Op Medan goed ontvangen, onze chauffeur en gids (die een beetje Nederlands spreekt) stonden klaar. Weinig in ons opgenomen omdat we snakten naar een douche en een bed. Hebben we ook als eerste gedaan om vervolgens 5 u later wakker te worden van de honger. Medan is de hoofdstad van Sumatra. Je kunt het beschrijven als een mix van andere Aziatische landen met Suriname. Voor de Surinamers onder jullie. Het is 5000 keer blauwgrond met allerlei Warungs, grote gebouwen, druk verkeer en heeeeel erg veel mensen.

Onze 2e dag begon goed, religieus misschien maar wel oke. We zijn naar de grootste moskee geweest. Mooi blauw en ruim. Aan de buitenkant is meer te zien dan binnen.Deze moskee is ontworpen door de Nederlandse architect A. J. Dingemans in 1906 en in de Rococo-stijl. Daarna naar het Paleis van de Sultan, door dezelfde architect gebouw. Veel te zien, erg leuk en functioneel met wel 25 kamers. Een deel is nu opengesteld voor publiek en in de rest woont er nog familie van de Sultan. Er zijn nog typische houten garderobekasten en kabinetten. Ik wilde ze zo meenemen. Vervolgens naar een Chinees/Boeddhistische tempel. Absoluut niet de moeite waard om te vermelden. Daarna op weg naar Bukitlawang. Een jungleresort, heel erg mooi in het nationaal park GunungLeuser. De apen vliegen je daar bijna om de oren. Uitkijken met lopen want ze eten mango's en smijten die naar beneden. Het zijn vooral kleine baviaantjes en die grijs/zilveren aapjes met hun goudkleurige babytjes. Eten was niet zo bijzonder maar de omgeving is schitterend, soms zelfs spectaculair. Je kan er alleen via een hangbrug komen. Was niet eng hoor (ha..ha..)maar je benen bibberen wel. De brug is over een vrij woeste rivier en dus midden in de Jungle. We hebben de hele dag verder relaxed.

De volgende ochtend vroeg op pad om Orangutans te gaan spotten. Dit was een ongelooflijk mooie ervaring. Dankzij Medifit (sportschool) konden we het aan maar het is heavy om te doen. Klimmen, klimmen en nog eens klimmen. We waren drijfnat en soms wilde ik niet verder. Ik was blij dat wij maar met ons tweeën waren en onze eigen gids. De andere grote groepen gingen vrij traag en de meeste (vrij jonge) vrouwen haakten halverwege af. En ja hoor meteen een moeder en baby Orangutan die op de voederplaats waren afgekomen en keurig hebben geposeerd voor het publiek. Daarna gingen ze weg en zagen we in de verte nog 2 anderen die we niet konden fotograferen omdat er veel gebladerte is. De meeste mensen waren weg omdat de Orangutans zich niet meer lieten zien. Wij bleven en werden ontzettend goed beloond. Op hun dooie gemak kwam er een ander moeder met jong via bomen en lianen richting ons. Dus niet naar de voederplaats maar echt op een meter van ons vandaan. Dit vonden we zo gaaf dat we niet meer weg wilden. Maar het moest omdat je ze maar een uurtje mag storen. Bovendien dreven we bijna uit onze kleding. Altijd als we dit op tv of in de dierentuin zagen vroegen wij ons af hoe het in hun eigen jungle zou zijn. Wel niets is ermee te vergelijken. Dit was zo ontzettend kicken en reuze spannend, dat ons hart bijna een slag oversloeg. Je vraagt je af of ze agressief gaat reageren of gewoon blijft hangen. Ze kijken je zeer indringend aan en de baby reageerde net mensenbaby's. Showen en zich nergens iets van aantrekken. Supergaaf. Dit maakt alles goed, inclusief de 24 uur reizen.

Eenmaal terug in het resort hebben we gebaad, ja geen douche of bad maar een ouderwetse kuip met een kannetje, en gingen weweer verder om naar Berastagi te gaan. En vandaag pas echt heerlijk gegeten in een lokale tent. Super hoe lekker zij eten.Ik begin een hekel te krijgen aan de toeristische restaurant dienasi en bami en saté serveren. Onderweg een file van 2 uur vanwege een vrachtwagen die gekanteld was. Dit alleen al is een verhaal op zich maar die laat ikeven erbuiten. Nu zijn we aangekomen en zitten in een luxe hotel Sibayak. Nog effe snel mangistan en mango gekocht. We gaan zo eten en daarna uitrusten (lezen). Vanochtend zijn we vertrokken naar Berastagi. we hebben een zeer primitief huis bezocht van de KaroBatak stam. In dergelijke huisjes woonden 8 gezinnen van 1 familie. We schrokken ervan terwijl het aan de buitenkant groot leek. Echt hutje mutje, dus 8 keukens, en daarnaast 8 plekken om te slapen. Men sliep en slaapt dus in de rook, alles is vergeven van de rook en de spinnenwebben. Vreselijk, ik moest aan een concentratiekamp denken. De vrouwen bevielen staande voor de deur; was de traditie omdat staand bevallen sneller ging en er geen artsen waren/zijn in die dorpen. Hoewel het nu iets beter is kun je alle sporen nog zien( eh.....inclusief de bevallingsplek). We werden er helemaal naargeestig van. Nog een stop gemaakt bij een paleis van een de Sultan, RumaBolon. Ik moet zeggen van 12 Sultans, de laatste is overleden in 1947. In feite was het, hoewel luxer (tussen aanhalingstekens) hetzelfde. 12 keukens in 1 ruimte, bewoond door 24 koninginnen met hun kinderen. Bizar. Jammer dat dit niet is onderhouden en het ziet er ook niet naar uit dat dit op korte termijn zal gebeuren. Aangezien het van hout is vrees ik het ergste. De route, die overigens super is, ging over Tongging Hill naar de noordzijde van het beroemde Tobameer. Dit hadden we al vanuit het vliegveld gezien en nu logeren we aan de oever ervan. Fantastisch uitzicht en super lieve mensen. Het hotel heet 'InnaParapat hotel' in Parapat dus. Onderweg nog een stop gemaakt bij de hoogste waterval hier genaamd Sipisopiso. Oh ja, ik neem mijn woorden terug over het eten in toeristische tentjes. Gisteren hebben we in ons hotel gegeten. We nemen geen toeristisch buffet maar a la carte. Immens lekker. Een uitgebreid menu met heel veel lekkere gerechtjes en alles even lekker. Net hier gegeten in hotel Parapat en de gegrilde vis moet iedereen verplicht proeven. Eerst nog effe het recept zien te ontfutselen. ik heb al een gehad van Sambal. Ook pijnlijk lekker. Harry's Chapchoi hebben we ook nooit eerder zo gegeten. Idioot gewoon dat elke hap of ingrediënt een traktatie op zich is. Morgen gaan we met een motorboot naar een eiland hier tegenover, we zijn benieuwd naar de isle of Samosir.

Gisteravond hebben we mogen proeven hoe je '3-D-gestoord' kan worden. Hoewel ons hotel werkelijk schitterend ligt raad ik iedereen aan die ooit van plan is om hier te komen, nooit op zaterdag te komen. Onder ons was een Karaoke show in een boot op het meer. Links van ons was er in de disco van het hotel een soort r&b avond, maar dan.............ja hoor op z'n Indonesisch/chinees. Trouwens niks geen r&b, ze zongen ook uit volle borst mee...........knoerthard. Het hoogtepunt kwam echter van rechts, pal naast ons hotel. Een of ander Idiote DJ die waarschijnlijk in de waan was dat hij de Indonesische variant van Tiesto was, mixte allerlei chinees/Indonesisch geluiden met een hele irritante beat eronder. Het ging zo van: doef,doef,doef,schel,schel,jank,jank,jank.iea,iea,doefdoef. Enfin. we sliepen pas om 00.30 u. Vanochtend om 8.00 u stond de boot al aangemeerd onderaan het hotel. We hebben eilandhoppen gedaan. lekker achterover zitten en de ene eiland na de andere bekeken. Zodoende hebben we een groot deel van het Tobameer gehad en behalve het grote eiland Samosir, ook nog Toa (honeymooneiland) en nog een andere waarvan ik even de naam niet meer weet. We hadden de hele boot voor ons zelf, terwijl het berekend is op 40/50 man. Heerlijk gewoon. Voornamelijk oude Batak-huizen, cultuur en geschiedenis. Heel veel best wel lelijke kleding en snuisterijen. Heeft meer met de armoede te maken dan met wat anders. Oh ja, nog speciaal naar een eiland geweest om te lunchen. Dit is een geliefde plaats voor backpackers. Op het eind van de middag vooral gelezen en gerust en net weer heel lekker gegeten. Het is hier echt zondag, zo druk als het gisteren was zo super rustig is het vandaag. Het bevalt ons goed.

We hebben een zeer rustige nacht gehad. Waar het hotel van zaterdag op zondag vol was, waren wij zondag de enige gasten met nog een groepje van 4 Nederlanders.Heerlijk die rust. Vanochtend om 9.00 u vertrokken voor een rit van 9 uur. Nee, het is geen schrijffout. 9 uur door de bergen en jungle, wat sowieso al een ervaring is. Het landschap is werkelijk schitterend, soms zelf surrealistisch. Adembenemende schouwspelen gezien tussen jungle bergen, nevel, wolken, watervallen, rivieren en dalen. Het is een belevenis op zich. De weg is niet altijd begaanbaar. De chauffeur moet continu manoeuvreren tussen grote vrachtwagens op te smalle wegen, klimmen, dalen, enorme gaten in de weg,heel veel dorpen langs de weg, etc....kortom rijden hier is een avontuur op zich. Enkele hele korte stops gemaakt om koffie en cacao en ananasplantages te zien en om te lunchen. een iets langere stop naar een zwavelbron. Dit was niet voorzien maar wel heel leuk om te zien. Ik op mijn hakken klimmen en Harry met z'n filmcamera. Nooit geweten dat zwavel er zo uitzag. Het hete water komt uit verschillende bronnen van onder de grond vandaan en is erg heet. Er vormt zich dan een witte substantie wat het beste te omschrijven is als slap koraal. Dat spul stinkt erg maar de cosmetica-industrie is b.v. een grote afnemer. Er vormt zich dus ook een soort witte steen (lijkt op kalk) wat de basis is voor porselein. Nooit geweten. Het warme water wordt opgevangen in een soort zwembad waar de rijstverbouwers zich in komen wassen na een dag hard werken op de velden.Ook een quick stop gemaakt bij een klein familiebedrijfje die pinda's uit de omgeving koopt en ze roostert en verkoopt aan de lokale markt en daarbuiten. Er zijn 4 of 5 grote wokken van gietijzer waar zand in gaat en de hele pinda. Het roosteren in de wokken is zwaar omdat je continu moet omscheppen. Dit gebeurd door jonge jochies van tussen de 12 en 15 jaar op blote voeten. Afschuwelijk om te zien, het is gewoon nog slavenarbeid. Eenmaal weer onderweg vroeg ik de chauffeur om te stoppen en heeft Harry geld naar ze gebracht. Dit zijn ze niet gewend en van verlegenheid keken ze Harry niet aan maar toen hij ze een schouderklopje gaf kreeg hij van allemaal een big smile. We zijn een uur geleden aangekomen in Padang Sidempuan, een vrij streng moslimgebied. De kamer is sober maar de badkamer is oud en de badkuip is verroest. Er is in deze omgeving geen ander keus en gelukkig blijven we maar 1 nacht.Je mag b.v. alleen als (getrouwd)paar binnenkomen of als vrijgezel en dan mag er niet ineens iemand bij, geen alcohol gebruiken, etc.Nu is dit laatste op heel Sumatra bijna niet te krijgen maar hier is het gewoon verboden. Nog enkele wetenswaardigheden: Bijna 90% van de mannen rookt. Jongens al vanaf 15 en iedereen rookt vrij veel. Je mag overal roken.90% van de bevolking is moslim, 9% is christen en 1% is hindoe of boeddhist. Dit zijn cijfers van Sumatra.Het eiland is op de gok van onze gids, 10 keer groter dan Nederland en er wonen 45 miljoen inwoners. Het zou ons niet verbazen als het groter was. Het eiland waar we gisteren waren (Samosir) is al even groot als Singapore.

Het is heel warm en ondanks dat het in de bergen fris hoort te zijn hebben wij niet het idee dat het fris is. We zijn wel blij dat we het hotel van gisteren konden verlaten. Ook vandaag was de rit weer heel lang maar geenzins vervelend. Het blijft ontzettend mooi. Het verveelt niet. Je moet je voorstellen dat je links en rechts omgeven bent door bergen en dalen en rivieren. Heel veel rijstvelden, in dalen, op heuvelplateau's, langs de riviertjes. Alsof je continu een ander schilderij bekijkt, alleen zit je hier midden in. Je beleeft a.h.w. het schilderij, met alle geuren en kleuren. Hoe idyllisch dit ook klinkt, er is heel veel armoede. Desondanks beseffen we weer hoeveel we kunnen leren van de mensen hier. De tevredenheid, de lachjes op de zuivere kindergezichtjes, die kilometers moeten lopen naar school. Alle schoolgaande kinderen hebben een uniform aan. In de meest leuke en frisse kleuren. Dat brengt ons meteen naar ons 1e 'bezienswaardigheid'. De grootste Koranschool van Sumatra, met meer dan duizend kinderen, die van het hele eiland hier komen van hun 12e tot hun 18e. Hoofdvakken zijn Engels en Arabisch. De kinderen verblijven in wat zij kamers noemen. Wij zouden het omschrijven als een kippenhok van 3 bij 3, waarin 6 jongens of 6 meisjes wonen. Kun je je voorstellen? De hutjes staan in rijen langs de doorgaande weg gewoon tussen de andere huisjes van de bewoners.................en de kinderen kijken blij en vredig uit hun ogen. Hoewel de meisjes allemaal een witte hoofddoek dragen geeft het ze iets puurs en zuiver. We hebben een kruidentuin bezocht waar een baviaan aan een touw was vastgemaakt. Eerst vonden wij (Hollanders he?)het zielig maar al gauw veranderde dat. De eigenaar liet hem aan een touw klimmen in een 15 meter hoge kokospalm. Eenmaal boven plukt hij een kokosnoot en gooit het naar beneden. 4 kokosnoten zijn voor de eigenaar en 1 is voor de baviaan. Nog enkele leuke stops gemaakt waaronder een ander Batakdorp. Heel leuk maar vooral hele vriendelijke mensen die heel belangstellend zijn. Langs de rivier een stop gemaakt om naar een gouddelver te kijken. een hele dag hard gewerkt voor een kwart gram goudgruis. Op een leuke locatie koffie gedronken en op een nog leukere plek geluncht. Bij het koffiedrinken nog gesproken met een soort onderburgemeester. Het allerleukste was toch wel dat we over de evenaar zijn gelopen. Het is een lijn die ze hebben gemarkeerd met een monument en een museum. Je loopt dus letterlijk over de lijn (hereyou cross the equator). Om 18.00 u kwamen we eindelijk aan in Bukkittingi, de vroegere hoofdstad van Indonesië. Het Royal Denai Hotel. Het woord zegt het al Royal, echt een heel goed en vooral schoon hotel. Een grondige douche om al het vuil weer weg te spoelen want om 20.00 u zou de chauffeur en gids ons weer ophalen. We hadden ze uitgenodigd voor het eten. Zij kennen de betere tenten en weten inmiddels wat we willen, lokaal eten. Het was in een woord SUPER. Wokken is uit, Sushi is uit, Japanse tenten, enz...dit is het. Op 1 ding na, we hebben het niet in Nederland. Er worden wel 20 schaaltjes op tafel gebracht met gerechtjes erin. De schaaltjes stapelen ze op als champagneglazen. Wat je eet, betaal je en waar je niet aan komt neemt men weer mee. Wat we kwijt waren? Wel 200.000 roepias oftewel 20 euro voor 4 man. Is dat niet lachen................en wat waren het heerlijke tongstrelende streekgerechten.

Ondanks dat we al heel wat mooie panoramische dia's in onze hoofd hadden opgeslagen was vandaag wel een hele bijzondere dag. Excursies gemaakt naar een Fort de Kock, een overblijfsel van het toenmalige Nederlands Gouvernement. Niet zo boeiend, wat we niet kunnen zeggen van de SianokCanyon. iets van een eeuw geleden is er een flinke aardbeving geweest waardoor deze canyon is ontstaan. Een werkelijk prachtig uitzicht wat je gewoon niet foto kunt vastleggen omdat je dan alleen fragmenten ervan ziet terwijl juist het gehele plaatje het 'm doet. Formidabel! Zegt de gids ineens:"willen jullie de Japanse tunnel zien?". Zeg ik met mijn grote bek:"ja, waarom niet?" Toen de kaartjes waren gekocht en we ons realiseerden waar we aan begonnen waren keek Harry echt zo van ' weet je het zeker?' Om er te komen was het al een klimmen en dalen van trappen. Dat was echter nog maar het begin. Onder ons lag een trappenstelsel van 120 hoge treden. Halverwege realiseerde ik mij dat ik ze straks ook nog moet beklimmen, vertelt de gids dat toeristen dit bijna nooit doen. Tja, daar sta je dan (met je nieuwsgierig aard). Enfin, in de 2e WO hebben de japanners gevangenen uit Java als slaven dit gigantisch gangenstelsel uit laten hakken. Ze werden heel slecht behandeld en stierven bij bosjes. Dat was ook de bedoeling omdat het een zeer geheime operatie was. Het is ook verdomd goed verborgen kunnen blijven in die canyon. De slaven die het hebben overleefd zijn allemaal gedood. Het is kilometers lang met allerlei vertakkingen..........alsof je in een doolhof bent. Dit was zo goed verborgen gehouden dat men het pas in de jaren tachtig heeft ontdekt en dat terwijl het midden in deze grote stad is. Komen we echt bekaf aan, kunnen geen pap meer zeggen, staat er een groep bakvissen die Harry bijna omhoog trokken om met hem op de foto te gaan. Ik dacht ' doei, schat maar dit trek ik niet en liep onopgemerkt langs ze heen. Verder hebben we een supermooie rit niet toeristische route genomen naar lakeSingkarak. Daar was het echter niet om te doen maar wel omdat we daar het beste uitzicht hebben op de Matapiberg. We hebben ergens koffie gedronken (berguitzicht) bij een lokale tent waar geen toeristen komen. We waren ook meteen zelf bezienswaardigheid (wat we trouwens sowieso zijn). Hier komen we superlatieven te kort om dit panorama te beschrijven. Kun je ook niet. Het klinkt dan als,' ons mond viel open van verbazing, een gelukkig gevoel overmeestert je als je de kleuren bijna kunt pakken, de berg bijna kan strelen, je je realiseert dat elke kopje koffie hier de lekkerste is. We hebben daar gewoon een uur gezeten, bang om de betovering te verbreken. Komt er onder het talud (waar we zaten) een grote varaan zonnen. Of zo je wilt, poseren voor ons, wat het plaatje vervolmaakte. Morgen vliegen we naar Jakarta om Java aan te doen.

Java

We moeten 't e.e.a. herstellen. Waar we nu in terecht zijn gekomen...............?? Vanochtend rond 9.00 u vertrokken. Na eerst onze was te hebben opgehaald ( 3,20 euro voor een koffer vol)zijn we vertrokken naar Padang. Onderweg weer een hele mooie stop om de rivier, inclusief waterval te bekijken. Enkele kilometers verder een koffiestop gemaakt in een moderne versie van hun traditionele zitrestaurants. het bijzondere ervan is dat deze uitkijkt op een vallei met alleen rijstvelden. Helaas liep onze reis in Sumatra ten einde. Na afscheid genomen te hebben van onze gids en chauffeur zijn we het vliegtuig ingestapt naar Jakarta. Ondanks dat het een korte vlucht was van 1 u en 15 minuten, kregen we een behoorlijke maal aan boord. Eenmaal aangekomen op de luchthaven was er geen gids te bekennen. Relax....yo man, we're on holiday.............. Na enkele telefoontjes zouden ze Harry terugbellen. Toen hij had opgehangen stond de gids voor onze neus.....ehh, gewoon verkeerde gate. Als je dacht dat het bij ons druk is op onze snelwegen moet je hier in Jakarta maar eens ergens proberen te komen. Tel niet in kilometers, haal de kilo's er maar vanaf. Meters werk is het. De schemering viel net in toen we het centrum binnenreden. Whow! Wat je ziet? Parijs, Londen, Amsterdam en Rotterdam bij elkaar. Volgens ons een van de grotere Metropools ter wereld. We keken ons ogen uit. Je kunt het ook omdraaien Nederland is als Madurodam en dan bedoel ik niet de dichtheid in ons klein kikkerlandje. Jakarta is de hoofdstad van Indonesië en tevens de grootste stad van Java en ik denk van heel Indonesië. Ons hotel is behalve supergroot, echt XXL, ook heel luxe. De beveiliging is net als op Schiphol. Je wordt gescand en de Luggage ook. We hebben net vanzelfsprekend de menu's bekeken en het maar opgegeven. De keus is enorm en heerlijk apart. Och ja, de prijzen natuurlijk ook. Wat op Sumatra 10.000 roepia’s kost, kost hier het 5 tot 10-voudige. Dat mag de pret niet drukken he? Zussen en schoonzus,...........we eten straks wel effe bij jullie.......................dat jullie dat alvast weten, hahaha. We zitten op de 14e verdieping en het uitzicht is ronduit spectaculair. Je begrijpt niet dat 'wij' dit ooit als kolonie hebben bestuurd. Nu maar even onder de douche en kijken wat er in de omgeving te doen is. Kan ook zijn dat we 'simpel' doen en hier blijven eten...................... We zijn nu al erg benieuwd wat morgen ons gaat brengen. Vanochtend een stadstour gemaakt in Jakarta. Dit is zo gigantisch groot dat het maar goed is dat we dit met een gids doen. Dan pak je tenminste de belangrijkste hoogtepunten. In elk geval de grootste moskee van Azië gezien. Zelfde als de vorige, mooi van buiten, grote lege ruimte binnen. Daarna Monas gezien, het Nationale monument, geschonken door verschillende landen waaronder Japan. Bijzondere paal met een grote klomp goud van 35 kilo wat een eeuwig brandend vuur moet voorstellen. Het leukste vonden wij wel het historische deel van Jakarta. De Nederlandse druipt ervan af. Goede zaken maar ook mindere. Dit deel heet ook Batavia. We hebben mooie grote gebouwen gezien zoals het postkantoor, gevangenis, allerlei andere voormalige overheidskantoren, museum, etc. Een indrukwekkende haven waar veel nog handmatig gebeurd. Onze arbeidsinspectie zou hier zijn handen vol hebben.

Er is veel te vertellen om een algemene indruk te krijgen van Jakarta. Je ziet b.v. veel liftende mensen langs de kant van de drukke straten. Dit vanwege het feit dat men niet alleen in de auto mag rijden. Zo druk is het. Minder dan 3 mensen kan dus niet. Het is niet alleen bedacht om de drukke straten te ontzien maar ook om het armere deel van de bevolking op weg te helpen naar hun werk. Wij kennen het fenomeen auto slepen/trekken als die stuk is. Wel hier trekt of sleept men ook brommer met brommer. Op alle drukke kruisingen en andere straten waar er geen doorkomen aan is zijn er zogenaamde verkeersregelaars. Ha..ha... was dat maar waar. Het zijn in feite werklozen die zichzelf een baantje hebben toebedeeld. Ons indruk is dat als ze van de straat zouden worden gehaald het verkeer veel vlotter zou rijden en het de bestuurders een hoop geld zou schelen. We komen van de Jungle maar zijn nu in de stadsjungle. De smog, het drukke verkeer, heel veel brommers en mensen op de weg, enz. Het is weer survival of the fittest. Jakarta is zo druk dat ze hier helicopter-taxi’s hebben. Kun je je dat voorstellen? Wel hier is het al normaal. Onze volgende stad was Bandung. De 2e grote stad van Java. Ongeveer 6 uur over gedaan. Onderweg een bezoek gebracht aan de Botanische tuin in Bogor. Hier is het 2e presidentiele paleis. Een heel mooi park met een ruim opgezet paleis. Dat is misschien niet zo bijzonder maar wel dat er rond de 1000 herten vredig hier leven. Het park is zeer goed onderhouden en de dieren zijn niet schuchter maar komen naar het hekwerk om zich te laten voeden met wortels. Zo lief, ik bleef naar ze kijken. Nog een kort bezoekje naar het Max Havelaar huis en vervolgens het Botanische deel. Dit vonden wij zo bijzonder dat we dit vaker willen zien. De tuin alleen is 87 ha groot met 1400 planten en bomen. Nu zijn we in Bandung. Heel erg druk ook. Net een bezoek gebracht aan 'Paris from Java' waar we hebben gegeten en op een leuk terras koffie hebben gedronken. Heerlijk. Oh ja, ook nog leuk gewinkeld. Morgen wordt een spannende dag. We gaan veel doen dus nu snel naar bed.

Gisteravond heb ik in 5 minuten ons verhaal getikt omdat onze computer geen verbinding kon maken met het netwerk hier. We mochten even op de receptie maar vandaag is hier een computerfreak die in 2 tellen verbinding tot stand heeft gebracht. Nu eerst even iets anders. Ondanks een werkelijk schitterende reis zijn er natuurlijk ook minder leuke zaken. De lucht hier pleegt een aanslag op je longen. De vele ritten in de bergen plegen een terroristisch aanslag op onze oren. Soms staan ze bijna op klappen en dan ineens 'plop' springen ze weer open. Het volgende moment denk je weer dat je stokdoof bent omdat je niets hoort. Geloof mij, dat is raar hier met al het gemotoriseerd verkeer hier. Het metertjes rijden in de steden is ook jammer van de tijd. gek genoeg is er niemand die zich eraan ergert dus wij ook maar niet............... Vanochtend vroeg op pad naar een vulkaan. Onderweg een korte stop bij een fruitmarkt die ze beter een andere naam kunnen geven of je moet vinden dat aardappelen, zoete patat, peen, pompoen, etc.....fruit noemen. De vulkaan TangkubanPerahu is gelukkig nog in diepe slaap en in mijn gedachten wenste ik hem nog extra welterusten. De weg ernaar toe is bizar hoog, bijna 2443 m boven de zeespiegel. De hoogte was niet zo erg maar het is vrij stijl. Ofschoon wij er vroeg waren rond 9 u, was het al vrij druk. Het is indrukwekkend om te zien. Misschien niet eens vanwege wat je ziet, want dat is een enorm groot zwart gat. Zwart van de lava met enkele kleurnuances. Het is het idee van de enorme kracht van de natuur en dat je er niets tegen kunt doen. Dat idee overweldigd denk ik iedereen. We hebben een stuk op de kraterrand gewandeld en toen terug gegaan omdat de geur van zwavel ook weer een aanslag op je neus pleegt. Op de terugweg schrokken we van de bussen en rijen auto's die zich een weg naar boven probeerden te banen. Daarna naar de heetwaterbronnen van Ciater, waar je een zwavelbad kunt nemen. Aangezien dit minimaal 63 graden is (kan tot 90), hebben ze in dit gebied allerlei faciliteiten gemaakt om er zoveel mogelijk van te profiteren. Wij gingen dus naar een Spa/wellness. Fijn voor ons want ook nu was het weer lekker rustig. Het water was iets van 43 graden en nog net niet genoeg om onze Hollandse billen te verbranden. Enfin na 2 uurtjes genoten te hebben kwamen we erachter dat Harry's zilveren armband van Nepal en mijn zilveren tenenring ...............ehhh gewoon een andere kleur hadden. Shit hadden we kunnen weten...............duhhhh ZWAVELBAD. Hier nog heerlijk geluncht en mijn 2 andere Surinaams/Hindoestaanse doch Nederlandse reizigers gekletst. De middag zal ik verder maar weglaten op 1 ding na. We hebben een optreden bijgewoond van de AngklungScool van Pak Ujo. Zo gigantisch leuk dat moet je gewoon ervaren. Kijk echt even op Youtube want het is zeer de moeite waard. We hebben hier enorm van genoten. Angklung is het nationaal instrument gemaakt van bamboe. Heerlijk gegeten in klein Parijs en nu rap naar bed want morgenochtend om 6 u worden we opgehaald voor een schijnbaar magnifieke treinreis van Bandung naar Jogjakarta. We zijn benieuwd.

hallo Blanda's (zoals ze hier zeggen), Vanochtend om 8.30 u opgehaald om enkele bezienswaardigheden te bezoeken. Vanzelfsprekend ook geshopt (niets bijzonders) maar wel leuk. Weer een bezoekje naar de 'zilverwijk'. Van tevoren even gegoogeld naar prijzen natuurlijk. Je bent Nederlander of niet!. Toch maar besloten om niets van dien aard te kopen omdat de prijzen 1,5 tot 2 keer hoger zijn dan bij ons. De zilverstukken die relatief goedkoper zijn, daar moet je van houden. De Borobudur in allerlei maten en andere snuisterijen. Knap werk en erg kunstig gemaakt. Dat was het voor voorlopig. Morgen de Borobudur..................spannend. Vandaag zeiden we tegen elkaar: ' wat zijn wij toch gelukkige mensen'. Dat we dit mogen meemaken, weer zo'n wereldwonder hebben mogen aanschouwen. Ja, we hebben het gezien. De Borobudur! Wat een statige tempel, wat een kunstwerk, een architectonisch kunstwerk wel te verstaan. En bovenal wat een filosofisch inzicht van de Boeddhisten. We stonden ervoor en waren stil. We keken ernaar met ontzag en bewondering. Het doet mysterieus aan en je voelt de energie die ervan straalt. De Borobudur is omgeven door verschillende bergen, waardoor hij aan het zicht onttrokken is. De regering heeft alle bewoners eromheen uitgekocht om het erfgoed te kunnen beschermen. Het is een enorm groot complex en pas als je ervoor staat zie je het. Helaas heeft de vulkaan uitbarsting van vorig jaar dit tempel enorm beschadigd. Ze hebben het toen voor 2 maanden gesloten om het goed te kunnen schoonmaken. De as van Lava schijnt enorme troep te zijn en duurt dus lang eer je dit hebt verwijderd. Bovendien heeft de bliksem ingeslagen waardoor de top beschadigd was. Het staat nu onder bescherming van de Unesco wat natuurlijk heel waardevol is. Met donaties van verschillende landen, waaronder Nederland zijn ze het nu aan het restaureren met alle stukken die er in de loop van de tijd eraf zijn gegaan. Er wordt geen nieuw materiaal gebruikt behalve waar het echt nodig is om het geheel niet te laten verzakken. Ik ga het geheel hier niet beschrijven omdat het bijna niet kan. In het kort komt het erop neer dat er 10 lagen zijn. Het was dus weer behoorlijk wat trappen beklimmen (iets van 150) voor je de top bereikt. Het was de moeite waard en we zouden het zo weer doen. Je loopt dus elke laag rond om het goed te bekijken. Een ander mazzel wat we hadden was dat er niet zo'n grote stroom toeristen was. We konden naar hartenlust foto's maken en filmen, zonder dat we hoefden te wachten of anderszins af te zien. Super vonden we dat. Dit is echt het hoogtepunt van onze reis. We zijn hier naartoe gekomen om de Borobudur te zien. Hoewel we al verschillende tempels en andere belangrijke bezienswaardigheden hebben mogen aanschouwen kun je dit niet vergelijken met b.v. de TajMahal, de tempels van Khadjuraho of die van Angor Watt. Het is een wonder op zich. Het is dus gebouwd rondom een berg. M.a.w. onder de Borobudur is een berg, het is dus massief, er zijn geen ruimtes waar je in kunt of kunt schuilen. Stel je voor en dat met 40 graden. Je moet je absoluut beschermen. Goed insmeren dus want je verbrand levend, daarnaast hadden we een paraplu mee. Je kunt echt niet zonder. Men verhuurt en verkoopt daar ook massaal parasols, petjes en heel veel hoedjes. De grote brokken steen die men heeft gebruikt om de Borobudur te bouwen zijn niet aan elkaar gemetseld of gelijmd. Middels een ingenieus systeem, als een soort legpuzzel, ligt alles vast. Heel veel Buddha's te zien en het verhaal van Buddha is in de stenen uitgehouwen. Rondom je heen, overal waar je kijkt zie je bergen. Onderweg ernaar toe zijn we ergens gestopt waar ze nog bezig zijn de schade van de eruptie te herstellen. Ook dit kun je je niet voorstellen. Als je het niet met eigen ogen ziet, blijft het iets wat je van de tv kent maar ver van je bed is. Bruggen, wegen en rivieren zijn vernietigd en grote rotsblokken (tussen de 8 en 10 diameter) gezien. Deze zijn van de berg/vulkaan 8 kilometer verder terecht gekomen. Het gaat je voorstellingsvermogen te boven. Toch is het nog shocking om te zien. Hierna zijn we het zwembad van het hotel ingedoken omdat we geen boe of bah meer konden zeggen. Van vermoeidheid maar ook van een soort verzadiging. Onze hersenen maken overuren om alles op te slaan. Een foto geeft tenslotte maar een fractie weer maar wat het met je doet kan alleen of je eigen harde schijf worden opgeslagen. Net snel even bij een lokaal tentje gegeten en nu naar bed. Morgen weer een lange rit, dus vroeg erin en vroeg eruit.

Vandaag een reis van bijna 10 uurtjes achter de rug. Allerlei leuke dingen gezien onderweg maar het mooiste blijft toch wel ' de zee van bergen' wat aan je voorbij trekt. Tijdens de lunch vanmiddag zeiden we tegen elkaar dat onze schijf in onze bovenkamer overloaded dreigt te geraken. Zoveel wat we zien en meemaken. Eenmaal aangekomen in het Regent's hotel in Malang (de appelstad) zijn we rechtstreeks naar de massagesalon gegaan en hebben beide een Balinese massage genomen. We hebben tenslotte vakantie he? Genoten van een grondige massage met olie en inclusief douche. Net in een van de 3 restaurants (Chinees) gegeten en nu effe het thuisfront laten weten dat alles oke is hier. We kwamen cultuur opsnuiven. Nu dan ook maar iets over de gewoontes en gebruiken hier. Zoals ik eergisteren al heb laten weten kun je niet spreken van de Indonesiërs omdat er zoveel entiteiten zijn. Over het geheel genomen is het een vrij bescheiden volk. Iedereen is ontzettend aardig en probeert met je in gesprek te raken. Niet opdringerig maar belangstellend. Hoewel we beseffen dat dit niet te vergelijken is met b.v. India zijn er toch enkele opvallende dingen. Ook hier is er armoede maar waar mogelijk probeert men de boel schoon te houden. Het ziet er ook verzorgd uit allemaal. Door het hele land, op het platteland, op de bergen, in de drukste wijken en in de modernere steden, overal zie je moskeeën. Hele grote, gekleurde, kleine, ienie mini's, het maakt niet uit. Om de zoveel tijd, (5 keer per dag/avond/nacht) roept men op tot gebed. Zowel vrouwen als mannen roepen op. Er is een grotere mate van vrijheid dan wij ons hadden voorgesteld. Leuk om te zien dat er ook een totaal andere wereld is dan die van ons met zijn eigen cultuur. Dit land is zo ontzettend vruchtbaar dat werkelijk alles hier groeit en in grote overvloed. We hebben nooit eerder zoveel fruit en groenten gezien. Formidabel. We proeven natuurlijk ook alles. Dawett, Tjendol, Palmfruit, Lotis met vruchten, allerlei soorten sappen ( de keus is enorm). We drinken behalve veel vers geperste sappen ook veel lemonthee. Alcohol is er meestal niet hooguit op sommige plekken bier. Als er wijn is dan hoeven we het niet omdat je vaak een aangebroken fles ziet wat ook nog eens ijs en ijskoud is. Als het wit zou zijn zouden we nog een gokje wagen en aangezien we hooguit Jagermeister ijs en ijskoud lusten slaan we dat maar over. Wel gistermiddag bij het zwembad een cocktail gepakt waar we wel zin in hadden maar ook dat is niet voor herhaling vatbaar omdat de alcohol er waarschijnlijk met theelepels ingaat. Men heeft hier veel eigen muziek, poppenspelen, dansvoorstellingen (vaak gebaseerd op de Ramayan) en typische eigen instrumenten. Waar ze ons ook in elke tent blij mee maken is Karaoke. Hoe ze erbij komen dat toeristen dit leuk vinden is ons een raadsel. We krijgen zelf vrijkaarten.............? Zodra ze beginnen zijn wij weg. Ook zingt er vaak een lokale zangeresje Europese hits met een nasale stem. Ook dan houden we het maar heel even vol. Desondanks hebben we wel enkele leuke populaire nummers van hier gehoord die best goed klinken. Nog een ding. Bergen zijn bijzonder. Het ene moment zie je een mysterieus berg annex vulkaan in de verte en het volgende moment ben je erop. Dan denk je wat een leuke moskee daar aan de overkant, het volgende moment staat ie ineens voor je neus. Rivier in de verte? Volgende moment kun je pootjebaden. Grappig om mee te maken. Morgen een vrije dag. We gaan de stad in om enkele dingetjes te bekijken. Vandaag een redelijk rustige gehad. Hoewel we na een uur of 2 rommelmarkt wel moe waren. Hoewel rommelmarkt? Haal de markt er maar vanaf. Alles wat je maar kunt bedenken is hier te koop. Elk onderdeel van wat dan ook, je kunt het hier vinden. Ook redelijk wat antieke spullen voor liefhebbers en verzamelaars. Ook leuk om te zien hoe men langs de spoorweg woont, leeft en verkoopt. Als er een trein voorbijkomt, wat hier gelukkig niet zo vaak meer gebeurd, ruimt men de baan op en gaat daarna gewoon weer verder waar men was gebleven. Schitterend. Heel veel oude Hollandse overblijfselen gezien, veel kerken en ook hele mooie moskeeën. Alles ademt historie uit. Daarna geluncht in toko ' Oen', een vrij groot oud Hollands café/restaurant wat al in 1930 operationeel was. Heerlijke hapjes gegeten. De middag op bed doorgebracht. Was wel nodig ook gezien de rit die ons morgen te wachten staat. Net hebben we echt superlekker gegeten in een Japanse restaurant van het hotel. Een soort Japanse hot pot met ook Sushi's. De 'dragonroll' is zondermeer de lekkerste en ook nog meest oogstrelende sushi die wij ook gegeten hebben. Harry vond het ook lekker en hij is niet eens zo van de sushi. Dat zal goed slapen. Vandaag een niet zo'n heel lange rit. Op een gegeven moment dacht ik:' he, het is hier wat vlakker, geen bergen'. Zegt Harry, kijk 's naar rechts. Wel dus.......dat betekend dat we echt continu bergen om ons heen hebben gehad. De weg blijft mooi. Niet alleen vanwege de omgeving maar ook alles wat er op rijd. Soms zie je een bundel gras, hout, plastic of een hele winkel bewegen. Je ratio weet dat het niet kan en dat gras of hout echt niet zelf rijden. Als ze je voorbij racen denk je ' oh ja, daar zat een brommer onder met chauffeur. Je wordt regelmatig op de weg aangehouden door de politie voor controle. Omdat wij toeristen zijn mogen we altijd zonder controle doorrijden. We zien echter dat vele bestuurders geld afgeven die rechtstreeks in de zakken van de politie verdwijnt. Wat je ook veel ziet zijn opstoppingen bij moskeeën. Gewoon een paar verkeerskegels op de weg en een stuk of 6 jonge (en soms ouderen) gasten die je tegenhouden die geld inzamelen voor de moskee. Ons hotel is een resort, gelegen aan een rivier met een zwembad tegen de rivier aan en bergen aan de achterkant. Weinig mensen hier, nog maar 1 Duits stel. Vinden wij helemaal niet erg................heeeerlijk rustig en dubbel genieten. Morgen gaan we naar Bali. We zijn erg benieuwd....... Oh ja, we zijn blij dat we niet naar de Bromovulkaan zijn geweest. Hoewel je van jongeren hoort dat het spectaculair is en de moeite waard haken veel mensen halverwege af. Het is heel zwaar. Eerst met de auto of jeep, daarna per paard (of zelf lopen) maar dan komt het zwaarste. Meer dan 500 hoge treden moet je klimmen. Het is niet verantwoord voor mij. We zijn heel erg tevreden met wat we tot nog toe hebben gezien, geleerd en meegemaakt..

Bali

Vanochtend vroeg uit de veren want we wilden om 6.00 u een strandwandeling maken ervan uitgaand dat het dan heel rustig is. Niet dus, zo vroeg en dan al een groepje op het strand. Lokale bevolking, vissers maar ook andere gekke toeristen die net als wij denken het strand voor onszelf te hebben. Halverwege begint het ineens te stortregenen. We hadden al eerder een dergelijke zwarte wolk gezien boven de bergen wat heel veel indruk maakte maar nu was hij ons gevolgd en zweefde recht boven onze hoofden. Zo laag en dichtbij dat we tegen elkaar zeiden; ' nog even en we kunnen het monster echt vastpakken'. Even onder een parasol dekking gezocht vooral voor onze camera en na en kwartiertje liet hij ons met rust en kwam de zon alweer tevoorschijn. Verder rustig gehouden, wel lekker gaan lunchen, weer naar het strand vervolgens zwembad en weer heerlijk gegeten. Een echt hele goede Thai vlakbij het resort. Echt smullen. We hebben het goed en houden het de komende dagen ook nog rustig. Tenslotte zijn we op vakantie toch? Zonnig?,....hoe moeten we het hier dan noemen? De zon brengt alles tot een kookpunt. Vandaag zijn we naar Kuta gegaan. Dat is hier voor toeristen de placetobe. Het is er ontzettend druk, een soort Scheveningen van Nederland maar dan 3000x drukker. Een en al winkeltjes, heel erg veel restaurants, strand, file, enz. De 2e plek is Sanur, waar wij nu zijn. Het is iets rustiger en gemoedelijker. Kuta heeft b.v. een hele grote Mall waar je beter geen inkopen kan doen aangezien alles wat import is vrij duur is. Een T-shirt van Esprit b.v. die ik in Nederland voor 25 euro koop, kost hier 30 tot 35 euro. Mode en stoffen van eigen fabricaat vinden wij heel druk. Heel veel batik en andere drukke stoffen. Elk T-shirt is behoorlijk druk met allerlei prints, zelfs een dame zittend op het toilet. Dus weinig tot geen inkopen gedaan. Wel enkele snuisterijen op de markt. Dat is leuk omdat je daar moet afdingen. Echt moeten! Men gaat er al bij voorbaat van uit en vraag b.v. 100.000 roepias ergens voor. Als wij dan zeggen 30.000, koop je het uiteindelijk meestal voor 30 of hooguit 40.000. De kunst is om bijtijds weg te lopen en dan roepen ze je terug en mag je het voor 30/40 hebben. Nog even iets over de hitte. In de middag zie je bijna niemand op het strand. Echt veel te warm, je komt eruit als een gekookte kreeft of in mijn geval als een geroosterde kip. Ik keek een keer in de spiegel en had gewoon ineens een andere kleur. Overal hebben ze hier vissen in laag water, in gebouwen, rond gebouwen, rond restaurants, in grote en kleine potten, enz. We begrijpen gewoon niet dat ze die vissen niet gewoon op de menukaart zetten want hoewel ze leven lijkt het ons dat ze minstens halfgaar moeten zijn. Overal waar we zijn geweest hebben we (voornamelijk ik) rekening gehouden met onze kleding. Niet kort en/of bloot. Daar kan ik nog inkomen qua cultuur. Wat echter moeilijker te begrijpen is, is dat mensen hier gewoon jassen, truien, vesten en mutsen aandoen omdat ze het al koud hebben als de temperatuur 26 of 27 graden is. Echt strange............ Nog een dagje rusten en genieten en dan zijn we klaar voor de terugreis. Is maar goed ook want we beginnen jullie te missen. Bovendien beginnen mijn handen te jeuken omdat ik weer wil koken. Overigens hebben we hier een bijzonder lekkere Thai ontdekt waar we gisteren al hadden gegeten en vandaag terug zijn gegaan voor krab. Morgen hebben we al een menu doorgegeven die wel willen eten.................hi, hi,. Vandaag vetrekdag...!! Morgen weer in Nederland. Merline&Harry oktober/november 2011.

Zaterdag 10 maart 2012

We zijn van Medan per bus naar Bukit Lawang gereisd. De wegen zijn hier inderdaad heel slecht. Onderweg veel palmolie plantages gezien. Ons hotel in Bukit Lawang had geen warm water en verder was het ook heel primitief, maar wel prachtig gelegen aan de plaatselijke rivier. Onze bedden waren wel voorzien van een klamboe tegen de muggen. Echter geen airco. Wel een ventilator. Heel erg warm dus. Na lekker gegeten te hebben naar bed. Weinig geslapen en om zes uur gewekt. Na een snel ontbijt de jungle in en dan maar hopen Orang Oetan’s te zien. Na een enorme klim de berg op tussen gigantische 300 jaar oude Merantibomen zat er plotseling een volwassen mannetjes Orang Oetan in een boompje naast ons pad. Echt een kippenvelmomentje. Zo groot, zo mooi, alleen dit was al de moeite van de tocht waard. Na een enorme partij foto’s en film weer verder getrokken. Een half uurtje verder kwamen wij een moeder Orang Oetan met een drie jaar oude baby tegen. Geweldig. Moeder en kind werden door met door de gidsen meegebracht fruit gevoerd. Weer verder kwamen we bij een splitsing waar er de keus was hier wachten en de lichtere tocht verder volgen of eerst nog een helse klim omhoog met de kans meer dieren te zien. Mijn vrouw en ik besloten toch te gaan klimmen. Afzien dus. Op driekwart is mijn vrouw afgehaakt en teruggegaan. Ik ben wel naar de top gegaan. Daar lag inderdaad een Orang Oetan op een voederplatform te slapen. Viel erg tegen en was zeker de moeite niet waard. Na vijf minuten ben ik met twee anderen en een gids weer naar beneden gegaan. Halverwege onze terugtocht stuitten wij ineens op een moeder Orang Oetan met baby. Weer kippenvel. Zij ging echter midden op het op staan waardoor wij er niet meer door konden. Toen kwamen de twee Orang Oetan’s naar ons toe waarop wij naar achter gingen. Wij konden niet meer verder en op echt een halve meter liepen er twee Orang Oetan langs mij verder het pad op naar boven. Hoeveel geluk kun je hebben. Verder hebben we tijdens onze jungletocht nog heel veel andere, kleinere apen gezien. Toen met een wel zeer wankel bootje over de rivier naar de overkant. Een van onze groepsgenoten viel tijdens het uitstappen over boord dus een nat pak. Met deze temperatuur geen probleem en verder geen schade. Terug in het hotel een douche met koud water en daarna de lunch. Ik zit nu in de bus naar onze volgende bestemming, waar hopelijk internet toegang geregeld kan worden zodat ik dit verhaal en een paar foto’s kan plaatsen.

Zondag 11 maart 2012

We zijn van Bukit Lawang naar Berastagi gereden. Onderweg wel een aantal keer gestopt om diverse dingen te bekijken. Berastagi ligt op 1400 meter hoogte dus deze keer geen Airco nodig.

Maandag 12 maart 2012

Van Berastagi naar Parapat aan het Toba meer. Hebben nu een hotel aan het meer met fantastisch uitzicht. Hier blijven we twee nachten. Vandaag hebben we een prachtige tocht over het meer gemaakt en gedurende de dag een aantal dorpen gelegen op het eiland in het Toba meer bezocht. Een hele leuke dag met op het water een lekkere temperatuur. Ik zit nu op de veranda voor onze kamer te schrijven met een heerlijke temperatuur en het geluid van krekels en allerlei vogels. Zo meteen lekker eten en de koffers weer inpakken voor de volgende bestemming. Vandaag, woensdag, zijn we van het Toba meer verder richting Padang gereden. Het begrip slechte weg heeft voortaan een nieuwe betekenis voor ons. Een gemiddelde snelheid van 30 km per uur is hier heel normaal. Heel de dag hobbelen en schudden. Gelukkig hebben we onderweg nog wel een paar stops gemaakt. We hebben vandaag een lokale groenten markt bezocht. Heel leuk en heel smerig. Daarna zijn we naar een zwavelbron geweest. Het leek een beetje op Pamukkele in Turkije. Van die witte terrassen. Alleen zonder de horde toeristen die daar altijd rondlopen. Dat was heel leuk. We mochten de terrassen beklimmen en konden zien waar het kalk en het zwavelhoudende water uit de grond kwam. Het stonk wel naar rotte eieren. We hebben ook nog een ananasplantage bezocht. We zijn nu net in het Hotel en gaan zo meteen eten en vroeg naar bed. Morgen weer een "busdag". We moeten om half zes op. Dat noemen ze vakantie.

Donderdag 15 en vrijdag 16 maart

Op donderdag hebben wij onze reis vervolgd richting Bukittinggi. Een behoorlijk zware reis van ruim 13 uur in de bus. Er werd gelukkig wel regelmatig gestopt onderweg. We hebben een lagere school bezocht waar de kinderen ons net zo’n attractie vonden als wij hun. Daarna een kruidentuin waar een heel zielige aap de kokosnoten voor ons uit de boom haalde. Ook zijn we de evenaar overgestoken. Het leek wel of op het andere halfrond het weer een stuk slechter was want onderweg kwamen we een aantal overstromingen en aardverschuivingen tegen. Gelukkig heeft onze fantastische chauffeur ons langs alle obstakels heen veilig in Bukittinggi gebracht. Toen we in het hotel waren en wilden gaan eten zat daar een kerel achter een orgel zo vals te zingen dat we toch maar hebben besloten een restaurant buiten te gaan zoeken. Snel een tentje gevonden en heerlijk gegeten. Vrijdag hebben we de omgeving van Bukittinggi verkend. We zijn naar een houtsnijders dorpje geweest en hebben later het mooiste gebouw tot op heden bezocht. Dit was de voormalige residentie van de plaatselijke sultan. Indrukwekkend mooi. Onze gids had volgens het programma nog een aantal dingen op de rol staan maar in overleg met de hele groep is besloten ons vanaf 16.00 uur vrijaf te geven. Heerlijk even zwemmen en dit blog bijwerken. Vanavond gaan we naar een voorstelling waar plaatselijke dansgroepen hun kunnen zullen laten zien. Morgenochtend zullen we naar het vliegveld van Padang gebracht worden voor de vlucht naar Jakarta. Java we komen er aan.

Zaterdag 17 maart 2012

Vanmorgen zaterdag de zijn we vanuit Bukattingi richting Padang gereden. Onderweg hebben we het zogenaamde Karbaugat bekeken, ook wel genoemd de Grand Canyon van Sumatra. Prachtige kloof waar we belaagd werden door een troep apen. Daarna dus naar het vliegveld in Padang. Na een groepsfoto kwam het afscheid van onze fantastische gids en chauffeur en natuurlijk van Sumatra. Het was geweldig. Na een vlucht van bijna twee uur kwamen wij op Java aan. Daar werden wij opgewacht door onze nieuwe gids. Die zal zijn best moeten doen om ons de vorige gids te laten vergeten. We zitten nu in een super del luxe viersterrenhotel. Jakarta lijkt een beetje op Bangkok alleen nog smeriger. We gaan zometeen iets te eten zoeken en als ik terug ben ga ik weer verder met mijn verhaaltje. Zo we hebben na een hele wandeling langs allerlei zeer bedenkelijke eettentjes maar gekozen voor de Burgerking. Na 10 dagen indies eten ook wel weer eens lekker. Jakarta is een chaotische supersmerige stad. Nog erger dan Bangkok. Veel bedelaars en een bende op straat. Gelukkig gaan we hier morgen al weer weg. Wordt vervolgd.

Zondag 18 maart 2012

Vandaag ging onze reis van Jakarta via Bogor naar Bandung. Eerst nog een stadsrondrit door Jakarta met nog een bezoek aan een museum met oude VOC spullen. Ik vond het plein voor het huis eigenlijk leuker, stampvol met Indonesiërs die hun vrije zondag met allerlei activiteiten vulden. Er werden fietsen verhuurd waarop iedereen kriskras tussen het publiek rondreed en er waren vuurspuwers aan het werk. Ik met mijn formaat werd nogal aangestaard en ze wilden steeds met mij op de foto. Best wel leuk. Toen de rit naar Bogor, dit heette vroeger Buitenzorg, over de drie baans snelweg. Een gigantisch contrast met Sumatra waar de wegen bar slecht waren. In Bogor een plantentuin bezocht. Rondleiding van een plaatselijke gids. Mooi. Daarna naar Bandung. Hier blijven we twee nachten dus weer tijd om een wasje te laten doen. We hebben nu een prachtig hotel en zullen morgen de omgeving van Bandung gaan verkennen.

Maandag 19 maart

Vandaag zijn we in de omgeving van Bandung gebleven. Eerst zijn we op een heel kleine fruitmarkt geweest maar dat stelde niet zoveel voor. Daarna zijn we naar een actieve vulkaan gegaan. Indrukwekkend, er kwam nog steeds allemaal rook en stoom uit een gat op de bodem. Er liepen ook een paar honderd zeer hardnekkige souvenirverkopers rond. Ik heb in alle mogelijke talen geprobeerd uit te leggen dat ze moesten opzouten maar dat hielp niks. Pas als je echt boos op ze begon te worden lieten ze je met rust. Daarna gingen we naar een soort zwembad/kuuroord waar de baden gevuld waren met het water dat door de vulkaan verwarmd was. Er waren twee baden waarvan de eerste nog net lekker was en de tweede zo heet dat je er maar even in kon. We waren van plan na terugkomst in het hotel naar de plaatselijke “jeans street” te gaan maar door tijdgebrek is dat niet gelukt. We zijn nog wel naar een super de luxe winkelcentrum op loopafstand van ons hotel geweest. Alle bekende winkels waren daar aanwezig. Alleen als je de prijzen zag moeten alleen de rijken hier komen winkelen. Mijn vrouw werd daar aangesproken door een meisje die vroeg of ze ons mocht interviewen. Dat ene meisje bleek nog vijf vriendinnen te hebben die ook gelijk meekwamen. Het werd een gesprek met gebrekkig engels en zes giechelende verlegen meisjes. We hebben wel een hoop lol gehad. We hebben gegeten in een Nederlands restaurant genaamd HEMA. Even een keertje geen rijst, bami en nasi. Ik heb nog een DIESEL horloge gekocht voor nog geen vijf euro. Zou het een echte zijn? Toen een beetje bijtijds naar bed. We worden morgen om half vijf gewekt voor de treinreis naar Jogya dus een beetje voorslapen.

Dinsdag 20 maart

Vandaag heel vroeg uit de veren want we moeten de trein van 7 uur naar Yogyakarta halen. We zijn met kleine busjes, onze bus plus de koffers zijn al sinds gisteravond onderweg, naar het station gebracht. We zaten amper in de trein toen er een professionele filmploeg binnen kwam zetten die begon te filmen. Worden we toch nog beroemd in Indonesië. Na zeven uur rijden kwamen we in Yogyakarta aan. We hebben weer een viersterren superhotel. Alleen staat het hotel in een buurt waar weinig te beleven valt. We zijn met zijn allen gaan eten omdat er hier in de buurt geen restaurants zijn. Viel een beetje tegen. Morgen gaan we naar de Borobudur. Moet een hoogtepunt gaan worden.

Woensdag 21 maart

Vandaag al weer woensdag. Het begint steeds sneller te gaan. Vanmorgen zijn we naar de Borobudur gegaan. Een heel aparte ervaring. Ik begrijp nu wel waarom de Borobudur een van de wereldwonderen is. Heel indrukwekkend. We hadden geluk want de laatste dagen en ook op weg ernaar toe, regende het een beetje. Toen we aankwamen was het droog en scheen zelfs de zon. Het was helemaal niet druk en nadat wij ons door een legertje souvenirverkopers hadden heengeworsteld stonden we oog in oog met de Borobudur. Ongelooflijk dat de Borobudur gebouwd is in de zevende en achtste eeuw. Na onze rondleiding moesten we terug naar de bus en omdat het niet zo druk was had iedereen van ons gezelschap al gauw zijn eigen groepje zeer hardnekkige verkopers om zich heen verzameld. Daar werd je wel een beetje gek van. Na een hoop gepingel en onderhandelen met de onvermijdelijke souvenirs in de bus naar de volgende tempel. Hier was ook een klooster bij. Heerlijk rustig maar geen monnik te zien. De tempel was niet zo groot maar binnen wel heel mooi met drie bijzonder boedha beelden. Deze boedha beelden hadden benen zoals dat je op een stoel zit. Het leek erop dat de souvenirverkopers ook meegegaan waren want het feest begon daar weer. Daarna zijn we lekker naar het hotel gegaan en nu zit ik dit verhaaltje aan de rand van het zwembad te schrijven. Zijn jullie al jaloers? Vanavond gaan we proberen de bekendste winkelstraat van Jogya te vinden en dan te gaan winkelen. Als ik vanavond nog tijd en zin heb zal ik laten weten of het gelukt is. Wordt vervolgd.

Donderdag 22 maart

Gisteren geen zin meer om alles van die dag af te ronden dus doe ik dat maar nu. We zijn gisteravond met een taxi naar het centrum van Jogya gereden om een beetje te gaan winkelen maar toen we klaar waren met eten, de rendang is hier HEEL heet, was daar geen tijd meer voor dus maar een taxi terug en lekker naar bed. Vanmorgen weer met de bus op pad. Het werd een echte commerciële dag. Eerst naar een batik atelier daarvandaan per riksja naar het paleis van de sultan, dan naar een leer atelier en gelijk door naar het tweede batikfabriekje. En overal is dus een winkeltje waar de batik en leren spullen aangeschaft konden worden. Gelukkig konden we daarna rustig lunchen. Na de lunch gingen we naar een hele mooie Hindu tenpel. Alleen waren wij daar de attractie. Er liepen daar hordes schoolkinderen rond waarvan er heel veel met ons op de foto wilden. Die kinderen kwamen met school van ver en hadden nog nooit een toerist gezien. We hebben heel veel lol gehad. En o ja de tempel was ook heel mooi. Vanavond nog maar een keertje naar het centrum geweest en alsnog gewinkeld. We zijn behoorlijk uitgewoond. Morgen weer om half zes wakker worden voor een lange busdag. Ik weet eigenlijk niet eens waarheen. Kijk ik morgen wel even na.

Vrijdag 23 maart

Een echte busdag. Ik zit nu in de hobbelige bus te schrijven. Mijn verhaaltje van gisteren kon nog niet geplaatst worden omdat de internetverbinding plat lag. Die gaat dus ook vanavond geplaatst worden. Tenminste als ik internet kan regelen. Vandaag zal niet zo’n spannende dag worden. We hebben net nog een kleine markt bezocht die hoofdzakelijk rommelig en smerig was. We gaan straks naar een bos waar de lokale bevolking van de wortels van de teakboom allerlei voorwerpen maken. En, o ja, we zijn vanmorgen langs de Merapi vulkaan gekomen. Die heeft een paar jaar geleden het wereldnieuws gehaald door flink uit te barsten. Inmiddels in ons hotel in Kediri aangekomen. Het was vandaag een beetje saai, veel bustijd. We zijn nog steeds moe en gaan dadelijk ergens een hapje eten en daarna bijtijds naar bed. Morgen “pas”om zeven uur op. Langzamerhand lijkt dat op uitslapen.

Zaterdag 24 maart

Vanmorgen vertrokken uit Kediri. Als eerste zijn we naar de plaatselijke sigarettenfabriek gegaan. Vlakbij Kediri. Hier worden de beroemde Kretek sigaretten gemaakt. Deze bevatten behalve tabak ook kruidnagel. Wij verwachtten een fabriek vol met machines maar waren verbaasd dat alles nog met de hand gedaan werd. Wij kwamen in een enorme hal waar 3000 vrouwen handmatig sigaretten zaten te rollen. Er waren in totaal 7 hallen. Ongelooflijk. En een herrie want ze zaten allemaal te kletsen. Toen wij de hal binnen kwamen begonnen ze allemaal te zwaaien en te roepen een geweldig kabaal. Het leek wel of de koningin binnen kwam. Tijdens de rondleiding wilde iedereen een handje of in ieder geval dat er teruggezwaaid werd. Het was geweldig. Die mensen zijn zo super vriendelijk. Na de rondleiding zijn we met de bus richting Malang gereden. Onderweg nog een stop om een Dourian te proeven. Smaakt wel aardig maar stinkt enorm. Toen nog een stop bij een stuwmeer en na de lunch waren wij al snel in het hotel. We zijn net even gaan zwemmen om af te koelen en gaan straks bij McDonalds snel een hamburgertje pakken en dan naar bed want de komende nacht worden wij al om half een gewekt om de zonsopgang bij de Bromo vulkaan mee te gaan maken. Eerst twee uur in kleine busjes. Dan overstappen in Jeeps. Dan een stuk te paard en als finale 244 treden omhoog de trap op. Dan staan we langs de krater van de Bromo vulkaan. Hierover krijgen jullie als het lukken wil morgen te horen.

Zondag 25 maart

We werden om half een s’nachts gewekt om de zonsopgang bij de Bromo vulkaan mee te gaan maken. Eerst 2,5 uur in een klein busje door de nacht. Toen viel ons op dat de voedselkarretjes langs de weg gewoon de hele nacht openblijven. Snap ik nou waarom ze de halve dag zitten te slapen. Na de busjes moesten we natuurlijk in het stikdonker nog een stuk over een hobbelig bergpad naar boven klimmen. Dat was een hele toer. Gelukkig was het niet al te bewolkt en hebben we een prachtige zonsopgang gezien. Toen we weer naar beneden gelopen waren werden we met Jeeps naar de voet van de Bromo vulkaan gebracht. Veel gehobbel in een oude gare Toyota Landcruiser. Toen begon de beklimming. Mijn vrouw en mijn vader hebben een paardje gehuurd om naar het begin van de laatste 250 treden tellende trap te komen. Ik ging stoer doen en nam geen paard maar ging zelf lopen. Halverwege ging ik bijna stoer dood. Wat viel dat tegen zeg. IJle lucht en geen conditie. Toen ik bij het begin van de trap kwam zaten mijn vrouw en mijn vader lekker uitgerust op mij te wachten. Mijn vrouw besloot de trap, de trap te laten en daar van het uitzicht te gaan genieten. Ik ben aan de trap begonnen en mijn vader keek het nog even aan. Om een lang verhaal kort te maken, ik ben boven gekomen. Boven was het echt op zijn Indonesisch geregeld. Niet dus. Iedereen stond op de heel smalle rand, soms maar een meter breed, en geen hek om te voorkomen dat er iemand in de vulkaan donderde. Het uitzicht was prachtig en uit de vulkaan kwamen wolken stoom en af en toe een beetje gerommel. Ook mijn vader, 82 jaar oud, heeft onder applaus van de omstanders de top gehaald. Toen weer via Jeep en mini bus naar het ontmoetingspunt met de grote bus gebracht. Daarna nog 3,5 uur rijden naar Kalibari.

Maandag 26 maart

We werden weer om 5.30 uur wakker gemaakt. Om 7.00 uur in de bus en toen op weg naar de haven om in te schepen richting Bali. We moesten in de haven uit de bus en te voet tussen, natuurlijk verkopers van zonnebrillen horloges en ander troep, naar de veerboot lopen en gewoon tussen de auto’s door naar binnen zien te komen. Totale chaos dus. De verkopers gingen mee aan boord dus dat gezeur bleef de hele overtocht doorgaan. Na een uurtje varen waren we op Bali. Weer, eindelijk voor de laatste keer de bus in, en onderweg naar ons uitrusthotel. Toch weer 3.5 uur rijden. Bali is toch een stuk groter als we dachten. Eerst naar Sanur om de groepsgenoten die daar een hotel hadden, af te zetten. Daar namen we afscheid van de grootste groep. Met maar vijf mensen gingen we verder naar het stadje Benoa waar ons hotel staat. Weer twee mensen afgezet en toen waren we nog maar met drie. Ik ziet nu in een prachtig resort met een sprookjesuitzicht maar heb de omgeving nog niet verkend. Dat gaan we morgen doen.

Dinsdag 27 maart

Eindelijk de luierdag waar we aan toe waren. Tot 15.00 uur lekker aan het zwembad gelegen. Toen hebben we een gratis busje gepakt naar een winkelcentrum in Nusa Dua. Een stadje in de buurt. Daar was echt niks aan. Alles was nog duurder dan in Nederland. Een beetje bijenkorfachtig. Dus een taxi gepakt, ons een beetje op laten lichten, en ons af laten zetten in de enige straat daar, waar wat te beleven was. Een beetje gewinkeld en in een Indonesische Beer Garden terechtgekomen. Daar kon je echt alles eten van Braadworst tot Pizza. Dus mijn vader frikandellen, Mijn vrouw grote garnalen en inktvis en ik de lekkerste Rendang die ik ooit gegeten heb. Gelukkig hadden ze ook bier om te blussen. Na het diner hebben we een taxi versierd die ons na lang onderhandelen voor een koopje terug naar ons hotel heeft gebracht. De metro in Nederland is duurder. We hebben morgen een privé busje gehuurd met chauffeur en gids die we de hele dag tot onze beschikking hebben. Morgen nog even onze route verzinnen en dan kunnen we weer op weg.

Donderdag 28 maart

Vandaag hebben we een busje met chauffeur en gids gehuurd. We gingen naar een zilverstadje een houtsnij stadje en naar Ubud, een stad van kunstenaars. Dat viel dus nogal tegen. Wij hadden verwacht door een stadje te kunnen lopen en zo hier en daar te gaan kijken maar alles speelde zich af langs de doorgaande weg waar de auto’s en vooral de scooters voorbij raasden. Het was de ene commerciële stop na de andere. We zijn nog wel op Boedha jacht geweest. Grote Boedha’s van lavasteen zijn hier echt spotgoedkoop. Voor zo’n 50 euro heb je er eentje van een meter hoog. Het was alleen jammer dat de verzendkosten gigantisch zijn. Voor de totaalprijs kun je hem ook in Nederland kopen. Dat werd dus niks. We hadden gelukkig op het laatste moment nog een bos waar apen leefden op ons reisschema gezet. Dat was heel leuk. De apen kwamen natuurlijk op de gekochte pinda’s af en klommen gewoon boven op je. Er waren ook grote vleermuizen te zien. Die heten hier Kalongs. Deze vallen als ze in het wild leven nogal eens slapend uit een boom en daarbij raken hun vleugels beschadigd waardoor ze niet meer goed kunnen vliegen. De kalongs hier waren gewond gevonden en leven nu in dit park. We zouden hierna naar de zonsondergang in Tanah Lot gaan maar we waren toch nog steeds een stuk moeier dan we dachten en zijn na de apen naar ons hotel gegaan. Morgen de laatste volle dag. Eerst naar Kuta voor de laatste souvenirs en dan luieren aan het zwembad. Vandaag donderdag 29 maart. Er moesten nog een zooi souvenirs gekocht worden dus zijn we met de hotelbus naar Kuta gegaan. Een halve dag van pingelen en onderhandelen. Soms vroegen de verkopers de krankzinnigste prijzen. We hebben soms t-shirts en jurkjes gekocht voor 10% van de vraagprijs en volgens mij hebben we nog steeds te veel betaald. Bijna alle winkeltjes verkochten zo’n beetje dezelfde spulletjes. Toen we er genoeg van hadden een alle roepi’s uitgegeven waren hebben we een taxi terug naar ons hotel genomen om nog een uurtje in het zwembad te dobberen. Daarna hebben we de koffers ingepakt en we gaan straks nog een hapje eten in een restaurant waar ook een balinese dansgroep zal gaan optreden. Inmiddels terug van het diner. De balinese danseressen waren duidelijk amateurs maar het was wel heel leuk. We hebben gegeten samen met twee mensen uit onze rondreisgroep en het was heel gezellig. Morgen worden we om 16.00 uur opgehaald om naar het vliegveld gebracht te worden en zullen we om 19.00 uur van Denpassar naar Jakarta vliegen. Dan de overstap op het vliegtuig dat ons via een tussenstop in Dubai naar Amsterdam zal brengen. We zullen als er geen vertragingen zijn zaterdag om 9.00 uur s’morgens landen op Schiphol en dan is een fantastische reis tot een eind gekomen. Na een voorspoedige reis, moe, aangekomen op Schiphol. Het was geweldig.

De heenreis met Garuda

Om 8 uur 's morgens arriveerden wij op Schiphol. Het inchecken verliep gemakkelijk en voor we het wist zaten we een boord van een Airbus met zeer vriendelijke en mooie stewardessen. We beschikten over een tv-schermpje in de stoel en konden onze kennis van recente films ophalen of alvast mooie plekjes op onze bestemming bekijken. De verzorging was goed en de stewardessen deden hun best om ons zoveel mogelijk terwille te zijn. Na 71/2 uur arriveerden we in Dubai voor een korte tussenstop. Het was prettig even de benen te strekken op deze luchthaven en ons te vergapen aan de weelde in de emiraten. Het tijdsverschil bedroeg 2 uur en het werd intussen donker. Met een verse bemanning vlogen we verder naar Jakarta. Omdat ik mijn horloge nog op de Nederlandse tijd had staan moesten we erg lachen dat we om half twee 's nachts ontbijt kregen. We hebben wel een beetje gedommeld,maar van echt slapen kwam niet veel.Prompt op tijd landden we op luchthaven Sukarno/Hatta.

Jakarta

We verbleven 5 dagen bij onze vrienden. Aan te raden is en auto met chauffeur te huren, want het verkeer in deze miljoenenstad is buitengewoon chaotisch.We bezochten het plein Taman Fatahillah in de oude wijk Kota, waar we restanten van het oude Batavia konden bezoeken, We zagen het Historisch Museum,gevestigd in het vroegere stadhuis, bezochten het Wajang museum, waar o.m. Pieter Jansz. Coen ligt begraven,het station Kota dat wel iets wegheeft van station Haarlem en het Museum Bahari het scheepvaartmuseum, dat ligt in de oude VOC pakhuizen en waarvan de ingang midden in de vismarkt ligt. De mensen zijn erg vriendelijk, soms wel wat opdringerig, enkelen spreken nog een woordje Nederlands. Een leuke plek in Jakarta is Taman Mini: een groot park, waar je modellen vindt va alle huizen van de Indonesische bevolking met hun kleding.In een daarbij behorende dierentuin mag je een Komodovaraan aaien of een python om je hals hangen. Wij lunchten in Taman Mini met 4 volwassenen en 2 kinderen. Kosten voor drank en eten: ongeveer 12 euro! Een absolute aanrader is een bezoek aan het buiten Jakarta gelegen Bogor met zijn Botanische tuinen. Werkelijk schitterend om te zien: palmentuin, bamboetuinen, prachtige vijvers en paviljoens. Op een oud Nederlands kerkhofje waar enkele gouverneurs met hun familie zijn begraven ontmoetten we een Molukse soldaat, die met trots vertelde familie te zijn van onze voetballer Giovanni van Bronckhorst. Het presidentieel paleis met zijn omringende grote hertentuin was niet van dichtbij te benaderen. Hierna reden we naar de Puncakpas, waar het iets koeler is. Je kijkt uit over meters theeplantages, die je ook kunt bezoeken.

Naar Bandung

Na 5 dagen reisden we per trein naar Bandung. Op het station zijn overal porters die je bagage op hun schouders nemen, ook al hebben je koffers wieltjes. Ze zoeken je plaats in de trein voor je op en vragen daarvoor uiteraard een vergoeding. Wij betaalden 50 cent per persoon voor 3 porters. Bij het uitrijden van Jakarta schokt de armoede. Je ziet mensen op de vuilnisbelt in hutjes wonen. Zodra het landschap wat meer natuur wordt is het erg mooi. Het hotel in Bandung: Hotel Grand Preanger dat door NRV was geboekt is een hotel uit de jaren 30, in Indische artdeco stijl dat wel helemaal up to date is. Zoals velen werden we even ziek en zagen we behalve het grote plein niet veel van Bandung. De roomservice was overigens voortreffelijk.

Bandung Yogyakarta

De treintickets waren keurig afgeleverd bij de receptie van ons hotel. Om 7 uur 'morgens zaten we in de trein voor een schitterende reis door Java met sawahs, thee- en koffieplantages. Soms zagen we zelfs nog een waterbuffel de rijstvelden ploegen.Er was de mogelijkheid te eten en drinken in de trein.

Yogyakarta

On hotel Melia Purosani overtrof onze stoutste verwachtingen. Het is een buitengewoon luxe hotel,waar je bijzonder vriendelijk wordt ontvangen. Het heeft een fantastisch zwembad met watervallen en handdoekservice. De restaurants binnen en buiten zijn heel comfortabel en de prijzen waren in onze ogen buitengewoon laag. We werden door de portier van het hotel, gewezen op Jalan Malioboro een leuke winkelstraat, waar je met afdingen heel aardige souvenirs kunt kopen. Yokya is rustig en het verkeer verloopt nog voor een deel per riksha. Ook wij verplaatsten ons hiermee naar de Kraton,het gebied dat geregeerd wordt door de sultan.Het paleis van de sultan en de maaksters van batik waren zeer de moeite waard. De volgende morgen werden we om 8 uur opgehaald door onze gids met zijn auto met chauffeur.. Meneer Koen sprak voortreffelijk Nederlands en bleek een bron van wetenswaardigheden over de stad en haar omgeving. Ontroerend werd het bezoek aan de Borobudur, vooral door de gids, die meneer Koen voor ons uitzocht. Ook deze Trismo sprak goed Nederlands en wist ons te boeien met al zijn kennis en ook grapjes.Meneer Koen bracht ons terug naar Yokya voor de lunch – een heerlijke rijsttafel- in een voormalig prinselijk paleis,muzikaal opgeluisterd door een gamelan speler met zangeres. Vervolgens bezochten we de twee kleinere tempels die in het verlengde van de Borobudur liggen.Het is ongelooflijk dat de mensen omstreeks het jaar 750 al zo'n grote graad van verfijning en beschaving hadden bereikt. Daarna bezochten we de Prambanan tempels, gewijd aan de Hindoegoden en gebouwd in ongeveer dezelfde tijd als de Borobudur.. Ook deze tempels zijn een waar kunstwerk en eigenlijk misschien nog mooier dan de Borobudur. Vermoeid reisden we terug naar Jokya, waar meneer Koen ons nog verraste met een bezoek aan de zilverwijk Kota Gede, waar we zelf niet aan toe waren gekomen. In een atelier zagen hoe het prachtige zilver filigrein werk wordt gemaakt. Uiteraard ontkom je er bijna niet aan iets te kopen, maar de prijzen zijn voor onze begrippen erg redelijk. Voldaan keerden we terug in ons luxe hotel. Meneer Koen zal nog lang in onze herinnering blijven.

Naar Bali

Na 3 heerlijke dagen vlogen we door naar Denpasar in Bali. We werden opgehaald door een, opnieuw goed Nederlands sprekende, begeleider, die ons naar het hotel Paradise Plaza in Sanur bracht. Ook in Bali woont een vriend van ons die ons per eigen auto met chauffeur naar het minder toeristische Bali bracht. We zagen tempels,vulkanen,meren. Wij aten aan het strand in Jimbaran, waar je eerst de eigen vis of garnalen kunt uitzoeken om te grillen. Tenslotte werd het tijd om een beetje te chillen in ons hotel. Paradise Plaza ligt rondom een fantastische binnentuin, waar het zwembad zich als een rivier met eilandjes en bruggen door slingert. De ligbedden werden voorzien van handdoeken en we konden zelfs onze lunch aan het ligbed bezorgd krijgen! Als wijndrinker was het lekker om de Balinese wijn te proeven. In Java hebben we ons vanwege de hoge prijs vooral met Bintang bier beholpen. Het hotel beschikt over een busje dat je op vaste tijden naar het zusterhotel, de shoppingmall en het strand brengt. Een prachtig strand met parasols en ligbedden met schone handdoeken stond gratis tot onze beschikking. De dames die Balinese massages uitvoeren waren bij mij erg in trek. Ze spreken een redelijk mondje Egels en vertellen je ook over hun manier van leven. De vele tempels en offertjes die overal liggen geven Bali een gemoedelijk en vreedzaam aanzien. Toch is de bewaking scherp en moesten we keer op keer onze rugzak laten scannen, maar alles gebeurt met een brede lach. In Java vonden we de Islam wel erg nadrukkelijk aanwezig, met 8 maal per dag langdurige gebeden door de luidspreker en veel prachtige vrouwen verborgen onder hun hoofddoek. Het zachtmoedige hindoeïsme van Bali maakte daardoor op ons extra indruk Onze conclusie is dat we iedereen zouden aanraden een reis te laten organiseren door NRV, Mr. Gusta in Bali is ons tweemaal heel prompt te hulp geschoten met een fax voor het veranderde vliegticket van Yokya naar Bali en met informatie over de tijd dat onze gids in Yokya ons zou ophalen. Of je nu wel of niet op eigen gelegenheid of juist met een groep wilt reizen, er is ons gebleken dat de reis tot in de puntjes wordt verzorgd. Deze reis heeft bij ons een indruk van zorgeloos genieten van grote luxe voor een redelijke prijs achtergelaten.

Wat een cultuurshock, ik had wel armoede verwacht maar zoveel krotten, ik wist echt niet wat ik zag. Iedere vierkante meter was bezet door een golfplaat met daaronder een familie, een complete chaos van verkeer daar bijgevoegd, met brommers met vier mensen erop die allemaal door elkaar reden, ik wist werkelijk niet waar ik moest kijken. Omdat we aan de vroege kant waren voor het hotel, stelde onze gids voor eerst even in het museum in Jakarta te kijken, alles, doordat we toch moe waren van de reis en het zo’n 35 graden buiten was gingen we met de groep gauw het museum in. Toch leuk om te zien en daarna vlug naar ons hotel. De groep was verdeeld in 8 mensen tussen de 60-70 waaronder ik en nog een jong stel van rond de 40. In ons hotel gekomen , waar we werden ontvangen met natte doekjes en een koel drankje,werden we welkom geheten en werden de entreegelden geïnd . Daarna naar onze kamer, prima hotel trouwens ,even ons opgeknapt en in een soort winkelcentrum een hapje gaan eten. We waren met zijn tweeën ruim vier euro kwijt met een colaatje erbij, tevreden naar ons hotel terug, gingen we er bijtijds in.

De volgende ochtend netjes gewekt en toen na het ontbijt naar de oude zeilboten in Jakarta, een mooi plaatje aan een oude haven. Onze gids heeft allerlei leuke informatie echt de moeite waard. Daarna naar de tuinen van Bogor, waar we rondgeleid werden door een plaatselijk Nederlands sprekend gids, een mooie plek om te vertoeven. Door de weekenddrukte op naar Bandung, waar heel veel mensen de warme steden proberen te ontvluchten om daar in een aangenamer klimaat het weekend te verblijven. Onderweg nog plaatjes van een theeplantage geschoten en prima op tijd in ons hotel aangekomen. De mensen onderweg vinden het trouwen heel leuk wanneer er naar ze gezwaaid wordt, ik voelde me af en toe net Beatrix.

De volgende ochtend gingen we met de bus naar de Tangkuban Peruha Krater, omdat het weekend was gingen we eerst naar de krater om de drukte iets te vermijden. We kwamen met de bus bij een pad waar we naar de krater toe konden lopen, overal hutjes met eten, drinken, souvenirs enz., daarna de foto’s gemaakt bij de krater, wat ook erg leuk is dat de mensen, vooral jongelui heel erg graag met je op de foto wil, ze zijn zo ontwapenend, mijn man ging met een groep jongens op de foto en gaf er een een zoen op zijn wang, er was grote hilariteit de jongens lagen allemaal dubbel van het lachen, wat voor ons een schouderophalen is is daar gewoon genieten met de mensen. Boy (onze gids) had een tijd afgesproken waar we zouden zijn om koffie met zijn alle te drinken met gebakken banaan, de gelegenheden die Boy uit zocht waren allemaal even fris om te zien, zodat we met een gerust hart wat konden nemen. Iedereen was gevraagd om badgoed mee te nemen, dus na de krater reden we naar de heetwaterbaden om ‘lekker’ even in te zitten. In eerste instantie waren de zwavelbaden heel erg warm, je mocht er ook niet langer dan een half uur achter elkaar in, maar heel leuk om mee te maken. Daarna een lunch en op naar de Anklun school. Iets wat optioneel is, maar echt zo de moeite waard om te doen, ten eerste zijn de kinderen aandoenlijk, je mag zelf ook proberen op een Anklun te spelen en de sfeer en de muziek, iedereen was ontroerd. Terug in het hotel lekker een douche en daarna gauw wat eten want morgen de lange treinreis naar Jogjakarta. Het twee keer rijst eten per dag is wel even wennen gelukkig hebben we pilletjes als het mis mocht gaan hopelijk redden we het zo.

Om half zes de volgende ochtend gewekt, lekker ontbeten, in weer zo’n prima hotel en daarna naar de trein. In mijn rugzak wat spullen voor de kinderen meegenomen als we bij een stationnetje zijn, het is Koninginnedag dus we zijn met een paar in het oranje en natuurlijk de oranje ballonnen mee. Een prachtig landschap gaat aan onze ogen voorbij, ook is het leuk om tussen de lokale mensen te zitten. Op de stationnetjes waar gestopt word gooien we wat ballonnen en kauwgomballen naar de kinderen, grote vreugde, leuk om te zien, ook de hotelzeepjes en tandenborstels zijn mee, dus heel wat om weg te geven. Op een oud station kwam er een gehandicapt jongetje naar de trein zwaaien, ik gooide vanuit de deur een wuppie en snoepjes naar hem, de tranen schoten in onze ogen, wat was hij blij, hij strompelde naar zijn moeder en al gauw bewonderde iedereen de wuppie, gelukkig hadden we voor de andere kinderen die aan kwamen rennen ook nog wat snoep en ballonnen, wat zijn we hier dan rijk. De prima gevulde lunchboxen die meegenomen zijn door de gids, werden uitgedeeld en wat niet gegeten werd was weer goed voor het volgende station, ook hier weer blijdschap. Na zeven uur toch weer fijn om bij het hotel aan te komen want vermoeiend maar mooi en heel veel indrukken dat is het. Van onze gids een goed adres gekregen om te eten, dus met een vol buikje het bed in en morgen om half zes weer op, richting Borobudur.

Het was een ontzettend warme dag voor de Borobudur, we kregen een uitleg en een sleng, soort rokje aan uit respect, erg hoge trappen, maar de moeite waard om te zien, veel klimwerk met niet al te gelijke treden. Vandaar uit gingen we met paard en wagen met twee personen, onderweg bezocht we een soort huis waar ze rijstwafeltjes maakte, je mocht het zelf ook proberen, daarna weer verder, voor de man van het karretje had ik de sokken die je in het vliegtuig kreeg bewaard en een tube tandpasta, met anderhalve tand bloot bedankte hij. (die doet jaren met die tube). Daarna naar een zilverfabriekje, leuk om te zien, met een grote winkel erbij en toen naar het hotel waar we een lekkere duik in het zwembad namen. Een beetje zat van alle rijst zijn we met een paar van de groep naar een soort McDonaldachtige zaak geweest om te eten, een heerlijke biefstuk met patat en een groot glas sap, de mannen Bintang bier en voor 3, 50 p.p. waren we helemaal gevuld, smaakte heerlijk. We hadden in het hotel een geweldige kamer met een hemelbed, jammer dat onze ogen zo snel dicht vielen want ik voelde me zo koninklijk in dat bed.

De volgende dag na het ontbijt naar een batikschilder, met uitleg en de mogelijkheid tot het kopen van de doeken. Daarna stond er een Becak voor ons klaar, een fiets met een man die hem ons reed, zo hadden we ieder onze eigen Becak, en reden we door de Kampongs, de voetbalplaatjes waren groot succes bij de jongens onderweg, de zeepjes en tandpasta kwamen goed terecht. Wat een lieve mensen allemaal, ik hoorde van mensen in Nederland dat er een rare sfeer hing in Java door de Moslims, niets is minder waar, we hebben het allemaal zo positief ervaren, hele lieve mensen. Ik ben geïnterviewd voor school, de kinderen leren daar beter Engels door, ik sta honderden keren met meisjes met hoofddoek en jongens op de foto in een hele ongedwongen sfeer. Hierna zijn we naar een ontwerpster van lederen tassen geweest, waar we ook koffie met een speculaasje hebben gekregen, leuke uitleg over de tassen en een winkeltje waar je echt niet aan voorbij kon, maar zo mooi allemaal en voor Hollandse begrippen voor echt leder niet duur. Daarna naar een rivier waar we een lunch kregen en er een schimmenspel met muziek werd opgevoerd. De volgende stop was een Hindoetempel met uitleg, zelf zijn we vanwege de hitte en de hoge trappen, niet helemaal meegegaan. Daarna nog een Boedhistische tempel, waar we vanwege de zon op koele afstand naar hebben gekeken. In het hotel gauw een douche genomen om de transpiratie weg te wassen, maar zodra we weer aangekleed zijn, komt de warmte weer in volle hevigheid terug, maar lekker eten met de groep en dan ons bed in.

Vandaag de sigarettenfabriek, geen idee wat we kunnen verwachten, een rondleiding met vier man gidsen en een bewaker. De eerste afdeling is het rollen van de sigaret er werken 3000 vrouwen op één afdeling, wat voorzichtig gaat er af en toe een hand naar boven om te zwaaien, we worden goed in de gaten gehouden, maar als ik zie hoe leuk de mensen zijn, ren ik van de ene naar de andere kant al zwaaiend heen en weer en zo roepen en zwaaien er 3000 vrouwen naar me allemaal lachen, één rent naar me toe om me te zoenen, een ander leert me een sigaret te rollen en weer één pakt me hand en begint te roepen en te springen, waarbij alle drieduizend antwoorden , de bewaker weet het even allemaal niet, maar moet ook lachen om dat malle Hollandse grijze mens, een hele leuke ervaring, op een andere afdeling, pakt een vrouw mijn man om zijn middel voor een foto, hij loopt zogenaamd met zijn armen om haar heen weg uit de zaal en de hilariteit is groot, als hij even later weer terugkomt. Het was een hele leuk ervaring allemaal. Daarna een stop bij de prachtige theeplantages en een lunch in een Golfhotel, een prachtige sprookjesachtige locatie. Daarna richting hotel via een plaatselijke markt en vannacht om half één ons bed uit voor de zonsopgang en de Bromo vulkaan. Het hotel van de nacht van de Bromo is helaas een tegenvaller, niet het hotel op zich, maar in het weekend is daar karaoke op vol volume, zodat we allemaal zonder te slapen in een minibusje stappen om half één. Een paar waaronder ik zelf had last van de buik, dus ruim twee uur rijden naar een plek waar we per jeep verder gingen, brak ons wel een beetje op. Alles was trouwens weer netjes geregeld, op de plek van de jeep, maar toen moest een groepsgenoot en ik ontzettend nodig naar een WC die niet open was, we werden aan alle kanten meegetrokken in het pikdonker en op een WC wat ik verder niet zo zou noemen, met een piepklein lichtje in het pikken donker, voelde ik me even echt heel ongelukkig. Daarna verder met de jeep, naar de zonsopgang.

Ik heb er maar weinig van meegekregen vanwege de kramp, had een oranje muts van de Unox meegenomen voor de kou wel heel lekker, 2500 meter hoog, het was nog nul graden, maar het waren verder mooie plaatjes voor onze groep. Daarna naar de Bromo, je kon per paardje, we zijn niet helemaal naar boven geweest, hebben een Hindoeklooster daar bekeken van buiten en gezellig bij de plaatselijke verkopers gezeten. De kramp gelukkig minder. De gids die bij ons was voor de Bromo loopt nu met een Unox muts, hij was er onwijs blij mee. Daarna op bezoek bij een Nederlands sprekende vrouw die een hele grote plantage van 25 ha. heeft met van alles en nog wat, Koffie, nootmuskaat, cacao, kokosnoten, peper enz. enz. We werden door kinderen ontvangen met een Nederlands lied, daarna naar stoeltjes gebracht waar we onze lunch kregen, toen een rondleiding in de tuin, allemaal een sachet met créme voor de muggen, hoe attent, daarna een uitvoering door de kinderen en een mogelijkheid voor het kopen van kruiden. De kinderen hadden ook diverse dingen voor ons gemaakt en zo werden we weer uitgezwaaid en reden we naar een geweldig leuk hotelletje van allemaal huisjes met waranda in een tuin, ik voelde me net in de Stille Kracht, op de achtergrond de vogels en de Tok?h die af en toe van hem liet horen. Helaas vielen we al rond acht uur in slaap, klaar voor de volgende dag. Morgen naar Bali en wat jammer is afscheid nemen van onze gids die ons alle dierbaar is geworden.

De weg naar de Ferri van Bali is een leuke weg, onderweg kwamen we nog op de rijstvelden waterbuffels tegen die aan het ploegen waren, dus toch even stoppen om te kijken, ook nog een Hindoetempel en toen naar een werkelijk bloedhete Ferri, waar het echt heel erg warm was, op naar Bali. Na een hartelijk afscheid van de gids en niet te vergeten de chauffeurs, viel onze groep uiteen. Vier hadden een ander hotel en wij hadden met zes een Hotel aan het strand geboekt. Het Sanur Beach hotel de moeite waard. Prachtige kamer met tuinzicht op de palmen, echt prima en schoon, heerlijk ontbijt.

De volgende ochtend kwam er iemand van NRV om eventuele uitjes die we nog wilden maken vast te leggen. Adriena een hele hartelijke en vakkundige vrouw had nog leuke opties waar we er twee van boekten met zijn zessen. Maar eerst even uitrusten, heerlijk het zwembad en het strand. Alles met de uitjes was ook prima geregeld, een busje met chauffeur en Nederlands sprekende gids, en zo kwamen we al op de eerste dag langs een inwijding van een tempel, prachtig om te zien en ook een traditionele lijkverbranding, indrukwekkend. Ook daar mochten we even kijken, ook van de familie natuurlijk, als je met respect groet, ben je al een heel eind. Verder een vlindertuin en nog een tempel bezocht, het is gewoon teveel om op te noemen.

De laatste drie dagen de laatste spullen die we nog hadden aan de mensen daar uitgedeeld en toen waren we nog als laatste over van de groep. Hoe keurig weer geregeld, met een busje opgehaald met Nederlands sprekende gids, naar het vliegveld gebracht, daar stond iemand al op ons te wachten, die bracht ons met de koffers zo door de douane en voor we het wisten zaten we al op het vliegtuig te wachten. Perfect geregeld. Helaas een hele lange terugtocht, maar goed, nu zitten we na een aardige jetlag de foto’s te bekijken van een geweldige en prima geregelde vakantie van NRV, met hiervoor onze dank, Jaap de Wit en Els Baan

Dag 3

De volgende dag hebben we de koloniale panden van Medan rond het Merdeka plein bekeken. Het enige nog toegankelijke gebouw is het postkantoor uit 1911. Voor de rest zijn alleen de bezienswaardigheden die we morgen met de stadstour gaan bekijken de moeite waard. Onderweg zijn we nog geïnterviewd door een stel scholieren die ons het “het hemd van het lijf” vroegen onder andere over wat wij van Sumatra vonden. Na een halve dag is daar nog moeilijk antwoord op te geven. Wel leuk zo’n stel giechelende meiden. ’s-Avonds gezamenlijk gegeten in Kung Cu, een Chinees restaurant, waar we heel veel plezier hebben gehad. De ober die ons hielp begon steeds alles uit te leggen en na ongeveer een half uur had de hele groep van 12 personen iets besteld. Na 10 minuten kwam hij met de mededeling dat hij niet genoeg sislings had en vroeg of het goed was als we het gerecht op borden kregen. Even daarna kwam hij nog een keer de hele bestelling bij iedereen nalopen. Dat heb je als een Chinese ober Gordon Murphy heet. We zaten er als enige gasten en dat was maar goed ook want we hadden de andere gasten alleen maar laten schrikken van ons plezier. Nadat we weer in het hotel terug waren was daar live muziek waarbij we speciaal welkom werden geheten als Hollandse groep door de general manager van het hotel. Het was heel leuk en zeker toen er 2 mensen uit de groep gingen dansen. We zijn nog met een schoteltje langs de andere gasten gegaan maar zij vonden het geen aalmoes waard.

Dag 4

De volgende dag hebben we eerst een stadstour gemaakt en daarna van een heerlijke lunch genoten. Vervolgens naar onze lodges in Bukit Lawang. Nu hadden ze ons wel verteld dat er alleen koude douches waren maar niet dat het bij aankomst zo vreselijk hard regende, ze noemen dat een tropische regenbui, maar zo’n koude douche hadden we niet verwacht. Drijfnat, ondanks paraplu's, was het heerlijk om in je lodge wat droge kleren aan te kunnen trekken. Kort daarop werd hert weer droog en hebben we ’s avonds heerlijk gegeten in het restaurant. De ober was ook hier weer iemand om mee te lachen. Hij heeft zo’n aanstekelijk lachje dat je zelf ook mee gaat doen.

Dag 5

Na een heerlijk ontbijt gaan we de volgende ochtend een jungletrack maken. Onder leiding van 2 gidsen gaan we op zoek naar de orang oetan. Na een klein half uur zien we de eerste grote, dominante, man van ongeveer 40 jaar oud voor ons passeren en hij gaat er eens rustig voor hangen in een boom vlak boven de grond. Wat een prachtig beest is dat. Hij laat zich rustig fotograferen en later zien we nog een moeder met haar jong. Deze apen eten letterlijk uit de hand. Verder zien we nog een groep thomas lip monkees en wat makaken. Deze excursie is echt fantastisch. Je staat op 1 meter afstand van een orang oetan in zijn natuurlijke omgeving en je voelt je veilig. Na terugkomst nog een lunch en daarna weer de bus in. Tegen het vallen van de duisternis komen we aan in ons volgende hotel in Berastagi. De douches zijn heel lauw en dat is geen goed voorteken voor de voetbalwedstrijd van vanavond. De spanning begint op te lopen want vanavond speelt het Nederlands elftal tegen Denemarken haar eerste wedstrijd tijdens dit EK.

Dag 6

De volgende ochtend een enorme kater na het verlies van het Nederlands elftal maar daar hebben we ons overheen gezet. Na het ontbijt trekken we verder naar het Tobameer. Een prachtige route met mooie stops. In het Karo Batakdorp hebben we een klassieke woning bezocht. Veel mensen in één huis die allemaal hun eigen plekje hebben. Wel bijzonder dat je in een houten huis staat dat zonder één spijker in elkaar is gezet en waar binnen gewoon op een houtvuur wordt gekookt. Het ruikt er net als bij ons als we de open haard aansteken. Even later krijgen wij een eerste blik op het Tobameer en de Sipisopiso waterval. Een prachtig uitzicht. In de loop van de middag komen we aan in ons hotel waar we 2 nachten zullen blijven. Dus wordt ook de was uit de koffer gehaald en hebben we die laten wassen in het hotel. ’s Avonds lekker gegeten in restaurant Hong Kong vlak bij het hotel. Erg goed eten en lekker bier. We hadden begrepen dat de mensen niet echt vriendelijk zijn maar na het betalen van onze rekening en het ontvangen van de fooi ontstond er speciaal voor ons een brede glimlach bij de kok en de eigenaresse. Na een afsluitend drankje in het hotel lekker gaan slapen.

Dag 7

De volgende dag hebben we een prachtige tocht over het Tobameer gemaakt en enkele keren aangelegd. We hebben onder andere gezien hoe de mensen vroeger berecht werden en vervolgens onthoofd. Daarna een dans uitvoering bijgewoond waarbij natuurlijk ook een aantal gasten werden uitgenodigd om mee te doen. Uit onze groep deed ook iemand mee die er nog wat leuke pasjes aan toevoegde. Hij hoort binnenkort of hij in het gezelschap kan worden opgenomen maar wij hebben er wel een hard hoofd in. ‘s- Avonds weer heerlijk gegeten in restaurant Hong Kong en ook toen weer aan het eind een brede glimlach.

Dag 8

De volgende dag een mooie maar lange busrit van Parapat naar Padang Sedempuan. Nu weten we ook wat slechte wegen betekent. De chauffeur Adi wist echter de kuilen voor zover mogelijk goed te omzeilen maar soms was dat onmogelijk. Onderweg hebben we, naast de in het programma beschreven stops, ook nog een pinda branderij en een zwavelgrot bezocht. Naast de zwavelgrot staat een schooltje en de kinderen hebben we samen met onze gids Saar “My bonnie is over the ocean” inclusief gebaren geleerd. De 3 leerlingen leerden erg snel en vonden het geweldig. Vlak voor aankomst in het hotel hebben we nog durian geproefd. Het smaakt inderdaad erg lekker maar in de bus konden degenen die niet geproefd hadden precies vertellen wie wel geproefd hadden. We zijn benieuwd of het morgen in de bus nog te ruiken is. Het hotel, is ons al gebleken staat slecht aangeschreven maar onze verwachtingen daarover zijn in positieve zin overtroffen. Het is veel beter dan verwacht en ook het buffet ’s-avonds smaakt uitstekend. Er is zelfs aan ons gedacht want er is ook patat frites.

Dag 9

De volgende dag een lange reisdag; we zijn pas om 19:15 uur in ons hotel aangekomen. De rit maakt echter heel veel goed. De natuur is erg afwisselend en we hebben een groot aantal stops gemaakt die zeker de moeite waard zijn. We zijn begonnen met een bezoek aan een waterval en daarna hebben we een kruidentuin bezocht. In de keuken zien de verschillende kruiden er toch anders uit dan je daar in het echt ziet. Zo ziet de nootmuskaat en een stuk uit de schors van een kaneelboom er toch echt anders uit dan wij het kennen. Weer van een goede lunch genoten en nog enkele stops gemaakt. Goed dat Adi een fantastische chauffeur is die bij wijze van spreken elke bocht en elke kuil in de weg kent zodat hij ons daar voor zover mogelijk omheen rijdt. De laatste stop voor vandaag is in Bonjol waar we de evenaar overgaan. Je wordt er bedolven onder de t-shirt verkopers maar ze zijn niet vervelend. Na aankomst in het hotel besloten om lekker te dineren in het hotel.

Dag 10

Onze laatste volle dag op Sumatra zijn we begonnen met een bezoek aan de grand canyon van Bukittinggi. Wij hebben gisteren in overleg met de gids besloten om vandaag maar één van de twee te bezoeken meren uit het programma te gaan bekijken omdat we anders vroeg op moeten staan en na twee lange reisdagen wordt dat wat erg veel in de bus zitten en met een kater van het verlies, voor ons vannacht, van het Nederlands elftal tegen Duitsland is dat te zwaar. We komen de laatste dagen telkens een Duits echtpaar tegen dat met een privë chauffeur Sumatra bezoekt en die komen we in Pandai Sikat bij de houtsnijwerken die ochtend breed lachend tegen. Dan vragen ze ook nog of we de uitslag al kennen. We zouden er bijna depri van worden maar de prachtige natuur houdt ons op de been. De dag wordt afgesloten met een diner, samen met Saren, in een door hem aanbevolen restaurant. Aan het eind van het smakelijke diner hebben wij hem bedankt voor zijn geweldige inzet en enthousiasme en hem een enveloppe namens de groep gegeven omdat wij morgen naar Java vliegen en dan een nieuwe gids zullen ontmoeten.

Dag 11

Op de laatste dag op Sumatra hebben we een mooie tocht naar het vliegveld gemaakt en van de natuur onderweg genoten. Dan is het moment van afscheid van de ploeg die ons een heel goed beeld heeft gegeven van Sumatra. Na een vlot verlopen vlucht naar Jakarta hebben we kennis gemaakt met onze gids op Java, Boy. Het is natuurlijk voor beide partijen even wennen aan elkaar maar dat zal wel gaan lukken. De ontvangst in het hotel is prima en de afwikkeling van het betalen van de excursies, lunches en fooien verloopt soepel. ’s-Avonds voor de laatste keer met onze Sumatra groep gezamenlijk gegeten. Morgen gaan we kennis maken met de deelnemers die aansluiten op de reis over Java en Bali.

Dag 12

De volgende ochtend na het ontbijt met de Java & Bali groep kennis gemaakt. Dat is toch lastig omdat de Sumatra groep al anderhalve week op pad is met elkaar en er dan 12 nieuwe mensen bijkomen waarbij er ook een groot leeftijdsverschil is. Het blijven eigenlijk toch 2 groepen. Boy heeft het ook over de Sumatra groep en de Holland groep. De ochtend excursies in Jakarta en Bogor zijn de moeite waard. In verband met de drukte, het is zaterdag, is de route aangepast en zijn we via de snelweg van Bogor naar Bandung gereden waardoor we de tocht over de Puncak pas hebben gemist. Ik heb daarover al vaker wat gelezen en wellicht is het daarom beter of de route verplicht te laten rijden of dat onderdeel uit het programma te schrappen. Aan het eind van de middag zijn we in ons hotel in Bandung aangekomen. ’s Avonds met de Sumatra groep weer uit eten geweest in Sagas, een bistro vlak bij het Imperium Hotel. Dat is niet bepaald een succes geworden. Voordat we de drankjes van 10 personen hebben is er al een 20 minuten verstreken. Daarna wordt het een dolle boel. De geserveerde maaltijden kloppen niet met hetgeen besteld is of ze zijn koud in plaats van warm en aan het eind komen er nog 2 maaltijden die net door ons zijn opgegeten. We hebben toen maar gekozen om zelf de rekeningen per stel op te maken en dat blijkt aardig overeen te stemmen met het bedrag volgens de rekening. Eén ding is zeker, morgenavond gaan we daar niet opnieuw eten.

Dag 13

Na een goede nachtrust zijn we de volgende dag begonnen met een bezoek aan de Tangkuban Parahu vulkaan en daarna hebben we kunnen zwemmen in een hot spring in Ciater. Nadat we geluncht hebben zijn we terug gegaan naar Bandung en hebben we de Angklung school bezocht. Deze optionele excursie is echt een aanrader. Het is een prachtige uitvoering door merendeels kinderen die de angklung bespelen en voor het publiek zingen. We hebben zelf als publiek ook een angklung gekregen en konden zelf een lied mee spelen. Daarna een uitvoering van een orkest met oudere jongeren en jong volwassenen die ieder een groot aantal angklungs kunnen bespelen waarbij ze een aantal bekende nummers hebben gespeeld. Na terugkomst in het hotel moeten we ons al voorbereiden op de volgende dag. De koffers gaan vanavond met de bus al op weg naar onze volgende bestemming Jogjakarta. Wij gaan zelf morgen met de trein van 07:00 uur naar Jogja. Vanavond lekker vlakbij het Imperium Hotel in Indonesisch restaurant Warung Suleh gegeten.

Dag 14

De volgende ochtend vroeg op want om 07:00 uur vertrekt de trein naar Jogjakarta. Het is een lange zit van 7 uur die in het begin zeker de moeite waard is maar op een gegeven moment hebben we de sawa’s wel gezien en wordt het tijd om nog even lekker te slapen. Het Jogjakarta Plaza Hotel is een prachtig en goed hotel. Vanavond gaan we met de gids en de hele groep uit eten in het Indonesisch restaurant Pesta Perak. . Daarvoor hebben we even lekker gezwommen in het zwembad van het hotel.

Dag 15

De volgende dag naar de Borobudur. Een prachtig monument waar we zijn rondgeleid, zoals overal op Java, door een plaatselijke gids. Ondanks het feit dat je bedolven wordt onder de verkopers van souvenirs en de drukte kun je toch een goede indruk krijgen van het monument. Scholieren hebben ook hier de opdracht om buitenlanders te interviewen en dat is erg leuk. Vanaf de Borobudur zijn we met paardenkoetsjes een dessa tour gaan maken. Onderweg hebben we een school bezocht en bij de wild enthousiaste kinderen in de schoolbanken gezeten en liedjes gezongen voor elkaar. Verder ook in een paar huisjes geweest zodat je een indruk krijgt van de leefomstandigheden van de lokale bevolking. Een hele leuke optionele excursie op initiatief van onze gids. Na terugkomst in het hotel weer een heerlijk koele duik in het zwembad genomen. Vanavond lekkere saté gaan eten in het centrum van Jogja bij het Legian Garden Restaurant. Weer een geweldige dag gehad.

Dag 16

De volgende dag bestaat grotendeels uit bezoeken aan ateliers met winkeltjes maar het bezoek aan de Prambanan tempels maakt wel weer veel goed. Ook daar weer een groot aantal verkopers die op de bus en dus op ons afkomen. Als je consequent bent heb je er niet veel last van. Overal op Java zijn er veel Indonesische mensen die met ons op de foto willen en dat is heel leuk. Je bent net een fotomodel maar volgens mij zijn er veel mooiere mensen dan de knapste mensen uit onze groep. Smaken verschillen natuurlijk of is het zo dat ze bij gebrek aan beter maar met ons op de foto gaan.

Dag 17

De volgende dag een lange rit van Yogjakarta naar Kediri gemaakt. Iemand uit onze groep was jarig dus we begonnen de rit met het toezingen van de jarige. Bij de koffiepauze hebben we een heerlijke taart met koffie gekregen. We zijn gestopt bij Bakkerij Monica dus hoe kan het dan ook anders als lekker genieten van overheerlijk gebak. Bij het borrelen voor het diner in het hotel in Kediri komt een deel van het personeel van het hotel zingend aan met een klein stukje taart met vuurwerk en kaarsjes op een bord met daarop in chocolade geschreven Happy Birthday. Ook de andere gasten, toevallig ook Nederlanders zingen mee voor de jarige. Elke keer als je de kaarsjes uitblaast gaan die natuurlijk weer aan dus grote hilariteit. Het diner in het hotel is erg lekker.

Dag 18

De volgende dag zijn we eerst naar de sigarettenfabriek gegaan waar ze kretek sigaretten maken. Dat zijn sigaretten met kruidnagels. De fabriek is eigendom van de familie die ook eigenaar is van het hotel waar we vannacht hebben geslapen. Er werken zo’n 4.000 vrouwen om de sigaretten te rollen en in te pakken. Ze werken in grote hallen en als ons gezelschap dan binnenkomt is het een enorm kabaal van niet alleen de radio maar ook de kwebbelende en gillende vrouwen. Je weet niet wat je meemaakt. Natuurlijk wil ook hier weer iedereen dat je met hen samen een sigaret rolt en vervolgens met ze op de foto gaat. Een leuke extra stop op onze route van vandaag die ons naar Malang brengt. Onderweg komen we door bergachtig gebied dat ons doet denken qua natuur en qua inrichting aan Sumatra. Ons hart gaat dus weer sneller slaan. Malang is een leuke stad om in te lopen en we hebben gegeten bij een restaurant genaamd Toko Oen dat al voor de oorlog bestond en ook in de Insight Guide is opgenomen. Heerlijk gegeten en vanavond vroeg naar bed want morgen worden we vroeg gewekt om naar de zonsopgang te gaan kijken op de Bromo vulkaan. Laten we hopen dat we goed weer hebben en een prachtige zonsopgang zullen zien.

Dag 19

De volgende ochtend om 01:00 uur zijn de deelnemers gewekt en na een kop koffie of thee zijn we met een gids in een busje vertrokken naar de Bromo. We hebben erg geboft want het is die ochtend helder weer en we hebben dus kunnen genieten van een prachtige zonsopgang. Daarna zijn we naar de Bromo vulkaan gebracht. Een klim die voor iedereen goed te doen is en de trap van bijna 250 treden is heel mooi. De treden zijn bezaaid met as en dus nauwelijks zichtbaar. Dan moeten er nog mensen om de 2 treden foto’s maken dus het is dan wel een klim van zo’n 15 minuten. Wat je boven ziet doet je alles weer vergeten. We hebben door de strak blauwe lucht een prachtig uitzicht gehad. Om 10:15 uur hebben we de andere leden van de groep weer ontmoet. Vervolgens zijn we naar onze laatste bestemming op Java, Kalibaru, gegaan. Onderweg stuiten we op een optocht voor een feest in augustus waarvoor elk weekend wordt geoefend. Het is net carnaval. De veelal jongeren kijken erg chagrijnig zo van wanneer is het augustus dat we hier van af zijn? Wij rijden ze tegemoet dus wij hebben niet zo heel veel oponthoud door dit festijn. We hebben later ook nog een bezoek gebracht aan een plantage waar een vrouw de scepter zwaait en vrijwel alles verbouwd wat ons lief is, kruiden, koffie, rijst en cacao. Daarnaast heeft ze ook nog een school voor kinderen en een opvang voor weeskinderen of te vondeling gelegde kinderen. Dat zijn er zo’n 42. Aan het eind van de rondleiding, waarbij ook de kinderen betrokken worden, voeren zij nog een paar dansjes op en maken ze met de bladen van de palmoliebloem de mooiste dingen. Een van de kleinste kinderen, 4 jaar oud, is kennelijk zo zenuwachtig dat ze op het podium staat te plassen.

Dag 20

De volgende dag zijn we met de boot naar Bali vertrokken en zijn we aan het eind van de middag in het Parigata Resort & Spa gekomen in Sanur. We hebben een aantal deelnemers van de reis en natuurlijk onze gids, chauffeur en busboy vaarwel gezegd omdat ze in andere hotels verblijven of terug gaan naar Jakarta. Het Parigata Resort & Spa is een mooi hotel en wij boffen want we hebben een prachtige kamer aan het zwembad gekregen. Daarmee is ook een einde gekomen aan de rondreis Sumatra, Java & Bali. Morgen geen wake-up call en geen tijd voor het buiten zetten van de koffers maar heerlijk genieten van de laatste vakantiedagen. De rondreis is prachtig maar zeker de laatste dagen zijn het hele lange dagen. Vanavond lekker in één van de vele restaurantjes gegeten. We hebben hier in één avond meer gezellige restaurantjes gezien dan in menige stad tijdens de rondreis.

Dag 20 & 21

De volgende ochtend hebben we een welkomstbijeenkomst met de hostess van NRV die ons ook gelijk heeft geïnformeerd over de vertrektijden uit het Resort. Daarna is het nog 2 dagen genieten van zon, zee, zwembad en lekker eten voor we weer terug gaan naar Nederland.

Dag 23 & 24

De terugreis is voorspoedig verlopen en we zijn vermoeid van de reis gelukkig weer veilig aangekomen. Samenvattend wil ik meegeven dat deze rondreis een geweldige belevenis is met vele hoogtepunten die het soms wel erg lang in de bus zitten voor lief doet nemen.

DAG 2, Hotel: Mercure Jakarta Kota

We vullen de douane formulieren en de Arrivalcard in. Natuurlijk word ik uitgekozen om met de enquête mee te doen, en na ruim 6.500 kilometer landen we in Jakarta. We kopen een Visa on Arrival, krijgen het stempel en de sticker in het paspoort. Vervolgens hebben we op band 6 snel de koffers, ruimen de jassen op en lopen naar buiten en even later melden zich 2 mensen met de NRV kenmerken. Ik zet van de gehele groep de voornamen op de lijst en we lopen richting de bus die er niet staat. Deze moet worden gezocht en dat duurt even. Wanneer de bus er eenmaal is, zitten de bagage en wijzelf er snel in. Boy, onze reisgids voor Java vertelt een aantal wetenswaardigheden over Indonesië. We moeten op Java 1.380 en op Bali 160 kilometer overbruggen. Nederland heeft 350 jaar het bestuur over Indonesië gehad. We maken eerst een korte stadstoer door Jakarta omdat we voor 12.00 uur niet in het hotel terecht kunnen. Jakarta bestaat uit 5 delen, N/ O/ Z/ W/ en centraal. Jan Pieterszoon Koen heeft de stad gesticht. De V.O.C. wilde dat de stad Batavia heette. We gaan eerst naar de haven (Sunda Kelapa). Daar zien we de KLM (Kapal Layer Motor = Boot – Zeil – Motor). Dan door naar het oude stadhuis, uit de goede oude tijd volgens Boy. We kijken er rond. Het is intussen een museum geworden met de slaapkamer en de gevangenis van de stichter J.P. Koen. Op het binnenplaatsje staat nog een heel oud kanon. Volgens de legende een vruchtbaarheidskanon. Vrouwen die moeilijk zwanger kunnen worden, moeten even op de loop gaan zitten. Vraag: Wat gebeurt er als een man erop gaat zitten? Boy vertelt over de havenarbeiders die alles in de provincie hebben verkocht en nu in kartonnen huizen wonen en werken als dagloners. Dan rijden we onder de poort door waar vroeger onderscheid gemaakt werd tussen blanken en huurlingen. In de verte zien we het Mercure hotel waar we logeren. De tussenbaas van NRV komt het geld innen van de lunches, de entrees en de fooien, p.p. 217 dollar. Na de drankjes krijgen we de sleutels. Annemiek slaapt op een rokerskamer op de zeventiende verdieping en wij op de elfde. Theo en Annemiek gaan naar de kamer en ik ga zwemmen, om vervolgens tot kwart voor vier te gaan slapen. Na een omslachtig room to room telefoontje lopen we een stukje en halen bij de Holland Bakery enkele broodjes op. Het valt op dat de mensen erg vriendelijk zijn, we hebben veel contact. Bij de eerder genoemde poort draaien we terug richting hotel waar intussen allerlei kraampjes worden opgebouwd. In de lobby van het hotel drinken we samen met 2 medereiziger bier en muntkoffie, waarna we ons opfrissen op de kamer voor ons avondeten met ons meegenomen kersttafelkleed en de gouden servetten. Op de achtergrond speelt live muziek. Annemiek eet een voorgerecht met bami en Theo en Elly eten rund saté met rijst en mie. Rode wijn is helaas niet per glas verkrijgbaar, dus wordt het water. Theo bestelt nog een lokaal toetje en Annemiek en Elly nemen cappuccino. Na het afrekenen van 1,2 miljoen rupia drinken we nog een glaasje wijn op de kamer, werk ik verder aan het verslag, de mails en Apps en de voorbereidingen voor morgen.

DAG 3

Omdat we gisteren al een gedeelte van de rondtoer door Jakarta hebben gedaan, kunnen we wat later ontbijten en rustig aan de rit naar Bandung beginnen. Vanuit het hotel vertrekken we via de wijken, Molenwiek, Harmonie, Noordwijk en Rijswijk naar het nationale monument, een bombastische vertoning van het vroegere rijke en machtige Indonesië. We verblijven maar kort omdat parkeren hier erg moeilijk is en er alleen maar tijd voor enkele foto’s overblijft. Dan door naar de tuinen van Bogor. We krijgen een gids mee die erg goed bekend is in het park. De botanische tuinen zijn groot en goed onderhouden. Er staat een grote collectie bomen en ook diverse bloeiende planten. Imposant is de orchideeën tuin. Er staat een hek om de tuin en er is maar een ingang. Tijdens de koffie en thee stop worden we overvallen door een groep scouting meisjes die ons massaal willen interviewen en met ons op de foto willen. Dan lopen we nog langs het presidentiële paleis waar Soekarno zijn laatste dagen van de macht doorbracht. Bogor, het vroegere Buitenzorg heeft trouwens een plaatsje in het Guiness Book of Records weten te veroveren als stad met de meeste onweersbuien in een jaar. Maar liefst 300 keer gedonder. Vanuit Bogor rijden we verder richting Cipanas en klimmen naar het hooggebergte van Java, rond 1200 meter, het ideale klimaat voor theeplantages. Hier in de omgeving begon de familie Kerkhoven rond 1850 in een onherbergzaam gebied met te weinig inwoners voor de bewerking van de plantages aan de opzet van een thee imperium. Ongeveer 40 leden van de familie hebben hier in bijna 100 jaar tijd, grote plantages opgezet compleet met verwerkingsfabrieken en export faciliteiten. Vele markante familieleden hebben hier met noeste arbeid op woeste gronden en afgeschreven gouvernementscultures een bloeiende economie opgezet. (zie ook Hella Haasse “ heren van de thee ”). De klim naar de Puncak pas is 30 kilometer lang en wij doen daar 2 uur over. Het verkeer op dit gedeelte van het eiland schijnt constant vast te staan. De concentratie van mensen is te intensief voor de achter gebleven infrastructuur. Een smalle tweebaans weg wordt al snel als 4 baans gebruikt door de enorme massa brommers en gammele personen - en vrachtwagentjes. Volgens mijn bescheiden mening is hier de laatste 60 jaar geen aanpassing aan het wegennet gepleegd. We arriveren om 13.30 uur boven op de pas en het is er mistig, regenachtig en koud. We gebruiken de lunch in een groot toeristisch weg restaurant. Om 14.30 uur beginnen we aan de laatste 90 kilometer naar Bandung. We stoppen nog bij een plantage die volop in productie is. Er wordt op verschillende niveaus geplukt, verzameld, gewogen en op vrachtwagens geladen. Een mooi tafereel voor de foto verzameling. We belanden na een tiental kilometers ook weer in de file. Het gebied waar we doorheen rijden heet Sudanees en hier wordt weer een heel andere taal gesproken dan het doorsnee Bahassa Indonesia. Er zijn in Indonesië meer dan 300 lokale talen (bahassa daerah). Op Java alleen al zijn 40 verschillende talen. In afgelegen gebieden bestaan zelfs talen die nog maar door één persoon gesproken wordt. Er zijn ook nog enkele Nederlandse woorden ingeburgerd zoals doktor, polisi, foto, paspor en muziek. We maken nog een sanitaire stop, compleet met supermarktje waar volop snacks worden ingeslagen. Onderweg passeren we veel thee- en rijst velden maar ook marmer verwerkings- bedrijven en kalkovens voor het blussen van kalk. Een erg vies en ongezond werk wat ook de natuur in de omgeving aantast. Het is al donker als we om half zeven bij het hotel in Bandung aankomen. We worden ontvangen met een glaasje wortelsap en de sleutels worden verdeeld. Dan om 20.30 uur gaan we eten. De helft van wat de menukaart aangeeft is niet voorradig. Garnalen of zalm schijnen niet op bestelling aanwezig. Aanvankelijk wil Elly wel het enige beschikbare glaasje rode wijn bij haar eten bestellen maar 3 obers later blijkt er helemaal geen wijn te zijn of bedorven. We eten de zoveelste variatie op nasi en nemen nog koffie na. Als we om 22.30 uur afrekenen zijn we de laatsten van het gezelschap. De rekening komt niet hoger uit dan 221.500 roepia.

DAG 4, Hotel: Karang Setra

Het is weer een echt ouderwetse groepsreis. En dat houdt vooral in: vroeg opstaan. Vanmorgen was de wake – up call om 06.00 uur. Wanneer het ontbijt dan pas om 07.00 uur is, is dat natuurlijk wel overdreven vroeg. De telefoonwekker staat dus wat later, zodat er enige “ suddertijd “ is. Vergeleken bij het vorige Mercur hotel is dit toch wel wat simpeler. Geen lekker bruin brood, maar kleffe witte sneetjes om te roosteren, tenzij je ’s morgens vroeg al aan de nasi en toebehoren gaat. Vanmiddag is er een excursie naar een schooltje waar ze “ anklung “ spelen. Om 07.30 uur zaten we allemaal braaf in de bus en kregen we het programma voorgeschoteld. Vanuit Bandung waar we verblijven, rijden we de bergen in naar Lembang dat op 1200 meter hoogte ligt waar we een fruitmarkt zullen bezoeken. Onderweg zijn we langs grote en dure villa ’s gereden die van rijke mensen uit Jakarta zijn. Gedurende het weekend komen ze hier naar toe, omdat de temperatuur op deze hoogte voor hen aangenamer is. Erg veel was de fruitmarkt niet, maar voor de meeste mensen van de groep was het een heel nieuwe ervaring. Ik heb geen fruit gekocht, maar een tubetje sterke lijm om de zonnebril te repareren. Ook hebben we in een winkeltje de hele voorraad po-ho opgekocht. Goed tegen muggen, verkoudheid en zo meer. We rijden over een weg die vernoemd is naar Eduard Douwes Dekker, alias Multatuli. Hij is hier een soort volksheld vandaar dat hij een heuse straat heeft gekregen. Het stikt hier bovendien van de Friese koeien. In de jaren 80 zou er in Nederland een groot overschot aan deze koeien zijn geweest. De Nederlandse regering heeft hele kuddes koeien aan Indonesië geschonken en die gedijen hier uitstekend. Langs de weg zien we heel veel konijntjes die in hokjes zitten en te koop worden aangeboden. Navraag bij Boy leerde ons dat deze konijntjes voor saté worden gebruikt, saté kelinci. Natuurlijk vind ik saté erg lekker en heb ik op de een of andere manier geen gevoelens bij de gangbare saté, maar om nu saté van konijntjes te eten, staat me echt tegen. Natuurlijk is dat sentimenteel geklets, maar toch …. Dan komen we aan bij de Tangkuban Perahu vulkaan die op 1830 meter hoogte ligt. We kunnen niet met onze eigen mini touringcar naar boven en stappen over in 2 kleine, nogal gammele busjes, die ons verder naar boven zullen brengen. Of het nu ligt aan het feit dat het tweede kerstdag is of niet, maar het is werkelijk stervensdruk boven. Je kunt je toch niet voorstellen dat heel moslim Indonesië vrij heeft in verband met deze dag !!! Meteen bij het uitstappen van de busjes worden we overvallen door horde verkopers die van alles verkopen. Grote toppers zijn toch wel de hoofdbedekkingen in allerlei verschillende “ gedaantes. “ Ze doen hier werkelijk alsof het 20 graden vriest. Bontmutsen in allerlei soorten worden grif verkocht. Vooral de “ pluusjen poes “ is, volgens Theo, zeer in trek. We lopen langs ontelbare stalletjes en winkeltjes met allemaal dezelfde troep, naar de rand van de krater. Dat wil zeggen, de meesten lopen naar de kant, maar ik blijf op een veilige afstand alles bekijken. Zo heeft ieder mens zijn eigen gebrek / afwijking. Ook Ruud is niet meegelopen en wij hebben ter herinnering aan deze plek een foto gemaakt waarop Gerard innig wordt vergezeld door Elly en mij !!. In één van de kleine optrekjes hebben we koffie gedronken met daarbij een gebakken banaantje. Daarna was het tijd om terug te gaan naar de mini busjes. We hadden verwacht dat die, voor ons als oud – kolonialen, wel klaar zouden staan, maar niets is minder waar. We moesten een aardige tijd wachten, vandaar dat een zestal sportievelingen onder ons, te voet naar beneden is gegaan. Ongeveer tegelijk kwamen we beneden aan bij ons eigen vervoermiddel. De volgende attractie waren de heet water bronnen bij Ciater Subang. Maar eerst maakten we al snel een stop bij een theeplantage. Tegen de hellingen waren vrouwen thee aan het plukken. Ook dit was nieuw voor de meeste mede reizigers en daarom hebben we daar een uitgebreide stop gehad om alles eens van dichtbij te bekijken. Maar rond 11.00 uur waren we dan toch bij de heet water bronnen. Er is een complex met restaurant, hotelfaciliteiten en een spa bij. Er zijn zelfs kleedhokjes. De bijrijder had handdoeken uit het hotel meegenomen, zodat we van alles voorzien waren. Er waren 3 baden en die waren verschillend van temperatuur. Van erg heet tot werkelijk gloeiend heet. Sta je normaal langs de kant te bibberen omdat het water zo koud is, nu sta je moed te verzamelen omdat het water zo heet is. Ik heb nu ongeveer een idee hoe een kreeft zich moet voelen, wanneer hij in een pan met kokend water wordt gegooid !! Binnen de kortste keren zie jezelf eruit als een gekookte kreeft: knalrood. Het is dus geen zwembad waar je gezellig een paar uur in blijft dobberen. Bovendien komt er ook nog eens een apart zwavel luchtje bij te pas. Gelukkig kon er onder gewoon koud water gedoucht worden zodat iedereen schoon en rozig aan de lunch kon. We hebben in het restaurant een heerlijk lunch buffet gehad. Hierna was het tijd om naar de anklung te gaan en wij zouden ergens aan de rand van Bandung in een taxi worden gezet om terug te gaan naar het hotel. Maar het verliep totaal anders. Het was werkelijk steenstervens druk op de weg. We kwamen stapvoets vooruit en het aanvangstijdstip van 16.00 uur van de anklung zou nooit worden gehaald. Boy heeft dus het hele theater afgeblazen en iedereen is meegegaan naar het hotel. Elly en ik hebben nog even bij het zwembadje van ons hotel gezeten, maar al snel verdween de zon helemaal en werd het te koud in de wind. Dus maar weer naar binnen, douchen en alvast de tas pakken, want die moet straks om 18.30 uur beneden in de hal geparkeerd worden. Het is dan even puzzelen wat je vanavond, vannacht en morgenochtend nog nodig hebt. Niet te veel want alles moet in je rugzak. Onze bagage gaat vanavond met de bus mee naar Jogja en wij gaan morgen met de trein. Vandaag hebben we met Boy gesproken en gezegd dat het misschien wel eens leuk zal zijn om met de hele groep te eten. Nu gaat iedereen altijd maar z ’ n eigen gang. We hebben afgesproken om om 19.00 uur in de lobby te verzamelen en dan met degenen die aanwezig zijn ergens gezamenlijk te gaan eten. En warempel om 19.00 uur was iedereen present en zijn we met de hele groep naar een of ander duur winkelcentrum gewandeld waar, volgens Boy, veel restaurantjes zouden zijn. Nu ging dat lopen niet echt eenvoudig, want de “ stoep “ is echt één grote puinhoop vol met kuilen en andere obstakels. Het op de weg lopen is ook niet zonder gevaar, want er rijdt nogal wat verkeer. Maar ongedeerd hebben we ons einddoel bereikt. We dachten echt authentieke Indonesische restaurantjes te zien, maar dat was er dus niet echt. Deze mall is vooral voor de welgestelden en die willen natuurlijk ook een ander soort eetgelegenheden. Wij zijn uiteindelijk bij een Japanner beland en alleen Ruud en Gerard zagen dit niet zitten en hebben ergens anders gegeten. Het eten was niet om over naar huis te schrijven, maar gezellig was het wel. Na afloop zijn we nog even, met z ’n drieën, de mall doorgewandeld, maar echt hebberig werden we niet van het aanbod. Natuurlijk was er ook een Starbucks en na de koffie zijn we terug gewandeld naar het hotel. Morgen om 05.30 uur moeten we weer naast ons bed staan en vertrekken we met de trein.

DAG 5, Hotel: Jogjakarta Plaza Hotel

Om 4.21 uur gaat de telefoon om ons te wekken terwijl we geen bagage mee hoeven te nemen. We slapen nog tot de wekker afgaat en komen om half zes voor het snelle ontbijt. Iedereen staat om 6 uur buiten. Maar eenmaal ingestapt in de bustaxi’s moeten nog 2 families iets afrekenen. Binnen het kwartier staan we op het station en worden we door Boy in de trein geloodst. Vier mensen zitten voor in de coupé en de andere elf achterin. De trein vertrekt precies op tijd en Boy vraagt of we thee of cappuccino willen, omdat de koffie in de trein niet te drinken is. De prachtige treinreis van Bandung naar Yogyakarta is begonnen. De prachtige uitzichten kunnen we op de foto’s terugzien. Gerard probeert te slapen omdat hij een slechte nacht gehad heeft. Verder zijn alle camera’s in de aanslag. Rond half negen wordt de koffie gebracht. Verder wordt er continue met eten en drinken gelopen. Er wordt gezellig gekletst en gelezen en tegen half twaalf wordt de lunch box gebracht, waarin een sandwich, een croissantje, een Deens broodje, jus d’orange en water zit. Iedereen wordt met de doos op de foto gezet. Het landschap wordt wat minder spectaculair en er wordt meer gelezen, maar ook geslapen. Gaby komt wisselen met Theo omdat dochterlief geld geeft aan de kinderen op de stations. Boy komt tegen half twee vertellen dat we vertraging hebben. Al met al bijna twintig minuten. We gaan in ganzenpas achter Boy aan het station uit en daar staat de bijrijder van onze buschauffeur ons al op te wachten om ons naar de bus te brengen. We hebben een heerlijk 4 sterren hotel met een groot zwembad. Vanuit onze kamer kijk je daar op uit. Zodra onze spullen er zijn, kleden we ons om en gaan zwemmen. Michiel en Gerard zijn er al, de rest volgt. Annemiek had nog wat problemen met haar kamer en bagage en volgt later. Aan het einde van de zwemronde gaan de meeste mensen aan de bintang. Ik ga proberen Mieke te bellen en schrijf aan het verslag. Dan tegen half zes leveren we de handdoek in, douchen en kleden ons aan voor de avondvoorstelling. In de lobby probeer ik te skypen. Ik moet echter een internetkaart kopen. Intussen vraagt Boy mij waar Annemiek is. Ik bel intussen pap om te horen wat de arts verteld heeft. Boy heeft naar de kamer van Annemiek gebeld, maar ik weet zeker dat het nummer niet klopt. Daarna gaan we kijken op de mogelijke kamers. De receptie maakt er een zootje van. Tot slot gaan we met een loper de kamers af tot we bij 267 Annemiek wakker maken. Ze gaat niet mee. Te laat komen we aan bij de schitterende gelegenheid met een prachtige tuin. Het eten is er ook nog voortreffelijk, een prachtig buffet. Dan volgt de voorstelling van Ramayana. Voor een aantal mensen is de voorstelling te lang, na deze lange dag (knikkende bollen). Rond half elf, nadat iedereen zijn eigen kamernummer bij Boy op de lijst heeft gecontroleerd, gaan Theo en ik met borrel en opladers naar bed.

DAG 6, Hotel: Yogyakarta Plaza Hotel

Om 6.00 uur worden we gewekt. Om 7.00 uur is het ontbijt met een ruime keuze aan brood, beleg. Eigenlijk alles voor een prima eetpartij. Annemiek is ook weer boven water. Om 7.30 uur hebben Elly en Boy nog een kort onderhoud met de directeur van het hotel over de problemen met de kamernummers van gisteren. Zij belooft de middagploeg aan te spreken over de ontstane verwarring met de kamers. Verder kan ze natuurlijk ook geen toezeggingen doen of beloftes maken. Zij is ook afhankelijk van de instelling van het personeel. Om 7.40 uur vertrekt de bus richting Borobudur, waar we na ander half uur aankomen. Het is al behoorlijk druk met voornamelijk schoolkinderen en families van autochtone samenstelling. Erg veel schooluniformen en hoofddoekjes dragende kinderen. Wij, als buitenlandse aapjes moeten natuurlijk nog eens extra opvallen. We moeten allemaal een lease sarong aan. We worden voorgesteld aan de plaatselijke gids Boedi die redelijk goed Nederlands spreekt. Bij de ontvangst wordt er zelfs koffie en water geserveerd. We lopen richting tempelcomplex en moeten natuurlijk eerst door de plaatselijke fotograaf op de groepskiek. Dan de trappen op naar de fundering van de tempel die 3 kilometer aan reliëfs bevat, á la Ankor Wat in Combodja. Als onze gids zijn eerste introductie van de betekenis van het steenschrift heeft verteld. Dan door naar de tweede ring waar de stupa’s met gaten staan waardoor je een arm kunt steken om de Boeddha die daar in zit aan te kunnen raken. Je mag dan in stilte een wens doen, als je er tenminste bij kunt. Op de derde ring (de hoogste) moet je volgens de Boeddha traditie 300 keer de omloop doen om een hoger karma te bereiken. Je moet je tussen de mensen doorwringen om weer bij de hoofdtrap naar beneden te kunnen gaan. We lopen door naar de parkeerplaats waar al 7 koetsjes op ons staan te wachten. Hiermee zullen we het komende uur de groene omgeving van het tempelcomplex gaan bezoeken. Allereerst brengt onze gids ons naar het gemeentehuis van een kleine woongemeenschap, waarachter een heus bedrijf van rijstkoekjes productie gevestigd is. Een 4 tal dames is bezig om gekookte en geweekte rijst in kleine ronde vormpjes te drukken en op grote bakplaten te leggen waarna ze worden gedroogd en gebakken. Ze kunnen zelfs verschillende smaken toevoegen. Er zijn keurig verpakte eind producten te koop voor 10.000 roepia. Na dit bezoek stappen we weer in de koetsjes en rijden naar een zzp’er die bezig is rijst te stampen, het handmatig pellen van de rijstkorrels. Het gebeurd nog zoals het 300 jaar geleden gedaan werd. In een stenen pot wordt een handvol rijst gedaan en met een houten paal worden de vliesjes los van de korrels gestampt. Daarna wordt met de hand weer alles in een gevlochten mand gelegd en opgeschud zodat door de luchtverplaatsing de vliesjes van de korrels worden weggeblazen. Na de eerste keer stampen is pas de helft van de rijst gepeld, dus na 3 of 4 keer dit proces herhalen is de rijst klaar om verder verwerkt te worden. Dan gaan we door naar een mevrouw die sleutelhangertjes en poppetjes op stokjes maakt. Deze worden op de markt en in stalletjes bij de Borobudur verkocht. Na een kort bezoek rijden we door naar het restaurant waar we de lunch gebruiken en hier is ook onze bus geparkeerd. Na her rijst buffet gaan we naar de zilversmid. Het aloude concept voor alle Aziatische landen is ook hier weer van toepassing. Bij de uitleg vooraf demonstreren 4 mensen met vooroorlogs gereedschap hoe je met zilverdraad een soort oorbel kunt maken. Hierna wordt je in een complete supermarkt gedropt waar de commercie hoogtij viert en alles te koop is. Vanaf de prachtigste zilveren sieraden tot een complete garderobe. We komen op de terugweg natuurlijk weer in een file terecht en zijn pas rond 17.00 uur in het hotel. We spreken samen met Michiel af om vanavond iets buiten de deur te gaan eten. Eerst nemen we nog een duik in ons heerlijke zwembad. Na de douche drinken we nog een borrel op de kamer en rond 20.00 uur treffen we onze gast in de lobby. Hij heeft al een adres bij de conciërge van het hotel gekregen voor een eetgelegenheid. Het is maar een kilometer lopen naar dit restaurant, maar als we pas 10 minuten onderweg zijn barst er een flinke bui los. We schuilen in een schoenenwinkel. Na een klein half uurtje bereiken we toch het opgegeven adres en genieten van een uitstekend diner met begeleidende muziek van een 5 koppig gamelan orkest compleet met piepende zangeres. Rond 23.00 uur besluiten we om ons bed op te zoeken om een redelijke nachtrust mee te pikken. Morgen worden we weer om 6.00 uur gewekt.

DAG 7, Hotel: Jogyakarta Plazahotel

Het begint een “ beetje “ te wennen. Om 06.00 uur opstaan en dan een uur later het ontbijt en braaf om 07.30 uur in de bus voor de stadstour door Jogja. Wij zitten achter in de bus met Michel en de jongens ( Ruud en Gerard ) en de schuine moppen vliegen al vroeg over en weer. Eén van de onderdelen van een groepsreis zijn de commerciële “ doelen. “ En daar staan er vandaag dus een paar van op het programma. Te beginnen met een batikschilder. Je verwacht dan een klein, knus atelier, maar niets is minder waar. Het is een groot opgezet bedrijf met waarschijnlijk als enige doelstelling batikschilderijen te verkopen. We kregen eerst uitleg over de principes van batik en daarna konden we de schilderijen bewonderen en eventueel aanschaffen. Daar troffen Elly en Theo iemand die ze een aantal jaar geleden hadden ontmoet tijdens een rondreis door Mexico. Zij reisde nu met Fox en die organisatie riep bij ons natuurlijk niet al te leuke herinneringen op. Boy had ondertussen 15 becaks geregeld om ons naar het Kraton te brengen, het paleis van de sultan. Vanuit zo ’n becak ziet de wereld er wel leuker uit. We “ werden “ door rustige straten “ gefietst “ met mooie, grote huizen uit de koloniale tijd. Natuurlijk zagen we ook andere becaks die volgeladen waren met van alles en nog wat. Er was er één die werkelijk tjokvol gehangen was met levende kippen. De “ chauffeur “ van Michel zette een sprint in om mij te passeren, ( ik was namelijk de koploper van het peloton ) zodat dit tafereel op de video kon worden vastgelegd. Na een uurtje genieten kwamen we aan bij het Kraton. We hadden daar, net als de andere keren, een Nederlandstalige gids. Deze had zijn “ klassieken “ goed geleerd. Met andere woorden veel ingestudeerde woordspelingen. Na dit bezoek gingen we de bus weer in voor het volgende commerciële bezoek, een lederbedrijf waar ze onder andere tassen maken. Maar dit was toch wel de moeite waard. Het bedrijfje is van een Nederlandse die 20 jaar geleden hier is blijven hangen, omdat ze verliefd werd op een Indonesiër. Hij deed al iets met leer en dat hebben ze uitgebreid naar een leuk bedrijf waar ze tassen, riemen enzovoort maken. Ze doen het hele proces zelf. Dus ook het looien van de huid en het kleuren met natuurlijke ingrediënten. Met de hand worden dan de mooiste tassen en zo gemaakt. Er is, vooral door de dames, volop gekocht. Elly en ik vonden een schitterende rugtas, maar die hadden ze alleen maar in het rood. Natuurlijk wilden wij hem in het zwart. Dat is dus geen probleem. Ze maken de tassen en sturen ze dan op naar ons hotel in Bali. En nu maar hopen dat ze er op tijd zijn. Ondertussen kwam de regen werkelijk met bakken uit de hemel, maar onder het genot van een kopje koffie en een overheerlijk Nederlands speculaasje hadden we daar geen last van. Toen we weggingen was het gelukkig weer droog en slalommend tussen de plassen konden we de bus in. Op naar de volgende attractie. En jawel hoor, weer een batikfabriek. Dit keer geen schilderijen, maar stoffen. Er werd gewerkt op de intensieve manier, maar ook met stempels. Die stempels worden dan in de was gedoopt en zo op de stof gezet. Voor ons hebben ze wat motieven op papier gestempeld. Natuurlijk was er ook de verplichte winkel en Ruud en Gerard kwamen allebei met een fleurig batik overhemd naar buiten. Gelukkig hadden we nu al de verplichte nummers afgewerkt en reden we Jogja uit, richting Prambanan, het grootste Hindoe tempel complex van Azië ( volgens Boy ) Maar eerst was het tijd voor de lunch. Kwaliteit en hoeveelheid kunnen nog wel eens variëren, maar voor het eerst was er vis bij en dat was niet verkeerd. Voor we echter naar de tempel konden, hebben we nog een wajang voorstelling gehad. Aanvankelijk zaten we aan de verkeerde kant en was er geen ‘ schim “ te bekennen. We moesten dus achter het scherm zitten en daar zagen we het echte schimmenspel. Van het verhaal begreep ik weinig tot niets, maar dat het erg gewelddadig was, was niet te missen. En dan ook nog eens met oorverdovende “ live music. “ En toen mochten we dan naar de tempel. Daar hadden we weer een gids, die stug voor zich uit keek en wij er maar braaf achteraan sjokken. Het was er stervensdruk met Indonesiërs. Door de laatste zware aardbeving van zo ‘n 5 jaar geleden is het complex zwaar beschadigd en slechts één van de tempels is dusdanig gerestaureerd dat je er na het beklimmen van de trap een donker kijkje in kunt nemen. Eindelijk was het dagvullend programma voorbij en konden we richting hotel. Af en toe stonden we in de file, maar rond 17.15 uur waren we er dan eindelijk. We hebben afgesproken om met z ’n zessen ( Elly, Theo, Michel, Ruud, Gerard en ik )te gaan eten in het restaurant waar we gisteren ook hebben gegeten. Michel zal voor de reservering zorgen en we verzamelen om 19.30 uur in de lobby van het hotel. Als ganzen achter elkaar zijn we ernaar toe gelopen. Regelmatig liepen we op de weg om de valkuilen en ander ongerief op de “ stoep “ te ontwijken. Dit keer zijn we droog overgekomen en was er een tafel voor ons gereserveerd onder de naam van Mrs. Maas. Dit zorgde natuurlijk voor de nodige hilariteit. Hetzelfde jammer Javaans orkestje zat er en de zangeres werd weer regelmatig gekieteld met de pijpenjager. Het eten was weer voortreffelijk en bij de koffie kregen we een schaaltje oliebollen. Het moet toch niet gekker worden !! Ook kregen we bij de rekening een mooi verpakt cadeautje. We hebben het even open gemaakt, bekeken en weer keurig ingepakt voor Michel die naar het toilet was. Plechtig hebben wij het cadeau aan hem overhandigd. Maar of hij nu echt blij was met een kerststolletje ?? Ondertussen regende het weer keihard. Vandaar dat we met 2 taxi ’s naar het hotel zijn gegaan. Voor 10.000 roepia per taxi, kun je je daar geen buil aan vallen.

DAG 8, Hotel: Grand Surya Hotel

Om 5.30 uur worden we gewekt en om 6.00 uur staan we op. De koffers zijn al ingepakt, dus we zijn ruim op tijd voor het ontbijt van 6.30 uur. De koffers worden buiten de kamerdeur gedropt en iets over zeven zitten we in de bus richting Kediri in de provincie Oost Java. Het is een saaie reis. Rond 9.00 uur komen we in Solo nu Surakarta geheten. Solo was de benaming in de Nederlandse tijd. Na de koffie met gebak rijden we door uitgebreide suikerriet plantages, maar ook teakbossen. De teakbomen moeten minstens 30 jaar oud zijn om geschikt te zijn voor de houtproductie. Dan worden ze aan de onderkant voor ¾ ingekapt zodat de bomen doodbloeden. Pas dan krijg je het beste teakhout. We passeren de grenspost van Oost Java en eten onze lunch rond 14.00 uur. Rond 15.00 uur gaan we dan door naar Kediri waar we om 16.00 uur aankomen. Het hotel is van een Chinese eigenaar van een groot sigaretten imperium die nu ook in bijna geheel Indonesië een monopolie heeft. Van buitenaf is het een afschuwelijke betonnen kolos van 8 verdiepingen hoog, maar de binnenkant doet voor Indonesische begrippen erg luxe aan. De flessen rode wijn staan in de lobby op de tafels wat uitnodigt om een bacchanaal aan te gaan richten, doch bij navraag blijkt de prijs per fles ongeacht de kleur of merk 65.000 roepia per stuk te zijn. Dus ongeveer 62 euro en dat is een stevige uitgave. Wij krijgen een kamer op achtste verdieping en kijken uit over de stadskant. We tellen vanuit ons kamerraam 7 moskeeën. We wachten tot onze tassen worden gebracht en dan kleden we ons om en gaan zwemmen. Het zwembad is op de eerste etage waar ook de fitness en wellnessruimtes zijn. We zwemmen een klein uurtje onder de sonore stemmen van de diverse imams uit de buurt die ons willen aanmoedigen om harder te zwemmen of misschien wel meer te gaan bidden. De taalbarrière is ook hier het grootste probleem. We nemen een douche en een kopje koffie en kleden ons voor het avondeten. We hebben afgesproken om elkaar om half acht in de lobby te treffen. De lift komedie is een vermakelijke voorstelling. Een 5 -tal medereizigers, waaronder ook Michiel staat in gezelschap van een complete Chinese familie, inclusief een oma van 134 jaar in de lift en komen maar niet van de grond. De deuren gaan wel acht keer achter elkaar open en dicht. De lift geeft wel aan dat hij omhoog gaat, maar er gebeurt verder niets. Na iedere poging drukt er aan de buitenkant wel iemand op het liftknopje. Iemand van de receptie brengt redding en vertelt dat je je kamersleutel moet gebruiken om de lift in beweging te brengen. We zijn met 8 personen die naar een tweetal restaurants zoeken die volgens de receptie een goede menu kaart hebben. We lopen een kwartier voor we de eerste hebben bereikt. Een erg donkerbruin etablissement met een uitgebreid aanbod aan gerechten. Er worden een viertal tafels tegen elkaar geschoven en een ieder begint te zoeken. Er staan een 5 tal restaurant medewerkers met open monden om ons heen. Bij de vraag van wat er gedronken gaat worden en een aantal mensen van ons “bintang” noemt, springen de gezichten op somber en wordt er medegedeeld dat er alleen cola en ander fris op de kaart staat. Dan stapt het gehele gezelschap op en verlaat de tent. Bijna recht er tegenover, net over het spoor ligt een ander Chinees aandoend restaurant met veel fel TL licht. Op de vraag of hier wel bier geserveerd wordt, krijgen we ook hier een ontkennend antwoord, waarna ook weer rechtsomkeer gemaakt wordt. Dan maar weer terug naar het hotel waar natuurlijk wel alcohol geschonken wordt. Wij lopen nog even door om een nieuwe fotokaart te kunnen kopen. Na een 4 tal zaken te hebben gehad, geven we dat ook op en sluiten ons weer aan bij het gezelschap in het restaurant voor een prima diner. Omdat we morgen weer in alle vroegte moeten vertrekken, besluiten we om de rekening alvast bij de receptie te gaan voldoen. Omdat we het verkeerde kamernummer opgeven wordt dat erg moeilijk. Er wordt wat heen en weer gebeld met het restaurant en er komt een meisje naar beneden met de juiste rekening en alles kan toch afgewerkt worden.

DAG 9, Hotel: Kartika Graha

Het hotel in Kediri was een uitstekend hotel en een maatstaf daarvoor is dan het ontbijt. Er was dan ook volop keuze. Om 07.30 uur ( wat laat hè ) vertrokken we voor onze eerste attractie. In de buurt van Kediri ligt een klein katholiek bedevaartsplaatsje Puhsarang. Er staat een eenvoudig, klein kerkje dat in 1936 is gesticht door, natuurlijk, een Nederlandse pater Jan Wolters. Het kerkje heet Wisla Bethlehem en is zo ongeveer het oudste kerkje van Indonesië. Ook is er verderop een grot met een groot Mariabeeld. Boy had kaarsjes gekocht en zo kon iedereen een kaarsje voor iemand opsteken. Er stond een grote groep Indonesische gelovigen die op een gegeven moment in veelstemmig gezang uitbarstte. Eigenlijk best wel bijzonder op zo ’n uitgesproken moslim eiland als Java. Verder was er nog een kruisweg staatsie die bestond uit gigantische goudkleurige beelden. Mooi van lelijkheid. We zijn weer teruggereden naar Kediri om naar Pare te gaan. Daar staan de restanten van een oude hindoe tempel die gesticht is in één van de oude Javaanse koninkrijken. Dus knap oud. Voor het eerst tijdens de reis moest de weg worden gevraagd. Rijden met een tom – tom lijkt me hier een onmogelijke zaak. De naam van deze ruïne is Candi ( tempel ) Tegawangi. Hier zat een klein groepje jongelui onder een boom die ijverig aan het studeren was. Ongeveer een maand geleden waren ze begonnen aan een studie Engels. Wij waren natuurlijk leuke proefkonijnen en Elly en ik gingen weer eens met hen op de foto. We zijn tijdens een reis nog nooit zo vaak met de bevolking op een foto geweest. We hebben hen vast gelukkig nieuwjaar gewenst en op een briefje kregen we de Indonesische vertaling mee : “ selamat tahun baru. “ Dat kan ons vanavond waarschijnlijk wel van pas komen. Daarna vertrokken we richting Malang. Qua kilometers niet echt ver, zo ‘n 75 kilometer, maar qua tijd nam het uren in beslag. We gingen namelijk de bergen weer in en dat is natuurlijk een nogal bochtig en traag geheel. Onderweg zijn we gestopt bij een simpel koffietentje met een echte moslim – meneer, inclusief baardje. Frappant was wel dat zijn vrouw geen hoofddoek om had. Ook was er een “ mushala. “ Ik vroeg aan Boy wat dat was en hij legde uit dat het een kleine gebedsruimte was. Op verzoek van Jo zijn we in de bergen gestopt bij één van de durian stalletjes. Ze had er al zoveel over gehoord en nu wilde ze het ook wel eens proeven Maar voor haar geldt ( net als bij mij al veel langer geleden het geval was ) de eerste keer is meteen de laatste keer. Het gezicht van haar sprak boekdelen. Om 12.00 uur begon het te regenen en dat bleef de eerstvolgende paar uur zo. Boy vertelde wat over de diverse dorpjes waar we doorheen reden en toen kwamen we bij ons lunch adres. En dat was een bijzonder aangename verrassing. Vanaf de bus werden we begeleid door jongens met een paraplu en we werden naar beneden gebracht waar we een eigen overdekt terras hadden om te lunchen. De tafel was mooi gedekt en het zag er allemaal gelikt uit. Maar niet alleen dat, het eten smaakte ook nog eens verrukkelijk. Theo en Elly zaten een beetje op hete kolen, want die wilden Malang nog in om foto ’s voor Pa te maken. Uiteindelijk arriveerden we om circa 16.30 uur in ons hotel in Malang en binnen no – time waren Elly en Theo verdwenen. Van het hotel kregen we allemaal een kalender van 2012. Op een bepaald moment werd er op de kamerdeur geklopt en stond er een meisje voor de deur met een keurig verpakt chocolade taartje met de tekst: happy new year 2012. Een geweldige service. Ook dit hotel is volop versierd met kerst attributen. Ik heb het gevoel dat ik in moslim Indonesië meer kerstversiering heb gezien dan bij ons in Nederland. Beneden in de bar annex restaurant zat een bandje dat fleurig en vooral hard speelde. Vooral de Beatles en de Cats waren geliefd. Omdat alle verdiepingen in open verbinding staan met de lobby kon je in alle kamers volop meegenieten en van een dutje doen komt dus niets terecht. Om 19.30 uur had ik met de 3 boys afgesproken in de lobby om bij Toko Oen te gaan eten. De rest van het gezelschap hebben we niet gezien. Die gaan waarschijnlijk vroeg naar bed omdat ze al om 01.00 uur vertrekken naar de Bromo. Dus voor hen geen feestelijke oudejaars avond. Op advies van Boy zijn we dus naar Toko Oen gegaan. Een echt Indonesisch restaurant met alleen maar autochtonen. Het bestaat al sinds 1930 en volgens ons is de kaart sinds die tijd ook niet veranderd. Er staan in het Nederlands oer Hollandse gerechten op. Wij zitten, als relatief lange blanken, op lage kabouter stoeltjes, terwijl de kleinere Indonesiërs aan gewone tafels en op gewone stoelen zitten !! We wilden allemaal saté, maar alle smaken waren helaas uitverkocht. Morgen konden we alles weer krijgen, maar daar schieten wij niets mee op. Dus dan maar een andere bestelling en 4 grote bier. Voor totaal 240.000 roepia inclusief aardige tip waren we klaar. Kom daar maar eens om in Nederland. Op de terugweg naar het hotel begon het voor de verandering weer eens te miezeren. We zijn in de bar annex restaurant gaan zitten bij het orkest en we hebben ons kostelijk geamuseerd met meezingen en het aanvragen van verzoeknummers. Er moest ergens in het hotel nog een bar zijn en die zijn we gaan zoeken. Het bleek een broeierige discotheek te zijn met een hoog travestieten gehalte. Niet geheel onze smaak. We zijn dus maar weer naar onze oude stek gegaan, want daar hadden we het in ieder geval leuk. Rond 23.30 uur kwamen ook alle hotemetoten van het hotel naar de bar en werden er toeters uitgedeeld. Aftellen in het Indonesisch en daarna brak er een orkaan aan getoeter los. We waren deze avond de bezienswaardigheid van het feest en iedereen kwam ons Nieuwjaar wensen. Michel en ik hebben nog een rock en roll act gegeven en volgens de jongens werd de lobby compleet verlicht door het flitsen van alle fototoestellen. Om 00.45 uur stopte de band en zijn wij naar boven gegaan voor de eerste korte nacht in het nieuwe jaar. Straks worden we om 05.30 uur weer gewekt.

DAG 10, Hotel: Margot Utomo

Wanneer we in het hotel aankomen en de sleutel hebben, gaan we de bagage zelf meenemen naar de kamer. We willen voor pap zo snel mogelijk in de stad foto’s gaan maken van de door hem aangegeven bekende plekjes. We nemen een platte grond mee bij de receptie en lopen richting centrum. Bij de kerk maken we de eerste foto’s en onderweg merken we de voorbereidingen voor de jaarwisseling (verkoop toeters) en een podium bij warong Oen. We lopen verder en komen uit bij een plein / park waar een podium is met muziek, eettentjes en natuurlijk heel veel mensen. Bij het postkantoor schiet ik heel spontaan in de lach. Het sluiten van het kantoor is aangekondigd op een A4 tje, bevestigd aan een paaltje wat in een jerrycan gestoken is. Vermeld staat dat op 2 januari weer geopend wordt. We lopen verder en vinden diverse oude panden die we fotograferen. We komen bij een brug waar we het uitzicht over het dal vastleggen om een totaal overzicht te krijgen. Een potloodventer spreekt ons aan. Enigszins beschaamd lopen we eraan voorbij. We komen bij een groot plein / rotonde waar ook weer een podium staat met veel publiek eromheen. We lopen door naar de overkant. Daar moest volgens de aanwijzing van pap vroeger een standbeeld van koningin Wilhelmina hebben gestaan. Een van de zijwegen van de rotonde loopt naar de richting van de kazernes. Er zijn veel leuke hotels en kroegjes. We blijven fotograferen tot het te donker wordt. Op de terugweg lopen we weer de potloodventer tegen het lijf. Hij valt bijna niet op tussen de bomen en struiken. Theo heeft zijn puntenslijper niet bij zich, dus blijft hij stom(p). Dan terug naar het hotel en we eten een hapje. Theo neemt spaghetti en ik een mango garnalen cocktail en gado gado met een glaasje wijn. We bellen met pap en mam waar het wel goed mee gaat en wensen hun alvast een goede jaarwisseling toe. Na het eten gaan we naar de kamer en proberen onder begeleiding van orkestmuziek wat te slapen. Dat lukt niet echt. Om 0.30 uur gaat de telefoon en we staan direct op, kleden ons aan, stoppen de spullen in de tassen. Beneden staat Boy. De 2 stellen uit Brabant zijn er ook al, Joelle komt even later en Cees en Ankie zijn de laatsten die aansluiten. Het wordt een bescheiden Nieuwjaarsreceptie. We stappen in een busje en rijden bijna 3 uur. Onderweg wordt het steeds drukker. Net voor de ingang van het nationale park hebben we nog een sanitaire stop waar we in een vijver brulkikkertjes zien, Jo probeert ze te fotograferen. Wanneer we richting parkeerplaats rijden, ontstaat er een machtsstrijd tussen onze chauffeur en die van een jeep. Wij moeten toch achteruit. Dan stappen we uit voor de “ misschien zonsopkomst ”. We twijfelen er wel aan omdat het behoorlijk bewolkt is. Het uitzicht is erg indrukwekkend ( blz. 191 en 192 ). De vulkaan hoort bij het Tengermassive en dit ligt in een grote zandvlakte van 8 bij 11 km. .We zien de toppen van de Semeru, de Widowdaren en de Penemkaan( 2800 meter hoog). Het valt erg mee met de kou, want na enige tijd komt de zon toch achter de wolken tevoorschijn. We lopen tussen de motoren, brommers en tenten door terug naar het busje. We wachten op de jeep die ons naar de vlakte brengt, waar we aan de wandeling gaan beginnen. Onderweg moeten we nog even tanken. Met een trechter en een stukje slang wordt de benzine met een fles in de tank gegooid. We rijden via een zeer hobbelig terrein naar de vlakte, waar de chauffeur ons afzet bij een hindoe tempel. Het is ook ontzettend druk hier. Het schijnt een soort traditie te zijn om op zondag naar de Bromo te gaan, maar iedereen schijnt er geweest te moeten zijn op nieuwjaarsdag. Bij de Hindu tempel is jaarlijks een bijeenkomst, alleen voor priesters. We lopen er langs en het is een rustige plek in deze chaotisch drukke vlakte. Het volgende is een sanitaire stop, waarop Wout gedwongen wordt in de rij te gaan staan. Hij mist hierdoor de top. Wij gaan met elkaar via de zeer drukke trappen naar boven. Een rij naar boven en een rij naar beneden. Wanneer er een gat valt in de rij naar beneden, rennen een stel inlanders je snel voorbij. Wanneer je van beneden uit kijkt, lijkt het net of je op de rand van de krater allemaal bewegende bomen en struiken ziet. Het zijn echter mensen die op de krater lopen. We vinden dat er weinig toezicht is op wat er gebeurt. Eenmaal boven op de krater heb je een mooi uitzicht over de andere toppen. Een van de drie spuwt ongeveer elk half uur vuur. Er is dan een grote rookwolk zichtbaar. We blijven niet te lang op de top met de indrukwekkende krater en het blauw/ groene borrelende meer, maar voegen ons weer tussen de massa op de trappen naar beneden. Iedereen probeert met ons op de foto te gaan, soms gevraagd, soms stiekem. Daarnaast vindt iedereen dat we volgens traditie offers / bloemetjes moeten kopen om in de krater te gooien. Joelle en ik doen nog een poging om de jonge gids te doen stoppen met roken. Dan staan we weer bij de jeep. De gids en de Brabantse stellen mogen het eerst mee, zodat de gids iets kan regelen voor het ontbijt. Dit nuttigen we in een restaurantje in Kemoro Lawang. Om 9.00 uur kunnen we eindelijk ons maagje vullen. We zijn dan al lang door onze voorraad sultana’s heen. De blije doos van Boy bevat 4 sneetjes brood zonder korst, croissantje, koffiebroodje, jus d’orange en een appel. Het gaat grotendeels op, want we hebben sinds 1 uur in de ochtend niets meer gehad. Wanneer de gids naar onze buschauffeur belt, duurt het zeker een half uur voor de bus zichtbaar is. We lopen er naar toe en stappen in, maar het duurt weer een half uur voor we in de file naar beneden kunnen aansluiten. Dan weten we nog niet dat we in deze file nog minstens 4 uur vastzitten. Het knappe van de groep is dat de stemming niet een keer minder wordt. Zelfs Joelle ontdekt dat wachten niet saai hoeft te zijn. We vermaken ons op verschillende manieren. Ik loop op sokken tegen het plafond van het busje. Er wordt volop gelachen. Regelmatig stappen er mensen uit, want per uur schieten we nog geen 50 meter op. Ik probeer wat te slapen, want ik voel me onderuit gaan. Het duurt tot ruim 15.00 uur als het heftig begint te regenen en veel bromfietsers gaan schuilen, dan komt er enige ruimte voor de verkeersmassa. Wij hebben dan nog een tijdje te rijden naar de plaats waar Boy en de rest van de groep ons opwacht. Zij hebben dan al ruim 6 uur zitten wachten en wij hebben al een reisdag van ruim 12 uur achter de rug, en daar komen nog de nodige bus uren bij. We zijn na de noodrantsoenen toe aan drinken en een warme maaltijd. We stappen weer in onze eigen bus en nemen afscheid van de gids en chauffeur. De gids vond nog wel dat we alsnog geluk hadden, omdat we een droge Bromo beklimming hadden. Nadat we aan de noordkust in Probolinggo hebben gegeten, gaan we weer zuidelijk door de suikerriet velden, langs een papierfabriek en tabaksvelden door Jembet om aan te komen in het volgens Boy minder luxe hotel Margo Utomo. Theo en ik zien er niets van want na ruim 20 uur op te zijn, willen we alleen nog maar slapen. Dat lukt prima.

DAG 11, Hotel: Puri Dalem Cottages

De wekker loopt een uur voor wektijd af en ik sta al om 10 over 5 onder de douche. Elly komt dan melden dat ze de wekker verkeerd heeft ingesteld, dus ik ben lekker vroeg paraat. We hoeven verder niet veel te pakken, omdat we gisteren pas laat gearriveerd zijn en meteen in bed gestapt zijn. Bij het ontbijt merken we pas in wat voor prachtige omgeving we terecht zijn gekomen. Er is een prachtig zwembad dat langs een snel stromende bergrivier ligt. Het hotel ligt in een mooie grote tuin met een aangrenzende koeienstal met een dertig tal Friese koeien en kalveren. Ik loop rond met de foto camera om dit alles vast te leggen en ben in gezelschap van Frans, een van onze Brabantse medereizigers. Hij is een verwoed filmer. Na het uitgebreide en goed verzorgde ontbijt stappen we in de bus voor de rit naar de ferry die ons naar Bali moet brengen. Tijdens de rit vertelt Boy honderd uit, vooral over de langs trekkende omgeving, de cultuur van Java en de geloofsovertuiging van de inwoners. Ondertussen is hij bezig om zich diverse keren te verontschuldigen over de volgens hem mislukte excursie naar de Bromo vulkaan. Daarnaast probeert hij zichzelf telkenmale vrij te pleiten door te vertellen dat hij ons van tevoren gewaarschuwd had, dat het wel eens druk zou kunnen worden. De combinatie zondag en nieuwjaarsdag heeft ons blijkbaar genekt. Hij krijgt van diverse kanten te horen dat hij zich niet verantwoordelijk moet voelen en dat wij bewust gekozen hebben voor de beklimming en genoten hebben van de vulkaan en zijn uitzichten. Uiteindelijk kunnen we hem overtuigen dat zijn ingebakken bezorgdheid en onderdanigheid, die de doorsnee Indonesiër siert, hem parten speelt, waarna hij zich er bij neerlegt. Hij probeert ondertussen ook om de ceremonie rond het afscheid van de crew en de reizigers te organiseren en wil dat iemand het woord tot de chauffeur en bijrijder zal richten. Omdat er niet snel genoeg iemand zich spontaan aanbiedt, reageert hij meteen geïrriteerd “ nou dan maar niet”. Cees biedt zich al snel aan om de afscheidsrede tijdens de lunch te doen en de fooien voor de mensen te overhandigen. We kunnen vrijwel direct aan boord. De bus gaat op het onderdek en wij zoeken een plekje op het bovenste. De stemming in de groep is uitgelaten, vooral Joelle doet op haar manier haar best om de sfeer te verhogen. Het is een mooie overtocht met volop zon en fraaie uitzichten. Ook het ontschepen gaat snel en na anderhalf uur rijden stoppen we bij een soort wegrestaurant van het formaat waarvan we de laatste week al diverse zijn binnen geweest en laten ons de rijsttafel die zoals gebruikelijk in buffet vorm wordt aangeboden, goed smaken. De toespraak van Cees is best vermakelijk en Boy probeert voor de chauffeur en bijrijder te vertalen. Dan moeten we nog bijna 2 uur rijden om bij het hotel in Sanur te komen. Hier splitst de groep zich in tweeën. Negen mensen blijven hier in hotel Puri Dalem en 5 mensen gaan door naar Nusa Dua en Benoa. Ruud, Gerard en Michiel gaan naar Nusa Dua en Gaby en Joelle naar Benoa. Ruud en Gerard hebben ook nog een extra verlenging van 3 dagen, dus die zien we niet meer terug. De anderen komen we op de terugreis op het vliegveld weer tegen. Wij installeren ons in het bungalow park en ruilen met Annemiek van kamer, omdat zij een tweepersoonsbed heeft. Dan springen we in het zwembadje dat pal in het midden tussen de rondom gebouwde huisjes ligt. De Brabo’s wonen een klein stukje verderop en wij vragen of we ook van hun zwemwater gebruik mogen maken, want ook op dit gedeelte van het park is een zwembad. We zwemmen een half uurtje als Cees en Ankie zich ook in de pool wagen. Samen spartelen we nog een poosje als Annemiek al gedoucht verschijnt en wij ons realiseren dat het al half zeven is, en we om zeven uur een afspraak hebben met iemand van de reisorganisatie, die ons komt inlichten over de mogelijkheden van excursies voor de komende dagen. Ook de formaliteiten voor de terugreis zullen worden besproken. Van ons groepje zijn wij de enigen die al eens vaker op Bali zijn geweest, dus de voorlichting is hoofdzakelijk voor de rest bestemd. Er is veel belangstelling voor de fietstocht die op de vulkaan begint en die een fraaie route naar beneden biedt. Gert de vertegenwoordiger van NVR is een Belg die al 20 jaar op Bali woont en hij is goed op de hoogte van de mogelijkheden en onmogelijkheden van het eiland. Hij kent ook Yance en zal hem de door ons meegebrachte fles strohrum overhandigen. Bij de receptie belt Elly met Sri om een afspraak voor het eten van morgenavond te regelen en om samen nog een excursie proberen te doen. Dan gaan we op pad naar een eetgelegenheid. Het strand is op loop afstand, ruim 500 meter, dus daar moet wel iets te vinden zijn. We lopen eerst een aantal slecht bezette restaurants voorbij en komen dan bij een terras op het strand gebouwd waar een band zich aan het installeren is. Er hangen diverse posters van Bob Marley aan de muren, dus we gokken er op dat er ook in die richting gemusiceerd zal gaan worden. Op het moment dar wij onze maaltijd besteld hebben en genieten van een koel drankje zet het orkest in met “ Red red Wine ” en kunnen we volop meezingen met de overbekende reggea nummers. De meiskes eten natuurlijk garnalen en ik geniet van rendang. Er is natuurlijk ook volop wijn en andere alcoholische versnaperingen te koop. Elly geniet van haar glaasje witte wijn. Na de koffie kondigt de band aan dat de eerste sessie is afgelopen en er 20 minuten pauze volgt. Wij rekenen af en genieten op het terras van onze hut van een laatste borrel. Rond 23.00 uur zoeken we ons bed op.

DAG 12, Hotel: Puri Dalem Cottages

Geen telefoon en geklop om 05.30 uur, maar de automatische piloot zorgt er toch voor dat ik wakker word om die tijd. Maar het is dan heerlijk om je weer om te kunnen draaien en door te kunnen slapen. De ontbijtafspraak was om 09.00 uur. Daarvoor had ik al de strandtas ingepakt, want we willen op tijd naar het strand. Helaas ziet het er nog niet echt vrolijk uit qua weer. Het is klam en nogal bewolkt. Maar zoals Elly zegt: “ het wordt al licht en optimisten leven langer. “ Het ontbijt is, op z ’n minst gezegd, vrij simpel. Een bak met nasi, wat stukjes vlees en kant en klare rolletjes omelet. Toast moet je bestellen en dat wordt geserveerd met een kuipje boter en een kuipje jam. Dat is echt verwennen !! Sapjes hebben we van de kaart besteld en op de kamerrekening laten zetten. Vanuit het hotel rijdt een aantal keren per dag een busje naar het centrum van Sanur, waar een luxere versie van ons hotel staat. De assistent manager van het hotel reed met ons mee en het waren opeens Panamese toestanden. Want we werden, op verzoek, met deze taxi naar het postkantoor gebracht. Wij zullen waarschijnlijk eerder thuis zijn dan de kaarten, maar de bedoeling is goed. We werden voor het hotel afgezet en via de tuin zijn we op het strand gekomen. Een stukje lopen en we waren op de vertrouwde plek van het Laghawa Hotel. Alles was bekend en we zijn maar meteen met de koffie begonnen, want het is nog steeds bewolkt. We doen ons voor als hotelgasten en hopen op die manier niet voor de bedjes te hoeven betalen ! We wachten het maar af. Maar jammer, het heeft niet gewerkt. We moesten ons kamernummer opgeven en toen stonden, of liever gezegd, lagen we met onze mond vol tanden. De beddenboy was het Engels niet echt machtig, maar voor 30.000 roepia ’s hadden we 3 bedjes met matras. Een half uurtje later werd dat gecorrigeerd door een nogal bazige tante en moest er nog eens 30.000 roepia betaald worden. Naar Europese begrippen is het natuurlijk nog steeds spotgoedkoop. Ondertussen waren onze Brabantse mede – reizigers langs gewandeld. Een snelle mop en ze liepen weer verder. Zij zijn nu niet echt bepaald de echte strandtypes. Tegen 13.00 uur begon het voorzichtig te regenen, maar het bleef gelukkig voorzichtig. Het was toen ook tijd voor de lunch. We verheugden ons al op de geweldige sandwiches van een paar jaar geleden. Nu waren ze wel lekker, maar niet geweldig. Maar misschien hadden we ze wel geïdealiseerd. Na de lunch begon de zon een beetje te schijnen en heeft Theo de zwem - en krabbeltocht ondernomen naar het huisje op de pier in het water waar hij ook ooit met Piet heeft gezeten. Tegen 16.30 uur waren we allemaal aardig rood verkleurd met hier en daar zelfs een verbrandingsplekje. Hoog tijd dus om op te stappen. Via de vertrouwde tuin van Laghawa zijn we naar de straat gelopen om naar het andere hotel te gaan voor de shuttle bus. Binnen 5 minuten nadat de receptioniste had gebeld stond er een officiële taxi voor de deur. Wij vonden dat wel vreemd, want dat hadden we ’s morgens niet afgesproken. Maar we zijn vrolijk ingestapt en hebben 20.000 roepia voor de rit betaald. Onze receptie meneer zei dat dit niet de bedoeling was en gaf ons 20.000 roepia voor de rit. Zij betalen de taxi, omdat de shuttle bus niet beschikbaar was. Dat is nog eens echte service. We hebben nog even lekker gezwommen en daarna zijn we ons gaan klaar maken voor onze afspraak met Sri. We ontmoeten haar om 19.30 uur bij mama Putu. Maar Theo kwam vertellen dat we geen haast hadden, omdat Sri op haar zoon met de brommer moest wachten. Dus een half uurtje later dan gepland vertrokken we met een taxi. Niemand wist echter waar de warung was en wij hadden slechts een vaag idee. Maar na een aantal keer vragen, stonden we dan toch bij mama Putu en dat voor 30.000 roepia. Sri was er al. Elly vond dat haar zoon een stuk groter en ouder was geworden. Foutje dus. Het was niet zoonlief, maar manlief Budi. Ze waren samen op de motor van een broer van Sri. De hele familie woont blijkbaar bij elkaar. Aanvankelijk wilden we het gesprek in het Engels voeren, omdat Budi geen Nederlands verstaat. Maar ook zijn Engels is niet best, dus hebben we het maar op Nederlands gehouden. Sri was dolblij om ons te zien. Ze werkt niet meer voor het Schone Streven, maar voor Thomas Cook en hoofdzakelijk met Belgen. Ze begeleidt reizen op Bali en Java. Het valt haar wel op dat Belgen niets van Indonesië weten en ook het eten vinden ze maar zo – zo. Zij hebben dan ook geen verleden met dit land. Elly en ik hebben ons natuurlijk op de gegrilde garnalen gestort en een hele fles witte wijn soldaat gemaakt. Die kostte helemaal 175.000 roepia. Op Java had je daar net 2 glazen voor. Het meest vermakelijke was wel dat Budi, als rasechte Indonesiër, een kip cordon bleu met frites en mayonaise bestelde. Dat verwacht je dus niet. Rond 22.30 uur stapten Budi en Sri weer op de motor en reed onze taxi weer voor. In ons hotel hebben we nog een afzakkertje genomen en toen was het bedtijd. Morgen om 09.00 uur ontbijt.

DAG 13, Hotel: Puri Dalem Cottages Stranddag

Om 6.00 uur kan ik niet de moed opbrengen om naar het strand te lopen. We blijven dan nog maar even liggen. Om 9.00 uur volgt het ontbijt met toast, ei en jam. De mensen zijn erg vriendelijk. Onze begeleider naar het postkantoor vraagt of we weer naar het strand willen en we beamen dat. Theo regelt dit bij de receptie en we gaan onze spullen pakken. Ook deze chauffeur kan ons weer een goedkoop arrangement aanbieden en geeft zijn kaartje af. We proberen nog andere strandstoelen te regelen, maar dan moeten we een compleet pakket met diner erbij kopen en dat blijkt te duur. Dan terug op het strand bij Laghawa waar we weer 60.000 roepia betalen, maar dan zitten we wel eerste klas, op de eerste rij met direct uitzicht op de zee. We duiken in onze boeken met een “ kopiko ” en bestellen later koffie. We lezen alle drie de boeken: Jihad met sambal, wie verstaat er kips en donkere dagen zijn al van lezer gewisseld en er wordt regelmatig gegrinnikt. Tegen kwart over een is het lunchtijd. Het wordt een tonijnsalade, kip avocado salade en een chickenburger. Na het eten wordt er licht geslapen. Annemiek mompelt in haar slaap, het is voor ons helaas onverstaanbaar. Het is erg warm en we gaan even het water in om te verkoelen. En dan te weten dat de storm in Nederland weer is gaan liggen. We zijn genoodzaakt om te blijven liggen omdat we geen droge broek hebben meegenomen. Tegen half vijf gaan we richting de Hardy’s waar Theo brandy scoort en Annemiek op schoenen uit is. Het lukt niet. Na een poging en de constatering dat haar wreef te hoog is, legt ze het andere paar ook neer. Dan drinken we nog koffie en cappuccino in de koffieshop van de supermarkt die ze I am Amsterdam genoemd hebben. We lopen langs de winkeltjes en gaan binnen bij Tina. Annemiek koopt een broek en muiltjes. Dan lopen we naar het aanverwante hotel om de taxi te bestellen. De meneer van de receptie is ons niet zo goed gezind. Hij laat ons even wachten. Met de taxi terug naar het hotel. Ankie en Cees hebben heerlijk gefietst. De Brabanders heb ik gevraagd om morgen mee te gaan naar mama Putu. Wij horen het wel. Dan gaan Theo en ik lekker zwemmen en douchen om later in de taxi naar warung mama Putu te vertrekken. De bediende is haar stem kwijt, maar we worden hartelijk welkom geheten. We bestellen 2 x garnalencocktail en kippensoep. 2 x barracuda met knoflook en bami goreng speciaal en natuurlijk een fles wijn. Mama Putu, rond de 60 jaar, gaat tegen 22.00 uur achter op de scooter richting huis, want ze is niet fit. Wij gaan tegen half elf de taxi in en na een borrel begint het ongelooflijk hard te regenen en gaan we plat nadat ik de mail heb binnen gehaald. Rond 6.00 uur komt een berichtje van Bert met de wens voor een goede vlucht en de mededeling dat Friesland onder water staat.

DAG 14, Hotel: Puri Dalem Cottages

Ik suggereer dat het onder water lopen van Friesland met opzet is gedaan door de rayon hoofden. Als het nu begint te vriezen hoeft er in de buurt van Bartlehiem niet gekluund te worden. Alles geregeld voor een geoliede Elfstedentocht. Ik zet 2 kopjes koffie en breng die naar buiten op ons terrasje, voor onze kerststal. Het is al heet en de zon schijnt al volop. Om 9.00 uur hebben we met Annemiek afgesproken voor het ontbijt. De dames nemen toast, omelet en jam. Ik stort me weer op de rijst met groente en kippenboutjes. Als variatie neem ik er ook ei en een plakje toast bij. Ik bestel bij de receptie een taxi naar het strand voor 10.00 uur. De chauffeur is alweer iemand die we nog niet kennen maar ook hij biedt ons weer goedkoop transport aan, zelfs naar de luchthaven. Bij het Bali Beach hotel aangekomen gaan we eerst naar het winkel hart van het dorp terug. Elly wil een witte jurk kopen. Na snuffelen in vele rekken in eindeloze kleding zaakjes moet er tot slot ook nog gepast worden. Iets wits wordt niet gevonden althans niet in de juiste maat en ook andere gekleurde alternatieven voldoen niet aan de perfecte pasvorm. Als we langzamerhand het winkelgebied uitlopen vindt Annemiek een rek met horloges. Omdat haar klokje niet meer bij de tijd is, besluit ze om zich te voorzien van een nieuw exemplaar. Van de vraagprijs van 150.000 roepia blijft er uiteindelijk 50.000 roepia over. We lopen via de andere kant van de straat weer terug richting hotel en komen onderweg een terras tegen waar we koffie drinken. Dan door via de tuin van het hotel naar ons vaste plekje op het strand waar we eerst een drankje bestellen. Het is druk en alle bedjes zijn bezet, doch een vrouwtje van de keuken regelt voor de dames 2 bedden bij de buren. Ik blijf onder de bomen buiten de zon, omdat mijn benen en voeten stevig verbrand zijn en behoorlijk strak in hun velletje zitten. Om 13.30 uur gaan we voor de lunch waarna de meiskes de zon weer opzoeken. Ik blijf in de schaduw. Er dreigen donkere wolken aan de horizon. Als ik het toepasselijke boek over Indonesië uit heb ( Jihad met sambal ) en na het bijwerken van dit verslag besluit ik om te gaan wandelen. Ik reken onze drankjes en de lunch af en besluit om over de boulevard te gaan lopen. Na een klein uurtje begint het te regenen en besluit ik dezelfde weg terug te nemen. De regen blijft gestaag doorvallen en als ik bij de basis terug kom, zijn de dames al aangekleed en klaar om de terugtocht te beginnen. Het is inmiddels ook al 17.00 uur als we terug lopen naar het hotel waar we met de taxi gebracht zijn. Elly stelt voor om terug te lopen naar ons onderkomen, maar Annemiek besluit om de taxi te nemen. Zij neemt mijn rugzak mee en Elly en ik nemen de kustweg Na een half uur wandelen bereiken we Puri Dalem en nemen een duik in ons zwembad. Na enkele minuten begint het opnieuw stevig te regenen en we genieten van de stevige druppels die in het zwembad kletteren. Na de douche nemen we nog een bakje koffie en gaan om 20.00 uur weer met de taxi naar mama Putu voor de warme maaltijd. Het voornemen om met de groep die 3 dagen in het hotel heeft doorgebracht gezamenlijk te gaan eten gaat niet door. De 2 Brabantse stellen uit Hoge Mierde melden zich af voor dit samen zijn en Cees en Ankie komen misschien na de voorstelling nog langs op de eetlocatie. Zij bezoeken de cethchak dans en hebben geen idee hoe laat zij op de afgesproken plek aanwezig kunnen zijn. Het is inmiddels weer flink gaan regenen en we genieten van onze warme maaltijd en een opgewekte Mama vertelt dat ze gister avond veel last van hoofdpijn had, maar vandaag weer nadrukkelijk aanwezig is. Zij controleert alles en iedereen. Cees en Ankie komen niet meer opdagen en wij vragen ons af wat er van de voorstelling terecht moet komen met deze hoeveelheid regen. Elly bezoekt nog even het aangrenzende kleding winkeltje. Zij is nog steeds op zoek naar een jurk. Rond half elf, terwijl ik de rekening betaal komt zij met een jurk aanlopen en vraagt of ik die mooi vindt. Als ik dat positief bevestig, moeten we de gezamenlijke portemonnee aanspreken om af te kunnen rekenen. Morgen nog maar wat pinnen. Zowel mama Putu als de kleding winkel zijn al zwaar vergrendeld als de taxi 10 minuten later arriveert. We drinken nog een borrel en besluiten om rond half twaalf de zitting op te heffen.

DAG 15 en DAG 16

Dit was dus onze laatste Bali nacht, Maar gelukkig hebben we nog een paar uur voordat we naar de luchthaven moeten. Bij de receptie zijn we gaan vragen of we de kamers tot 15.00 uur konden aanhouden. Ze stelden voor om één kamer gratis aan te houden tot 14.00 uur. Maar dat zagen we toch niet zo zitten. Het wordt nogal vol wanneer je op het laatste moment met z ’n allen wil douchen. Voor 100.000 roepia konden we beide kamers tot 15.00 uur aanhouden. Aan die prijs kun je je natuurlijk geen buil vallen. Om 09.30 uur had ik een afspraak met Linda, de masseuse. Ze had me gisteren al een voorproefje gegeven en dat was goed bevallen. Gewapend met een flesje olie stond ze al op me te wachten. Handdoek op het bed, liggen en kneden maar. Ze zocht vooral de drukpunten op in je nek, schouders en voeten. Maar het echte masseren kon ze ook goed. Na een klein uurtje was het hele theater voorbij en vertrok ze met een goed tip en een paar armbandjes naar Elly. Het was buiten bloedheet met volop zon. Afkoeling in het zwembad was dan ook zeer welkom. Ook is het lekker om met je voetjes in het water een boek te lezen. Kees en Ankie kwamen vragen of we gezamenlijk zouden lunchen. Een goed idee en we hebben van te voren de menukaart doorgespit en het eten alvast besteld voor 14.15 uur. Dit is dus optimaal gebruik maken van de beschikbare tijd. We hebben zolang mogelijk geprofiteerd van het water en de zon, maar op een gegeven moment werd het dan toch echt tijd om alles in te pakken en te douchen. Alles paste perfect in de tas. Dat is natuurlijk het voordeel wanneer je geen souvenirs en andere hebbedingetjes hebt gekocht. Fris gedoucht verschenen we allemaal om 14.15 uur in het restaurantgedeelte. En vrij snel kregen we onze bestelde maaltijden. Vervolgens hebben we de bagage uit de kamers gehaald en om de eindafrekening gevraagd. We hadden ’s morgens bij het ontbijt telkens vers vruchtensap besteld en waren ervan uitgegaan dat we dat moesten betalen. Maar dat bleek niet nodig te zijn. Service van de zaak. We hebben dus alleen maar onze lunch afgerekend. Het mag dan niet het meest luxueuze hotel op de meest gewilde plaats zijn, maar de service is meer dan uitstekend. Keurig netjes op tijd werden we opgehaald om naar de luchthaven te gaan. Onze bagage werd in een apart busje gedaan, vanwege ruimte gebrek in ons vervoermiddel. Met wat laatste nostalgische blikken op Bali kwamen we op de luchthaven. Bepakt en bezakt met onze bagage holden we zo ongeveer achter onze begeleider aan naar de incheck balie. De afstand kwam me voor als een halve marathon !!! Het inchecken op zich ging vrij snel en na het betalen van de exit – fee ( je moet betalen om in het land te komen en ook weer om eruit te gaan ) hadden we nog tijd genoeg voordat de vlucht zou vertrekken. We kwamen niet in de vertrekhal van de intercontinentale vluchten, maar voor domestic. Dat komt omdat we eerst naar Jakarta vliegen en daar moeten overstappen. Nu is in deze hal niet veel te beleven, dus het was meer hangen en slenteren. We troffen daar ook Michel. Hij had een heerlijke tijd gehad in een luxe onderkomen en was regelmatig met de jongens opgetrokken. Onze favoriete reisgenote en dochter kwamen op de laatste nipper aan en daarna hebben we ze niet meer gezien. Hoogstwaarschijnlijk hebben zij niet bij het klootjesvolk gezeten, maar hebben ze eerste klas gereisd. Netjes op tijd vlogen we naar Jakarta. Een lichte maaltijd, maar zonder alcoholische versnapering, want daar doen ze niet aan op dit soort vluchten. In Jakarta hadden we ruim een uur tijd om wat rond te lopen. Helaas was het op dit tijdstip van de avond maar een dooie boel. Gelukkig was er wel een Starbucks waar we aan de koffie konden met de roepia ’s die we nog hadden. Toen bleken er nog genoeg roepia over te zijn om nog twee shirts voor Theo te kopen. Dat vond hij natuurlijk onzin en niet nodig, maar je moet het geld toch ergens aan uitgeven. Het toestel naar Schiphol via Dubai was werkelijk helemaal vol. Je kon duidelijk merken dat de Nederlandse vakanties voorbij waren. Het typische van vliegen op deze tijdstippen is wel dat je geen moment met licht vliegt. Je vertrekt in het donker, vliegt door de nacht en komt ’s morgens vroeg in het donker op Schiphol aan. En toch ben je dan 24 uur onderweg geweest. Eigenlijk een raar idee. In Dubai zijn we weer even het toestel uitgeweest om de benen te strekken en eventueel wat in te kopen. Veel mensen verlieten het toestel niet. Die waren druk bezig met het doen van diverse dutjes. Ik wilde nog wat sigaretten kopen. Met twee sloffen stond ik bij de kassa, maar toen kreeg ik te horen dat ik naar Europa maar één slof mocht kopen. Typisch, maar het was niet anders. Toen we ons weer, keurig op tijd, bij de gate hadden gemeld, kregen we de mededeling dat we nog niet aan boord konden. Het bleek dat iemand aan boord niet lekker was geworden en die werd nu uit het toestel gehaald en naar een ziekenhuis gebracht. Dat nam nogal wat tijd in beslag en vandaar dat wij nog niet aan boord konden. Met wat vertraging vertrokken we voor het laatste traject naar Amsterdam. We kregen een hapje en een drankje en regelmatig een glaasje water of sap. De service aan boord was prima. Ongeveer een half uur te laat zijn we op Schiphol geland. De eerste tocht was naar het toilet om wat warmere kleding aan te trekken. Het is toch wel een overgang van de tropen naar een koud Nederland. Nadat we de bagage hadden verzameld, hebben we van onze reisgenoten afscheid genomen. Ik werd opgehaald door Sylvia en die stond / zat al tijden braaf te wachten. Met Michel hebben we nog een Starbuck koffie gedronken en daarna vertrokken Elly, Theo en Michel met de trein en Syl en ik naar de parkeergarage om de auto op te halen.

Java is een bijzonder eiland waar we veel hebben gezien. Waaronder, een ouderwetse haven in Jakarta, diverse Moskeeën, thee en rijstplantages door het hele eiland, Vulkaan Tangkuban Perahu in Bandung, Vulkaan Bromo in Malang, Borobudur (een grote bijzondere tempel met een schitterend uitzicht) in Jogjakarta en Prambanan een tempel in Jogjayakarta. Tevens kwamen we diverse grote malls tegen. Wat ook niet minder interessant was, waren de batik, hout en zilverfabrieken. De korte tocht in de becak (een fietstaxi) was ook uniek. Een mooie angklung voorstelling in de late namiddag in Bandung vormde ook onderdeel van onze vakantie. Overal waar we naartoe gingen wilden we langer blijven om foto’s te maken of om souvenirtjes te kopen of gewoon om even rustig rond te wandelen. Alleen bij de vogel- en dieren markt was bijna iedereen binnen 10 minuten klaar. Met andere woorden dat vonden we minder/niet leuk.

De interessante verhalen van onze reisleidster hield ons tijdens de lange busreizen wakker. We hebben in verschillende hotels gezeten de één iets minder lux dan de ander maar we hebben elke dag goed kunnen ontbijten en goed kunnen uitrusten. Ook de lunch varieerde van uitgebreid buffet naar iets minder uitgebreid buffet. Maar over het algemeen wel lekker warm spicy food. Wat we ook graag hadden willen zien op Java zijn de economisch en sociaal wat rijkere gebieden.

Na 10 dagen zijn we naar Bali vertrokken. De reis van Java naar Bali was een korte reis op de veerboot maar een lange reis naar het hotel waar we op de tussenweg ook weer lekker hebben gegeten. Gelijk toen we aankwamen op het eiland Bali zagen we de vele apen die langs de wegen woonden. Leuk om zoveel aapjes bij elkaar te zien in het wild. Op Bali zie je overal tempels en offers. Letterlijk overal! Het is heel bijzonder om te zien. Bali is duidelijk meer toeristisch dan Java. Maar dat is prima. De Kuta square op Bali is ook zeker een aanrader om even gezellig te shoppen bij de kraampjes, in de Mall, in de gewone of in de wat duurdere winkels.

Op de verjaardag van onze oom hebben we samen op een lange tafel in het zand heerlijk visgerechten gegeten bij de Jimbaran, een visrestaurant in Bali. Het uitzicht is net een schilderij met de vissersbootjes in het water.

All by all het was een drukke vakantie met veel dingen op de agenda maar voor iedereen wel wat leuks te doen/zien. Enkele suggesties die we nog hebben zijn: - Ten eerste de dagen iets minder vol plannen. - Ten tweede het is belangrijk om van te voren duidelijk te weten dat je warme kleren moet dragen op de dag dat je naar Bromo gaat (in ieder geval totdat de zon opkomt). - Ten derde is het voor onze veiligheid belangrijk dat de chauffeurs iets meer kunnen uitrusten. - En ten slotte is het ook handig om te weten dat je per dag ongeveer 8 dollar apart moet leggen voor de lunch per persoon.

Familie Jacobs-Curie, Groesbeek Familie Curie, Curacao Dutch Carribean Graag willen wij iedereen bedanken, in het bijzonder Barbara Lems voor alles wat zij voor ons heeft gedaan. Wij hebben met z’n allen een fantastisch vakantie gehad. Het adres van NRV hebben wij aan vrienden en kennissen gegeven. Met vriendelijke groeten, Harry en Marianne Jacobs-Curie

Zaterdag

Onze reisleidster is een Indische mevrouw: juffrouw Elly. Ze spreekt Nederlands , een heel lief vrouwtje die heel bezorgd is om ons en zorgt dat het ons aan niets ontbreekt. Ze weet heel veel over de geschiedenis en vertelt daar graag en heel enthousiast over. In ons vaste busje zit een chauffeur en een bijrijder. Heel vriendelijk allemaal. Je hoeft helemaal niets te doen, nee, je mag gewoon niks doen! Vandaag om 6.00 gewekt. Met de bus naar Bogor, waar we de Botanische tuinen hebben bezocht. Een 87 ha grote tuin, met hele byzondere bomen en plantensoorten, reuze waterlelies, waarvan t blad een kind kan dragen, amandelbomen, teakbomen, teveel om op te noemen. Ook Buitenzorg is in deze tuin. Een kapitale villa, overgebleven uit de Ned-indische tijd, het buitenverblijf van gouverneur-generaal van Imhoff. In het park liepen veel studenten, die de opdracht hadden om toeristen te interviewen en daarmee op de foto te gaan. Ze vonden Rien (mijn man) wel n typische toerist, groot, blank etc..., met als gevolg dat hij omringt door jongens en meisjes, met iedereen op de foto moest en maar handtekeningen uitdelen.... En die meisjes kwamen tot aan zijn navel en maar giebelen. Daarna nog lekker geluncht in Bogor en toen het busje in, op weg naar Bandung. Bandung is de Bloemenstad, vroeger omdat er veel bloemen groeiden en omdat daar de mooiste meisjes (bloemen) van Java woonden. Dat laatste misschien nog wel, maar Bandung is uitgegroeid tot een grote stad, en die bloemen zijn er niet veel meer. We kwamen om ongeveer zeven uur avonds in ons Hotel Kerang Sedat, wederom heel mooi. Op advies van Elly zijn we gaan eten bij café Trees. Nasi goreng! Voor de verandering. Ik zeg maar zo: ‘n bak nasi gaat er altijd in ;)! In de tuin bij Trees heerlijk n pilsje gedronken met een aantal mensen uit ons gezelschap. Daarna nog even gefacetimed met’t thuisfront, waardoor t uiteindelijk nog middernacht werd voor we in bed lagen. En we moeten er weer om 6.00 uur uit!

Zondag

Na t ontbijt, huphup busje in. De reis gaat naar de vulkaan Tangkuban Prahu. Ik begrijp nu wel waarom we steeds zo vroeg weggaan. Later op de dag slippen de grote steden helemaal dicht van t verkeer, en dan is het alleen maar file. Op de vulkaan was het frisjes, en heel veel bedrijvigheid van allerlei verkopers. Eén grote Pasar Malam. Nadat we daar ‘n uurtje hadden rondgelopen gingen we terug naar de bus, die ons naar een theeplantage bracht. Een prachtig gezicht, heel mooi groen. Het is nu niet echt toeristentijd, waardoor het allemaal heel relaxed gaat. We wilden nog thee kopen, maar t was zondag, dus gesloten. Na de theeplantage bezochten we een warmwaterbron, Ciater, ‘n zwavelbad. Goed voor de spieren en geneeskrachtig... Ha! We kwamen er strak en jeugdig weer uit (hihi)! ‘n Lekkere lunch, onder andere nasi met van alles erbij (mmmmm), waarna we weer verder gingen, de file in, naar het hotel. We hadden namelijk een extra excursie geboekt. De muziekschool van Pak Ujo. Kinderen geven daar demonstraties van angklungmuziek. De angklung is een muziekinstrument van bamboe. Deze school is opgericht door wijlen Udjo Ngalagena, om de kinderen muziekonderwijs te geven en ze van de straat te halen. Nu is het overgenomen door zijn zoon en de kleinzonen staan al klaar om ‘t t.z.t. over te nemen. Van de entreegelden krijgen de kinderen ook regulier onderwijs. Het was een geweldige ervaring. Kindjes van nauwelijks 1 1/2 jaar stonden al met hun kontje te draaien en te dansen, dat was heel aandoenlijk om te zien. De volwassen kinderen worden over heel de wereld uitgenodigd om te komen spelen. Volgende week treden zij op in Duitsland. Zij spelen nummers zoals bijv. Bohemian Rhapsodie van Queen en Save The World. Om kippenvel van te krijgen.... Wij, als publiek werden er ook bij betrokken op een hele speciale manier, ieder kreeg een Anklung met een eilandennaam, die weer een muzieknoot voorstelde. Een van de kleinkinderen gaf met handgebaren aan welke noot (eiland) hij wilde horen. En.... Het lukte hem om ons een melodietje te laten spelen. Als klapstuk kwamen alle kinderen de piste in en nodigden ons uit om te dansen. Ik danste met een schattig meisje van ongeveer 6 jaar in een prachtige roze sarong. Rien danste met ‘n hummel van 50cm hoog. Ik had natuurlijk een zak met snoep, zeepjes en ballonnen meegenomen voor de kinderen, dat is altijd leuk om uit te delen. Deze kinderen niet, maar er zijn er, vooral op straat ook bij, die dan zeggen: Yes, and money?. Jaja, doei! De vrouwen op straat vragen: money? Or do you have lipstick or t-shirt? Hè, moet niet gekker worden! Enfin, terug naar het hotel, de file in. In Bandung is een super moderne winkelmall, met de allernieuwste merkwinkels. Superdeluxe! Ze noemen het het Parijs van Bandung. Hier hebben we weer heerlijk gegeten.. Morgen (maandag) zitten we minstens 7 uur in de trein, naar Yogjakarta. We worden om 4.45 gewekt.

Maandag

Ik zit nu in de trein, op weg naar Yogjakarta. Het is een redelijk luxe trein en het landschap wat voorbijkomt is ontzettend mooi! De sawa's en kleine lieflijke dorpjes. Bij iedere stop staan er kinderen te zwaaien. Er is van alles in de trein, zelfs een masseur, waar ik natuurlijk gretig gebruik van heb gemaakt! Alles voor n paar centen, eh... Roepia's. Regelmatig komen ze met eten en drinken langs. Om 14.00 kwamen we aan in jogjakarta. We slapen in een heel mooi hotel, superdeluxe en chique! THE Jayakarta. Iedere avond levende muziek, dus we zullen t zien vanavond. Omdat we vanmiddag vrij waren hebben we met t hele zooitje maar aan t zwembad gelegen. Het is hier warmer als in west-Java. Wel heeft t net geregend. Meestal is het ‘s-morgens zonnig en ‘s-middags bewolkt en benauwd. Regen valt tot op heden erg mee. Nadat we even op t balkon hadden gezeten en gedouched zijn we naar het restaurant van t hotel gegaan. Ik hoorde een zangeres liedjes zingen uit de jaren 60, Elvis etc. Ja en dan weet je het wel, hè! Daar moet ik bij zijn;) Nadat we wat in de tuin hadden gegeten, zagen we de rest van onze groep bij de muziek zitten. Hoewel we vroeg naar bed wilden, schoven we toch maar even aan. Bleek dat er iemand van de groep die dag jarig was! Hij werd 32, maar had niks gezegd want hij staat niet graag in de belangstelling. Helaas voor hem! Elly lag al in bed, zij gaat altijd met de kippen op stok, en had, zoals ze zelf zegt haar slaapjurk al aan. Toen dacht ze OOOO, ik ben vergeten dat ik een jarige heb! Zij had snel haar slaapjurk uitgetrokken en lippenstift, zonder bril, opgedaan. Vervolgens de jarige aan t zoeken geweest en hem meegenomen naar de muziek. Ze kuste hem en die had een hele rooie wang van haar lippenstift. Wij waagden ons nog even aan een Engels walsje, en toen kwam het voltallig personeel binnen met een taart met kaarsjes! De muziek speelde Happy Birthday. Hoe attent toch allemaal. Elly was helemaal los en pakte de microfoon, ze zong een aantal Indonesische liedjes. Wij maar klappen, ze werd er bijna verlegen van. Nog een paar pilsjes en het werd erg gezellig en laat, dus. De andere dag werden we om half zes gewekt. Je raakt er bijna aan gewoon. Het is dan al licht en warm. 'n uur of twee in de bus naar de Borobodur. Wat n gevaarte. En wat een heleboel trappen. Pffft, we steken er nog maar eens een op ;) hijg hijg en warm warm! Maar goed, onze gids vertelde dat boven het Nirwana en de Zevende Hemel ons wachtte! Ja, dan ga je ervoor, hè? In de stoepa's, dat zijn een soort omgekeerde koepels van steen met gaten erin, staat of zit een boeddhabeeld. Er zijn heel veel van die stoepa's op de Borobodur. Als je via zo'n gat de Boeddha kan aanraken dan heb je je leven lang geluk! Nou, zijn die stoepa's gemaakt door Indische mensen, hun armen zijn ‘n stuk korter als die van ons, Europeanen. Het was voor ons dus geen kunst om je leven lang gelukkig te zijn/worden. Wij konden er met gemak bij. Bovenop, in de Zevende hemel, moest je drie rondjes, met de klok meelopen. Dan mocht je een wens doen. Het mag geen materialistische wens zijn, en je mag het tegen niemand zeggen. Jongens, ik heb jullie hachje gered! Enfin, daarna, zeiknat van t zweet weer de bus in.... Op weg naar een zilverfabriek. Interessant om te zien hoe t proces van gedolven zilver verloopt tot de mooiste sieraden. Toen aangeschoven aan een heerlijke rijsttafel, weer mmmmm. Iemand zei, dat je hier niet dik kon worden, omdat je zo bezig bent. Vergeet t! M'n broeken gaan alweer strakker zitten. Maar ik kan t niet weerstaan...! Op de terugweg naar t hotel bezochten we een plaatselijke vogeltjesmarkt. Ah, zo zielig! Kuikentjes in alle felle kleuren opgepropt in een doos, enkele dooie ertussen. Dozen van n vierkante meter, vol met insecten, als voer voor vogeltjes of zo. Slangen, apen, en vogels in alle kleuren en maten met heel veel in n kooitje. En nu zit ik dit te typen op t balkon en Rien ligt in t zwembad en roept of ik ook kom. Vanavond met zijn allen eten in een restaurant in de stad. We hebben heerlijk gegeten. Wat boffen we toch met onze groep! Hele gezellige mensen allemaal. Ze doen hier alles om het ons naar de zin te maken. Er werd zelfs speciaal voor ons een band aangerukt. Het waren net de Blue Diamonds... Maar dan met z'n drieën. De borden met eten die geserveerd werden, waren kunststukken. Van n komkommer werd n vlinder gemaakt en saus werd geserveerd in bakjes, gemaakt van bananenbladeren. Net n kleurenpalet en eigenlijk zonde om op te eten! Het was erg gezellig. Er zijn eigenlijk geen mensen in de groep, die zich afzijdig houden. Toen we weggingen pakte de band ook z'n spullen in. In het hotel nog lekker wat gedronken, het werd nog later en nog gezelliger! O, o, o, en we moeten er weer vroeg uit! Op Bali kunnen we uitrusten, nu willen we zoveel mogelijk zien.

Dinsdag

Dus vroeg uit de veren en op weg naar n batik-kunstenaar. Hij maakte geweldige doeken, de prijzen waren ook geweldig. Ik kwam bijna in de verleiding om zo'n doek te kopen, maar thuis ziet t er toch allemaal anders uit. Dus maar niet gedaan. Toen we buiten kwamen stonden de becaks klaar. Dat zijn fietstaxi's die door de lokale bevolking veel gebruikt worden. Het vervoermiddel hier is hoofdzakelijk becaks of motors en brommertjes. Die zie je ook met honderden voor t stoplicht staan in de steden. Soms met n pas geboren babytje voor op de tank en n aantal kinderen achterop. Normaal kunnen er twee Aziaten in een becak. Maar aangezien wij een gewichtige ;) groep zijn, kregen wij ieder een eigen becak. Sommige, de hééél gewichtigen, kregen een becak met n motortje. Grappig gezicht, al die becaks achter elkaar! Op weg naar het Kraton, dat is n uitgestrekt paleiscomplex van de sultans van Yogya. Het is maar gedeeltelijk toegankelijk voor t publiek. Sultan Hamengkubuwono ( jaja) heeft samen met kon. Juliana gestudeerd in Leiden. Onze Juul mocht hem Henk noemen. De diploma's van de sultan hingen daar, van het Stedelijk Gymnasium in Haarlem en de Universiteit Leiden. Onze gids was een Indisch e meneer met een sarong aan en een zwaard op zijn rug. Hij was n goed verteller. Ook daar weer veel herinneringen aan Nederland. Om t Kraton uit te komen, moest je door een cordon van verkopers van beeldjes, waaiers en nog meer prullaria. We vervolgden onze reis naar een batikfabriek. Daar hebben we het hele proces gevolgd van lap katoen tot aan batik-product. Deze mensen werken in niet zo heel prettige omstandigheden, met name het verfproces lijkt me niet zo gezond! Ondanks dat hebben ze er wel plezier in. Daarna bezochten we een leerwinkel. Deze werd gerund door een Dordrechtse dame, getrouwd met een Javaan. Zij ontwerpt en laat de tassen en portemonnees met de hand in haar atelier maken. Ook dat konden we zien. En kopen natuurlijk. Na de lunch naar de Tempels van Prambanan. De Prambanan vormt het grootste hindoe tempelcomplex van Java. In 2006 is een deel verschoven door de aardbeving. Voor het complex liggen nog heel veel stenen, die nog gestapeld moeten worden. We moesten ook een helm opzetten omdat er nog steeds stukken loszitten. Vanaf 1991 staat Prambanan op de Werelderfgoedlijst van de Unesco. In het park voor de tempels zijn we met z'n allen op de foto gegaan en toen snel naar het hotelzwembad. We boffen met het weer,wat later op de avond hebben we een fikse bui gehad van een half uur. In de hotelbar zat er weer een band. Toen ze hoorde van de hotelmanager dat wij Nederlanders waren ging ze Tulpen uit Amsterdam zingen, met n Aziatisch accent. De manager zag dat ik meezong en wilde me op t podium hebben. Dit wordt onze laatste nacht in dit superhotel, morgen hebben we een lange busreis voor de boeg.

Woensdag

Natuurlijk weer vroeg op en de bus in. Vandaag naar Kediri, slechts 240 km, maar we gaan er toch een hele dag over doen. De reis gaat over tweebaanswegen, en dat schiet niet echt op. Gelukkig kunnen we een beetje slapen en er is genoeg te zien onderweg. Kapokbomen, cassave, bloemen, mooie huizen, krottenwijken etc. etc. Elly pakt steeds de microfoon om iets te vertellen, maar ze is verkouden, dus ze klinkt als n kraai;

Donderdag, vrijdag en zaterdag

Vandaag mochten we uitslapen! We vertrekken pas om half 8. Elly is met een aantal al vroeg de Kampong ingegaan. Mocht je bij de mensen binnen kijken. Toen ze terugkwam had ze een verrassing voor ons. We begonnen de reis met een extra excursie naar de kretekfabriek. Kretek is een kruidensigaret. De eigenaar van ons hotel is ook de eigenaar van de fabriek. Elly vertelde dat het een Chinese handelsfamilie is, die begonnen is om kruiden en tabak tot een sigaret te verwerken. Eerst verkocht hij die op de markt. Zijn kleinkinderen gaan iedere dag onder bewaking met de helikopter naar school in Soerabaya. In de fabriek weet je niet wat je ziet! Na een hartelijk ontvangst door n manager liepen we de eerste van de vijf hallen in. Er zitten in een hal 3000 meisjes/vrouwen aan tafels sigaretten te draaien! Allemaal handwerk! Toen wij binnen kwamen zwaaiden ze allemaal naar ons, we moesten op de bank komen zitten en ook sigaretten maken. Wat een kakofonie en wat een lol hebben ze! Het ziet er allemaal superschoon uit. In de tweede hal werden de sigaretten in kisten gebundeld. In de derde hal werden de sigaretten per 12 in een cellofaantje verpakt, in de volgende hal ging er een gewone verpakking omheen. Stapels en stapels sigaretten! Deze Chinees geeft 24.000 mensen een baan! Ik hoop dat mijnheer Chinees de boel voorlopig niet gaat automatiseren, want dat zou een ramp zijn voor Kediri en de verre omstreek. Bij het weggaan kreeg iedereen een kado-verpakking met 3 pakjes sigaretten. Vandaag verlaten we west Java en rijden we verder naar Malang. Het is maar 120 kilometer, dus dat moet toch in n paar uur te doen zijn?? Wel hebben we nog n paar stops, vooral in de bergen, waar het uitzicht adembenemend is. Het is 15.00 uur als we aankomen in ons hotel. Hotel Regent!'s Park. We gaan nu eerst zwemmen met de hele bups. Dan gaan we slapen. Om 1.00 uur gaan we met zes man van onze groep naar een vulkaan, de Brono en naar de zonsopgang kijken. Rond 9.00 uur sluiten we weer aan bij de rest van de groep. Het moet een bijzondere ervaring zijn, dus we hopen dat t de moeite waard is om n nachtje over te slaan. Om half 1 werden we gewekt. In de hotelbar konden we koffie of thee gebruiken, voor we de bus instapten om naar de Bromo te gaan. Uiteindelijk zijn we met vijven gegaan. Allereerst reden we naar Cemoro Lawang, een rit van 3 uur. Onderweg nog maar geprobeerd om te slapen. Daar aangekomen moesten we overstappen in jeeps. Op t parkeerterrein weer verkopers, dit keer van jassen, dekbedden, mutsen en handschoenen, want daarboven zou t ijskoud zijn. Achteraf viel t wel mee; wij konden t met n vestje goed hebben. Maar ja, wij zijn wat meer kou gewend! Het werd n wilde rit met die jeep, maar gelukkig duurde t maar n kwartiertje. Nog n klein stukje te voet en toen stonden we om 4 uur op de berg Pananjakan, die 2770 meter hoog is. Van daaruit zochten we n mooi plekje uit en was t wachten op de zonsopgang. Langzaam kleurde de hemel oranje en kwamen de contouren van Batok en Bromo (vulkaan) te voorschijn. Er heerste een stilte en het was adembenemend om het dag te zien worden. We hebben veel foto's genomen. Toen t helemaal licht was zochten we de jeep weer op. Deze bracht ons door de steile en smalle Munggalpas naar de Zandzee. Een grote vlakte van zwart lavazand die we te voet of per paardje moesten oversteken om de voet van de Bromo te bereiken. Die paardjes worden "Rronnies" genoemd. Er lopen er wel honderden af en aan en ik hoorde iedereen "Rronnie" roepen. Natuurlijk gingen we te voet, dik half uur, door t mulle lavazand. Ik had sandalen aan, m'n voeten waren pikzwart. Pittig tochtje, want t was aardig steil, het laatste stuk leek t of je achteroverviel. En dan moet je nog een steile smalle trap met 250 treden op om in de krater van de Bromo de rookpluimen omhoog te zien stijgen. We zijn nu al zover, dat dat 'trapje' er ook nog wel bij kan. De Bromo had in 2004 nog n uitbarsting, waarbij 2 doden en 5 gewonden vielen. De laatste erupties waren in 2010 en duurden maar liefst 5 maanden. Actief baasje, maar gelukkig nu rustig! Natuurlijk weer verkopers. Ik heb n bosje bloemen gekocht om te offeren, die moest ik in de vulkaankrater mikken. Zonde van dat mooie bosje! Maar hiermee stem je de vulkaangod gunstig, dus ja, wie wil dat nou niet? Na een kwartiertje boven, konden we weer terug. Ook dat was n heel geklauter, maar we hebben t overleefd. Na een ontbijtje in een lokaal begonnen we de terugreis. Dat werd bank plat en pitten. De rest van de groep zouden we onderweg treffen. Daarna vervolgden we onze reis weer gezamenlijk in ons eigen busje. Toch weer even een lekker dutje kunnen doen. Want voor we naar ons hotel gaan, hebben we nog een excursie bij mevrouw Hardink in Kalibaru. Mevrouw Hardink heeft van haar vader een grote plantage geërfd. Hij stelde als voorwaarde dat zij dan iets voor het volk moest betekenen. Zij heeft daarom 30 weeskinderen in huis genomen, daarnaast zorgt ze ook nog voor een aantal kinderen uit de kampong (dorp). We werden ontvangen door een aantal van haar kinderen in traditionele Javaanse kleding, kregen allemaal een bloem van kokosblad gemaakt opgespeld en mochten met de kinderen meelopen. In een parkachtige tuin werden we welkom geheten met koffie, thee, gebak, muziek en dans door de kinderen. Was weer erg aandoenlijk. Het eerste dansgroepje bestond uit 3 meisjes en 2 jongens van 5 jaar. Ze dansten zo sierlijk en mooi gelijk. Na dit hartelijke welkom werden er bananenbladeren gevlochten voor ons. De mannen kregen een kroontje op en bij de vrouwen werd van hun haar een dot gemaakt met een prachtig bloemstuk erin. Metamorfose! Hierna kregen we van de broer van mevrouw Hardink een rondleiding over de plantage. Het leek wel een sprookje, zo mooi aangelegd. Er wordt koffie, thee, allerlei kruiden zoals peper, nootmuskaat, kaneel verbouwd. Kokosnoten (palmolie en suiker), citroengras, amandelen, gember en veel soorten fruit groeien er. De grond is daar erg vruchtbaar omdat er veel vulkanen in de buurt zijn. Bij alles kregen we een uitgebreide uitleg, hoe alle gewassen verzorgd werden, we kregen te zien hoe iemand in de klapperboom klom om de kokosbloem te bewerken en af te tappen voor palmolie, waar weer palmsuiker van wordt gemaakt. Wij kennen de palmsuiker ook wel als basterdsuiker. Veel kruiden worden gebruikt als medicijn tegen allerlei soorten kwaaltjes. Kortom, allemaal zeer leerzaam en interessant. Na de rondleiding gingen we terug naar de tuin voor nog meer drinken en gebak. We kregen de mogelijkheid om daar producten te kopen. Hiermee wordt t onderhoud van de plantage, maar ook de opvoeding van de kinderen bekostigd. Als afsluiting moest er worden gezongen en gedanst. Iemand van onze groep pakte de microfoon, hij zong nummers van Anneke Gronloh, samen met Elly, die inmiddels haar stem weer heeft. En wij........ Wij dansten met zijn allen met de kinderen PotjePotje. Een leuk soort countrydansje, dat alle kinderen in Indonesië kennen. Voor ons geen Vogeltjesdans of Hucklebuck meer maar de PotjePotje! :-) er werd weer heel wat afgelachen. Toch werd t tijd voor afscheid en zingend, onder begeleiding van ieder n kind aan zijn hand, vertrokken we weer richting bus. De plantage ligt niet ver van ons hotel, gelukkig, want we snakken naar een douche. We logeren vannacht in hotel Margo Utomo, waar we slapen in een bungalow. Een beetje primitief allemaal, er is geen airco, telefoon of tv op de kamer en er is maar 1 internetspot, bij de receptie. In ieder hotel hebben we al wifi gehad, dus we kunnen t wel n dag je missen. Maar de prachtige omgeving maakt alls goed!. Er lopen veel salamanders en gekko's, ook op onze slaapkamer. Die beestjes doen ons niks, ze vangen muggen! Ik weet af en toe niet hoe ik t moet omschrijven, maar alles is hier zo mooi, de natuur, je zou t zelf moeten zien! Trouwens ook grote torren zie je hier. Onder t borrelen s-avonds viel er een grote uit t rieten plafond op het tafelkleed. Iemand wilde hem oppakken en in de tuin gooien, maar deze was zo sterk dat ie t tafelkleed omhoog trok met z'n poten! Eenmaal in bed in onze bungalow, hoorde je de krekels en andere beestgeluiden. Vannacht is de laatste nacht op Java. Morgen met de pont naar Bali.

Zondag

Hoe meer we oostwaarts rijden, hoe eerder t licht is ‘s-morgens. Vanochtend ging ik iets over vieren naar de toilet en toen was t al licht. Toen we om 6 uur aan t ontbijt zaten schalde er oorverdovende muziek door de tuin, tijd voor ochtendgymnastiek! Wij slaan n keertje over. We vertrokken na t ontbijt richting haven in Ketapang. Van daaruit gingen we met de bus op de boot naar Gilimanuk. Voor de boot vertrok, waren er allemaal kinderen op de boot aan t bedelen en vroegen of je euro's in t water wilde gooien, die zij dan opdoken. Toen de kapitein op t dek kwam stoven ze uiteen en sprongen de zee in. Elly heeft gezorgd dat we bovendeks mogen zitten, binnen is het te warm. De overtocht duurde een uurtje. Op Bali aangekomen vertelde Elly t een en ander over dit eiland van Goden en Demonen. Nu gaan we eerst n lekkere duik nemen. Het zwembad ligt voor onze deur! Sanur is een gezellig stadje, dus dat komt goed.

Bali

Heerlijk gegeten hier in de straat. We kregen bijna geld toe! Met z'n vieren, tournedos, volop drinken enz in een sjieke tent, moesten we 10 euro p.p afrekenen. Je kunt hier voor n paar euro je best doen; wat wij dan ook doen hè? Lekker geslapen in onze bungalow. Het is een mooi gelegen huisje tussen 2 zwembaden in. Het ene zwembad ligt voor onze deur. Dus toen we om half acht wakker werden lagen we om vijf over half acht in t water. Heerlijk! Na t ontbijt zijn we naar t strand gelopen en daar lekker op n bedje liggen luieren. Goed rood geworden., zo dicht bij de evenaar gaat t wel hard. Mooi rood is niet lelijk.....je hebt hier in het hotel overal boekenkasten staan met Nederlandse boeken te kust en te keur. We gaan ook eens kijken of we wat excursies kunnen boeken of zo. Misschien duiken of snorkelen? Het is hier verschrikkelijk goedkoop. Ook Europese merken, bijvoorbeeld strepsils, om maar iets te noemen, kosten hier 0,80 eurocent! Onze was, 5 kg, heb ik vanmorgen naar de wasserij gebracht. Ze kwamen hem gewassen en gestreken na 4 uur voor de deur zetten, voor nog geen 8 euro. Vanochtend ook nog een mooi zonnejurkje op de kop getikt voor 5 euro!

6 november

Vandaag maar lekker rustig aan gedaan. Met de taxi naar Kuta. Kuta is een drukke toeristenstad. Veel Australiërs, het lijkt wel Lloret de mar, anders dan ons rustige Sanur. Wat inkopen gedaan en daarna weer lekker terug. Na het zwemmen met zijn achten gaan eten in de straat.

7 november

Vanochtend werden we wakker en het regende! We wilden gaan zwemmen, nat word je dan toch! Toen we in het zwembad lagen begon t steeds harder te regenen, een echte tropische regenbui! Je zag geen hand meer voor ogen. Even later, tijdens het ontbijt regende t nog steeds keihard. Nou, dan maar lekker koffie gaan drinken in ons straatje en n beetje winkelen, what else? ;)....... Maar binnen een minuut trok het weer open en was het weer zonnig en bloedheet! We kregen het plan om een fiets te huren. Kost n euro, dus dat mocht de pret niet drukken. Wij op de fiets langs de boulevard, richting Kuta. Tjonge wat een superdeluxe resorts liggen hier aan de kust. Ieder hotel heeft een park ipv tuin, met pagodes, waar van die luie toeristen op liggen, die gelaten en loom een massage ondergaan, een lekker drankje binnen handbereik. Er liggen zelfs pagodes in zee, waar hotelgasten per bootje naar toegebracht worden. Overal strandtentjes en mooie beachclubs. Wij fietsten maar door, totdat we op een gegeven moment op de snelweg zaten! Hier kan dat allemaal, het vrachtverkeer en honderden scooters razen langs je heen. Onderweg veel houtbewerkingzaken gezien. Teakhout is hier een exportproduct. Ook moesten we links rijden, dat maakte het niet gemakkelijker. We zijn toen maar teruggefietst, langs de andere kant van Sanur weer terug. Onderweg nog een stop gemaakt om te snorkelen. Toch weer een heel andere onderwaterwereld. Mooie visjes gezien. Daarna om 17.00 hadden we een hotstone massage in de hotelspa van 90 minuten. We waren helemaal rozig daarna, wat was dat lekker! Gegeten in 'Amsterdam', n frietje oorlog, frikadellen en saté. Vanavond hebben we voor morgen een excursie geboekt naar Lemborgan, een eilandje van 8 m² ten zuiden van Bali. Het eiland heeft 5000 inwoners, ze leven van zeewierteelt en visserij. het schijnt daar te zijn zoals het 40 jaar geleden op Bali was, nog niet echt ontdekt door het massatoerisme. We gaan met de boot, het is maar een dik half uur varen. Terwijl hier op de veranda de gekko's roepen, denk ik erover om s lekker te gaan slapen. Jaja, time flies, when you're having fun, het zit er weer bijna op! Ooit op n bounty-eiland geweest? Nou, wij waren er vandaag! De Gili eilanden, tegen Lombok aan, was te ver voor een dag, dus werd het Lemborgan, een klein uurtje varen vanaf Bali. We kwamen op t strand daar aan met de boot en het water was turkoois, zo mooi helder! We begonnen met n wandeling, maar ik denk dat alleen de kust daar een beetje bebouwd is, want we zaten gelijk in de rimboe. We zagen een wegwijzer staan met daarop Dreambeach. Daar moesten we zijn, dus! Voor een hutje stond een busje uit t jaar nul. We vroegen of hij ons naar Dreambeach wilde brengen. En ja hoor, dat deed die man wel. Gelukkig haalde dat ding t, we hadden steeds het idee dat we moesten helpen duwen. Daar aangekomen was er een beachbar, met een soort van hotel, allemaal van die rieten hutjes, die je kon huren. Tegen betaling konden we gebruik maken van de zwembaden, die in een rots, trapsgewijs bijna in zee lagen. Dat hebben we gedaan en het was prachtig. We wilden ook snorkelen. Bij de bar stond een bord: zwemmen in zee op eigen risico. We zagen wel de metershoge, krachtige golven en er was ook n enkeling, die in de branding stond. Dus, wij dachten, dat moet te doen zijn...... Ik stond in de branding, tot aan m'n knieën, er kwam een golf en...... Daar lag ik.. Nog nooit meegemaakt dat een golf zoveel kracht had. Aan de andere kant van het eilandje kon je wel mooi snorkelen, maar daar hadden we geen tijd meer voor. De boot ging alweer terug om half vier. Daarna nog in het hotelzwembad wat rondgedobberd. Vanavond na het eten ga ik maar een beetje m'n koffer inpakken. Morgenmiddag om kwart over drie worden we opgehaald. Om 18.30 gaan we de lucht in en komen dan, na tussenstops in Jakarta en Dubai om 8.40 uur , de andere dag, aan in Amsterdam. Als je de zeven uur tijdsverschil er bijtelt, zitten we 21 uur in t vliegtuig. In totaal 24 uur onderweg......pftttttttt. Dit is de reis van ons leven tot nu toe! Geen enkele wanklank! Wij kunnen ’t iedereen aanraden.

Zaterdag 17 november

De wekker hadden we op 7 uur gezet maar dat trokken we niet we waren allebei nog doodmoe dus nog 11/2 uur blijven liggen. Eigenlijk waren we nog brak maar we moesten ontbijten en om half 11 zou er iemand van de reisorganisatie komend om de tour door te spreken. Ontbijt was goed. Maar het was weer bloedheet en we hadden erg zwaren benen. Na het ontbijt een rondje over het park gelopen en toen naar de lobby van het hotel. Gesprek was zo gebeurd de afspraak is we worden om 9 uur opgehaald morgen en de koffers kunnen we storen tot eind van de week. Daarna handdoeken opgehaald en lekker lui op het strand onder de bomen gaan liggen. In de zon was het veel te warm zelfs het zwembad was warm niet lekker om op te frissen. Tussen de middag een sandwich gegeten en tot 16.00 blijven doezelen. Daarna douche en Sanur in na eerst nog 1.5 miljoen RB gepind te hebben en voor Cees een paar slippers voor 7000RP gekocht en een rondje gelopen. Vind er niet echt veel aan alleen souvenirs en eet zaakjes. Gelijk een tentje uitgezocht waar we s,avonds zouden gaan eten. In het hotel eerst nog een keer gaan douche en bellen met Ma en P&J. Eten was niet echt geweldig en 2 restaurants tegenover elkaar die probeerde elkaar met de muziek af te troeven. Moesten incl. Tax en fooi een kleine 500.000 RP doneren is zo 40€ daarna gauw naar het hotel de tassen voor morgen klaar gezet en naar bed.

Zondag 18 november

Zondag 18 November onze trouwdag 43 jaar geleden. 7.30 uur ontbijten en de tassen in de hotel safe gezet de rekening betaald van het eten en drinken zo,n 540.000 RP = 50€ en inmiddels was de gids August gearriveerd zodat we om kwart voor 9 weg reden ( mooi op tijd) Eerst naar Den Passar wat een gekke huis is dat, Cees was blij dat hij niet hoeft te rijden. Maar we keken onze ogen uit. Eerste stop was bij de rijstvelden, het schoonmaken en poten ervan, Wat een verschrikkelijk zwaar werk en in hoofdzaak oudere mensen die dat doen. De jonge mensen trekken allemaal naar de grote stad om geld te verdienen. We reden rond 10.00 uur de parkeer plaats van Tanah Lot op, dat is de tempel die is opgedragen aan de god van de zee. we zijn daar toen helemaal tot het puntje toe gelopen, wat foto,s genomen en er vroeg nog een Chinese dame of we met haar op de foto wilden nou ook prima toch. Voor de rest van de foto,s naar boven gelopen op een rots punt waar je een schitterend uitzicht had over de west kust van Bali en het tempel complex van Tanah lot. Bij hoog water is de tempel helemaal omgeven door het water. Weer terug naar de auto en binnendoor naar het heilige apenwoud bij de tempel Alas Kedaton. Er zijn daar honderden apen van jong tot oud. Er loopt iemand met je mee met een stok want ze zijn honds brutaal, de gids had van te voren al gezegd dat we alles in de auto moesten laten ook onze zonnebrillen want ze pikken alles. Die mevrouw tikte iedere keer met de stok op de grond als ze dichtbij kwamen en dan gingen ze weer een stap naar achteren. Er waren erg veel, hele jonge aapjes en ook veel apen die zwanger waren. Toen we naar de uitgang liepen pikte net een aap een jurk uit het stalletje van een mevrouw en sprong gelijk op het dak dus een heel tumult. Nog een blouse gekocht bij de mevrouw van de rond leiding voor een paar euro en zij was ook gelukkig. Toen naar de tempel van Pura Taman Ayunm in Mengwi. Het is het op een na grootste heiligdom van Bali. En omringd door lotusvijvers. Maar het was zo warm dat we het wel gehad hadden toen. We stopte nog even aan de rivier waar we erg lekker geluncht hebben voor 39$ maar toen vonden we het wel genoeg. De gids wilde nog naar een schilders dorp maar wij vonden het wel lekker om naar het hotel te gaan. Om 15.00 uur waren we daar in hotel Sahadewa Resort in Ubud. www.sahadewaresort.com. Kleinschalig maar prima verzorg met een leuke kamer. Vooral het bad/douche gedeelten was erg leuk. Eerst gaan zwemmen en later nog wat gaan slapen want we waren best moe. Tegen zessen op pad gegaan, nadat we eerst even op internet waren geweest, maar het was toen al behoorlijk donker na wat rond gelopen te hebben, wilde we gelijk maar wat gaan eten. Het was inmiddels al echt donker, we vonden een leuk restaurantje waar we heerlijk hebben gegeten voor 170.000 RP met fooi erbij was het 17€ totaal. Ongelooflijk die prijzen. Om 10.00 uur weer terug in het hotel en waren blij dat we weer naar bed konden. Einde van een heerlijke trouwdag.

Maandag 19 november. Ubud

Ontbijt was niet best maar daar zeuren we niet over, de kamer is heerlijk en het bed ook. Opgehaald om 9.00 uur en op naar de Barong dansers in Butabulan. Waar een dans werd opgevoerd die symbool staat voor de eeuwige strijd tussen de goede en kwade geesten. Was best leuk en mooi om te zien. Het overtrof zeker onze verwachtingen. Daarna naar een bedrijf waar Batik wordt gemaakt. Interessant maar redelijk commercieel. Ik heb nog wel een Sarong gekocht voor Cindy en Alyssa Totaal 735.000RP = 65€ Eigenlijk meer om er zeker van te zijn dat het echte Batik is. De gids vroeg of de plaatsen Celik en Mas wilde bezoeken vanwege de zilversmeden en aardewerk. Wij vonder er doorheen rijden wel genoeg. We zijn toen wel naar het huis van een echte Balinese familie gereden waar we overal mochten kijken hoe het leven eigenlijk plaats vind in zo,n Balinese Fam. Alles woont bij elkaar kinderen, kleinkinderen,achterkleinkinderen dieren alles rond de binnenplaats. Dat is echt interessant om te zien. Een vrouw was daar rijst koekjes aan het maken en ze liet ons zien hoe dat ging. Het is een hard leven voor die mensen. Toen naar een houtbewerkingsbedrijf waar ze echt schitterende dingen maakte maar het is niet mee te nemen als je naar Australië reist. De gids wilde ons toen weer bij een restaurant afzetten maar wij zeiden breng ons maar naar die tempel en daarna naar het hotel dan eten we daarna wel wat. Dat vonden ze wel lekker. We reden dus gelijk door naar Tampaksiring dat bekend is om zijn heilige bronnen. Volgens de verhalen wordt je 10 jaar jonger als je 3 x wast met het heilige water verder ook de tempel bekeken waar div. Rituelen plaats vonden. Cees moest ook een Sarong aan omdat je zijn knieën zag. Om 3 uur bij het hotel en gelijk aan de overkant wat gaan eten erg lekker en betaalden 200.000RP = 17€ in de middag wat gezwommen en geluierd en s,avonds weer naar het zelfde restaurant gegaan want Cees had zijn zinnen op spareribs gezet en dat bleek een prima keuzen.

Dinsdag 20 november Ubud naar Candidasa

9.00 uur stond de gids weer op ons te wachten we zijn toen eerst naar Klungkung gereden waar we een stukje Nederlands Indie geschiedenis kregen in een oud overheids gebouw waar ook heel veel oude kranten lagen, toch wel een raar idee dat dat een stukje van Nederland was al hebben we ons niet altijd netjes gedragen daar.daarna via een tocht met schitterende vergezichten over de rijstvelden zijn we naar de Oostkant van Bali gereden waar we eerst de vleermuizen grot Goa Lawah bezochte daar was het erg druk met 2 crematie ceremonies De grot daar is 20 km. diep met duizenden vleermuizen, slangen, honden, kippen enz. De priesters van de tempel zijn de enige die er in de buurt mogen komen vooral om eten te brengen. Er tegenover is de zee waar normaal met een ceremonie de as in zee wordt gestrooid. Nu stonden er alleen tientallen strandhutjes waar ze allemaal limonades en snoep verkochten maar er was helemaal niemand. We hebben toen maar een flesje limonade genomen en August kunnen overhalen om ook wat te nemen en dat werd uiteindelijk een zakje chips. Daarna doorgereden naar het dorpje Tenganan waar de Bali Aga leven een oud volk dat nog volgens oude tradities leeft maar ook hier had de commercie de greep op gekregen en werd er alleen nog maar toeristen spullen verkocht. Wat wel grappig was de vecht hanen die daar te koop stonden waren allemaal met water verf in de meest bizarre kleuren geschilderd o.a. Fel rosé hard blauw, geel, paars enz. August onze gids begreep wel dat wij het leuk en interessant vinden om het echte Bali te zien en niet alleen de toeristen plekjes. Wij vinden het een top gids. Het dorp is eigenlijk bekend door zijn Ikat weven maar ook dat komt nu in hoofdzaak uit een fabriek. Waren om half 2 in hotel Rama Shinta Bungalows in Candidasa. Een hartstikke leuk ressort met 13 kamers. Het plaatsje zelf stelt niet veel voor en strand is er ook haast niet, dat is allemaal weggeslagen. Langs de weg stikt het van de restaurantjes maar wij hebben heerlijk gegeten in het hotel restaurant waar je buiten zit en wat bestiert wordt door jonge vrouwen maar het eten was prima. Ook daar zo,n 200.000 RP De kamer was sober, goed bed en airco. We hadden daar een buiten badkamer compleet met toilet was allemaal brandschoon, als je op het toilet zat keek je zo tegen de mango bomen aan, kan natuurlijk vervelender. Wij vonden het in ieder geval top. Na de lunch een rondje gaan lopen en daarna aan het zwembad gaan liggen. Was wel erg warm ik denk dat het zwembad water 30 graden was. Later nog even in zee gaan zwemmen maar daar stroomde het zo hard dat we haast niet konden blijven staan. Daarna nog wat rond gelopen in het dorp waar we 100 $ hebben gewisseld voor 955.000 RP bij de eerste kregen we 25.000 RP minder dus dat hebben we niet gedaan maar we hebben nog wel een ijsje, bier, water en chips gekocht 60.000 RP = 5€ Aan eten en drinken raak je je geld niet kwijt wel aan fooien, het is meestal maar 10.000 RP Maar het gaat de hele dag door, zodat je aan het einde van de dag toch 100.000 RP kwijt bent. Ook dat is natuurlijk maar 8,50 € maar het is meer het gevoel dat je heel de dag verplicht ben je portemonnee te trekken. s,avonds weer heerlijk gegeten in het hotel garnalen met fruit vooraf en daarna Nasi Goreng perfect !!! Zag er allemaal uit als een plaatje en was nog heerlijk ook. En de bediening was top trouwens iedereen was daar super vriendelijk.

Woensdag 21 november van Candidasa naar Lovina

Vanuit het Oosten rijden we vandaag helemaal naar het Noorden. Als eerste bezoeken we de Besakih tempel Bali's tempel der tempels de zogenaamde moedertempel aan de voet van de heilige berg Mountainbike Agung in Kintamani. Het is het belangrijkste tempelcomplex van Bali. Ook daar weer volop rituelen en hele families die naar boven gingen, het was een ongelooflijke drukten we keken onze ogen uit wat ze allemaal op hun hoofd mee sleepten aan speenvarkentjes, eenden, kippen, fruit enz. Daarna aan een schitterende tocht door de bergen, bij een kweker gekomen die haast alles wat er op Bali groeit had staan o.a. Koffie, cacao,gember ginseng,nootmuskaat, kaneel enz. Je kreeg 5 verschillende drankjes om te proeven en daarna hoopte hij je wat te verkopen in de shop die er bij was. Hij had het goed voor elkaar en het was ook een leuke kerel. Voor 750.000 RP gekocht aan thee en cacao en betaald met Cees z,n credit Card. Volgens hem moest het geen probleem zijn om mee te nemen naar Perth. We zijn benieuwd. Toen reden we langs allemaal kruidnagel bomen en de jongens hebben net zolang gezocht tot ze er zagen waar er nog aan hingen. Als je de bladeren fijn wrijf dan ruik je echt de kruidnagel de bloemetjes moet je drogen en dat is de kruidnagel zo als wij het kennen. We kwamen toen bij het grootste meer van Bali het Batur krater meer, eerst bij een uitkijk plaats gekeken en daarna via een stukje waar ze tol voor moesten betalen naar de voet van de rokende Agung vulkaan. Maar toen waren de jongens wel toe aan eten en ik denk dat ze bang waren dat we weer de lunch zouden overslaan. We kwamen in een giga restaurant met buffet waar al die tours stoppen nou daar hadden we niet zoveel trek in maar onze gids regelden dat we beneden konden eten a la Card met een schitterend uitzicht op kratermeer en vulkaan. We namen allebei Crispy Duck en dat was echt heerlijk met rijst, groenten en sambal daarna een bord met 6 soorten fruit keurig schoongemaakt. Prima!!! We waren rondom in de kaarsjes gezet om de vliegen op afstand te houden. Een leuke kelner die wel voor z,n tip wil werken. Moesten toen 216.000 RP betalen = 18€ ongeveer de kelner vroeg gelijk of we een beoordeling wilde in vullen, we hebben hem dus een bos veren in de kont gestoken samen met zijn fooi kon hij breed lachen en wij ook. De gids en chauffeur hadden ook lekker gegeten en zo konden we de tocht door de bergen naar Lovina voortzetten. Ongeveer 16.00 uur waren we bij het hotel een erg nieuw en mooi resort het Aneka Lovina Villa's, maar er was weinig sfeer ik denk dat dat aan het management licht. De mensen hadden niet veel lol in hun werk en dat was juist bij die andere hotels wel zo. De kamer was groot en mooi daar viel niets over te zeggen. We hebben gelijk onze zwemkleding aangedaan en naar de pool gegaan. Weer was wat bedekt maar wel warm. We zijn later het strand op gelopen waar Cees er gelijk een vriend bij had die wilde wel erg graag dat hij meeging de volgende morgen dolfijnen spotten. Maar daar hadden we geen zin in, we moesten wel zijn kaartje houden voor een ander jaar. s,avonds in het restaurant gegeten maar dat was niet best ( er klopt daar iets niet) Toen wij om 22.00 uur weg gingen zaten ze nog te wachten op een bus met Fransen en dat terwijl dat toen wij 2 uur eerder binnen waren het hele buffet al klaar stond.

Donderdag 22 november 2012 van Lovina naar Mercure Sanur

9 uur weer vertrokken richting de GiGi waterval mooie tocht met de auto en daarna een nog mooiere wandeling door de dessa,s naar de waterval die was mooi maar het mooiste waren wel de bloemen die daar allemaal groeiden. Terug naar boven was wel heftig met een onwennige spier in mijn lies. Daarna nog een uur rijden naar de tempel van de godin van het meer het qqqqq Meer. Het was daar heerlijk koel het lag op ruim 1500 meter maar met een beetje wind was het daar heerlijk. We hebben wat door de parkachtige tuin gelopen en daarna op naar Mercure in Sanur. Waar we om net 12.00 uur waren, Cees heeft de chauffeur 30$ en de gids 40$ gegeven waar ze erg blij mee waren., En wij met hun want ze waren hun geld meer dan waard. Wij hadden kamer 226 nu hij was iets kleiner maar verder prima gelijk de bagage laten brengen en omgekleed en om 13.00 uur lagen we al pontificaal op het strand. Nog even gezwommen maar eigenlijk is het water te warm om echt lekker te zijn. Op het strand een clubsandwich gegeten en later een rondje gelopen langs het strand. s,avonds heerlijk gegeten bij Gudamala Resort in Sanur ( restaurant hete anders) eerst buiten maar toen het begon te regenen moesten we gauw naar binnen. Was een chic spul maar heel betaalbaren prijzen. Lagen om 22.00 uur in bed.

Vrijdag 23 november 2012 Op naar Perth

5 uur ging de wekker af en om kwart voor 6 zaten we al aan het onbijtbuffet. Daarna uit gecheckt en met de bagage voor het hotel op de auto gewacht en die was er om half 7. Na een hartelijk afscheid van August en de chauffeur op pad naar de incheckbalie. Waren voor 7 uur al door de douane en moesten toen nog even 300.000RP doneren om weg te mogen. Inchecken ging probleemloos en toen wachten op boarden om 9 uur. Garuda vliegen we voor de eerste keer maar alles is oké. Comfortabel stoelen en een vlucht in 2.30 min. Bij aankomst was het rijen werk al ging het nog best snel. We hadden aangegeven dat we thee bij ons hadden en dat was geen probleem al moesten de koffers door de securitie check. Een uur later stonden buiten. Van Cin. een SMS gehad dat ze eraan kwam. Ze hadden een auto gehuurd om ons op te halen en om wat tochtjes te maken deze week. Zijn eerst naar haar huis gereden voor koffie en bij kletsen. In de middag een rondje gaan lopen langs het meer en waren om 15.15 uur weer terug bij hun huis waar Leon al zat te wachten op ons. Die is toen met de auto z,n broer en zus gaan ophalen in de stad waar ze in een hotel zaten. Cindy en Cees zijn lopend boodschappen gaan doen en ik heb in huis wat gerommeld. Iedereen rolde toen tegelijk binnen. Ja daarna is het ineens een hele drukte en moest alles klaar gezet worden voor een BBQ in het park aan de rivier. Wat zo met de schemer een waanzinnig mooi uitzicht was. Ze hadden broodjes met een hamburger en worstjes salade, sausjes en meloen. Maar al die jonge gasten hebben zoveel te vertellen en dan vanochtend erg vroeg op, ik voelde me toch wel een beetje inkakken. Neal belde nog waar we gezellig mee hebben zitten kletsen. En zo rond half tien zijn Cin, Cees en ik terug gelopen naar huis. de andere bleven nog even om de doos wijn leeg te drinken. Cindy moest thuis nog het luchtbed opblazen en opmaken voor hun zelf. We lagen om net over 10 uur al in bed total loss. En zo sluiten we ons Balie avontuur af met een aankomst in Perth.

Dag 3

Vandaag gaan we naar Taman Mini, waarbij je van alles kan zien over Indonesië. Je moet hierbij denken aan een Madurodam maar dan met alles op ware grootte. Soeriadie laat ons dan ook Sumatra, Papoea en Sulawesi zien. Hierna zijn we doorgereden naar het Nationaal Museum. Maar voordat we hier waren, duurde het wel even. Het is hier echt knetterdruk wat verkeer betreft. Wanneer wij denken van oh dat gaat nooit goed, blijkt het hier toch te gaan. Je ziet echt van alles hier man, vrouw en 2 kinderen op een scooter. Vrouw die achterop zit en haar kindje de fles geeft.

Dag 4

Vanochtend vroeg uit de veren. De wekker gaat om kwart voor 6. Vandaag gaan we Jakarta verlaten en op naar Bandung. Sinds gisteravond zitten ook de 12 mensen in het hotel die in Sumatra al gestart zijn. Dus dat was vanochtend natuurlijk weer even een voorstelrondje. Voordat we richting Bandung vertrekken gaan we eerst nog even langs Sunda Kelapa, de oude haven in Jakarta. Hier mochten we even een minuut of twintig rondkijken. Dus na weer de nodige foto's en natuurlijk film konden we weer richting de bus. Het laatste wat we nog in Jakarta gingen bekijken was het nationaal monument. Na ook hier de nodige tijd doorgebracht te hebben konden we dan richting Bandung. Maar voordat we die kant uitgaan bekijken we eerst nog even de botanische tuinen van Bogor.. Hier hebben we een rondleiding van ongeveer anderhalf uur met een plaatselijke gids. Hij spreekt prima nederlands en vertelt van alles over bloemen, planten en bomen. Planten die je in Nederland tegenkomt als kamerplant, groeien hier in de vrije natuur. Rond 12 uur zijn we klaar met de rondleiding en hebben we inmiddels al een aardige dagtaak achter de rug. Toen we afgelopen vrijdag aankwamen in het hotel moesten er nog een aantal dingen worden afgerekend zoals de entreegelden van de excursies die we gaan doen, fooienpot en er was een voorstel om iedere middag een buffet te gebruiken tijdens de lunch. Dit geldt dus alleen voor de tijd dat we op Java zijn. Vanmiddag kregen we dus ons buffet, het zag er prima uit en het smaakte gelukkig ook nog lekker. Na de lunch hebben we nog het laatste stuk te gaan richting ons hotel in Bandung.

Dag 5

Voor vandaag staan er weer een aantal dingen op het programma. Na het ontbijt gaan we met de bus op weg naar een actieve vulkaan Tangkuban Perahu. Voordat we hier aan komen gaan we eerst nog even langs wat kraampjes met fruit. Hier krijgen we een aantal verschillende soorten fruit te proeven zoals limoen, mango, mandarijn en surzak. Hierna kunnen we dan op weg naar de krater. De laatste kilometer stappen we over op kleine busjes die ons het laatste eind naar boven brengen. Onder leiding van een gids dalen we 1200 meter af naar de krater. We hebben een schitterend pad door het bos met houten treden waarbij we af en toe flinke afstappen moeten maken. Eénmaal beneden hebben we even naar de krater staan kijken en gaan we via een andere weg omhoog. Het volgende staat al weer op het programma. We kunnen gaan zwemmen in een spa resort, waarbij er zwembaden zijn met 33 en 39 graden. Nadat we ook hier de lunch hebben gebruikt zijn we teruggereden naar het hotel om 12 mensen af te zetten. Met ons groepje van 8 gaan we naar het muziekschooltje Ang Klung. Dit is een optionele excursie waarbij kinderen van 4 t/m 16 jaar muziek maken, zingen en dansen. Echt helemaal geweldig. Het instrument wat ze bespelen heet de Ang Klung. Even later kregen aardig wat mensen uit de zaal een Ang Klung en leren ze hoe je hier op kan spelen.

Dag 6

Vanochtend ging de telefoon wel heel vroeg nl. om 5 uur. Het ontbijt is om half 6 en iets over zessen vertrekken we richting het station. Vandaag gaan we met een 7 uur durende treinreis naar Yogjakarta. We gaan dan ook van West Java naar Midden Java. De bus is gisteravond al vertrokken dus staan er vanochtend vroeg allemaal busjes te wachten om ons naar het station te brengen. Onderweg komen we schitterende rijst terrrassen tegen. Na de nodige uurtjes in de trein doorgebracht te hebben komen we rond kwart over 3 in Yogjakarta aan. Hier staat de bus al weer te wachten om ons naar het hotel te brengen. Het hotel is schitterend en we krijgen een mooie kamer toegewezen.

Dag 7

Vandaag mogen we iets later opstaan dan gisteren. Rond kwart voor 6 worden we wakker gebeld door de wake-up call. Vandaag staan er nl. 2 dingen op het programma. Het bezoek aan de Borobodur en de Prambanan. We beginnen ‘s ochtends bij de Borobodur. Hier krijgen zowel de vrouwen als de mannen een soort rok overhandigd. Je mag hier nl. niet met blote schouders en/in een korte broek rondlopen. De Borobodur is een boeddhistische heiligdom bestaande uit 9 terrassen. Onder leiding van een plaatselijke gids lopen we alle terrassen af en krijgen zo de nodige informatie. Na de lunch zijn we naar de Prambanan gereden, dit is dan weer een hindoeïstische tempel. Deze tempel hebben ze verticaal gebouwd. Ook hier krijgen we weer de nodige informatie van een plaatselijke gids. Op het laatst zijn we het dan ook wel een beetje zat. Het lijkt wel of je op zo’n moment al die informatie niet meer opslaat.

Dag 8

Vanochtend weer bijtijds ons bed uit. De nodige dingen staan vandaag op het programma. Zo gaan we als eerste naar een kunstgalerie waar je kunstwerkjes van batik kan kopen. Hierna rijden we richting een zilversmederij fabriekje. Hier krijgen we alles te zien op het gebied van fijn zilverwerk zoals armbandjes, ringen, kettinkjes. Nadat we hier een poosje hebben rondgekeken, staat het volgende al weer op het programma nl. het paleis van de Sultan. Na ook hier weer een rondleiding te hebben gehad, staan er becaks op ons te wachten. Dit zijn fietstaxi's, je neemt voor in het bakje plaats en je wordt keurig overal heen gebracht. We hebben vandaag echt een druk programma het volgende wordt een wandeling over een markt waarbij er allerlei dieren in kooitjes zijn gezet. Heel zielig om te zien. Zo komen we echt van alles tegen hondjes, poesjes, aapjes, vleermuizen. Inmiddels is het lunchtijd en rijden we weer richting het paleis van de Sultan. We gaan hier nl. de lunch gebruiken. Na weer heerlijk gegeten te hebben gaan we nog een batikfabriekje bezichtigen. Dit staat niet op het programma maar het lijkt Soeriadie wel leuk om het ons te laten zien. Het wordt dan ook zeer gewaardeerd, je ziet hier nl. het hele werkproces voordat het in de winkel komt te liggen. 's Avonds om half 6 is het weer verzamelen voor het Ramayana ballet. We rijden weer naar de Prambanan. Deze dient als decor op de achtergrond. Nadat we hier gedineerd hebben wordt het tijd om de show te gaan bekijken.

Dag 9

Vandaag hebben we een lange rit voor de boeg van 240 km naar Kediri. Nu lijkt die afstand bij ons thuis niets. Maar hier doen we er toch erg lang over. Het is over het algemeen vreselijk druk op de weg. We gaan inmiddels over van midden Java naar oost Java. 's Middags weer heerlijk gegeten om daarna nog het laatste stuk te rijden. Net voordat we op de plek van bestemming zijn wordt de bus langs de kant gezet of we zin hebben om in een dorpje te kijken. Nu willen we dat natuurlijk wel op een paar mensen na. We steken eerst een rijstveld over en komen dan terecht in een leuk klein dorpje. Volgens mij is daar de tamtam rond gegaan met dat er toeristen zijn. Want ineens komen er uit allerlei huizen heel veel kinderen om ons te bekijken. Zodra wij verder lopen krijgen we alle kinderen achter ons aan. Ze lopen gezellig mee. Wanneer we de hoek omgaan worden we door ze uitgezwaaid maar even later staan de volgende kinderen ons al weer op te wachten. We zijn hier echt een attractie, vrouwen en kinderen die met ons op de foto willen. Helemaal geweldig natuurlijk. Ook hier worden we weer uitgezwaaid en kunnen dan weer richting bus. Nu is het nog maar een klein stukje tot het hotel. We hebben weer een schitterend hotel en zitten nu op de 7e verdieping. Een mooi uitzicht over Kediri. ‘s Avonds nog met z’n zessen bij een karaokebar geweest

Dag 10

Zo vandaag is het weer een reisdag. Gelukkig niet zo lang dit keer. Als eerste starten we bij een sigarettenfabriek. Er zijn 5 grote hallen waar allemaal vrouwen werken. Vrouwen hebben smallere vingers dus vandaar dat zij dit werk doen. In de eerste hal mogen we meehelpen met het draaien van sigaretten. We zijn ook hier weer een toeristische attractie. Iedereen zwaait wel en vindt het geweldig om met iemand van ons op de foto te gaan. Nadat we alles hebben bekeken krijgen we allemaal 3 doosjes sigaretten mee. Hierna mogen we de bus weer in en rijden we via de noordelijke kant naar Malang onze volgende overnachtingsplek. Onderweg komen we weer schitterende rijstterrassen tegen. We gaan er gelukkig ook nog even uit om een leuke wandeling te maken. Tijdens de wandeling komen we vreselijke grote spinnen tegen. Gelukkig zitten ze aan de overkant van een smal riviertje. We lopen weer richting de bus en rijden nu naar de plek waar we gaan lunchen. Na de lunch rijden we richting het hotel. We hebben voor vanavond een Balinese massage besproken van een uur. Echt heerlijk genieten, af en toe iets pijnlijk maar voor de rest wel relaxed. Bij het afrekenen moeten we wel lachen, we betalen net geen 20 euro voor ons samen. Hier betalen we in Nederland heel wat meer voor.

Dag 11

Het wordt een heel kort nachtje dit keer, aangezien we om kwart over 12 ons bed al uit moeten. Er staat koffie en thee klaar en we krijgen een ontbijtbox mee voor 's ochtends.We vertrekken om kwart voor één ‘s nachts en gaan dan 2 ½ uur rijden om naar de Bromovulkaan te gaan. Het laatste gedeelte pakken we een jeep en kunnen dan de zonsopgang boven de Bromo zien. Na een behoorlijke lange tijd in het donker te hebben gereden. Zijn we blij als we mogen uitstappen. Het is even wachten totdat de zon opkomt, maar wanneer het dan zover is hebben we een schitterend uitzicht op de Bromo vulkaan. Nadat we het wel gezien hebben gaan we terug naar de plek waar we onze rugzak hebben afgegeven. Hier gaan we gelijk ontbijten. Wanneer we klaar zijn met eten lopen we terug naar de jeep. We rijden alvast weer een stukje terug en worden afgezet bij de krater. Maar voordat we hier zijn moeten we ongeveer een kilometer lopen door het zand en dan pas begint het echte werk. Eerst een aardig eindje omhoog klimmen om daarna nog 295 traptreden te nemen. Na hier even gekeken te hebben, beginnen we weer aan de tocht naar beneden. Nu kunnen we weer aan de weg terug beginnen richting onze eigen bus. We hebben tenslotte nog een paar uur te gaan richting Kalibaru. Onze laatste overnachtingsplek op Java. Soeriadie heeft nog een optionele excursie voor ons in de aanbieding kijken bij een weeshuis. De meesten van ons zien dit wel zitten dus worden we na de lunch afgezet bij het weeshuis. Een aantal kinderen staan ons al op te wachten. De eigenaresse spreekt heel goed nederlands en vertelt ons van alles over haar schitterende tuin. Nadat we hier een poosje hebben rondgelopen en er van alles is verteld over hetgeen wat er groeit, lopen we via de rijstvelden naar een mooi plekje waar we plaats mogen nemen in stoeltjes die voor ons zijn klaar gezet. We krijgen een bakje met gebakken banaan, oliebol en lemper ( kleefrijst). Er wordt voor ons gedanst door de kinderen van het weeshuis. Twee meisjes van 4 jaar bijten het spits af, Zo worden er ook door een aantal kinderen schitterende kunstwerkjes gemaakt van jonge bamboebladeren. De dames krijgen allemaal een schitterende bloem in hun haar en de mannen een kroon. Na een zeer leuke middag gaan we naar onze laatste overnachtingsplek op Java. We krijgen hier allemaal onze eigen bungalow.

Dag 12

We gaan vandaag Java verlaten en moeten dan ook op tijd bij de veerboot zijn die naar Bali gaat. Het is maar een uurtje varen. Op Bali zien we ook weer een schitterende natuur. Na een poosje rondgereden te hebben gaan we lunchen op een geweldig mooi plekje bij het strand. Na de lunch zetten we nog even Soeriadie, de buschauffeur Tamin en de bijrijder Usman in het zonnetje. Anita houdt namens de hele groep een toespraak en overhandigd ze alle drie een envelop. Hierna is het nog een aardig eindje rijden naar Sanur. Als eerste zetten we het overgrote gedeelte van de groep af in Inna Grand Bali Beach hotel. Hierna rijden we door naar het Sanur Beach hotel. Hier mogen we heerlijk nog een week doorbrengen. We hebben echt een geweldig mooi hotel en kijken met onze kamer uit op het zwembad en daarachter gelijk het strand. We hebben na de rondreis op Java nog een heerlijke week gehad op Bali, aangezien wij zelf nog wat extra dagen eraan vast hebben geplakt. Voordat we met vakantie gingen heb ik nog het excursiepakket voor 5 dagen Bali geboekt. Zo hebben we op Bali ook nog het één en ander gezien. Zoals de Besalikh tempel, de Ulawatu tempel waar we aardig wat apen tegenkwamen, één van de vele winkelstraten in Kuta, Barongdansen, Ubud met heel toevallig de crematie van iemand van het koninklijk huis, Monkey Forest, de watertempel Tirta Empul waar Balinezen zich reinigen in het heilige water, de Goa Gajah (Olifantsgrot), het houtsnijwerk in het dorpje Mas, de heerlijke massage van een uur voor 50.000 rupiah (4,30 euro). Ja ik kan wel zeggen we hebben weer een grandioze vakantie achter de rug waarbij we hebben genoten van al het moois wat we gezien hebben en de vriendelijke mensen die we ontmoet hebben. Ja het was zeker de moeite waard.

Professor

‘Zeg maar Max’!: zegt een gemoedelijk heertje aan de luchthaven van Djakarta, waar we net geland zijn. Het is Maximiliaan, de Nederlandstalige gids die ons zal begeleiden op het eiland Java. Max lijkt op een professor uit de bekende Vlaamse stripalbums.: Rondbuikig figuurtje , flinke grijze hardos, een mooie walrussnor en grote blauwe ogen in een licht getaand gezicht. De moderne gestroomlijnde versie van de verstrooide professor. Maar al vlug zal blijken dat ‘onze’ Max allesbehalve verstrooid is maar bijzonder erudiet! ‘Mercure Jakarta Kota’, ons eerste hotel ligt op een drukke weg in het centrum van de miljoenen stad. Een rijzige hoogbouw met een wat onpersoonlijk karakter. Het ontbijt is er echter copieus en genereus. Ik eet er als een koning, lang en uitgebreid. Gisterenavond zijn Jan en Margareth er nog bij gekomen. We zijn kompleet. Het heterogene groepje bestaat nu uit elf, Max incluis. We hebben kennis gemaakt in de lobby,geldmannetjes hebben onze harde euro’s omgezet in pakjes roepia en we hebben plannetjes gesmeed. Wij zijn er klaar voor.

Vlaams bloed

Met ons busje maken we een kleine citytour door de bruisende wereld hoofdstad. ‘660 vierkante kilometer groot met 20 miljoen inwoners!!’: Orakelt Max ! Asjeblief, een echte wereldstad. Zon , zon en zon!!! Een tropische zon overgiet een grote open plaats. Onze westerse oogjes knipperen van zoveel fel licht. Hart van de stad. We wandelen door een voormalig militair oefenterrein van het VOC. De Verenigde Oost Indische Compagnie. Een spitse obelisk dat deel uitmaakt van het Nationale monument steekt torenhoog boven het gigantische park uit. Met zo eventjes 50kg puur goud is de punt van dit monument bekleed!!’ roept onze gids..’En dit in een land waar men kermt van de armoede !!’, zucht hij daarbij. In het groene park, marcheren in deftig uniformstekende schoolkinderen, joggende adolescenten, wandelende en sportende Jakartanen. In ons busje ontpopt onze kleine professor zich in een vertelgrage reisleider.. Geen steriele weetjes of statistiekjes. Max borrelt gewoon over van informatie. Hij vertelt vanuit de buik en vooral vanuit het hart. Dit hoor en voel je meteen. Max woont al het overgrote deel van zijn leven in dit land. Bij het zien van een brandweer wagen bijvoorbeeld. ’De meeste brandmeldingen in grote gebouwen ensceneren onze brandweermannen zélf. Zo en zo alleen kan het armenloon door schijn- interventies bijgespekt worden.!!’ Lacht Max ‘ Hectisch!! Dit drukke verkeer hier in Jakarta! Nochtans zie je hier alleen maar glimmende en perfect gave auto’s rondbollen.’Heel bekwame autobestuurders zijn we’ : zegt onze gids.’ Nochtans nemen we een loopje met de regels, wil je een rijbewijs? Dan laat je toch gewoon bij het theoretisch rijexamen de antwoorden luidop voorzeggen!!. Een kleine steekpenning vooraf helpt natuurlijk!!’ We bezoeken het historische deel van het oude Batavia en de historische VOC-haven, Sunda Kelapa. Je waant je echt wel in de VOC tijd hier. Oude schoeners en jonkers worden gelost en geladen. Ze zijn echt waar prachtig. Mankracht, spierkracht!!. Sjouw en, sleuren en trekken, mannetjes balanceren op houten loopplanken. Stukgoederen en bulk. Batavia is nog steeds dus het knooppunt voor het waterverkeer tussen de eilanden van de Indonesië archipel De oude Nederlandse ophaalbruggen, grachten en kanalen, sluizen en dijken brengen je inderdaad terug in de oud koloniale tijd. . Her en der in Vlaanderen dragen volkscafeetjes nog steeds die mysterieuze naam: Batavia !! Het heeft altijd op mij een bijzondere aantrekkingskracht uitgeoefend. En dus niet alleen omwille van het lekkere bier in die Batavia kroegen. Het klinkt nog steeds betoverend. De roemrijke geschiedenis van het VOC boeit mij mateloos. Niet in het minst om haar bloedig piratenverleden. Ik ben gefascineerd hoe een klein land, zo’n dominante rol opeiste op de wereldzeeën en baas was in veel strategische havens. Onwaarschijnlijk legendarisch zeevaardervolkje, die Nederlanders!!De moeite waard dus om net dit deel van de stad te bezoeken. Een oude man biedt een boottochtje aan op zijn sloep. Tegen betaling natuurlijk. We lopen op de oude marktplaats met oud Hollands stadhuis. Een leuk en gezellig plein en er zijn van die kleurrijke verhuurbrommertjes met pastel tropenhelmpjes. Max vertelt: ‘ Veroordeelden werden eerst nog es in de met watergevulde kelders van het stadhuis op een bijna-verdrinkingsdood getrakteerd, vooraleer ze publiekelijk op het marktplein werden opgehangen.’ We bezoeken het Wayang-museum. Twee-en driedimensionale wajangpoppen dienen als figuranten in het schimmen ofte schaduwspel .De spelers halen inspiratie uit de eeuwenoude Ramayana en Mahabharata heldendichten Alleen een Javaan snapt het kompleet. Voor een westerling is het een hele studie. Wat ik wel snap? Dat het poppenspel is niet zomaar een spel is. Het speelt een belangrijke sociale rol. Werkt en beetje als lijm in de gemeenschap. Misschien werkt het ook als ventil. Max toont ons aan hoe de popjes lekker de frustratie, het sarcasme en cynisme weg-ventileren. ‘ Kijk es hier… hoe fijntjes en bedekt de voormalige onderdrukkers te kakken werden gezet…’ , grijnst hij breeduit. Jan Pieterszoon Coen is de grondlegger van Nederlands imperium in ‘Den Oost’. Een naam als een klok in de geschiedenis. Er zijn ook Vlaamse namen op de tentoongestelde grafplaten.: Thienpont, Verhaeghe, Mafait, van voormalige beleidsmensen van het VOC op Java. ‘Helemaal verwonderlijk is dat niet!!’: bedenk ik stilletjes. In Nederlandse aderen stroomt vandaag nog steeds een fikse stoot Vlaams bloed. Historici bevestigen dat na 1585 ,na de val van Antwerpen, de helft van onze Vlaamse steden leegliep op de vlucht voor de Spaanse vervolgingsfurie. Het was het crème de la crème van ons volk, onze ‘protestantse’ bovenlaag dat rond 1650 reeds méér dan een zesde van de Nederlandse bevolking uitmaakte. Van en zuurstofrijke injectie gesproken. Uit de oprichtingsakte van het VOC, de eerste aandelenvennootschap en eerste multinational ter wereld, blijkt dat de helft van het kapitaal Vlaams was.. Wel ja niet verwonderlijk dus die…Vlaamse namen. We cruisen door de stad. Opvallend .!!Hier en daar zie je uitgebrande en vervallen huizen en panden Als had er een bombardement plaats. ‘ De Chinezen zijn altijd de klos in dit land!’: weet Nancy. ’ De zware economische recessie in 1998 leidde tot flinke onlusten. De Chinese minderheid moest het andermaal bekopen. Het losgeslagen volk plunderde en brandde. Afgunst op de rijkdom van de Chinese middenstand’: zegt onze Nancy.. ‘ Als vrije katholiek, weet ik wat het betekent om tot een minderheid te behoren’: krijst Max . Hij voegt eraan toe :’Het was toen voor mij ook een moeilijke tijd hier !.Instorting van de munt, 1000 procent inflatie, zware economische recessie!! Een understatement zonder twijfel denk ik erbij. Hij verhaalt verder :’De volksopstand deed de corrupte generaal Soeharto de das om. Hij moest aftreden. De generaal is dan, nadat de Jappen het land verlieten door een staatsgreep aan de macht gekomen. Hij organiseerde een ‘communisten’-jacht waarbij drie miljoen onderdanen de dood vonden. Ze werden onthoofd en in de rivier geworpen. !!’: gruwt hij. ‘In wreedheid wedijver je niet!!:, gaat de man verschrikt verder, -’ maar de generaal was vele malen erger dan moordenaar Pol Pot van het bloedige Khmer- regime in Cambodja uit die tijd!!’. Ons busje omzeilt de bergen, en zet koers naar Bogor. In het hoger en dus ook frisser gelegen stadje hadden eertijds de bestuurders uit de Nederlandse tijd hun ‘stekje’ in het groen. Wij wandelen onderwijl in de botanische tuin van Kebun Raya Bogor. ‘Buitenzorg’:,het Presidentiële Paleis van president Soeharto en voormalige residentie van de gouverneurs-generaal van het VOC ligt in het hart van dit unieke 87 hectaren groot park. Hier voel ik mij prima. .Als lid van de torenvalk is dit mijn natuurlijk habitat. Deze reuzenbomen uit de spectaculaire verzameling van de hele Indonesische archipel!! Ze krijgen één voor één mijn respect. De bloeiende mahonie, amandel, ebben-,meranti-,merbau-,teak-,peperbomen….. jonge, sjonge prachtig !! Er is ook een heuse vijver met waterlelies en met drijvende lotusbloemen en bladeren als reuzentaartbodems. Er fladderen mysterieuze gitzwarte vlinders, er is een gekweel van vogels en …alweer dat zalig bad van tropisch licht ! De gids wijst ons bamboestengels aan als buitenmaatse orgelpijpen met diameters als regenbuizen, er zijn rotanstruiken en mannekepis-bomen, grappend verwijzend naar België. De zaden hebben de vorm van ‘ons’ mannekepis. Deze tuin is er een om te koesteren. Verscholen tussen bomen en struiken stoten we op een aandoend, kleine kerkhofje van voormalige bestuurders van Nederlands Indie. Was het Anke? Of wie was het ook weer die later zou vertellen: ‘Bestuurders leefden echt wel als kleine keizertjes in hun eigen kleine keizerrijkje ver van het moederland. Ze leefden evenwel helemaal niet lang.. Later zal Max in Bandung wijzen op een oud koloniaal zieken huis en meegeven: ‘ ‘In dit ziekenhuis kwam je niet om te genezen maar om te sterven. Velen haalden amper de leeftijd van veertig jaar, te vroeg geveld door tal van tropische ziekten , voornamelijk moeraskoorts’ einde citaat. ‘In dit land kan je nog steeds beter niet ziek worden’: zal Max later vertellen wanneer we een ziekenhuis passeren op weg naar Bandung.’ Eerst cash- geloofsbriefjes op tafel en dan pas ga je onder het mes! De familie mag dan verder opdraaien voor voeding, medische verzorging en medicatie. De dokterlaat je aan je lot over, geen sociaal vangnet dus…’ zegt Max een beetje moedeloos. Onze reisleider legt er meteen het zweepje op. We zijn al weer ‘on the road’ Dit reisstramien zal de man strak aanhouden. Goed zo Max! De gids kent zijn stad. ‘Na volgend kruispunt ga je een aapje zien dat op stelten de straat oversteekt’, voorspelt hij. Een aapje dat op stelten de straat oversteekt?... en ja, warempel een klein kapucijneraapje tippelt de straat over op …stelten…hoog boven de auto’s uitstekend. Vreemd en koddig zicht… Het busje slingert ons door de bergen naar Bandung . Max schuift ons 120 kilometertjes voor de wielen. De stad ligt op het uitgedoofde vulkaanplateau midden in een ring van zomaar 12 zuster vulkanen. We zetten meteen in op de nog actieve vulkaan Tangkuban Perahu . Het busje klimt. Ik zit vooraan deze keer, als een monarch, heerlijk en ontspannen. Wat zijn we toch gelukzakken !! De panoramisch voorruit van ons busje is het filmdoek, waarop of beter waarachter zich de dagelijkse straattafereeltjes afspelen. Ik mag de bevoorrechte getuige zijn. Het is druk, superdruk. Het is weekend en de Javanen trekken met de familie hogerop. Zoeken de koelte en de rust op. De zon staat hoog,en het is lekker warm. Zwoegende en zwetende Javaanse mountainbikers sleuren zich de hoogte in. Er is een trouwpartij. Een hele stoet van feestvierende en opgeleukte automobielen toetert gezellig de hele buurt bijeen. Een mooie bruid en een fiere bruidegom stralen vanuit een open Amerikaanse oldtimer. Veel bling ,bling, glitter en glamour. Ze zijn duidelijk fier en opgezet door zoveel Europese belangstelling vanuit ons busje. Een overenthousiaste Max trakteert ons op commentaar. ‘Javanen willen dol graag samen met vreemde Europeanen op de foto. Geven het plaatje de mooiste plaats in de woonkamer en zeggen dan met fiere bewoording;’ Dit zijn onze Europese vrienden!!’ We zullen het op deze reis telkens en opnieuw tot onze grootste verbazing persoonlijk ondervinden.. ‘Het is vruchtentijd!!’ laten Nancy en Paul zich ontvallen. We zijn aan het einde van de moesson. Bakken regen en water , een zwarte vulkaanbodem en een weldoende levenskrachtige zon: - het zijn vruchtbare groeivoorwaarden voor zoveel lekkers. De hoogzwangere natuur baart nu vruchten. Maart levert telkens een grote verscheidenheid aan vruchten en diverse groentesoorten. We bemonsteren het groeten en fruitmarktje waar we halt houden. Max wijst ons aan: ramboetan, lychee, durian, mangosteen, sterfruit, papaja, jackfruit, salak, zuursack. Met een brokje nostalgie en met enige weemoed in zijn stem begint hij zijn uitleg met volgende aanhef. ‘Moeder maakte dit zus en zo klaar Mijn broer at….enz..Dank zij de Nederlander verbouwt men ook naast de exotische teelt, ook de oerklassiek spruit, bloemkool , prei. ‘ Ginds is zelfs nog steeds een proefbedrijf van Nederlandse landbouwproducten.’, verheugt onze gids zich. Het gaat hoger en hoger en de weg versmalt alsmaar. Aan de kant van de weg zijn kraampjes. Veel kraampjes waar tamme konijntjes vrolijk rondhuppelen. ’ Dit zijn onze satékonijntjes !! heerlijk!!’: licht onze culinaire gids toe. Watertandend gaat hij verder. ‘Maar er zijn ook satégeitjes, saté-schapen en varkentjes, natuurlijk!Alles gaat op een stokje en boven de barbecue’. Rijen bamboevogelkooitjes zijn bevolkt met kleurrijke parkietjes. Ze hangen parmantig aan de luifels van de huisjes.’ Een Javaan is pas gelukkig en voldaan als drie voorwaarden vervuld zijn in zijn leven,in volgorde van belangrijkheid zijn het zijn zangvogel, zijn huisje en zijn vrouwtje…’ gekscheert onze leukerd. Zie je deze aandoenlijke apenfamilie daar links in de bomen? Weet je waarom de chinezen zo dol op zijn op deze zwarte aapjes.?Zo erg dol dat ze bijna uitgeroeid zijn overigens!! De chinezen beschouwen de hersentjes als het culinaire festijn bij uitstek!. Het spartelende aapje wordt dusdanig gefixeerd, waarbij het hoofdje door een opening van het tafelblad steekt. De schedel wordt er afgehaald! Daarna doet de stokjesetende Chinese fijnproever zich tegoed aan de nog wriemelende hersentjes. Weerzinwekkend. Meestal wonen mensen hier in wat schroomvallige houten huisjes. De betere huizen hebben in de voortuin….Griekse of Romeinse zuilen ofte beelden. We zien inderdaad witgeverfde cementvormen van Romeinse paarden en menners!! Heel erg vreemd en wansmakelijk? Wel,staan in onze tuinen ook niet ‘kunstvoorwerpen’ uit Zuidoost Azië? Het is via een gesprek over de onafhankelijkheidsstrijd van Papoea-Nieuw-Guinea dat het onderwerp toevallig ter sprake komt. Het gaat over de nog steeds gedragen peniskoker van de Papoeas. De ‘toketa’ ofte peniskoker wordt ook wel es smalend de ‘snelkoker’ genoemd. ’Het kostbaarste bezit van een Papoea-man draagt hij mee in zijn peniskoker. Het is zout en tabak voor zijn pijp.’: schokschoudert de guitige gids. Eentje op de bus proest het uit : ’Hoe zou tabak en zout dan wel smaken en ruiken na een …zaadlozing?...’ Stop, stop, file file…alweer file!!!Door wat worden we alweer ophouden ? Officiële politiewagens escorteren …tientallen kleine ‘hells angelachtige mannetjes op zware Harley Davidson- moto’s. De kereltjes in zwarte kostuumpjes kunnen amper aan de motorpedalen. Erg amusant om te zien ware het niet dat ook hier weer machtmisbruik in het spel is. Deze kereltjes met de flirtende dametjes achterop zijn de zoons en dochters van corrupte generaals… nee, nee…, niet zo amusant. We worden tot op de vulkaan gebracht. Een anticlimax zou ik het noemen…Het klauteren l langs de kale kraterwand en het aanzien van het onooglijk grijswit-rokende fabrieks pijpje uit de mond van de vulkaan? Opwindend is het niet, daarenboven, is het hier vrij koud en ongezellig. Opdringerigheid van de verkopers, ja ik kan het wel hebben, maar het is net dat teveel. Bij het afdalen zien we het kleine koloniale dorpje met werkmanshuisjes uit de Nederlandse tijd. Ze zijn opgetrokken uit riet en bamboe en hebben van die leuke verandaatjes. ‘Dergelijke dorpjes werden gebouwd rond de thee-of koffiefabriek. De fabriek leverde tal van faciliteiten en voorzieningen, maar de werknemers waren ook helemaal afhankelijk van de bazen en werden soms onterend uitgebuit ’: zegt Max. Nog steeds dus, als je’t mij vraagt… Het KlungKlung spa-resort van Ciater ligt aan de voet van de vulkaan en herbergt iets unieks. Het heeft natuurlijke zwavelhoudende heetwaterbronnen. We nemen er een superheet zwavelbad. Moet het meer zijn? Als je het kopje uit het zalige hete bad uitsteekt kijk je tegenaan golvende theeplantages, weelderig regenwoud met hooguitzwaaiende palmbomen en dit alles tegen een achtergrond van statige vulkaantoppen… je zou van minder lyrisch worden. Helemaal ontspannen, de poriën wijd open, maar met bloedrode koppen als pas gekookte kreeften, zitten we samen aan tafel. De lunch in buffetvorm is lekker. Geen culinaire hoogstandjes natuurlijk maar faire kost van eigen bodem en daarenboven kraakvers. Dat smaakt. De Indonesiëreis zal op een enkele keer na ook een culinaire rondrit worden. Dit is de aanzet. Theeplantages. Remmen dicht chauffeurke. Ik weet het. Het is een cliché om theevelden mooi te vinden, maar dat zijn ze nu eenmaal!! Wondermooi zijn ze!!.Je moet er zelf met beide voeten gaan staan, tussen de gladgeschoren haagjes lopen, je moet maar es deze groene golven volgen over de ruggen van de bergketens, je moet maar es aan de getrimde huid voelen van de verse theeplaatjes Dit is mijn eerste echte ‘woow’, mijn eerste ‘this is worth it’ van onze reis. Spraakwatervalletje Max vertelt: ‘Vanaf hoogtes van 1500 m heb je goede kwaliteit. De struik krijgt geen kans om te bloeien want om de 10 dagen wordt het bolletje geschoren. De drie jongste bovenblaadjes zijn de primussen van de klas. Supervlijtige plukdametjes met schotelantennehoeden dartelen als vlinders over de velden, plukken tot 12 kg per dag. Krijgen daar een armenloon voor van 0.10 eurocent per kg…. We stomen op naar Het Imperial Hotel in de stad Bandung. Ga eventjes op stap met Anke. We eten samen een hapje in het shoppingcenter. Ze is een beetje uit haar evenwicht wanneer ik het heb over mijn stokpaardje, het VOC. Over de wrede en bloedige interventies en oorlogjes die ze uitvochten. Ik kan haar sussen met onze handjesafhakkende koning Leopold in ons voormalig Congo. Broekzakkend en fluitend ga ik daarna nog een avondwandelingetje maken. Eventjes opletten voor valkuilen Heel letterlijk dan. Zoals het Java past is het voetpad eerder een hindernissenparcours!! Met valkuilen dus. Als je eventjes de ogen van het pad laat afwijken in het pikdonker dan kan je zo in mansgrote gaten verdwijnen, letterlijk!! Een man in T-shirt. Arizona staat erop in grote letters. De man sproeit zijn haagjes aan de straatkant en we raken aan de praat. Na een tijdje zegt hij: ’ Do you’ve got some time to spare?.’ I’v got all the time of the world’ : hoor ik mezelf zeggen terwijl ik eigenlijk best wil gaan slapen, het is immers tegen 12 uur. De eigenaar van een meubelzaak is een jonge chinees en hij toont fier zijn hele hebben en houden. Zijn open woononderdelen zijn gebouwd rond een leuke rechthoekige patio met bloemen en planten. Het begint te stortregenen. Hij gebiedt mij plaats te nemen in zijn beste fauteuil op de veranda. Lekker gezellig is dat, want op enkele meters plenst de stevige moessonregen op het gras. Het ruikt heerlijk naar opwellend groen. Zijn Filippijnse huishoudster schenkt me Javaanse arabica-koffie. ‘40dollar per maand kost me mijn huishulp, kost en inwoon inbegrepen’: zal hij mij later toefluisteren. En dan letterlijk: ‘Dit is nota bene stukken beter dan een volautomatische machine, dag en nacht beschikbaar !!.’:knipoogt Wang op een oneerbiedige en samenzweerderige toon. Daarna toont de minzame man me zijn collectie oude platen, oldtimers, motos, mountainbikes, golfsticks en exclusieve whiskyflessen. Mister Wang laat zich in zaken Tonny noemen. ‘Staat beter dan een Chinese naam voor de relaties?.Hij heeft het ook over de voor de chinezen nefaste,( hij verwacht dat althans) komende verkiezingen , waarbij zijn besluit vaststaat. Hij zal naar het tolerantere Bali verhuizen. Bij het afscheid geeft hij mij een pakje heel speciale koffie cadeau. Er staat op, let op de Nederlandse woordjes : ‘ koffiefabriek Bandoeng. Aromanja dan rasanja tinggal tepep, kaloe ini koffie soeda di boeka daro harep di stopfles atawa di blik jang tertoetoep rapet’ vertaald betekent het: aroma en smaak blijven goed als je de koffie direct in een blik of een stopfles stopt!!.………

Angklang

Het is vlug morgen. Op stap in de stad. Een toeristenvalletje…?!!In een buitenwijk van Bandung bezoeken wij een schooltje.! Het is het eerste dat bij me opkomt wanneer ik het Angklang schooltje binnenstap. Het heeft er alleszins alle schijn van. Westerlingen worden er als roze toeristische varkentjes verzameld en op houten bankjes gedreven rond een lager gelegen arena. Het zoveelste pseudo-vertoningske voor toeristen, denk ik. Het draait helemaal anders uit. Uiteindelijk zullen we hier buiten komen .met een zeer goed gevoel. Het zat echt wel goed.. Akkoord , het kinderoptreden met de klassieke dansjes verliep wat op automaat, maar de virtuositeit en de passie waarmee de jongeren muziek maakten op de voor ons onbekende instrumenten was gewoon fantastisch!. De anglang is voor mij een kleine openbaring als instrument. De ongewoon fijne klankkleur van de’ bamboepijpjes’ en het samenspel van de dertig muziekanten is een prettige verrassing. Er zijn ook de prachtige toch wel mysterieuze klanken van de gamelang. Een soort dualiteit tussen heldere en donkere klankkleuren. De dirigent pakt het slim aan. Hij laat zijn angklang-orkest herkenbare evergreens horen. En…. ze door het publiek zelf ‘spelen’… Aanstekelijk enthousiasme op de alle banken als gevolg…Opeens klinkt een Duitse schlager uit 1971, ‘Du bist alles’ van Peter Mafay uit de vele angklangs. Uitgerekend het liedje waarop ik mijn toekomstige vrouw Martine toen voor het eerst zag en ten dans vroeg….Dit is raak. Voor velen is het raak trouwens. Een goed gevoel? Jawel de hele ambiance zit lekker en niet in het minst omdat we voelen dat de school echt wel een fijne sociale rol vervult in deze wijk van kansarmen.

Tropen in mijn longen.

Een droomreis!! De term wordt maar al te gemakkelijk gebruikt. Maar dit stukje treinreis is wel degelijk een droom. De droom duurt zeven fijne uren lang. En als in een droom schuiven de schilderijtjes van het mooiste deel van Java aan het coupéraam voorbij. Ze zijn gelijkend maar toch altijd weer verschillend. De rijst-terrasveldjes met nuancering van lichtgroen tot roestbruin. Van baby rijstplant kraambedjes tot oogstklare rijstveldjes. De modderdijkjes en de paadjes, de kanaaltjes en de ophaalbrugjes, de sluisjes, de mais-en cassaveplantages, de stukjes tropisch woud met palmbomen,de vulkaantoppen, de ploeg ploegende karbouwen, de oogstende klad boeren, de vergezichten , de diepe kloven en dalen waarover we stomen en de donkere tunnels die we doorboren, de muren van groen waarlangs we heen sporen, de huisjes met waterpoel en eendjes, de ravottende kinderen, de gescheurde papieren vliegers tussen de telefoondraden, het verroeste naambord van Lebak waar Multatuli ( Edward Douwe dekkers)assistent-resident was, de kleurrijke stationnetjes waar we halt houden. Ik kan er niet genoeg van krijgen Ik laat de tropische weelde en de warme wind door de openstaande deuren binnenwaaien. Zuig kleur en klank in me op, zuig de tropen in mijn longen. In sommige statonnetjes ga ik even op het perron de sfeer opsnuiven. En genieten, genieten. Uitstappen , Here we come Jogyokarta. Jogya is de culturele hoofdstad van Java. Het was altijd al het politieke epicentrum van het land met indertijd rijke vorstendommen van hindoes en boeddhisten. Max citeert: Borobudur en Prambanan. De stad telt 10 miljoen inwoners en heeft daarmee een van de daarmee dichtste populaties ter wereld. En het is eraan te zien. Wat een verkeer, wat een verkeer.!! Het hotel Puri Artha heeft alles wat hotel Imperial in Bandung niet heeft. De ‘ cottages ‘voor de gasten zijn gebouwd rond een mooie tuin met vijvertjes. Aan overkant is er een grote chique lounge en restaurant met terrasjes. Hier is een prachtig zwembad. Ik ga meteen plonzen na aankomst samen met Jeanne en Lisette, Rob en Nadine. De broer van onze beroemde Vlaamse zanger Koen Wouters heeft een backpackers home aan de andere kant van de stad. Ik wil er meteen heen en huur een taxi. Het is spitsuur, hectisch druk en we draaien natuurlijk helemaal in de confituur. Stromen en stromen van nijdige brommertjes spuien stof, gas en gruis. Die fel brommende brommertjes zijn bepakt en beladen met alles wat op een tweewieler geladen kan worden, amaai!!. Kind en gezin op de brommer, het levert soms grappige tafereeltjes op en ik zal er de hele reis geboeid door blijven. De heksenketel Jogya kookt helemaal over wanneer de moesson-hemelsluizen opengaan. De honderden brommertjes stoppen en halen kleurrijke plastiekregenjassen boven. Andere rijden gewoon door en raken drijfnat natuurlijk. Een koddig zicht. Ik krijg bij het uitstappen van de taxi meteen een paraplu toegestopt door een toespringende en attente medewerkster van Ludo Wouters. Ludo heeft een leuk jongeren tehuis met 15 kamers en heeft een zwembad dat lekker in het groen ligt. Samen met Ludo gebruik ik het avondmaal. Ook een wondermooie Belgische gaste zit mee aan tafel. Ze lijkt sprekend, nee ze is nog mooier dan ‘onze’ alomtegenwoordige babe Ann Van Elzen. S’Avonds verken ik met een betjak( riksjafiets) de belangrijkste straten van mijn verblijfstad. Onze Europese Carrefour staat ook op het programma.

Dolverliefd op blond

Ik heb goed geslapen en het levert me een frisse kop en een superhumeur op. Het ontbijt dat Puri Artra ons bereidde is voorbeeldig Echte culinaire pleziertjes op het bord. Het ‘bruine sop’ dat met veel ceremonie aangeboden wordt is vooral gemaakt van gember. Het is een plaatselijke drank dat beestig gezond is, laat ik mij wijsmaken... Borobudor op het menu. De meditatiestempel met de gigantische stoepa’s( Boeddhaklokken) is het grootste van Zuid Oost Azië en in de hele wereld ‘een uithangbord van Java.!!! Het had een ‘woow’ moeten zijn !! Het is het helemaal niet geworden. (Wat Angkor Watt absoluut wél was!!) Nochtans heeft het gigantische monument uit 800nC sterke religieuze en historische troeven. Het is gebouwd tijdens de dynastie van de Sailindra. Het was niet alleen een religieus statement maar ook en vooral een boeddhistische machtsontplooiing tegen het rivaliserende Hindoeïsme. In 1062 werd het bedolven door tientallen meters puin en lava. Pas in 1814 is het herontdekt en vanonder het ‘stof’ gehaald. Majestueus en toch.. deze gigantische piramide die normaal ontzag vraagt… het is mij te clean, te gepolijst en te afgeborsteld. Na de aardbeving en de totale vernietiging van het bouwwerk is men erin geslaagd mede dankzij de geldmachine van Unesco de kolos her op te bouwen. Steen voor steen. Gigantisch monnikenwerk. Resultaat is fenomenaal, maar het heeft iets tweeslachtigs tussen oud en nieuw, waarbij het nieuw te present aanwezig is…. ! Het park met de prachtige bomen en met zingend vogelvolk kan me meer bekoren. Er is een boom met voetbalgrote groen bollen, net een late kerstboom. Een kanonkogelboom. Die kan ik wel smaken. De eerste 6 niveaus waarmee Borobudur gelaagd is zijn geïnspireerd aan de levensdoelen van het Boeddhisme .Bij de 3 hoogste lagen klim je op tot de verlichting.. ‘Economy en businessclass’’ zal onze klassiek grappende gids ons verduidelijken. grappig? De twee kleine Hindoetempels die we in de namiddag bezoeken vind ik dan weer bijzonder mooi. . Van heinde en ver lieten de machthebbers Indische kunstenaars aanrukken om daarna hun de handen af te hakken om aldus reproductie te voorkomen.’ Kleine anekdote dixit Max:’ Veel uit de 8ste en 9de eeuw afkomstige prachtige gebeeldhouwde stenen zijn in de funderingen van de omliggende huizen terecht gekomen.’ We bezoeken verder de Hindoe pracht van de Prambanan. Hier aan de voet van de vulkaan Merapi, -in deze vruchtbare vallei- waren ooit zomaar honderden tempels te vinden. Deze vulkanen van Java liggen trouwens op de ‘ring van vuur’ die de hele wereld om cirkelt. Wat moeten die rijk en machtig geweest zijn. De hindoes daagden op die manier de boeddhisten uit. Van alle maïskolf tempels zijn er tot op heden een aantal gerestaureerd. Velen liggen er nog gesneuveld bij in het veld,z e trekken mij nog het meeste aan.…Allen verhalen ze het epos van de Ramayana. We klimmen op de belangrijkste tempels . Vishnu, brahma en Sjiva, Ganesha en alle bijgoden verhoor ons… !!! Zoveel religie die ons om de oren slaat!! Margareth is nog vol van een confronterende reis in Israel. Ze heeft het over hoe godsdienst en meer bepaald fanatieke godsdienst in het verleden zoveel gewelddadigs en wreeds aangericht heeft. ‘ Aartsvader Abraham is de grote schuldige!!!. Had hij maar zijn zaad op de rotsen gestort dan was de wereld van veel onheil gespaard gebleven! ‘, schertst de jolige Poolse. ‘Abraham is tenslotte de vader van de drie imperialistische godsdiensten : Christendom, Jodendom en Islam.’, voegt zij eraan toe. Het boeddhisme en Hindoeïsme zijn daarentegen ‘zachte en tolerante ’ religiën’: hoor ik mezelf wijsgeren. Ik heb daar een flink boontje voor… De reisgids gaat verder: ‘ Onze president Wiryo Suprapto, houdt de wereld graag voor dat wij in een moderne seculiere staat wonen...belachelijk!! In de tijd van Soeharto was je zelfs een communist als je niet tot een kerk behoorde. Mensen kozen dus lukraak godsdienst of kerk om toch maar niet opgepakt te worden en te verdwijnen…Vandaag hebben we zelfs een ministerie van godsdienst.!!! Ironisch genoeg . Het is het meest corrupte ministerie van alle ministeries, nota bene Vrijheid van godsdienst?.. In theorie jawel, maar in werkelijkheid worden de ‘kleine’ kerken door Islam totaal weggedrukt. Onder onze mensen met verschillende religieuze instelling is echter veel tolerantie. Er zijn vele ‘gemengde’ huwelijken. Altijd handig zo’n feestkalender!!.. Zo krijg je feesten van verschillende godsdiensten op een rij naast elkaar. Feesten maar Er reist een hoop nostalgie mee met ons busje!’:zegt Margareth. De Poolse universiteits medewerkster is onlangs hertrouwt met Nederlander Jan en zoals de andere landgenoten, kent hij de vaderlandse geschiedenis en de geografie van Nederlands Indie op zijn duimpje. Nostalgie recht uit de geschiedenisboekjes van zijn kindertijd. Hij kan warempel ieder Indonesisch plekje feilloos aanduiden op de kaart. Ook Moeder Jeanne en dochter zijn nog steeds emotioneel verbonden met dit verre voormalige vaderland. Het zal later blijken. Overduidelijk blijken. Paul en en Nancy hadden overal standplaatsen hebben in alle delen van de wereld gewoond… als medewerkers van de Nederlandse ambassade. Paul heeft Vlaams, Chinees en Zwitsers bloed in de aderen. Hij groeide op in Indonesië. Vrouw Nancy is in Nederlands Indië geboren uit Javaans- Nederlandse ouders. ‘Ik ben in Surabaya geboren en had er een fantastische kindertij in een welgesteld geprivilegieerd gezin. Vader was een voornaam ambtenaar. De mooie tijd bleef niet duren. Tijdens de oorlog werden we opgesloten in kampen. Wat hebben we grote honger geleden in die jappenkampen, een volledig jaar van ontberingen en emotioneel afzien. We mochten nog van geluk spreken, want erger verging het de Nederlanders die vermoord werden en in de rivier geworpen. Honderden lijken dreven toen rond op de Kali Mas.…. Uiteindelijk zijn we in ‘ 49 gevlucht naar Nederland uit schrik voor de alsmaar groeiende repressie tegen de voormalige kolonisator. Het leverde een hele generatie op van zwaar ontgoochelde en in eigen land ontwortelde’ Indische mensen’ zoals ‘wij’ genoemd worden. ‘Max pikt hierop in:’ Veel Nederlanders zijn met bruut geweld buiten gezet, moesten hebben houden achterlaten. Ik herinner me levendig dat ik in ‘58 heel wat Nederlandse speelvriendjes halsoverkop zag vertrekken. Bijna zonder afscheid. Erg was dat… Aan de geboorte van onze reisleider is dan weer een romantisch liefdes verhaal gekoppeld.. Hij vertelt:’Mijn Nederlandse moeder gaf zich in ’46 als verpleegster op om de uitgeputte en uitgemergelde landgenoten uit de Jappen concentratiekampen te verzorgen. Correcte bezorgdheid,maar ook een beetje drang naar het avontuur in het verre Indië, weet je wel. Mijn vader, een goedopgeleide Molukse ( Ambonese)pas afgestudeerde universitair kreeg van de nieuwe regering de opdracht de nationalisatie na de bevrijding door de Amerikanen in goede banen te leiden. Hij werd de grote baas van het eiland Billiton waar mijn moeder werkzaam was. Moeder, een mooie hoogblonde verpleegster met diepblauwe ogen verzocht meermaals de leiding van het eiland om hulpgoederen. Max grinnikt : ’Mijn vader kwam dan telkens hoogstpersoonlijk naar het zieken huis van mijn moeder om haar verzoek in te willigen… Smoorverliefd als hij was…het resultaat zit voor jullie…. Ondertussen doorkruisen we een overstroming- en aardbevingsgebied. In 2010 was hier een enorme aardverschuiving waarbij stukken uit bergen zich verplaatsten en het was zelfs zo erg dat de rivierbedding zich wijzigde.’ Enorme keien, rotsblokken werden als kogels doorheen de huizen geslingerd. Je kan het nog zien. Er liggen inderdaad nog van die gigantische rotsblokken verspreid over het gebied.

Kuku.kuku.kaki.kaki.kakak.kakak.kakek.kakek.kikuk.ku.kaku.kaku. (Letterlijk:de nagels van de voeten van de broers van mijn grootvaders zijn stug en stijf)

(l Max ratelt de rijmpjes uit zijn kindertijd af ,meerdere keren achtereen, wat hij heeft er plezier in, hij lacht zich een breuk, heeft er nog zichtbaar nog deugd van.. Ik vind de taal van Indonesië echt wondermooi. Vooral hou ik van hun dubbele woordjesgebruik met die klinkende klinkers. ‘(zie boven) In het Indonesisch hoor je echt de moessonregen kletteren ,de wind zuchten, de bijen zoemen, de krekels tscherpen. Je hoort zowaar de tropen. Ze hebben écht iets met geluiden. Klank en Klankkleur is hun aangeboren…Als de taal de ziel van een land blootlegt dan is dat zeker waar voor hen. In hun taal hoor je beter dan in welke taal ook hun vrolijkheid, hun vurigheid, hun explosiviteit.( zeker de Ambonezen) Ik krijg zowaar een taalbad. Ik zit in de lounge van Puri Artha terwijl ik mijn thee drink en enkele notities maak. De manager Wayan Prismiyat. komt langs. Ik stel hem een aantal vraagjes. De hele avond zal hij welwillig met mij een gesprek voeren over taal en cultuur van Java. Een heuse vleermuis vliegt en zwenkt door de chique lounge. Woeps naar buiten. Zonder opkijken of enige verbazing zegt de hotelmanager, als was het doodgewoon :’ She lives here!’ ‘Het Indonesisch is heel gemakkelijk’: begint hij. De tijden bestaan niet. Alles is tegenwoordige tijd. Je voegt aan de tegenwoordige tijd, achteraan, het woordje ‘morgen’ toe en voor de toekomstige tijd, het woordje gisteren voor de verledentijd.. Ik ga naar school morgen. Ik ga naar school gisteren. Goed om weten: Het Indonesisch is een mengtaal van Nederlands, Portugees en Spaans had Max ons eerder al geleerd. Vele Nederlandse woordjes blijven dus gewoon voortleven. De f en de v worden p. Soep is sop,dokter is doktor, apotheek is apotik,steak is biftek, handdoek is handuk, kerkhof is kerkop, boek is buku. Spoor is sepur, post is pos, notaris is notaris en fiets is pit Fonetisch buig je de f tot een p en het laatste lettertje slik je in. Fiets wordt dan pit.

Buffelsprint op de honderd meter.

Vandaag heel wat op de planning: Batik en zilverfabriekje, fietstaxirondrit, paleis van de sultan, vogelmarkt en beestenmarkt, natte markt. Op het busje gaat de mededeling door:’ de president van Venezuela is dood’, Chavez is dood. Wordt dit ook een: ‘ waar was je of wat deed je’ toen? Zoals bij de dood van : Martin Luther King, Kennedy, Nasser, Biko, Rabin, koning Boudewijn,Ceausescu? Wordt dit ook een ’ jawel , toen op dit historisch moment bevond ik mij…. Sjong ,sjonge, ik wil daar niet naar toe. Het is tegen mijn zin dat ik dan toch maar het batikfabriekje binnenstap. Een specialiteit dat wel en een kunst op zich, zonder meer. We bekijken de verschillende stadia van het proces, je kent dat wel. Ik laat me niet meetronen naar de verdieping met zilver en batik atelier. Maar trakteer mezelf dan toch op een mooi batik hemd en een sultan hoofddeksel. Een mooi geborduurd petjie. Zo gaat dat nu eenmaal zeker? Ik hou van die plekken overal in de wereld. We bezoeken ondertussen de natte markt, Indonesisch voor groente en fruitmarkt , maar welk èèn!!!… Ik hou van die authentieke plekken. Hier zijn de mensen écht : boeren, kwekers, handelaren en de kopers van alle slag. Dit is het leven van alle dag, maar dan lekker samen op één plek. Geperst zeg maar. Dit hier is niet gewoon. Het tropisch aanbod is overweldigend, je raakt er nauwelijks doorheen. Bergen, stapels, pakken, tonnen, vaten. Een labyrint met smalle steegjes en gangetjes. Een leuke chaos. Het is die ambiance van kleur,geur en vorm die het doet, maar toch vooral die geluiden… de geluiden van het leven, het gewone leven.. Het is een kermis op zich. ‘Calm, calm….I feel like a scrambled egg!!’ : roep ik mijn betjafietser toe wanneer we over de hobbelige weg daveren… Ik krijg een opstootje van puur geluk in het bakje van die fiets vooraan. De zon pal op het kopje, een staalblauwe hemel, mooie plekjes groen, bomen die vruchten dragen, vogels die je om de oren fluiten, een onbezorgde ziel. Ik begin warempel spontaan te zingen, brokjes en deuntjes uit de zestiger jaren. Mijn stevig op de pedalen duwende fietser vervang ik eventjes. Spring op het hoge ongemakkelijke zadel. Ik wil het ook proberen. Amaai, dat zwaait nogal , valt niet echt mee vooral in de bochten… We peddelen naar het kraton, het paleis van de sultan. Het is Mati, een klein tenger maar heel pittig dametje die voor gids speelt. Mati is één van de rechtstreekse nakomelingen van de zevende sultan. De sultan, haar grootvader had 78 kinderen bij 18 vrouwen. Ze vertelt: ‘ Ik haat de familiereünies, waar de sultan, mij dan keer op keer vraagt: ‘ Van welke moeder ben jij en hoe heet je ook weer??! ‘Dan ben ik wel een…héél wijs man!!’; kraait onze gids. Wij bekijken de staatsieportretten van de 9 sultans. Ze hangen op een rij en zijn heel protserig. De heersers op de schilderijen hebben allen lange ezelsoren en ronde dikke buiken..Ter verduidelijking, ze dragen achter hun oren grote zilveren of gouden puntschelpen. Grote oren ( dan kan je goed luisteren naar het volk) en dikke buiken( als je voldoende eet dan kan je goed nadenken) zijn beiden het symbool van boeddhistische wijsheid. Voor waar een héél wijs man dus …onze gids… ‘De huidige sultan, Hamengkuwubono de Tiende is gouverneur van centraal Java maar heeft daarnaast geen nationale politiek macht meer in het land.Maar hij heeft nog steeds een gigantisch prestige en respect bij de Javanen. Het is de mensen in de genen gebakken om hun vorst te eren en te volgen. In Bali ( in Sanur waar we zullen terecht komen)hebben honderden volgelingen samen met hun koning zich ritueel de buiken opengesneden toen ze oog in oog stonden met het Nederlandse spervuur….… Niet eens zo lang geleden, in 1908 was dat…’ vertelt onze kleine sultanerfgename zelf. Zo’n reisje met tien is heel soepel. Anke’s voorstel om het pretpark of de lekkere bollenwinkel van, de sultan te bezoeken wordt meteen ingewilligd. Het is ook bekend als het waterpaleis van de sultan en het heeft eigenlijk twee paleisjes met uitkijktorens. Vroeger mochten veertig mooie maagden hier voor de sultan dansen en naaktbaden. Vanuit zijn toren keek de sultan toe, voorgenietend en zich verkneukelend op zoveel lekkers.. Om dan de nacht bij de sultan door te brengen was zowel voor het meisje als voorde familie de grootst mogelijke eer… De vogel-en beestenmarkt is dan iets heel bijzonders. Zo zie hier de meest exotische vogels op een kluitje. Ik kan me danig vergapen aan die beestjes. Jammer natuurlijk dat via winstbejag heel wat exoten het leven laten en tal van vogelrassen uitsterven of met uitsterven bedreigd zijn. We zetten koers nu naar Solo... Heel wat landelijke schilderijtjes zullen de revue passeren aan onze luie zetel. De terrasrijstveldjes met leuke uitkijktorentjes, kool-en cassavevelden, suikerrietplantages, koffieakkertjes in de schaduw van de bomen, stroken en groepjes palmbomen, ruige stukjes wilde natuur, sluisjes, grachten en een heus breed kanaal. Sommige schilderijtjes beginnen te leven. In één van die schilderijtje stappen we binnen: Max laat de bus halt houden bij een rijstoogst . Wat een teamwork . Een vijftigtal boeren en boerinnen is druk aan het afsnijden van de rijststengels, verzamelen en wegdragen, zwengelen, dorsen en opvangen van de rijstkorreltjes. De modderige paadjes zijn smal en ik kieper dan ook sukkelachtig in de vettige modder.. Een andere keer stoppen we boven op een brugje. We duwen onze bleke neuzen tegen het raam van de bus. Daar beneden planten vijf vrouwen de tengere rijstplantjes in de modder. Vlug en behendig. Ze moeten zich telkens uit de dabber zuigen,het ene been na het andere. De dames kijken tussendoor omhoog naar de bus… Jeanne grapt : ‘Vanavond zullen ze vertellen bij het avondeten: ‘ stopt er vanmiddag een bus vol met blanke aapjes, en… maar gapen jong!!!!!’ Even later. .Een kweek vijver en modderpoel met duizenden’ bebecks’. De eendjes grondelen dat het een lieve lust is. Dan weer stoppen we om de befaamde durian te proeven. Paul en Nancy zijn hierbij de gangmakers en tonen hoe je zo’n vrucht opent en verdeelt. Het zijn gelige rugbygrote vruchten met een ruwe bast. Het is waar: ‘ Tastes like heaven ,but smells like hell! We zullen nog veel van dergelijke stalletjes aantreffen op deze wegen….ruiken ook. Van ver al. In de verte zien we een buffelspan en driver. Max verklapt ons hierbij een van zijn kinderstreken. Hij vertelt:’ De weg van stal naar veldje en van veldje naar stal, zo’n span kent dat ook zonder begeleiding. De menner heeft dan niks beter te doen dan zijn slaap uit te slapen. S’ morgens toen we naar school opstapten , dan namen we dieren voorzichtig bij de halsband, draaiden span en kar met het slapende mannetje om zijn as, richting stal… Als de luiaard dan de ogen opende?.. In het oosten van het land houden Javanen racewedstrijden met buffels. Sprint op de honderd meter!! Om de dieren goed te laten presteren voeren ze ze eieren, bier en rijst. In danige hoeveelheden dat de dieren bijna ontploffen!!: zegt max. Stout en een tikkeltje oneerbiedig vergelijkt de tengere Javaan de bierdrinkende en zwaar gebouwde Europese toerist met zijn…opgefokte buffel. Het kilometertjes vreten zit erop en we arriveren we in ‘Kusuma Sahid Prince Hotel. Klinkt de naam je prinselijk. Het is het ook. Het hotel is een voormalig paleis van de sultan. Het is heeft een open architectuur en is heel uitgestrekt. .De ontvangstlobby is als een chique schiereilandje met een dak erboven en is verbonden aan het hotel. Er is steeds een gamelan orkest om ons op te vrolijken. De kamers zijn ondergebracht in een prachtige tuin. Mooi en groot zwembad waar ik graag in spartel. Meer moet dat niet zijn. Een prinsheerlijk hotel dus. Later op de avond dwaal ik eventjes af naar de karaoke-bar, want ik hoor muziek en waar muziek is daar wil ik zijn. Gewoon om es te luisteren denk ik, pas heel laat kom ik erbuiten. De feestzaal zit vol met Indonesische zakenlui en familie. Het zijn beschaafde mensen en ze spreken ongewoon goed Engels Ik word meteen opgenomen in hun midden, wordt van alle kanten getrakteerd. Wat zijn ze nieuwsgierig en ik moet honderduit vertellen. Ze zingen karaoke. Ze leiden hun muziekje in met:‘ For our best friend, Gaby..’ Ga es als Moluker totaal onverwacht een familiefeest binnen in Gent…of Leiden.?’.

Disini Sanang, disini sanang

Het vroeg morgen, een beetje te vroeg. Vandaag doorkruisen we Oost-J ava in de richting van Malang. We hebben een 200 kilometertjes voor de boeg. Meermaals rijden we onder spandoeken door bij het binnenrijden van dorpen: ‘Selamat datang’ staat er te lezen. ‘Welkom’. Na enige tijd rijden we over de brug van een brede rivier. De Sungei Brantas stroomt door deze vruchtbare vallei met talrijke weelderige akkertjes. Water is leven…Opeens begint Nancy zowaar te zingen. Meteen vallen Paul en Max in. Ze zingen in koor :’ Disini senang, disini senang, di mana, di mana, di mana, hati ku senang..’ Fantastisch vind ik dat . Het is een eenvoudig dartel en blij liedje met de klare inhoud: ‘ Hier voel ik mij lekker, hier ben ik blij, blij, blij’…Het is een gelijkend en sentimenteel rijmpjesliedje uit mijn kinderjaren van : ’ Sur le pont Davignon, on y danse, on y danse…tout en rond’ Op het einde van de reis, wanneer we aan de kofferrolband staan in Amsterdam zullen we het liedje opnieuw zingen. Indonesische omstanders zullen enthousiast meezingen. Op ons busje wordt er heen en weer getrakteerd: geroosterde rijstkoeken, het slangenfruit ramboetan, slangenfruit en spekken. Oeps!! Wij zullen door een rood licht gereden zijn zeker!! De bereden politie zit achter ons aan, doet ons halt houden. Ze zien er schattig uit, die gastjes in zachtgrijze uniformen met die roodzwarte epauletten, met glanzende rijlaarzen. Het zijn jonge gasten met even jonge gezichtjes. Wat een tegenstelling met onze gemotoriseerde zwaantjes, reuzen van venten met de obligate brutale snorren. Het ‘ zaakje’ wordt afgehandeld met de buschauffeur. Buiten het zicht en de bemoeizucht van de busreizigers. Heel discreet krijgen we ‘een minnelijke schikking van 200000 roepia aan de broek, bedrag dat netjes in hun zakjes verdwijnt natuurlijk. Ik kan mij toch verschrikkelijk kwaad maken omwille van de corruptie in mijn land, zegt Max terwijl hij zich meteen verschrikkelijk kwaad maakt. Hij doelt niet op het boete-incidentje, maar op de hemeltergende schandalen die blijven opduiken. ‘Neem nu die ecologische ramp en milieuschandaal waarbij honderden kleine en onmondige boerkes weeral het gelag betalen’, roept hij uit..’Het zit zo. Een investeerder doet boringen, mislukte boringen, want in plaats van ontsnappend gas wordt modder opgespoten. Gigantische hoeveelheden en zonder ophouden. Tientallen dorpen verdwijnen onder de modder. Boeren moeten vluchten. Uiteindelijk werpt men 5m hoge dijken op, om de voortdurende modderstroom tegen te houden. Er ontstaat een bassin gevuld met modder, vele tientallen vierkante kilometers. Op de koop toe krijgt de malafide zakenman- ambtenaar miljarden roepie aan schadeloosstelling en de arme boeren krijgen…geen rooie cent. De corrupte Soeharto zet eigenlijk postuum zijn vuile zaakjes verder…via zijn aanzienlijk fortuin en uitgebreide netwerk heeft de familie nog steeds de touwtjes in handen. Zelfs de huidige president en vele generaals zijn protegés van de familie en dus de familie schatplichtig!!!!’, getuigt Max met een onsmakelijk gezicht.. We eten in een klein eethuisje aan de kant van de weg. Het zou een baanwegcafé kunnen zijn van bij ons. Recht tegenover is een piepklein kerkje en kerkhofje. Ook als je dood bent op Java wil je toch nog eventjes opvallen .Het kerkhofje is één en al kleur. De zerkjes zijn bezet met fel getinte badkamertegeltjes en het hofje is omringd door heerlijk bloeiende witte bloemen van de Cambodjabomen. Ons busje heeft ondertussen de vallei verlaten en klimt nu de bergen in. We slingeren hoger en hoger. Elke bocht gunt ons een fantastische blik op de afgelegde weg beneden. Horizontale tropische beelden worden vervangen door verticale beelden van tropische weelde. Hangende tuinen, als het ware! Dit is prachtig, God almachtig!! We zullen nog meer van dat kunnen genieten op het laatste stuk op weg naar Kalibaru. Hier is echt wel zeer mooi… ‘Dit is de regio van de melk en de melkkoeien. Hier is trouwens de grootste melkcoöperatie van Java gevestigd.’, geeft Max ons mee. Nochtans is er geen weide, geen levend koetje te zien. De koeien staan met zijn allen lekker op stal en worden gevoederd met het lange olifanten- en koningsgras. Aan de rand van de rijstveldjes staat het hoog en rijzig. Dikwijls zien we bundeltjes van dit gras achterop of voorop de fiets gebonden. Aan de rand van de weg wijst Max ons op eigenaardige vierkante hoogbouwblokken. .Ze zijn zowat 10 meter hoog. Het zijn zwaluwhotels. Zwaluwnesten zijn erg moeilijk te oogsten in hoge natuurlijke grotten. Daar heeft de vindingrijke Javaan iets op gevonden. In zwaluwhotels oogst je eenvoudig en goedkoop de lekkernij..zwaluwnesten. Enorm gegeerd door de chinezen. Daarenboven zijn de bijen eveneens verzot op de lijm waarmee de nestjes via het speciale zwaluwspeeksel opgebouwd zijn. Later zal Max me wijzen op de erg dure maar bijzonder krachtige ‘ zwaluw’-honig dat op de markt te koop is. Zwaluwhotels bieden het voordeel dat je pas oogst wanneer de eitjes uitgebroed zijn en de kolonie verder kan aangroeien wat niet het geval is bij ‘natuurlijke’ oogst.’: doceert onze kleine professor. Wij zijn ondertussen aangekomen aan de top van de bergen. Prachtige beelden om te schieten hier. En dat doen mijn reisgezellen dan ook volop. Beneden waaiert een panoramisch zicht op vallei en verre omgeving uit: riviertjes, palmbomen, rijst terrasjes, huisjes enz. Onwaarschijnlijk!! .Ik ben blij. Genieten als een kind. Ik geniet van de frisse bewondering en verwondering om zoveel moois.! We rijden Malang binnen. Indonesie behoort tot de snelst groeiend Aziatische tijgers. Het land draait op volle toeren. Het is er aan te zien, amaai! Langsheen de weg rijzen nieuwe ondernemingen op als paddenstoelen uit de grond.’ Sinds mijn laatste bezoek, amper zes maanden geleden zijn hier twee kompleet nieuwe woonwijken bijgekomen’, deelt Max ons enthousiast mee. We rijden een immens brede laan op, ze is aan beide zijden geflankeerd door een dubbele rij hoge statige palmbomen. Het is de voormalige koloniale wijk waar immense kasten van villas staan neergepoot. Lekker koel in het groen. Het quartier ademt een dure en discrete sfeer uit.Ware het niet van de palmbomen, je zou je in Knokke-Zoute wanen. Vandaag woont hier de nieuwe kolonisator! De Chinezen pompen miljoenen (Amerikaanse) deviezen ( overschotten op hun handelsbalans)in de lokale economie .De nieuwe rijken zijn allerminst gehinderd door ethiek, moraal of godsdienst. ‘Omkoping en corruptie binnen regeringskringen zijn schering en inslag’, zegt een Javaan waarmee ik later een gesprek heb. ‘Wij zijn bang dat de Chinezen verder het land gaan domineren. Ze gedragen zich echt als de nieuwe heersers.’, zegt de man minachtend. Amaai!! Ik zal het moeten vaststellen later in de bar van het hotel. Sjonge,wat gedragen die Chinezen zich hautain en almachtig!!!. Om echt de oude koloniale sfeer van Malang te proeven moet je naar ‘ Toko Oen’.Toko Oen is een nostalgisch Grand Café uit de tijd van toen. Oude witzwarte portretten, rotanzetels, ventilatierotors aan het plafond, een oude mahoniehouten bar, veel licht en klaarte En vooral …het eten is er goed en de ‘embers eskrem’, super lekker. Het zijn de kleine dingen die het doen, het gaat ook op voor de kleine tempeltjes. We bezoeken eentje aan de rand van de stad. Het is heel leuk en interessant. Max geeft een beknopte uiteenzetting over het boeddhisme en meer specifiek over het leven na de dood.

Boete doen.

Het is zaterdagmorgen. Allee, toch zo strak niet dit reisplan van Max!!..Van het slavendrijvertje krijgen we congé tijdens onze congé. Uitslapen? Nee hoor , slapen kan ik thuis wel. Schuif vlug aan bij het ontbijtbuffet. No time to loose. De zon schijnt en ik ga lekker languit liggen aan het zwembad. Plots begint het te regenen. Ik duik in het water en zwem tussen de pijpenstelen. Heerlijk baantjes te trekken in die plenzende moessonregen. Het zal nochtans een mooie dag worden. Een aantal hoogtepuntjes op een rij. Per betja bezoek ik eerst de tropische plantenmarkt aan de rivier. Ik verdool haast in de wiwar van kleine steegjes. Het is ferm de moeite waard. Je ziet de planten en bloemen haast groeien hier… een groene hel aan de oevers van het water. Een hel, maar dan in de beste betekenis… Ik daal af tot diep aan de oever van de rivier, de Sangei Brantas. De sangei Brantas perst massa’s moessonwater door haar te smalle stadsbedding. Het bruine sop is geweldig, dondert en raast… . Ik sta heel dicht ( te dicht eigenlijk) bij haar oever en voel haar hitsig en onstuimig door mijn hart en lijf jagen. Ik ga koffie drinken. Koffie drinken in de Tugu Malang is niet gewoon koffie drinken!!. Ik ben er op een tafelt e na, helemaal alleen in dit grandioos hotel. Je zou er nochtans voorbijlopen, want deze residentie op de rotonde laat zich helemaal verslinden door een tropische bomen enplanten..De arabica koffie uit het Huis Tugu smaakt zacht en smootly.. Een mooie donkere dame geeft me spontaan een rondleiding. Amaai,hier voel je goed de macht en pracht van Nederlands Indie. Hier ben je in de gouden eeuw overzee. Hollands Glorie. De eigenaar heeft de mooiste Nederlandse en Indonesische antieke erfstukken haarfijn geïntegreerd in gangen, nissen, zalen, kamers en suites. Ieder suite is een schatkamer van mooie kunstvoorwerpen. De vrouwelijke maître d’hôtel laat me alle hoeken van het hotel zien. Ik heb al wat hotels bezocht in mijn leven, maar dit is onwaarschijnlijk uniek in de wereld. Malang bezoeken zonder de Tugu? Het kan niet!Doen dus, zeker doen! Op straat hoor ik zware beat klanken. Muziek ergens in de verte. Ik volg de muzikale rattenvanger en kom terecht in de sportzaal van Malang .In één van de zalen danst een vijftigtal dametjes aerobic. Ze dansen zich de ziel uit het lijf op de zware beatsound. Ze zitten in halfblote, strakke pakjes. Lekker erotisch, zeg.!… Ik glip tussenin en doe mee. Ze lachen ( of lachen me uit)om de rare snuiter, om zoveel stijve stunteligheid. Ik hou er nogal vlug mee op. Dit tempo, dit ritme, zwaar zeg!! Op het einde van de straat staat een parmantig kerkje. Op een bord lees ik: ‘Gereja Katolik, paradoki hati kudus Jesus’.Ik stap meteen het kleine witte ‘gereja’ binnen. Het kan geen kwaad, eventjes boete doen om zoveel onzedige gedachten. Het kerkje zit vol,’ ei’-vol.. Het is dan ook de kruiswegmis enkele weken voor Pasen. De priester en zijn misdienaars houden halt bij iedere ‘statie’. De man in mooie gewaden leest voor, zingt voor. De gelovigen lezen en zingen na… nadrukkelijk, aandachtig en helemaal opgenomen in de liturgie. Ik had me een plaatsje veroverd tussen de menigte. Een meisje houdt me haar missaal voor, en met het devote vingertje toont ze mooi aan waar we toe zijn in de tekst. Ik probeer zo goeden zo kwaad als mogelijk mee te bidden en te zingen. Het is de mooie taal die hier weer opvalt . Mooi, heel mooi!! Oef, het is lang geleden dat ik zoveel katholieke devotie op één plaats heb samen gezien. Na de mis ‘keuvel’ ik nog eventjes na met de meisjes. Het zijn studentes op kot hier in Malang, zo blijkt. Elkaar giechelend aanstotend nemen ze afscheid van de vreemdeling. Een betja is een raar ding.. De fietser zit achteraan en jij zit in het bakje helemaal vooraan. Het voelt aan als ben je de voorbumper van het voertuigje. Ik voelt me bloot en kwetsbaar. Het is pikdonker, het is spits en heel druk in de stad wanneer ik zo’n betja neem terug naar het hotel. Het betjamannetje werpt zich schijnbaar blindelings in de chaos van het vlug voorbij snellend verkeer. Op de rotonde schieten de auto’s voorbij, scheren op centimeters lang s de levende voorbumper. Aai, mijn voorbumper!!.Vele malen achtereen Het geeft een kick, adrenaline stroomt. Reizen is leven. Een kermismolen… In hotel Regent’s Park schuif ik aan bij Jeanne en Lisette voor het avondmaal. We praten lekker wat bij. De karaoke -avond start. Er is een heus live orkestje met twee zangers. Je kent dat zo’n karaoke in Azie. Er wordt serieus wat afgekweeld door pseudo’s die het allemaal toch zo goed menen. Sommigen hebben echte sterallures en kruipen dan ook helemaal in hun rol. Jeanne heeft een verzoekje voor de mooie zangeres van dienst.’Jeanne wil ‘Surabayo ‘ horen. De zangeres met het lange zwarte haren duikt in haar playlist, bladert in haar tablet en ja hoor even later weerklinkt het melancholische ‘Surabayo’ uit de jaren zestig. Ze zingt verduiveld goed, toonvast en met de gepaste inleving, maar wat vooral opvalt, ze zingt en articuleert met nauwelijks een accent de Nederlandstalige lyriek. .Ik zie Jeanne zowaar een traan wegpinken. Emoties komen los bij veel aanwezigen. Wanneer het lied eindigt , veren Jeanne en Lisette recht, stante pede gevolgd door driekwart van de zaal. Een gemeend en daverend applaus. Hier is duidelijk heimwee naar een nostalgisch, vervlogen Surabayo. Het zit er nog stevig in bij veel Indonesiërs, die goede oude Nederlandse tijd. Ook ik ben toch even verrast en een beetje uit mijn lood geslagen.

Blooming Time.

De afwezigen hebben deze keer… gelijk!! Wat het hoogtepunt van onze Java reis had moeten worden gaat de mist in..letterlijk!! . Alle boekskes omschrijven het panoramisch uitzicht bij zonsopgang op de Bromo als een van de mooiste in de wereld. De weergoden gunnen het ons niet. Nochtans hadden we er wel wat voor over, Jan en ondergetekende. Opstaan om twee uur deze morgen , uren tuffen met de auto,uurtje klimmen per jeep en dan lange uren trappelend wachten in het donker en in de bijna vries koude. Een verdomd dik mistgordijn verbergt koppig het spectaculaire zicht op de nog actieve vulkaan Bromo, caldeira en broers vulkanen. Een wel erg gesluierde zon en alleen maar lichte motregen. Niet getreurd, als de Bromo zich niet laat zien, dan gaan we toch zelf naar de Bromo zeker??!!We stappen te voet door een enorme komvormige zandzee. Een zeer kranige Jan stapt flink door. Deze caldeira is de 10 km vlakke baarmoeder waaruit Bromo geboren is. Dat dit geboren worden de ‘arbeid’ van miljoenen en miljoenen jaren is wil ik best geloven. We krijgen daarna lekker nog even de mooie sportieve inspanning van 280 treden om aan de smalle kraterrand te raken. Daar staan we dan. We moeten h et stellen met het kleine rookpluimpje dat uit de mond van Bromo op kringelt… Niet echt opwindend, nietwaar Jan? Jan en ik treffen ons reisteam in een restaurant-winkel aan de rand van de stad. In Kalibaru, amper een 80 km verder wacht Margo Utomo op onze aankomst. Het zal met verve het beste hotel blijken van onze hele reis. Margo Utomo is een voormalig koloniale residentie van Nederlandse plantagebezitters. Het is einde moesson en blooming- time, weet je!. In de grote voortuin met eeuwenoude bomen staat de statige villa van de vroegere kolonisten. Een knalrode vlam van Papoea begroet ons. Een kryptische naam die haar intens rode kleur onderstreept.! De tuin achter het hotel is een feest, een zotte bloei van de meest uiteenlopende bloemen, planten en struiken: witte aronskelk, hibiscus, lelies, granaatbloesems, gemberbloem, fuchsia en de heliconia. De laatste is de opvallendste door zijn aan elkaar geklitte rode toekan snavels. Als de ‘Tuin van Eeden’ echt bestaat dan zijn we hier in deze tuin wel heel dicht in de buurt. Onze gastenverblijven liggen midden in dit kleine ommuurde aartsparadijs. De witgekalkte kamers zijn sober en zijn in feite kleine werkmanshuisjes met bruine pannendakjes en met leuke veranda’s. Deze tuin maakt blij en gelukkig. Het klinkt een beetje raar natuurlijk, maar hier voel ik wat de ‘ondraaglijke lichtheid van het bestaan’ inhoudt. Bij Jan en Margareth, Jeanne, Lisette,Anke, Paul, Nancy en, Max merk ik het ook. Die vrolijkheid, die blijheid , je kan het zo van de gezichten lezen. Klein weetje als je ooit te gast bent bij Margo. Er is een kooi met twee reuzenvleermuizen. Een mannetje en vrouwtje. Tamme fruitbaths zijn het met roste rug en zwarte dracula vleugels die een spanbreedte hebben van zeker 50 cm. Ze hangen lui aan hun stok en zijn met geen stokken uit hun kooi te krijgen, vertelt een hotelbediende… Na mijn zwemstoeipartijtje ga ik meteen op verkenning. Heerlijk ontspannen wandel ik langs het treinspoor. De tropenzon schijnt. Tegen de spoorberm liggen rijtjeshuisjes aangedrukt. De schamele in elkaar geflanste houten hutjes doen denken aan de blikkies dorpen in Zuid-Afrika. De straat is kleur en beweging. Er zijn ravottende voetbalspelende kinderen, een jongeling poetst zijn brommertje,rondscharrelende kippen en een haan, vogelkooitjes op de veranda’s, er is een kindmoedertje met baby, keuvelende en stevig rokende ouderen. De mensen zijn spontaan en vriendelijk. Op het einde van de straat strekken zich de rijstvelden uit in alle stadia van rijpheid. Een spel van licht en kleur zover je kan zien. Een trein komt aangefloten in de verte, schurend en piepend komt hij aan het schilderachtig stationnetje tot stilstand. Geluiden van uitstappende lui komen aangewaaid. De poëzie van de kleine dingen. Het is zou een stukje kunnen zijn uit een kortfilm van de geniale kineast wijlen Bert Haanstra. Terug ‘thuis’ op de farm bezoek ik de koeienstallen met de wit-bauwe melkkoetjes. Ik tel er een 90-tal. Het is er super proper.De kalveren zitten in bamboeboxen , de geitjes en schapen eveneens in die open stalletjes op poten. Wanneer ik de plantage inloop, roept de moslimgemeenschap op tot het zaterdagavondgebed. Het is duidelijk geen opname maar de stem van een levend mannetje in de minaret. Het klinkt luid maar is nog te harden. Seconden later,een tweede oproep vanuit een andere toren. De muezzin wedijveren in luidsterkte en schreeuwerigheid. Wanneer een derde mannetje weerklinkt uit weer een andere moskee, dan is het hek helemaal van de dam Een kakofonie en kabaal om zot van te worden. s’ Anderendaags om 4 uur in de morgen doet zich hetzelfde scenario voor.… maar dan nog veel luider!!?! Paul vertelt: we zitten pal midden in een driehoek van moskeen. Met een licht gevoel van ‘Saturday-night fever’ zitten we allen samen in het open restaurant van Utomo voor ons avondmaal. Een verfrissende avondwind waait binnen, maar het is nog steeds lekker warm. Er is een uitgelaten sfeertje en we praten erop los. Small talk,ge kent dat wel , over de kindjes en de kleinkindjes . Max vertelt over zijn vele kinderen. De man heeft er over heel Indonesië!!’ Papa, ik heb een nieuw vriendje of papa, zie es welke cadeautjes dat ik voor mijn verjaardag kreeg?’ Het zijn de zovele leuke telefoontjes en mails die pleegvader van overal krijgt’: lacht onze gids de tanden bloot. Dit onderwerp sluit naadloos aan bij het bezoek die we morgenochtend gaan brengen aan een stichting met zomaar 100 pleegkinderen. Max vertelt: ‘ morgen ontmoeten we een fantastische vrouw, ze heet Harnik Soehartono en is de verre nazaat van een Friese dominee. Van haar grootvader erfde ze een prachtig landgoed van 120 hectaren. Voorwaarde was, doe iets voor een goed doel. De ingenieur van opleiding begon een dairy plantage en bracht er haar stichting onder voor eventjes 100 pleegkinderen. Ze krijgen er van geboorte tot universiteit een volledige thuis..Een schitterende mevrouw, morgen kan je met haar praten’, waarmee Max het gesprekje afsluit. We kennen elkaar nu al stukken beter, de reisvrienden van NRV. Ik mag Rob en Nadine. Nadine is voor het eerst zwanger. Het is een leuk stel late twintigers en ze houden ons een spiegeltje voor van onze eigen jeugd. Onbezonnen, speels, leuke rakkers. Anke is dan weer een goed georganiseerde en geïnformeerde vrouw. Een beetje ingetogen en introvert misschien. En daar is Nancy.. Wat een flamboyante en innemende vrouw is me dat!Uitbundige levensgenieter eerste klas. Haar man Paul is dan weer een rationeler gelukszoeker. Jan en Margareth. Jan is meer de volger terwijl Margareth, heel belezen is en enorm veel diepte en inzicht blijkt te hebben .Moeder en dochter Jeannette. Het zijn ingoede empatische mensen, tout court. En Max dan? Wist ik toen veel dat dit samenzijn ook het ‘laatste avondmaal’ was met onze gids…Maar ja , morgenavond zullen wij moeten afscheid nemen. Ik zal kort zijn. Ik herinner mij geen betere gids, en dat meen ik!!Max is echt, Max is een warme man, die ons informeert met leute en plezier. Hij beleeft zélf veel plezier aan zijn eigen reis door zijn eigen land. Misschien is dat wel de sleutel om op een goeie manier het moois door te geven…!! Dank je Max dank je.

Doorzeefd geluk

Het is zes uur in de morgen. De zon schijnt al krachtig tussen de hoge klapperbomen. Het zwembad ligt er idyllisch bij zo tussen een gulzig en overdadig tropisch groen. Zwaluwen vliegen al hoog in een strak blauwe lucht en ik hoor overal vogels zingen. Dit is een unieke plek. Ik zwem in een gordijn van opstijgende en door de zon doorzeefd waterdamp. Man ,man, man…ik voel me bijna schuldig voor zoveel zaligheid !! Een klein cordon van kinderen met mevrouw Suhartono zingt ons welkom. Na het lied en mooie woordjes nemen de kinderen ons bij het handje en begeleiden ons op het domein. Welja, een beetje routineus en mechanisch, maar wat wil je op zondagmorgen. Het vervolg van het verhaal is echter ronduit fantastisch!! Op een leuke en bevattelijke manier struinen we door het kleine koningrijkje van bomen, planten,bloemen, beekjes en kanaaltjes, rijstveldjes, vogels en insecten. Alweer bij een lekkere zon. Komen aan bod: cacao, koffie, kaneel ,durian, rijst, vanille, palmolie, nootmuskaat, peper, en, pepertjes. Mijn dag als vogelaar kan niet meer stuk. Iedere vogelliefhebber wordt hiervan beslist groen van jaloezie. In een helder beekje zie ik warempel een waterspreeuw in het water duiken. Op een open plek tussen het lover vergast het kindergezelschap ons op dans en leuke geschenkjes. Ik feliciteer mevrouw bij het weggaan en beloof haar reclame te maken in mijn land. In Ketapan dienen we de car-ferry te halen die ons over de Javazee zal brengen naar een totaal ander Indonesië. Bali wacht op ons. De kleine bootexcursie bevalt me bijzonder. Het uitzicht op de gladde spiegel van de Javazee en de helderheid van het licht op het water, het doet zo’n deugd.. Ik hou van de groezelige gezelligheid op dergelijk boten. Van de diversiteit van de reisgenoten. Ik klim naar de stuurhut en mag de crew groeten. De kapitein slaapt nog eventjes. Maak een praatje met medeopvarenden. De zon staat hoog en werpt een diep licht in het water. Iemand duikt de muntjes op, uit het water wanneer we’r eentje ingooien. ‘In Bali is de overgrote meerderheid Hindoe, Bali is doordrongen van religie en rituelen’, begint Max. Het hele sociale leven draait om de offergaven en ceremonies om de harmonie te bewaren tussen de goede en de kwade geesten. Elke dag opnieuw.’. We zullen het weldra ervaren…met N’Yepi- day bijvoorbeeld.. straks meer daarover. De eerste aanblik op Bali valt me dik tegen. Die grijze en gezichtloze lintbebouwingen!! Ze zijn zelfs nog lelijker en smaaklozer dan bepaalde dorpen in Vlaanderen. Had me dit eiland totaal anders voorgesteld…Toekomen op de parallel met de zee lopende commerciële straat Danau Tambligan in Sanur waar we straks verblijven, vind ik zo mogelijk nog onaangenamer. Platte commercie alom.!!Dit kon Benidorm of Blankenberge zijn, amaai. !!Aartslelijk zeg! Wat een contrast met de ocean-strip !! Amper 100 m lopen en je komt in een totaal andere wereld.’ Yes, this is paradise!!!: Ik zal het mezelf nogal dikwijls horen zeggen later hier op deze plekken Hier zal ik even later blootsvoets langs de vloedlijn lopen, de voetjes spoelen in de lagune, in het glasheldere water de vele visjes laten kittelen aan mijn tenen, de horizon afspeuren op het witte zandstand, de beschilderde catamarans bewonderen, de zon voelen op het kopje,, de onwaarschijnlijk mooie strak moderne villas bekijken, de verzorgde tropische tuinen, dat weelderig groen langs de promenade. Parigata Resort is correct, zonder meer. Een jonge dame speelt piano. Niet altijd op de juiste toon. Een pseudowaterval langs de muur in de lobby bekoort me matig. Het hotel telt 90 kamers gebouwd rond het zwembad. Er is een kleine verzorgde ommuurde tuin. Boven alles, iedereen is hier supervriendelijk en gastvrij.. hét handelsmerk van Bali!! ‘Tomorrow, it’s n’Yepiday!!’ : roepen Agung en zus Arti vrolijk uit terwijl we aan tafel zitten in de Massimo. Beide Balinezen heb ik ontmoet op het strand en na een aangenaam gesprek nam ik ze maar meteen mee uit eten. Agung vertelt in een beetje moeilijk Engels: N’Yepiday is our day of silence and prayer. Meditation is very important to us. Evil spirits will pass over the island tomorrow and it should look to them like Bali is abandonend. If so, they will leave us alone and the good spirits will come back and everything can be in balance again!!’. ‘Come and see this very night, festival will start at the temple at six o’clock in the evening.’ Ogoh, ogoh’ is very exiting!!’: voegt zus er een beetje overenthousiast aan toe.

Ogoh, Ogoh festival.

Om zes uur ben ik op de afspraak .Er is een verwachtende en leuke stemming. Er is veel volk. De dames zijn opgedirkt als prinsessen en de mannen zijn uitgedost in het wit en hebben hun mooie petjies (soort Balinese tulband) op .Er is zijn veel muziekanten op de gamalang en andere cimbalen. De geesten goed en slecht zijn eveneens op het appel. De reuzen bestaan uit bamboegeraamten waarrond papier maché werd aangebracht en beschilderd. Ze staan al dan niet stevig op bamboeroosters waaruit de dragers steken. Groot en klein, oud en jong. Er zijn tientallen van die goden. Een plechtige rij hogepriester- brahmanen staat aan de tempel. Ze dragen lange spierwitte gewaden en hebben witte en grijze sikjes. Ik ga voor ze staan en groet de heilige mannen met opgeheven en gevouwen handen voor het gezicht. Met eenzelfde gebaar en diepe buiging krijg ik de wedergroet. Ik verschiet niet een klein beetje van zoveel eerbetoon aan een vreemdeling.. De stoet zet zich in gang en ik mag mee opstappen. Everybody’s happy. Lachende, verwachtende gezichten. Ik wandel naast een moeder, grootmoeder met de kinderen. Ze delen mij hun vreugde om zoveel jolijt. Drommen kijkende mensen aan de kant van de weg. Camera’s flitsen. Op het strand staat een grote rechthoekige arena met bamboedranghekken. Er zijn tribunes met feestelijke vlaggen en wimpels. Na veel aziatisch getreuzel begint de wedstrijd en spektakel. De demonen stormen om beurt de arena binnen . Sommige schouder op schouder. Velen hebben uitdagende lange ballonborsten, met zo mogelijk even lange tepels, de nagels van handen en tenen zijn als scherpe dolken,ze hebben zonder uitzondering dikke uitgezakte buiken. Ze zwieren en zwaaien dat het een lieve lust is. Ze schuiven vervaarlijk van de ene naar de andere hoek van de arena. De voetjes van de dragers schoffelen in het zand. De goden lijken te dansen op een ingestudeerde choreografie. Vlug , vlug, alsmaar vlugger… Een god scheurt los van zijn troon en bijt in het zand. De hel breekt los bij het publiek. Ik had ze al opgemerkt daar voor me tussen de honderden kijklustigen. Drie zwaar gebouwde blonde dames woelen al en tijdje met hun kont in het zand. De vertoning duurt lang… heel lang.. De Balinezen koesteren de verhaaltjes uit hun Ramayana enMahabharat, dat nu uitgebeeld wordt en de kijken met empathie naar de vele Indonesische dansers. Voor de drie dames is het genoeg geweest. Drie witte forten maken zich los uit het zand en waggelen tussen de melkchocolade massa . Ze hebben nu even meer bekijks dan de hele voorstelling samen.!…Uiteindelijk halen de goede geesten de bovenhand. Fakkels worden aangestoken en de dansers spuwen vuur. Het gamalang orkest slaat raak,.de cimbalen klingen. ‘Ohog, Ogog ‘loopt ten einde …Wat was dit spektakel? Carnaval, religie, traditie, bijgeloof, choreografie, sport of kunst?.. voor mij was het één grote kermis!!

N’Yepiday onteerd.

Met een eenvoudig ‘ Fine N’yepi day’ tover je vandaag en morgen op slag de breedste glimlach op het gezicht van de Balinezen. Het is ons equivalentje van ‘Een gelukkig Nieuwjaar’. Vandaag mag niemand het huis of hotel verlaten, er mag geen lawaai gemaakt worden en er mag geen licht zijn. Dit alles van zonsondergang tot zonsopgang!! De zedenpolitie houdt nauwlettend een oogje in het zeil. Ik herinner mij nog het antwoord van Agung op mijn vraag;’What will happen if I go to the beach anyway?’ You will be picked up, beatened before you get in jail, beatened again and have a big penalty!’ is zijn gedecideerd antwoord.. Amaai, menen ze het écht dan? Het is er dan ook propvol rond het zwembad. Iedereen is ‘thuis’ vandaag. Genieten van een fijne dag, wat lezen, rusten en zonnen. Er zijn Zweden, Noren ,Duitsers, Nederlanders en Britten. Ze kijken af en toe op vanachter boek of laptop. Er is veel aandacht van de dames en ik wil ervan profiteren om mijn laatste baksteenduik te demonstreren en mijn nieuwe zwembroek te testen. Een flink aanloopje nemen, goed afstoten, een sierlijke boog maken en gladjes in het water schuiven. Schuiven doet ook mijn te grote zwembroek … schuift warempel tot op mijn enkels!! Wanneer ik mijn broek in ijltempo weer aan grits en ik kopje aan de rand van het zwembad steek, gniffelen en monkelen mijn badgenoten. N’Yepiday onteerd!!! Ik moet in slaap zijn gevallen op mijn kamer. Het is negen uur s’avonds en ik wil de trap afdalen. Het is pikdonker .Ja, ze menen het écht met dat licht. Tastend ga ik naar beneden. Dit is levensgevaarlijk en ik donder in de plantenbak. Kruip op handen en voeten terug naar boven en wapen me met mijn koplampje. In de grote lobby is het aartsdonker en muisstil. Ik zit daar alleen in de lobby. Een hele tijd lang. Geen lichtje te bespeuren. In een gitzwart zwembad hoor ik geritsel en gefluister. Ik kom heel dichtbij en in het flauw koplamplichtje zie ik twee jonge mensen in het water. Het is een Tsjechische jonge dame en een Roemeense jongeling. We praten wat over nationaal gevoel en zo… Ze heten Eliska en Liviu. Ik voel me als Vlaming sterk verwant met Tsjechië. Beide kleine landjes hebben gemeenschappelijke karaktertrekken ontwikkeld. Beide staatjes liggen respectievelijk centraal in West- en Oost europa. Over beide landjes zijn steeds vreemde legers gerold. Beiden zijn er weerbaar, sterk en eigenzinnig door geworden. Wij beiden zijn noeste werkers, rasechte pallieters, maar ook foeffelaars en plantrekkers. En een beetje surrealisme is ons ook al niet vreemd…Ik zal met het zalige koppel nog regelmatig bijpraten in de dagen die volgen.

Zinnenprikkelend…

Ik ben te laat!! De zon is al op. Het is zes uur dertig wanneer ik op het strand sta. Nochtans had ik graag de sunrise gezien vanachter de horizon. De volgende dag lukt me dat toch. Dit is inderdaad extreem mooi. Een oprijzende roodgele bol trekt een kopergouden streep van breekbaar licht over de lagune. De bootjes lijken meteen eveneens heel broos en breekbaar in het diffuus morgenlicht. Tijdens mijn morgenwandeling ontmoet ik een Engelse dame. Ze verblijft in de Bali-Hyatt zegt ze, niet zonder enige fierheid in de stem. ‘Zeg nooit zomaar hotel tegen de Hyatt!!.’ Ik krijg het blauwe bezoekers bandje om de pols en ik mag in haar gezelschap het wereldklasse hotel bezoeken. .Er zijn 344 kamers als uitgehouwen koningrijkjes in de rotswand. De schuine wanden zijn begroeid is met de prachtigste bloeiende slingerplanten Er zijn verschillende tropische tuinen met biljarteffen gazonnen en eeuwenoude bomen. Zwembaden met pool-houses waar kan getafeld worden in de zon of de schaduw. S’avonds ga ik er opnieuw heen om in alle rust te genieten in de immense lobby van s’werelds discrete chique. De driver is op tijd om de geplande rondrit te maken doorheen een stukje Midden en Noord-Bali. Rob en Nadine haken helaas af. Nadine, het zwangere meisje voelt zich niet zo best. Jammer. Het reisje zal een opeenvolging worden van bijzondere hoogtepunten en enkele laagtepuntjes.…De bestuurder van het busje noemt Ayan en komt van het eiland Flores. Mas is de eerste stop. Het bulkt van de ateliers en galeries van houtsnijwerk en maskers. De tentoongestelde voorwerpen variëren van potsierlijk, kitscherig tot pompeus. Het kan me allemaal niet zo ontroeren al wil ik wel geloven dat er nogal wat vakmanschap achtersteekt…. als het maar niet geïmporteerd is!! Op weg is er een mooie tempel maar ik ga er niet naar binnen. Ik stuur de man uit Flores nu helemaal binnenin langs smalle wegen. Heuvel op en af. Wij rijden door groene holle weggetjes. Het zomert dat het knalt. De velden liggen er vet en gulzig bij en de kleine dorpjes met de kleine farms zingen in de hete tropenzon. Het geeft alles samen een weldadig gevoel hier in dit busje. ‘ Welcome to waterfall Tegenungan’ lees ik op een bordje. Even later komen we in een vallei met in de verte een diepe kloof. Een waterval dondert inderdaad naar beneden. Mooi, maar niet overdonderend!!. Ubud, here we come. Ubud,was mij voorspeld, is het hart van de Balinese kunst. Het zou innig en mooi, romantisch zijn…! Amaai, Ubud is over gecommercialiseerd en van een dorpsfeer van weleer blijft niets meer over. Het nog steeds bewoonde paleis van de koning bekoort me wel. In menig opzicht. Het heeft vooral nog iets doorleefds en authentieks bewaard en ik loop er enige tijd vrij in rond. Het is meegegroeid met de uitdijende rijke kroost van de koning. Hét hoogtepunt van mijn reis tref ik aan bij ‘ Gunung Kawi’ in het dorpje Tampaksring. Dit moet je gezien hebben! Badend in de zon, diep in een eivormige kloof ligt een klein heiligdom verscholen in de tropische jungle. Het is als in een sprookje!!In de rotswanden zijn koningsgraven uitgehouwen uit de 11d eeuw waaronder natuurlijke bronnen klateren. De scherpe hellingen dragen rijstterrasjes met leuke kanaaltjes..Je moet er es op de paadjes lopen en een blik werpen in de vallei . De rivier horen bruisen onderin. Dit is zinnenprikkelende schoonheid. Ik word er zo gelukkig van...! Aan de kant van de weg staat; Pura Mengening. Ik hoor het gejoel van kinderen als van een pretpark. Er is een scholenbezoek en de kinderen mogen baden inde bron met het zuivere water van de rivier Pakerisan. ‘Pura Tirta Empul ’is dan weer wat grootser. Het is eveneens een bron-heilgdom, dat in een kom ligt in de bergen. Het dateert uit de 962. Het is een van de drukst bezochte bedevaartsoorden van Bali en het is er aan te merken. Massa’s volk. Ik sta ertussenin. Er heerst en opgewonden sfeer, want de mensen staan in lang rijen aan te schuiven, om zich te baden in het heilige bronwater. Dit lijkt op het baden in de Ganges van Varanasi. Aan de beurt gekomen stroomt het water over de hoofden..De sfeer is devoot, ernstig en toch straalt er een soort vreugde, guitigheid van de mensen. Baturmeer en Gunung berg met vulkaan is een volgende must die ik wil afvinken van mijn verlanglijstje. Ik mag het overduidelijk aanstippen als een grote woow, ‘ This is worth it!!’ Hoog bovenop de kam van de berg Gunung krijg ik met de gids een onvergetelijk zicht op de weidse omgeving , caldeira en haakvormig Baturmeer. Jawel, dit is wel heel betoverend mooi. Ik nodig mijn driver uit om te eten in de vele kleine eethuisjes .Hij komt helemaal los en vertelt in het zeer weinig Engels over zijn familie. Met amper 1miljoen per maand( 80 euro )dient hij zijn familie te onderhouden. Huurhuisje kost al 400000 roepia. Een hele klus zonder twijfel voor deze ‘gastarbeider’ uit naburig Flores. Ik mag hem wat sponsoren en ik had een paar kleine geschenkjes meegenomen voor zijn kinderen. De omgeving hier boven op Kintamani en Batur is zonder meer lelijk en vuil te noemen. Een troosteloos India op zijn vuilst, zou je zeggen. Er is enorm veel zwerfvuil en de armenhuizen zien er vervallen uit, tenminste als ze zich niet verschuilen achter de vierkante, zwartgeblakerde huistempels. Een afknapper van formaat. Het heiligdom die ik bezoek in Penelokan is een tweehonderdtal treden hoog. Het is er koud, mistig en de tempel is helemaal niet onderhouden. De weg naar Bangli in het terug komen is dan weer fantastisch. Er zijn rijstakkertjes maar ook veldjes met zoete aardappelen, bamboe, olienoten, maïs en specerijen. Het overweldigend groen van Bangli baadt in de avondzon, wat een heerlijke verademing na de koude en de frisheid aan het Baturmeer. We verslikken ons in de tijd. Het zeer drukke verkeer na d’Jepiday vertraagt schromelijk onze terugreis naar het hotel. Pas om 8 uur zijn we terug. Ik ben een beetje moe, maar echt tevreden over deze fijne dag in Bali.

Het smelt over mijn lichaam

Ik huur een fiets. Het is onze laatste volle dag in Bali. Vandaag ga ik de hele dag lekker peddelen in de omgeving va n Sanur. Fietsen langs de oceaan bij een mild briesje en met een fijne morgenzon als compagnon, wat kan een mens meer wensen. Ik gooi mijn fiets aan de kant . Een strandmassage met schitterend panorama op zee en de frêle bootjes, het kan er nog bij en het is zalig. Ontspannen van kruin tot kleine teen, werp ik me even later in het zand. Het is net alsof de zon goud over me heen strooit en het laat smelten over mijn hele lichaam. Ik rij tot aan de mangroves aan het uiteinde van de dijk. Er is een klein heiligdommetje tussen de mangrovebosjes. Wat later ga ik zwemmen in de vettige water van de oceaan. Het voelt heerlijk. In het yogacentrum aan de promenade maak ik kennis met de meester van het huis. Legt me de basisprincipes uit.. nodigt me uit.. nee een andere keer misschien. In de talrijke stalletjes koop ik een aantal spulletjes bij elkaar voor de kleinkindjes. Hé, hier op het uitgestoken tongetje in de zee staat een offertje. Werkelijk overal tref je ze aan,ook op de gekste plaatsen .De offertjes, ze zijn allicht ook bedoeld als een uiting van dankbaarheid voor al het moois van het leven, bedenk ik zo bij mezelf. Nemen wij westerlingen niet alle weldaad dat ons overkomt niet te gemakkelijk als zo zelfsprekend? ‘ C’est pire que Paris!!’roept Michel uit. De Parisien heeft het over het verstikkende verkeer hier op het eiland. Aan de rand van de oceaan in dit leuk restaurantje zitten we samen aan donkere teak tafels met de voetjes lekker in het zand,de blik op de oceaan.’ Ik kom hier al ononderbroken,sedert 1976 als duikinstructeur. Toen waren er enkel zandwegen en nauwelijks hotels. De mensen waren uiterst lief en niet commercieel. Dit was het échte Bali.’. Het grote probleem met dit eiland zegt hij een beetje alwetend, is de steeds oprukkend e Islam via een corrupte Javaansdominante administratie. Ik voorspel je dat binnen 10 jaar het zo zachte en minzame hindoeïsme in de minderheid zal zijn!!’.‘ Een ander probleem is de verregaande pollutie!! Moet je es de mangroves zien!! En de overbevolking dan wat een verstikking hier !!En dan heb je de ‘flauwe’ werkethiek van de Balinees!! Ze laten liever de bewoners van andere eilanden aan voeren om in hun plaats op de velden te werken!!Bidden gaat voor.. !!Oei, oei zo veel onheil in één keer!! Op de achtergrond klinkt een leuke streep muziek van de Beatles. Het is alsof de positivisten de franse onheilsprofeet willen tegenspreken. Vanavond ga ik in op de tip van Jeanne om te gaan tafelen bij de Belgen. ‘Komilfot’ zo heet het Belgisch eethuisje van Frederik de Stercke en Miyu Schovaerts. Het ligt naast de Hyatt aan het strand. ‘ Als de goden in Bali!!’, is zijn krachtig antwoord als ik de uitbater informeer naar zijn welbevinden op Bali. Het eten is er bijzonder verfijnd, dat mag ik zeggen. De ayamblokjes en de pelalah zijn bijzonder geraffineerd. Citroengras en lente-uitjes. Lekkere Belgische kermisfrieten. Het toetje krijg ik gratis. Smakelijk… En dit alles voor 45000 roepia ( 4 euro) Trimakaci Frederic. Als je ooit in Sanur bent, dan kan ik je Komilfot heel stevig aanbevelen , nietwaar Jeanne en Lisette? Trouwens, de hele reis door was een culinaire trip met de heerlijkste gerechten. Maart als reistijd nemen voor Indonesië,? Ik zou het echt wel durven aanraden. En heus niet alleen omwille van de bloeiende bloemen of verse vruchten en groenten die het eten zo fantastisch maakt op het einde van de moesson. De sfeer en de ambiance van geuren die een fikse regenbui af en toe met zich meebrengt zou ik niet willen gemist hebben. Onze reis loopt ten einde. Vandaag vliegen we terug naar onze grijze landjes aan de Noordzee. Aan de bali vraagt de receptioniste eventjes te wachten. Er komt een bediende opduiken met een slagroomtaart en ze kraait Happy birthday. Even later zit ik samen met Anke en de manager van het hotel achter grote stukken taart. We babbelen wat gezellig bij . Wat attent van dit hotel toch.! Nog een laatste zon oppikken aan het zwembad. Nog even goeie dag zeggen aan het fijne Noorse paar waarmee ik een goed gesprek had gisteren op het strand. Ik zwem naar Eliska en Liviu om afscheid te nemen. Het jonge Tsjechisch- Roemeens koppel straalt van levensvreugde en energie. ‘Enjoy your beauty’, zeg ik nog tot de mooie Eliska. Er is een leuke fibe onder de reisgenoten in het shuttlebusje dat ons naar luchthaven Denpassar brengt. Reizen in groep is als in en proefbuisje gestopt worden. Vreemde snuiters , denk je dan en na een aantal weken kom je d’eruit alsof je elkaar al jaren kent, niet? De sluitstukjes van mijn Indonesische puzzel worden gelegd door de heer Anton Sukartono Suratto, member of Parliament of the House of Representatives of the Republic of Indonesia. Ik zit naast de hoge pief op de vlucht naar Djakarta .De goed in het pak stekende veertiger steekt van wal in zeer goed Harvard Engels. ‘Kijk zegt hij: ’ Ons land is intrinsiek zeer rijk!!We hebben de kracht van duizenden kilometer offshore van water en wind. We hebben immens veel natuurlijke rijkdommen in onze bodems. We hebben een strategische ligging in de wereld. We zijn gezegend met een fantastisch tropisch klimaat. We hebben enorme reservoirs van menselijke werkkrachten en intelligentie…en toch!!’: zegt hij minimaliserend ‘ ‘De levenstandaard in mijnland is niet hoog. Al hebben we nu wel een economische groei van 11 procent, toch zijn er zeer veel problemen. Op dit ogenblijk voert hij een informatiecampagne om in Bali de kinderhuwelijken in te dijken. ‘ Zie je, de grote culturele verschillen onder onze eilanden spelen ons danig parten. Wijsgerig gaat hij verder en trekt de parallel met onze Eurocrisis. Is de kern van jullie probleem in Europa ook niet het verschil tussen een Germaansorthodoxe cultuur- in het noorden en een permissieve Latijnse cultuur in het zuiden?. Amaai, zoveel Euro- expertise had ik ook niet verwacht in die vliegtuigstoel naast me!! Ik vat zijn betoog verder samen. Volgende problemen van mijn land zijn : matig onderwijs en slechte talenkennis, stevige godsdienstverschillen en duidelijke verschillen in werkethiek. De in Amerika afgestudeerde politicus is blijkbaar niet meteen van plan om ook de corruptie aan te halen. Maar wanneer ik er hem op wijs dan gaat hij toch volmondig akkoord. ‘Maar het is al veel verbeterd, onlangs zijn drie hoge politieofficieren achter de tralies gezet!’, zegt de man enigszins vergoelijkend. Wanneer ik een gesprekje voer op de luchthaven van Abu Dhabi met een bruidspaar op weg naar Europa leg ik ongewild een linkje naar mijn thuislandje Belgie. De twee zijn op huwelijksreis doorheen ons continent en willen perse naar België komen. De rederszoon uit Djakarta en het Japanse meisje willen namelijk hun kinderdroom verwezenlijken. Ze willen hun favoriete stripfiguur Kuifje van Hergé ‘ontmoeten’ in het stripmuseum van Brussel. Ze willen ook de werken van andere Belgische striptekenaars zien, zoals Sleen, Vandersteen, Peyo, en Demoor. Of waarin een klein land groot kan zijn. Daarmee is onze Indonesië reis ten einde. Ik bedank hierbij zeer hartelijk mijn reisgenoten en Max voor de korte vriendschap en de gezelligheid. Ik dank mijn lief vrouwtje aan het thuisfront. Ik heb ervan genoten, deze reis was inderdaad een grote kermis. Verslaggever Gaby nachtergaele

10 september - Kuala Lumpur

In de ochtend kwamen we aan in Kuala Lumpur. Na een lange vlucht was het fijn dat we vrij snel in onze hotelkamer konden. In deze stad waren we maar twee dagen en we wilden zoveel mogelijk zien in die korte tijd dus hebben we een hop on/hop off bus genomen. Met deze bus kwamen we langs alle hoogtepunten van de stad en hebben we ook een aantal dingen opgeschreven waar we de volgende dag nog een keer langs wilden gaan. Uiteindelijk zijn uitgestapt bij de Petronastorens, ook wel de Twin Towers genoemd. Deze hadden we graag gelijk willen bezoeken, maar helaas hadden we nog niet genoeg contant geld. Dus zijn we de volgende dag terug gegaan. Terwijl we de bus namen verder naar het hotel, moesten we vechten tegen onze slaap. Misschien toch maar even een uurtje gaan liggen. Dat hebben we maar gedaan en daarna hebben we de monorail gepakt naar Chow Kit Market. In de monorail kon Bart die wat groter is net staan. Helaas waren we aan de late kant op de markt, veel kramen waren al leeg en de stank was enorm. Na een paar rijen kramen zijn we maar weer gauw gegaan. Ondertussen was het al ruim 18.00 uur geweest en kregen we trek. Om te gaan eten hadden we van verschillende mensen gehoord dat we naar de Jalan Bukut Bintang moesten gaan. Deze straat staat vol met restaurants en overal werden we naar binnen geroepen. Echter waren wij gaan zitten bij een restaurantje waar ook lokale mensen zaten te eten en waar we niet naar binnen werden geroepen. Deze keuze bleek de juiste te zijn. We hebben er heerlijk gegeten. Vooral het toetje was een succes. Het waren stukjes banaan in een warme gekarameliseerde suiker, die we snel in een bakje koud water moesten stoppen. Hierdoor kreeg het een knapperig korstje en was het heerlijk. Je moest wel snel zijn anders was de suiker weer hard geworden en kreeg je niks meer van het bord. Oefening baart kunst blijkt maar.

11 september – Kuala Lumpur

De tweede dag zijn we in de ochtend naar de Petronastorens gegaan om deze bezoeken. Helaas konden we niet direct naar boven en moesten we anderhalf uur ons vermaken. Gelukkig was het toeristencentrum in de buurt en hebben we daar nog gekeken waar we nog meer naar toe wilden. Maar er was geen aanvulling op wat we al wilden bekijken. Toen we buiten kwamen liepen we langs een cacaowinkel. Hier werd uitgelegd hoe ze het maakten en wat ze maakten. Er kwam vrij snel een meisje naar ons toe die alles wilde uitleggen. Tevens kregen we allerlei stukken te proeven, het meeste was ook erg lekker. Wanneer je de torens bezoekt ga je eerst naar de brug die de torens verbindt. Dit is op de 41e verdieping, er kunnen maar steeds een beperkt aantal mensen op de brug in verband met de belasting van de brug. Daarna nemen we de lift verder naar de 86e verdieping. De bovenste twee verdiepingen zijn namelijk techniekruimtes en een ruimte waar de glazenwasser zijn apparaat heeft. Maar wat een uitzicht zeg! Je kunt echt heel ver kijken en ziet veel van de stad en ’t grappige is dat je een kopie van het gebouw ziet waarin je zelf op dat moment staat. Kuala Lumpur is een prima stad, alleen het stinkt er, het is er rommelig en alles gaat en staat door elkaar. Maar je kunt er wel lekker eten. Na ons bezoek aan de torens we de metro gepakt om naar Chinatown te gaan. Daar hebben we de Central market gezien. Een grote hal met allerlei kraampjes en winkeltjes die vooral hetzelfde verkopen voor toeristen. Je ziet er heel weinig locals. We hoopten er ook lekker te kunnen eten, maar helaas. Dus zijn er weer uit gegaan. Na wat zoeken hadden we eindelijk een tentje gevonden waar we konden eten. Hier een belangrijke les voor onszelf, schep niet zomaar op bij het eerste standje, maar loop door. Dit omdat het dan vers wordt bereid. Nu was het lauw en soms zelfs koud, maar een goede les voor ons. We waren daarna ook weer snel weg. Bij het plein van de onafhankelijkheid zijn we naar de City Gallery gegaan. Hier was een tentoonstelling over de geschiedenis van Kuala Lumpur. De stad bestaat namelijk nog niet zolang, namelijk iets meer dan 150 jaar. Er was ook een ruimte waar ze de stad lieten zien in het mini, een hele grote maquette. Hier stonden ook gebouwen op die nog in aanbouw zijn of plannen voor zijn. Dit was erg mooi, omdat ze de stad ook bij nacht lieten zien met alle straatverlichting. Na weggezweet te zijn op het plein van onafhankelijkheid, wat een groot grasveld is met een enorme vlag, zijn we naar de nationale moskee gelopen. Hier kregen we een lange jas/jurk om met een capuchon. Je kon veel bekijken en we werden al gauw aangesproken door een vrouw die ons meer ken vertellen over het gebouw. De grote gebedshal heeft een dakvorm van een open paraplu, de minaret is juist een dichte paraplu. In de grote hal kunnen 3000 man bidden. Wanneer deze vol is, is er een grote ruimte achter waar nog 9000 man kan bidden. Dit is de grootste moskee van Maleisië. We waren blij dat we daarna in de metro konden, daar was het namelijk koel. Het centraal station is groot, maar niet heel bijzonder. Dat was echter wel verteld gisteren in de bus. Wist je trouwens dat een hoop stoplichten voor voetgangers het niet doen. Mensen lopen overal door rood. Gisterenavond hadden we een groen stoplicht en het groene poppetje begon te rennen de laatste 20 seconden. In de metro kan Bart trouwens wel staan, dan heeft hij meer dan genoeg ruimte. Het muntgeld lijkt erg op Nederlands muntgeld, vooral de muntjes van 20 en 50. Deze zijn bijna gelijk aan het Nederlandse muntje van 20 en 10 cent. Je portemonnee zit snel vol, want je krijgt snel briefjes van 1 ringgid terug. Deze zijn nieuw en voelen en zien er ook zo. Kuala Lumpur was wel oké, we hebben veel gezien in die twee dagen dat we er waren. Het hotel was netjes en het ontbijt was oké. We hoeven hier niet meer terug naartoe. Het was wel een goed begin van de vakantie.

12 september – Ubud

Vandaag de vlucht naar Bali! Het is een 3 uur durende vlucht. We zijn blij dat we een stop-over hebben gemaakt in Kuala Lumpur. We zijn namelijk een van de weinige Nederlanders die er wel fris en fruitig uitzien. Het is ruim 2000km vliegen van Kuala Lumpur naar Denpensar. Wat een drukte! Wat een drukte! Jemig zeg, echt niet normaal. We zijn geland en komen de hal in voor de douane… Er komen een aantal vliegtuigen tegelijk aan en die mensen hebben allemaal een visum nodig en moeten allemaal door de douane. Wat een mierennest.. Heb je deze drukte gehad wacht je een heerlijk welkomstcomité. Buiten staat het vol mensen die iemand komen halen. Dus het is nog een gevecht om überhaupt het vliegveld af te komen. Uiteindelijk is het gelukt en ontmoeten we onze gids. Een aardige man, hij spreekt redelijk Nederlands en heeft onderweg genoeg te vertellen. Onderweg naar Ubud vertelt hij veel over wat we zien en wat we gaan doen tijdens de rondreis. Na ruim anderhalf uur rijden komen we aan in Ubud. Wat was dat een rit zeg. Ben blij dat we een chauffeur hadden, al viel het busje tegen. Het was wel oké, maar je zag dat ie al veel geleden had. De drukte op de weg was voornamelijk alle scooters/motors die we tegen kwamen of voor/naast/achter ons gingen rijden. Hierdoor duurde de rit iets langer dan verwacht. Bij het hotel aangekomen kregen we een welkomstdrankje en vertelde de gids hoe laat hij ons morgen kwam ophalen. De kamer is authentiek Bali. Met een hemelbed en een ontzettend mooie deur met hangslot. Vanavond hebben we heerlijk gegeten bij Lada, een eettentje aan de weg richting de hoofdstraat. We hadden loempia’s en satés met satésaus en rijst. Als toetje black sticky rice pudding gemaakt met kokosmelk. Het dessert staat over aangeschreven als het dessert van Bali. Het was dan ook wel lekker, maar niet heel bijzonder. Het was een stuk natter dan de rijstpudding in Nederland.

13 september – Ubud

De eerste excursie dag, nou ja ochtend. De omgeving van Ubud staat op het programma. We zijn om 9.00 uur opgehaald en rijden naar Celuk. Hier zijn veel zilver en goudsmeden te vinden en we krijgen het proces uitgelegd hoe ze het zilver verwerken. We zien veel mooie dingen en in de tweede winkel/werkplaats vinden we een mooie ring. Hierna rijden we door naar Batuan. Hier gaan we kijken bij een traditioneel Balinees huis. Je komt binnen door een poort en loopt dan tegen een wand die de boze geesten tegenhoudt. Elke kamer is een apart huisje. Er is een keuken die op hout gestookt wordt en waar ook gegeten wordt. Dan zijn er verschillende slaaphuisjes en een eigen huistempel. Hier worden meerdere keren per dag offers gebracht en gebeden om 6.00 – 12.00 – 18.00. er wordt dan ook wierook gebrand. Daarna rijden we door naar Kemenuk waar we gaan kijken bij een houtsnijwerk werkplaats. Ze gebruiken verschillende soorten hout om beelden van te maken. Dit is veel werk, vaak doen ze er meerdere weken/maanden over. Uiteindelijk gaan ze er met schoenpoets over om het te laten glimmen. Na de hele winkel te hebben gezien vonden we de rijstvelden achter de winkel het mooist. Je zag door duidelijk de terrassen waar de plantjes in het water staan. Onderweg verteld onze gids dat 90% van de bevolking hindoeist is. Er zijn hierdoor ook vele tempels. Ondertussen zijn er ook moskeen en kerken gebouwd. De daken van de huizen worden grotendeels gemaakt van helmgras, het ziet er bijna hetzelfde uit als riet. Maar ook van palmbomen (klapperbomen) worden daken gemaakt. Door de weersomstandigheden is het nodig om de daken om de 6 jaar te vervangen. Nu ik dit schrijf op ons balkon begint er zo af en toe een dier te brommen. Eerst zacht en dat dan steeds harder en het stopt weer even plots als toen het begon. Ik ben er nog niet uit wat het is. Ik verwonder me over het land langs alle wegen zijn wel woningen of winkels. Je ziet niet goed wanneer je in het volgende dorp bent. Misschien dat het van de week anders wordt als we meer naar het noorden gaan waar het minder toeristisch is. Vanmiddag hebben we rustig aan gedaan. We hebben een stuk door Ubud gelopen langs Monkey Forest Road. Aan het eind hiervan is een park en ja er zitten apen en nee we zijn er niet naar binnen gegaan. We zijn snel doorgewandeld er zaten er namelijk ook buiten het park. Aaahh!! De rest van de middag hebben we aan het zwembad gelegen. Als avondeten hadden we weer een heerlijke maaltijd. Vooral het toetje was lekker. Ik had een Balinese Rol met kokos en palmsuiker syrup. Wat er dus uitzag als een kleine groene loempia gevuld met kokos en suiker. De buitenkant was een soort pannenkoek. Het heet Dadar Gulang en is heel lekker! Nu vroeg naar bed, morgen gaan we fietsen vanaf een berg met uitzicht op de Batur vulkaan en worden om 5.00 uur opgehaald.

14 september – Ubud

Wat was het vroeg! Maar zo de moeite waard! Het was echt geweldig, jeetje ben er nog van onder de indruk. We werden om 5.00 uur opgehaald het was echt heel rustig en donker. Inde auto vertelde zo ons dat we de enige waren die de toer deden. We hadden dus een privé gids en toer. Na iets minder dan een uur kwamen we aan bij het restaurant waar we ons ontbijt kregen. We kregen nasi, kroepoek en wat fruit. Het was echt te vroeg daarvoor, dus hebben we beide een klein beetje gegeten. Toen begon het wachten…. En wachten… en wachten. Het was zo mistig dat je de vulkaan niet kon zien. Maar na bijna 2 uur wachten kwam die heel mooi tevoorschijn uit de wolken. De Batur vulkaan en daarnaast het Baturmeer. Wat was dat een mooie onthulling. Ineens waren de wolken weg en was de vulkaan daar. Een heel mooi uitzicht al waren er nog wel wat wolken, maar het was wel mooi. Daarna hebben we de fiets gepakt en zijn we gaan afdalen van 1396 m hoogte. Onderweg vertelde de gids wat er voor fruit langs de weg groeit. Zo zagen we heel veel mandarijnen en andere akkerbouw, pinda’s onder andere maar ook bananen en kokosnoten. Onze eerste stop was een koffieplantage waar ze de beroemde Luwak koffie maken. Hier kregen we een rondleiding. In de plantage loopt een kat rond die de koffiebonen opeet, maar niet verteerd. Als hij het dan uitpoept wordt het weer opgeraapt en schoongemaakt en koffie van gemaakt. Er wordt op de plantage ook gewone koffie gemaakt. Op de plantage vindt je nog veel meer planten zoals vanille, ananas, bananen, cacao, gember, kurkuma en kaneel. En een hele rare plant met een fruitsoort waarvan ik de naam ben vergeten (jackfruit). Wist je dat ze kaneel van de bast van een boom halen en doordat het droogt rolt het op. Ze pakken de boom dan weer opnieuw in, zodat deze kan herstellen. Na al de uitleg kregen we een aantal verschillende soorten thee en koffie te proeven die ze daar maken. Zo was er lemonthee, gemberthee, rozebottelthee, chocoladekoffie, vanillekoffie, gisengkoffie, pure chocolade en balinese koffie. Ik heb alleen de balinese koffie niet op. De lemon thee vond ik het lekkerst en daar hebben we dan ook een doosje van gekocht. Daarna zijn we weer verder gegaan en zijn we vooral door de rijstvelden gaan fietsen wat echt heel mooi was. Je zag duidelijk de terrassen en de verschillende stadia van het proces. De rijst die onder wat staat tot de rijst die geoogst wordt en te drogen wordt gelegd. Op een veld kan drie keer per jaar rijst worden gezaaid en geoogst. Onderweg kwamen we een aantal keer kinderen tegen die van school kwamen. De gids vertelde dat ze hier allemaal naar school gaan en dat deze om 7.30 uur begint tot 11.00-12.00 uur. Hier gaan ze dan ook 6 dagen in de week naar school. Helaas was het niet alleen heuvel af, maar ook een paar heftige heuvels die we op moesten. Gelukkig waren deze in de minderheid. Soms was het ook heel steil naar beneden, lang leve de remmen. Als laatste tussenstop zijn we gaan kijken bij een tempel. Je hebt 3 soorten tempels in een dorp. Een voor het leven, een voor de dood en een voor het alledaagse leven. Mensen hebben dan ook nog een huistempel waar ze kunnen offeren en bidden. Eens in de 200 dagen is er een grote ceremonie. Er worden dan allerlei dieren geofferd en de vrouwen maken lekkere dingen. Tijdens de ceremonie worden ook een aantal dansen gedaan. Het bestaat uit een aantal onderdelen. Zo is er het gebed, het offeren en het moment van samenkomen en de lekkernijen die door de vrouwen zijn gemaakt op te eten. Het laatste deel hebben we tussen de rijstvelden gereden op een smal paadje dat eerst nog van beton was, maar later een grasveld werd met een zandpaadje. Nou ja grasveld, het was eerder een stort zoveel rommel dat er lag. Maar wat een uitzicht, echt heel mooi. Echt een beeld dat je van Bali hebt en nu in het echt ziet. Echt heel mooi dus. Tegen 11.30 uur kwamen we aan bij de eindbestemming en kregen we een heerlijke lunch midden tussen de rijstvelden. Dat was helemaal niet vervelend. Het eten was ook lekker. Al waren we ook blij dat we konden zitten. De fietsen hadden de maat voor een Aziatisch mens en niet van ons. Maar ze reden verder wel goed. Vanmiddag hebben we dan ook niks meer gedaan. Even bijkomen van alle indrukken en het vroege opstaan.

15 september – Pemuteran

Vandaag een lange rit in de auto. Gelukkig hebben we een aantal stops onderweg. De eerste stop is in Bedugul. Daar is een markt voor groente en fruit. Er liggen verschillende exotische fruitsoorten die ik in Nederland nog nooit heb gezien. Uiteindelijk kopen we bij een stalletje wat fruit en specerijen. Eerste hebben we van alles geproefd en geroken. We moesten we afdingen. Ze gebruikte echte toeristenprijzen. Uiteindelijk hebben we vanille, lemongras, hot curry, lychees en een rode vrucht waarvan we de naam niet meer weten gekocht. Na de markt kwamen we vrij snel aan bij de Berantan tempel. Een openbare tempel bij het Candikuning meer. Op dat moment was er een ceremonie bezig om de doden te eren. Dat gebeurd 12 dagen na de crematie. Er wordt door een priester met heilig wijwater gereinigd en mensen nemen ook offers mee. Het maakt niet uit hoeveel of hoe groot het offer is. Het gaat om het gebaar. Er is ook een kleine tempel om de godin van het weer te offeren. De grote tempel stamt uit de 16e eeuw. De daken, pagodes, bestaan altijd uit een oneven aantal. Veel dingen hebben te maken met de 3 eenheid, Vader-Zoon-Heilige Geest. Bij het complex is ook een boeddhistische tempel en verderop staat een moskee. De weg naar de volgende stop is vooral berg op en af met flinke scherpe bochten. En Makaki apen!! Een hele hoop zaten er langs de weg. We zijne ven gestopt, maar zijn in de auto blijven zitten. Ze zijn erg brutaal. Onderweg wordt ons verteld dat er veel koffie, vanille, cacao en kruidnagelplantages zijn. In de lager gelegen gebieden zijn juist rijstvelden. Onderweg zijn we ook nog gestopt bij de twee meren. Er zit misschien 50 meter bos tussen. Een heel apart gezicht. Gelukkig was dat alweer een eindje vanaf het bis waar al die apen zaten. Voordat we zijn gaan lunchen zijn we nog naar de Mundukwaterval gelopen. Wat een mooi uitzicht dwars door het bos me allerlei bomen met vruchten. Naar beneden ging sneller dan naar boven. Na de lunch, waar we uitkeken over een groot dal, zijn we verder gereden naar Pemuteran, een heel stuk vlak langs de kust. Bij het hotel dat bestaat uit bungalows ligt een zwart zandstrand. Wij slapen in een bungalow dat verdeeld is in 2 hotelkamers en we hebben een buitendouche. Nu lekker zwemmen en kijken hoe de zee is.

16 september – Pemuteran

Vandaag snorkelen! Om 9.00 uur zijn we opgehaald met een busje vol Nederlanders en Belgen. Een gezellig groepje zo bij elkaar, iedereen was ook een beetje van dezelfde leeftijd. Na een klein half uur rijden zijn we bij de haven waar we overstappen op de boot. Daar moet je niet te veel van voorstellen. Nadat we de baai uit waren kwamen we op de Balinese Zee. Hier was het water al wat heftiger en moesten we de tassen bovenin een net doen om het droog te houden. Na een half uur varen kwamen we op de plek waar we gingen snorkelen. In het begin was het raar zo in het water en ademen door dat pijpje, maar toen de knop omging en je er niet bij nadacht was het prachtig om te zien. Ik heb dan ook allerlei vissen gezien en het koraal was ook prachtig. Toen we terug moesten naar de boot zagen we zelfs een schildpad. In de ochtend is Bart niet mee geweest, hij raakte steeds in paniek als hij onder water moest kijken en ademen tegelijk. We kregen lunch op de boot en dat was rijst met fruit en kroepoek. Maar de rijst was koud en vond ik niet zo lekker. Maar het fruit was wel lekker. Daarna mochten we vrij zwemmen of snorkelen. Bart heeft het nog eens geprobeerd en kreeg een andere snorkel en dat ging veel beter. De kapitein ging ook het water in en ving een ballonvis, zo’n vis die zichzelf opblaast. Deze kon je dan ook makkelijk vasthouden. Wat heel raar aanvoelde. Na een tijdje zijn we met onze gids weer verder gaan snorkelen. Nu was het nog mooier en kwam je heel dichtbij het koraal. Je kon het bijna aanraken. Ik was zelfs op een gegeven moment bang dat ik er met mijn flippers tegen aan zou komen. Het was echt nog kleurrijker en ook heel veel vissen. Soms was daar ineens een hele school vissen, echt heel mooi om te zien. We hebben een camera om onder water te fotograferen, dat hebben we dan ook veel gedaan. De terugvaart was iets minder leuk. Het waaide heel hard waardoor er hele hoge golven waren. Hierdoor was alles en iedereen zeiknat. Toen we aan wal kwamen waren al mijn kleren nat en de handdoek die we om hadden was ook doorweekt. Gelukkig hadden we nog een droge handdoek in de tas zitten die droog gebleven was. Hierdoor had ik in ieder geval iets om me heen. Bij het huisje hebben we dan ook extra lang gedoucht om al het zoute water van ons lichaam te krijgen en uit ons haar natuurlijk. Toen kwamen we er ook achter dat onze ruggen verschrikkelijk verbrand zijn. We hebben snel body lotion gehaald en koude handdoeken erop gelegd. ’s Avonds zijn we langs het strand gaan wandelen en zijn we uiteindelijk gaan eten bij een restaurant die alles op het strand had staan. Het was een mooi uitzicht en lekker eten.

17 september - Lovina

Vanochtend hebben we een heerlijke ‘Sun Repair’ massage genomen. We waren zo verbrand op onze rug dat we het wel nodig vonden. We kregen eerst een heerlijke massage over ons hele lichaam. De rug was gevoelig, maar het ging wel. Na de massage werden we helemaal overgoten met een komkommer-papayaprut. Eerst de achterkant, dat moest ruim een kwartier intrekken en daarna de voorkant. Op een gegeven moment werd het erg koud en lag ik goed te rillen. Na weer een kwartier mochten we douchen om alle prut er weer af te krijgen. Het duurde even, want het zat echt overal. Maar de massage was heerlijk. Een goede invulling van onze vrije ochtend. Onderweg naar Lovina zijn we gestopt bij een warm waterbron Banjar. Het was heerlijk zwemmen we zijn alleen niet onder de fontein gaan staan, omdat het erg pijn deed aan de rug. Er waren 3 verschillende baden. Elk had een andere temperatuur. Ze werden steeds warmer, de allerwarmste zijn we maar even in geweest. In de auto hadden we tegen onze gids verteld dat we graag wilden gaan wandelen hier in de buurt. Bij het hotel had hij dat gevraagd en het was mogelijk en het werd vrij snel gereserveerd. Goed en wel op de kamer werden we gebeld dat we konden vertrekken. We werden door een jongen van het hotel naar de plek gebracht waar de gids op ons wachtte. In de auto bedachten we dat we wel heel betaald hadden. Maar daar zouden we later op terug komen. De tocht was heel mooi, we hebben verschillende watervallen gezien en de gids kon er ook leuk en goed over vertellen. Verschillende malen vroeg hij of we wilden zwemmen, maar het water was slechts 10-11 graden, dus dat sloegen we maar af. Een aantal keer zijn we gestopt om te relaxen en vooral van het uitzicht te genieten. Deze watervallen waren indrukwekkender dan die van eerder deze week. Terug liepen we door het bos en kwamen we veel verschillende vruchten tegen. Het enige negatieve was dat we erg lang hebben moeten wachten op het busje dat ons terug bracht naar het hotel. Bij het hotel aangekomen heb ik gelijk gezegd dat het mooi was, maar dat we veel te veel betaald hadden. Na wat gebeld gaf de receptioniste toch wat geld terug. Een les voor de volgende keer, reserveer nooit een excursie via het hotel, je wordt bedondert waar je bij staat! Vanavond hebben we dan ook gegeten bij een restaurant buiten het hotel. Deze hebben immers genoeg aan ons verdiend. Het was een goed restaurant, maar wat als eerste tegenviel was dat ze op een gegeven moment Nederlandstalige muziek hadden. Helaas geen fatsoenlijke muziek, maar Frans Bauer, Jan Smit etc. En als laatste viel mijn toetje heel erg tegen, het was gebakken banaan waar het vet nog uitdrupte. Een beetje heel erg jammer. We zijn toen terug gelopen en hebben naast het hotel bij het buurhotel een drankje op het strand gedronken. Dat beviel ook goed.

18 september – Amed

Vandaag een heerlijke rustige dag. We werden om 9.00 uur opgehaald om naar de volgende plaats Amed te gaan. Onderweg zijn we door verschillende plaatsen gekomen, maar deze waren die de moeite om te stoppen. Onze gids vertelde dat ze hier vanaf 17 jaar brommer/motor mogen rijden en vanaf 20 jaar auto. Het rijbewijs kun je hier gewoon kopen. Je rijdt ene paar rondjes over een veldje en je kunt autorijden. Niet heel verantwoord dus. Er gebeuren dagelijks ongelukken, omdat de brommer niet echt fatsoenlijk rijden. Verder vertelde hij dat mensen hier post ophalen bij het postkantoor. Toevallig kwamen we er langs twee en hier was het dan ook erg druk. Hoe dichter we bij de oostkust kwamen hoe dorder dat het werd. Vele rivieren stonden droog en de begroeiing was stukken minder. Het hotel ligt een stuk op de rotsen, maar ook aan het strand, nou ja strand. Het is een keienstrand. We wilden ergens gaan lunchen, maar waren al gauw een half uur aan het ploeteren om bij een restaurant te komen. De terugweg hebben we dan ook langs de weg afgelegd. Vanmiddag hebben we heerlijk aan het zwembad gelegen met uitzicht op de zee. Heerlijk gewoon even niks doen. Het avondeten was in het restaurant van het hotel, we hadden geen zin om weer te lopen. Het was echter prachtig. Het was volle maan en dat licht scheen over het strand en de zee, wat een mooi effect gaf. Hier hebben we een aantal mensen jaloers mee gemaakt. Na het eten zijn we nog even op een paar grote keien gaan zitten om van het uitzicht te genieten en uit te kijken over de zee. We liggen nu op bed te luisteren naar het “mooie” gezang buiten. In het restaurant vertelde ze dat er een ceremonie is vanwege de volle maan. Hopelijk gaat het niet te lang door.

19 september – Candidasa

Vandaag een heerlijke rustige dag. Eerst wat uitgeslapen en na het ontbijt hebben we een korte wandeling gemaakt. Onderweg hebben we nog wat kaarten gekocht voor het thuisfront. Deze hebben we op het ligbed bij het hotel geschreven aangezien we pas om 12uur werden opgehaald door onze vertrouwde gids, maar zonder onze vertrouwde chauffeur. Die had een familiefeest, dus zijn baas reed ons vandaag. Onderweg naar Candidasa vroegen we of er na een ceremonie nog een gelegenheid is om met elkaar te eten en te drinken. En wat ze dan drinken. De jeugd drinkt wel eens een biertje of wat palmwijn. Voornamelijk wordt er gegeten van wat er over is van de offers. Er zijn veel redenen om ceremonies te houden volle maan, verjaardagen (2x per jaar), geboorte, doop, crematie. Waarschijnlijk vergeet ik nog een aantal redenen. Alles wordt uitgebreid gevierd, soms wel 3 dagen dag en nacht. Onderweg zijn we gestopt bij prachtige rijstvelden. Nu niet vlak maar echte terrassen. Dit was een heel mooi uitzichtpunt, waar we veel foto’s hebben gemaakt. Dit stuk staat ook op de Unesco Werelderfgoedlijst. In Candidase is niet veel te beleven. We hebben een wandeling gemaakt, maar waren zo klaar. Wel hebben we voor morgenochtend een wandeltocht gepland met een gids om de bergen in te gaan. Dit is echter wel om 5.00 uur zodat ze de zonsopgang kunnen zien. Ik ben benieuwd, we kunnen namelijk zelf aangeven wat we willen gaan zien. We hadden graag de Agung vulkaan beklommen, maar de prijs was te veel, na lang twijfelen hebben we besloten het niet te doen. Dit zodat we volgende week ook nog wat leuks kunnen gaan doen.

20 september - Candidasa

Het was weer de moeite waard zo vroeg opstaan. In het donker werden we opgehaald en aan de voet van een heuvel stopten we. Daar zijn we te voet met een zaklantaarn naar boven gegaan. Wat een klim was dat zeg! Stukken met traptreden en stukken waar niks was en je blij was dat de gids een zaklantaarn bij had. Langzaam werd het lichter en kwam de top ook dichterbij. Onderweg vertelde de gids dat er volgende maan een grote ceremonie is in de tempel boven op de berg. Vele mensen uit de dichtbij zijnde dorpen gaan daar dan naartoe. Hij woont zelf in het dorpje onder aan de heuvel. Hij gaat zelf ook naar de ceremonie. Na een flinke klim zijn we boven en lopen we langs apen die er zitten (!). Ja, zelfs ik liep er langs. De gids vertelde dat ze banger zijn voor ons dan andersom. Nou, dat weet ik zo net nog niet… Uiteindelijk kwamen we op een open plek aan waar we in het gras zijn gaan zitten wachten tot de zon op kwam. Ondertussen vertelde de gids dat hij ook visser is en dat hij anders om 2.00 uur de boot op gaat. Nu zijn er in deze omgeving meer dan duizend vissers, die voornamelijk op makreel vissen. Dit moet vroeg in de morgen, want anders zit de makreel weer te diep. Bij zonsopgang komen de vissers weer terug. Ondertussen kwam de zon tussen de wolken tevoorschijn. Het was een prachtig gezicht. Het was weer mooi om te zien. In de verte zag je de vissers terugkomen, allemaal witte stipjes aan de horizon. Daarna zijn we naar de andere kant van de top gelopen. Hier heb je en prachtig uitzicht over de Agung Vulkaan die goed te zien was. Verder kwamen er vele rijstvelden naar voren. Weer een mooi uitzicht. De weg naar beneden was minder leuk, omdat nu de apen wakker waren en we zagen hoeveel het er waren. En ja, ik was banger dan zij van mij. Bah! Ik moet er echt niks van hebben. De tempel op zich was niet speciaal, maar het uitzicht was prachtig. Het grappige was dat onze gids eigenlijk geen gids is, maar een taxichauffeur die met ons mee liep. Hij kwam er immers vaker. Wel leuk, hij vertelde heel leuk en liep op zijn dooie gemak met slipper naar boven. Terwijl wij het met wandelschoenen soms nog lastig hadden. Tijdens de wandeltocht vertelde de gids over White Sandy Beach. Een baai met een wit strand. We wilden eigenlijk niet veel meer doen en dit was wel een goede optie. Dus na wat boodschappen te hebben gedaan zijn we met een taxi naar het strand gegaan het was inderdaad lichter strand dan dat zwarte wat we al gezien hebben. Maar wit was het niet. We hadden twee bedjes met parasol bij een warung waar we zijn gedropt door onze chauffeur. De zee was erg ruw en er was een flinke onderstroming. We zijn er dan ook niet ver ingegaan. Tot 15.00 uur zijn we daar gebleven en daarna zijn we weer opgehaald om terug naar het hotel te gaan. Onze gids van vandaag gaf ons nog een tip en dat was dat we moeste gaan eten bij Rendezvous. Een restaurant vlakbij ons hotel. En dat hebben we geweten zeg, wat was het heerlijk! We hebben in Bali nog niet zo lekker gegeten en dat met uitzicht op zee en de ondergaande zon. Ja, het was echt heerlijk.

21 september – Sanur

De laatste tourdag met onze gids en chauffeur. Vandaag gaan we van Candidasa naar Sanur het eindpunt van onze rondreis. In Sanur blijven we dan nog 4 nachten om bij te tanken en alles te verwerken. Als eerste zijn we naar een klein Balinees, traditioneel dorp geweest, Tenganan. Nou traditioneel? De huizen misschien, maar het dorp zelf was een grote toeristische bedoeling. Overal kraampjes en bij de mensen binnen kon je kijken hoe ze dingen maakten. Nee, het was niet leuk. Erg jammer zelfs. Onze gids vertelde dat er in het dorp ongeveer 300 mensen wonen en deze mogen alleen met mensen uit het dorp trouwen. Verder hebben ze een eigen invulling van het geloof. Zo hebben ze maar 1 keer per jaar een grote ceremonie die een maand duurt. Nee, voor ons had dit dorp geen toevoeging op wat we al gezien hebben. Dit hebben we tegen onze gids gezegd, die aan ons merkte dat we het niks vonden. De volgende stop was Goa Lawah. Dit is de vleermuizentempel. Om deze te bezoeken moesten we allebei een serong om. Op het moment dat we er waren was er een ceremonie bezig maar we mochten wel even binnen de tempel kijken. Het was namelijk het einde van de ceremonie. Hierna konden we overal foto’s van maken. Het achterste gedeelte is een grot en deze hangt vol met vleermuizen, wat een raar gezicht was. Onze gids vertelde nog dat de grot 20 meter diep is, maar niemand er nog in durft. Daarna zijn we gaan kijken bij een ceremonie die bedoeld om 12 dagen an de crematie te doen. Hier wordt veel geofferd. Dit was mooi om te zien. Er werd nog verteld dat er eens in de 5 jaar een publieke crematie is, omdat de mensen niet het geld hebben om steeds weer te doen. Helaas waren er ook toeristen die totaal geen respect hadden voor waar ze waren. Deze toeristen gingen voor of tussen de mensen staan die zaten te bidden voor een foto. En onze gids maar hameren op meer respect voor het geloof en de plek waar je bent. Na de tempels zijn we doorgereden naar Sanur. Er is zelfs een 2 baans weg naar Sanur. Grappig om te zien dat ze met 4 auto’s naast elkaar staan te wachten voor het stoplicht. Terwijl er echt maar 2 rijbanen zijn. Toen we aankwamen bij het hotel moesten we 2 uur wachten voordat we de kamer in konden. Toen zijn we maar gaan lunchen, we kregen toch korting omdat we zojuist gearriveerd waren. Helaas was het eten niet echt heel lekker en hebben we uiteindelijk in de lobby gewacht tot de kamer gereed was. En toen begon de ellende. Tijdens de hele reis hadden we prachtige kamers, modern, goed onderhouden, ruim en heel netjes. Als afsluiter waar je langer verblijft, verwacht je de kers op de taart. Helaas!! Je stapte in een tijdmachine en we kwamen 50 jaar geleden terecht. We werden dan ook op de 3e verdieping op de hoek weggestopt. Echt om van te balen dus. Gelukkig hadden we om 15.00 uur een korte evaluatie met de reisorganisatie en konden we dit aankaarten. We waren helaas niet de enige, ook een ander Nederlands stel had hetzelfde probleem, echter zaten zij in een ander gedeelte op de begane grond. Nadat we nog wat tips kregen over wat we konden gaan doen is Juliette van NRV gaan kijken wat ze ons kon betekenen. Na overleg kregen we een andere kamer. Veel beter dan de vorige. Op de begane grond en een nieuwere badkamer. Tevens een zwembad voor de deur die we met twee andere kamers moeten delen. Na uitgepakt te hebben zijn we gaan zwemmen. Eerst een poging in de zee, maar daar lagen stenen op t zand dus zijn we maar in het zwembad gaan zwemmen. Dat was verdiend en lekker na zo’n middag. ’s Avonds zijn we langs het strand naar het centrum gelopen om wat te eten. Het was langs het strand vrij duur dus zijn we in een restaurant in ’t dorp gaan zoeken. Deze hadden we gelukkig vrij snel gevonden. Op de terugweg hebben we nog genoten van de volle maan die boven de zee stond.

22 september – Sanur

Vandaag een heerlijk stranddagje gehad. In Sanur is niet zo heel leuk, dus kregen we gisteren al het advies om naar Seminyak te gaan. Dus om 11.00uur hebben we een taxi genomen en om 11.45uur lagen we op een bedje aan het strand met een parasol boven ons hoofd. De zee was rus, maar heel goed te doen. Het was heerlijk afkoelen. We zijn er dan ook een paar keer ingeweest. Onze bedjes hebben we wel een aantal keer moeten verzetten, omdat de strandtent waarbij we waren een hele hoop zitzakken moest neerleggen. Uiteindelijk zijn we om 17.30uur naar een andere strandtent gegaan waar we heerlijk in zitzakken zijn neergeploft en de zonsondergang hebben gekeken. Daarna kregen we praat met een gezin uit Australie die ons nog advies gaven voor de komende dagen. Het waren leuke en rustige plekken die ze noemden dus we zijner erg benieuwd naar. Nadat we hadden gegeten hebben we de taxi terug gepakt. Deze taxi reed de meeste tijd op de lijn tussen de twee rijstroken, een beetje raar maar ja, zo zijn ze hier. Vanochtend hebben we nog een boot geregeld om morgen naar Lembongan te gaan. Ik ben erg benieuwd, de Australische mensen zeiden dat het heerlijk rustig en heel mooi is.

23 september – Sanur

Op naar het mooie, rustige eiland. Na een half uur varen met hoge golven komen we aan op het eiland. En het is een prachtig eiland. Er rijden bijna geen auto’s wel veel scooters, maar uiteindelijk viel dat ook wel reuze mee. Helaas konden we hier geen fietsen huren, dus zijn we maar gaan lopen. Dit was soms zwaar, maar goed te doen. Op tijd wat drinken en dan kwam het wel goed. Op een gegeven moment namen we een verkeerd paadje en kwamen we tussen de zeewier droogvelden uit. Op het paadje kwamen we wat kinderen tegen die heel graag op de foto wilden. Toen we door liepen kwamen we erachter dat het paadje doodlopend was. Het kwam namelijk uit op zee, niet echt handig om te lopen. We zijn toen maar omgekeerd en hebben wat andere paadjes genomen, zodat we weer uitkwamen op de grotere weg die op onze kaart stond. Toen kwamen we er ook achter dat we verder waren dan we dachten. Het eiland was dan ook kleiner dan we dachten. Vlakbij dit eiland ligt nog een ander kleiner eiland. Deze zijn door een loopbrug met elkaar verbonden. We hebben er overheen gelopen terwijl er een aantal scooters overheen reden. Wiebelig! Vanaf de brug kon je de mangrove bossen zien liggen. We zijn toen maar terug gelopen en via de mangrove bossen ons rondje op het eiland gaan vervolgen. Het ging alleen steeds meer berg op. Dachten we dat we de top bereikt hadden, gingen we de bocht om, kregen we weer een klim. Uiteindelijk was daar de laatste klim en kon je zo naar Bali kijken. We zagen zelfs de Agung Vulkaan. Helaas was het wat bewolkt, maar zeker niet minder mooi. We hadden maar een paar uur dus zijn we vrij snel weer doorgelopen, terug naar het strand waar we zijn afgezet. Daar was namelijk ook een restaurant waar we konden lunchen. Het stuk waar wij gelopen hebben was absoluut niet toeristisch en het had een mooie natuur. Helaas zien de bewoners dat zelf niet. Ze gooien overal hun vuilnis weg, we kwamen langs een plek waar ze de crematies houden. Nou het was net alsof er iets was ontploft, zoveel rommel en niks opgeruimd. Wat een zonde van zo’n mooi eiland. Onderweg kwamen we bijvoorbeeld een kindje tegen dat vanuit zijn huis een leeg zakje chips buiten gooide, want blijkbaar is dat normaal hier. Uiteindelijk waren we ruim op tijd terug bij het restaurant om nog wat te eten. De terugreis vanaf het eiland verliep weer zeer spoedig en om 15.30 uur waren we weer in Sanur. Bij onze kamer is een zwembad en dat was heerlijk afkoelen. ’s Avonds hebben we heerlijk gegeten op het strand. Ze verkochten er ook taart en gelukkig hadden ze ook melkvrije taart die ik kon eten. Het was ook nog een hele lekkere taart!

24 september – Sanur

De laatste dag op Bali. Eerst lekker niks doen en dan ook nog lekker niks doen. Na het ontbijt zijn we naar Hardy’s gelopen Dat is best een stuk lopen, maar het was lekker zonnig dus goed te doen. Hardy’s is een warenhuis waar ze heel veel prullaria hebben dat ze ook langs het strand verkopen, maar dan voor een redelijke prijs. Hier hebben we dan ook de laatste souvenirs gekocht en vooral ook kruiden die we hier veel goedkoper konden krijgen. Tevens hebben we gelijk gekeken voor iets lekkers voor in het vliegtuig. Op de heenvlucht heb ik namelijk niet heel veel gegeten en wat te snacken is altijd lekker. ’s Middags hebben we heerlijk aan ons privé zwembad gelegen. Om 15.30 uur hadden we de afspraak bij de spa verderop in het dorp om een massage te krijgen. Dit was een heerlijke massage over onze hele lichaam. Zelfs mijn rug is gekraakt, nadat ze er hard op duwde. Som was het wat pijnlijk, maar uiteindelijk wel lekker. Na de massage zijn we naar een tentje gelopen waar je uit een kokosnoot kon drinken. Het was niet heel erg lekker, dus hebben we de kokosmelk maar half opgedronken. ‘s Avonds hebben we verschillende restaurants gehad waar we hebben gegeten. Bij een het voorgerecht, de springrolls. Bij de ander het hoofdgerecht en week bij de ander het toetje dus Balinese Rolls. Als laatste hebben we een cocktail genomen, voor de prijs van een heel menu. Dit was onze laatste dag van een hele mooie, verassende vakantie. Morgen wacht ons een reis van meer dan 20 uur naar huis!